Neft va gaz konlarining ishlash usullari - Горное дело - Презентации

Neft va gaz konlarining ishlash usullari

Загружено в:

16.01.2024

Скачано:

0

Размер:

1584.8583984375 KB

NEFT VA GAZ KONLARINING ISHLASH USULLARI

Reja: 1.Konlarni ishlatish usullarining turlari. 2.Energiya turlari va ularni hosil qiluvchi manbalar. 3.Quduqlarni jihozlash jarayonlari.

Qatlamdagi neftni yuzaga chiqarish usullari yoki quduqlarni ishlatish usullari konlarni ishlash jarayonida o‘zgarmasdan qolmaydi, ular qatlam energiyasining kattaligiga bog‘liq ravishda o‘zgaradi. Neft quduqlarning hamma ma’lum ishlatish usullarini uchta asosiy guruhga ajratish mumkin: favvorali; gazlift; mexanizatsiyalashtirilgan.

Neft qudug‘idagi suyuqlikni tabiiy qatlam enargiyasi hisobiga yuzaga chiqadigan usul– favvorali usul deyiladi. Neft bilan birga olinayotgan gaz-ing miqdoriga va konni ishlash rejimiga qarab favvora gidrostatik bosim ta’sirida yoki kengayish gazni energiyasi hisobiga, shuningdek ikkala omilning bir paytdagi ta’siri ostida bo‘lishi mumkin. Qatlamning faqat gidrostatik bosimi natijasidagi favvora neft quduqlarini ishlatishda juda kam uchraydigan xodisadir. Ko‘p hollarda favvoraning asosiy omili gaz hisoblanadi.

Favvora usuli

Suyuqlikni qatlamdan yuqoriga ko‘taruvchi ishchi omil havo bo‘lib kompresssorli ko‘targich (lift) erlift deyiladi. Agar ishchi emas, gaz bo‘lsa, bunday qurilma gazlift deyiladi. Havoli yoki gazli ko‘targich hosil qilish uchun odatda quduqni favvorali ishlatish usulda qo‘llaniladigan nasos-kompressorli quvurlar tushiriladi. Havo yoki gaz bilan ishlaydigan ko‘targichning ish prinsipi quyidagilardan iborat.

1- nayga havo yoki gaz yuborilsa, bu naydagi suyuqlik havo (gaz) bosimi ostida pastga siqib borib idishga va 2-nayga oqib o‘tadi. Havo naylar ulangan joyga yetgandan keyin mayda pufakchalar shaklida 2 nayga o‘tadi va yuqoriga intiladi. Yuqoriga harakat qilgan havo pufakchalari hajmi kattalashib, 2 naydagi suyuqlikni yuqoriga tortadi.

Suyuqlikni yuzaga to‘liq chiqarishga qatlam energiyasi zahiralari yetmasa, quduqlarni mexanizatsiyalashtirilgan usulda ishlatiladi, ya’ni neftni yuqoriga ko‘tarish u yoki bu mexanizm yordamida amalga oshiriladi. Yangi, hali hech qanday mahsulot qazib olinmagan uyumlardagi har bir quduqni ishlatish vaqtini ikki davrga bo‘lish mumkin.

Har qanday neft yoki gaz uyumi potensial energiyaga ega, bu energiya uyumni ishlash jarayonida kinematik energiyaga o‘tadi va qatlamdan neft hamda gazni siqib chiqarish uchun sarflanadi. Tabiiy sharoitlarga va qatlamlarga ta’sir etish tadbirlariga bog‘liq bo‘lgan, qatlam energiyasini namoyon bo‘lishi xususiyatlari uyumni ishlash rejimi deyiladi. Uyum rejimlariga nomni qatlam energiyasining asosiy manbalarining namoyon bo‘lish xususiyatlariga qarab beriladi; suv tazyiqli, tarangli yoki tarang suv tazyiqli yoki gaz qalpoqli, erigan gaz va gravitatsion nomlari ishlar jumlasidandir.

Quduqning tubi qismi konstruksiyasi uning uyumda joylashgan joyi, qatlam togʻ jinslarining litologik va fizik xossalari, qatlamning tepasida gaz va ostida suv mavjudligi va boshka omillarga asosan tanlanadi. Qatlam osti suvi boʻlmagan holda quduqni toʻla qatlam qalinligi boʻyicha ochish mumkin (3- quduq). Bu holda bu quduq yana 8-10 metrga chukurlashtiriladi va bu qism qatlam mahsuloti tarkibidagi kum zarrachalari yigilishiga moʻljallangan. Quduqning bu ismi «zumif» deb ataladi.

Bu rasmda antiklinal strukturada quduqlarning joylashish sxemasi keltirilgan. Bu yerda qatlam bosimini saqlash maqsadida suv qismiga burgʻilangan 1 - quduq toʻla qalinlik boʻyicha ochiladi. 2 - quduq qatlamning chekka suvlariga yakin joylashganligi sababli uni neft- suv tutash yuzasidan yuqoriroq qismi ochiladi.

Похожие

Neft va gaz konlarining kon - geologik tavsifi

Neft va gaz konlarini ishlash tizimlari

O’zbekistonda neft va gaz sanoati

Neft va gaz konlarini ishlatish texnologiyalari

Kon neft va gaz quvurlarini hisoblash