Uglevodorodlarni ekstraksiya, yig’ish, qayta ishlash va tashishga tayyorlash vaqtida atrof muhitning ifloslanishi - Химия - Презентации

Uglevodorodlarni ekstraksiya, yig’ish, qayta ishlash va tashishga tayyorlash vaqtida atrof muhitning ifloslanishi

Загружено в:

12.06.2023

Скачано:

0

Размер:

1154.529296875 KB

Uglevodorodlarni ekstraksiya, yig’ish, qayta ishlash va tashishga tayyorlash vaqtida atrof muhitning ifloslanishi 1

Dars rejasi • 1. Neft yig'ish tizimi suv va tuproq ifloslanishining manbai • 2. Neft va gazni qayta ishlash texnologik jarayonlari • 3. Emulsifikatorlar • 4. Havoning ifloslanishi • 5. Biosferaning ifloslanishi • 6. Jahon okean suvlarining ifloslanishi • 7. Litosferaning ifloslanishi • 8. Neft va gazni tashishda atrof muhitning ifloslanishi • 9. Neft mahsulotlarini tashish tizimidagi nosozliklar

• Neft konlarida quduq mahsulotlarini yig'ish va tashish tizimlarining ishlashi vaqtida tuzilmalar va neft konlari atrof muhitni ifloslanishining asosiy manbalari quyidagilar kiradi: • -Quduq zichligi buzilganligi sababli, shuningdek, quduqni o'zlashtirish, kapital va profilaktika ishlari vaqtida neft, suv ombori va chiqindi suvlarning to'kilishi sodir bo'lgan quduqlar va quduq yaqinidagi joylar; • -Ishlab chiqarilgan suyuqlikni suv omboridan yig'ish va tashish va uskunalar, konlarda neft yig'ish va quyish quvurlari oqishi sababli chiqindi suvni quyish quduqlariga quyish uchun quvur tizimi; • -Parafinli qatronli qatlamlarning cho'kindi jinslari bilan ifloslangan chiqindi suv havzalaridan tushish vaqtida hosil bo'lgan suyuqlikning to'kilishi sodir bo'lgan suv omborlari parklari va kuchaytiruvchi yig'ish punktlari; • -Og'ir neft fraksiyalari, kerosin tarkibidagi qatronli moddalar va neft, neft mahsulotlari va kimyoviy moddalar bilan to'yingan har xil aralashmalar konlar omborlari, chiqindi yig'uvchi maxsus joylar. Ushbu chiqindilarda 80 - 85% gacha yog, 50% gacha mexanik aralashmalar, 70% gacha mineral tuzlar va 5% gacha sirt faol moddalari bo'lishi mumkin;

Neft yig'ish tizimi suv va tuproq ifloslanishining manbai • -O'rtacha ishlab chiqarish uchun 100 km ga etadigan quvur tarmog‘i; • -Suv omborining yorilishi joyini oldindan ayta olmaslik; • -suv omboridagi shamollarni, kichik bo'lganlarni darhol aniqlay olmaslik; • - quvur ulanishlari orqali oqish; • -koroziya, eroziya, quvur tanasining mexanik shikastlanishi; • - quduq mahsulotining uskunasiga sezilarli darajada korroziya ta'siri. • Natijada, to'kilgan neft miqdori, boshqa ifloslantiruvchi moddalar hajmidan oshib ketadi.

Neft va gazni qayta ishlash texnologik jarayonlari • - Gazni ajratish; • - Ishlab chiqarilgan suvni dastlabki oqizish; • - Suvsizlantish va tuzsizlantirish; • - Mexanik aralashmalarni yo'q qilish. • Umumiy omborlar - bu konlarda neftni yig'ish va tashishning yakuniy jarayonlari. Odatda ular bir xil hududda joylashgan va bitta tizimga birlashtirilgan. Shuning uchun omborlar va dezulsifikatsiya bo’limlarining kanalizasiya tizimlari umumiy tizimga birlashtirilgan. • Ushbu moslamalarni ishlashi davomida ifloslanish manbalari 0,5-12 g/t tozalangan neftni tashkil etadigan, cho'ktirish uskunalarida, rezervuarlarda to'plangan mahsulot bo'lishi mumkin.

Emulsifikatorlar • Neft tozalash inshootlarida va quduqlarda emulsiyani tozalash jarayonlarini kuchaytirish uchun sirt faol moddalar - emulsifikatorlar ishlatiladi. • Neftni qayta ishlashda anion va ion bo'lmagan sirt faol moddalar qo'llaniladi: • etilen va propilen oksidi sopolimerlari; • oksietillangan aminlar; • sintetik yog 'kislotalari; • yuqori massali spirtlar va alkilfenollar. • Yog tarkibidagi suv emulsiyalarini yo’qotish uchun demulsifikatorlar (sirt faolligi yuqori bo'lgan kimyoviy reagentlar) qo'llaniladi: • - mexanik (cho'kma, filtrlash, sentrifüga); • - termal (isitish, issiq suv bilan yuvish); • - elektr (to'g'ridan-to'g'ri yoki o'zgaruvchan tok elektr maydonida ishlov berish)

• Ulardan foydalanish quyidagilarga yordam beradi: • Mahsulot moyining sifatini oshirish; • ✓ texnologik jarayonni soddalashtirish; • Hajmning qisqarishi; • ✓ suvning asosiy qismini emulsiyadan tozalash; • Neftdan ajratilgan suvni neft va qo’shimcha zarralardan to'liq tozalash.

Neftdan olinadigan mahsulotlarni quyidagi guruhlarga bo'lish mumkin: • -Yoqilg'i (aviatsiya va avtomobil benzini, traktor, reaktiv, dizel, gaz turbinasi va qozon yoqilg'isi); • -Neft moylari (dvigatel, sanoat, silindrli, turbinali, kompressorli va boshqa turdagi uskunalarni moylash uchun ishlatiladigan boshqa guruhlar); • -Kerosin (sintetik yog kislotalari va spirtlarni ishlab chiqarish uchun xom ashyo qattiq mahsulot); • -Vazelin (tibbiyot va texnikada ishlatiladi); • -Neft bitumi (izolyatsiya va tom yopish materiallarini ishlab chiqarishda, shuningdek yo'l qurilishida ishlatiladi); • -Boshqa neft mahsulotlari (koks, surtma moylari, neft kislotalari va boshqalar).

Ekologik standartlarga muvofiq kelmaydigan ifloslantiruvchi chiqindilari. • Chiqindi tarkibiga yuzga yaqin turdagi moddalar kiradi: • -Og'ir metallar (qo'rg'oshin), • - to'rt valentli oltingugurt oksidi (SO2), • - to'rt valentli azot oksidi (NO2), • - karbonat angidrid, • - uglerod oksidi, • - dioksinlar, • - xlor, • - benzol, • - ftorid kislota (HF). Havoning ifloslanishi

• Eng katta chiqindi moddalar katalitik qayta ishlash jarayonida hosil bo'ladi. • -Atmosferaga azot oksidlari, oltingugurt, alkan birikmalarining tarqalishi parnik effektining yuzaga keltiradi va bu o'z navbatida iqlim sharoitining o'zgarishiga olib keladi. • -Neft va gaz yoqilganda, atmosferaga karbonat angidrid, turli xil oltingugurt birikmalari va azot oksidi kiradi. Yoqilg'ida ishlaydigan o'rta elektr stantsiyasi har kuni atrof-muhitga 500 tonna oltingugurtli angidrit shaklida oltingugurt chiqaradi.

Biosferaning ifloslanishi • -Atmosferaga neftni qayta ishlash zavodlari chiqaradigan gazlarning aksariyati odamlarda va hayvonlarda nafas olish tizimi patologiyasini keltirib chiqarishi mumkin (astma, bronxit, asfiksiya). • -Nafas olish yo'llarining shilliq qavatida joylashgan gazsimon chiqindilar tarkibida bo'lgan qattiq zarralar nafas olish jarayonlariga to'sqinlik qiladi. • -SO2, NO2 va CO2 kabi gazlar atmosferaga kirib, suv bilan o'zaro reaksiyaga kirishib kislotalar hosil qiladi, ular keyinchalik yog'ingarchilik (kislotali yomg'ir) shaklida tushib, tirik organizmlarga zararli ta'sir ko'rsatadi. • -Atmosferadagi chiqindilarning tarkibiy qismlari ozon bilan reaksiyaga kirishadi, bu uning yo'q qilinishiga va ozon teshiklari hosil bo'lishiga olib keladi. Natijada, sayyoradagi barcha tirik organizmlar eng kuchli tasirga ega qisqa to'lqinli ultrabinafsha nurlanishiga duch kelmoqdalar.

Jahon okean suvlarining ifloslanishi • Neftni qayta ishlash zavodlaridan chiqadigan chiqindi suvlar ikkita kanalizatsiya tizimi orqali tushiriladi. Birinchi tizimning suvlari qayta ishlatiladi. Ikkinchisining suvlari tabiiy suv omborlariga tushadi. • Tozalashga qaramay, chiqindi suv tarkibida juda ko'p ifloslantiruvchi moddalar mavjud, shu jumladan: benzollar, fenollar, alkanlar, alkenlar va boshqalar. Bu moddalarning barchasi gidrobiota, suv organizmlariga quyidagi salbiy ta'sir ko'rsatadi: • -suvdagi kislorod kontsentratsiyasini kamaytirish, bu esa ko'plab suv jonivorlarining o'lishiga olib keladi; • - chiqindi suv moddalari kanserogen va mutagen ta'sirga ega, bu ham suv organizmlarining o'limiga olib keladi; • -o'lik organik moddalar chirigan bakteriyalar uchun ajoyib substrat bo'lib xizmat qiladi, ular bir necha oy ichida suv omborlarini jonsiz cho'kindi omborlarga aylantirishi mumkin. • Ko'pgina toksik moddalar to'planish qobiliyatiga ega. Bundan tashqari, zararli moddalarning kontsentratsiyasi oziq-ovqat zanjirining bir bo'g'inidan ikkinchisiga o'tish vaqtida ko'payishi mumkin.

Neftni qayta ishlash zavodidan chiqadigan chiqindi suv aylanishining diagrammasi Neftni qayta ishlash zavodi Chiqindi suv KanalizasiyaTozalash inshootlari Tabiiy suv havzalari Tozalash inshootlari

Litosferaning ifloslanishi • Neftni qayta ishlashning ekologik muammolari yerning qattiq qobig'iga ham ta'sir qiladi. Litosfera ifloslanishining asosiy manbai tarkibiga quyidagi moddalarni o'z ichiga olgan neftni qayta ishlash zavodlarining chiqindilari kiradi: • -Adsorbentlar • -Kul • -Har xil yog'ingarchilik, • -Chang, • -Qatron, • -Neftni qayta ishlash jarayonida, Chiqindi suv va atmosfera chiqindilarini tozalash jarayonida hosil bo'lgan boshqa qattiq moddalar.

Neft va gazni tashishda atrof muhitning ifloslanishi • Neft mahsulotlarini tashish usullari: • -Temir yo'l - vagonlarda; • -Suv (dengiz va daryo)-neft va turli xil neft mahsulotlari tankerlarda va boshqa transportlarda tashiladi; • -Quvur liniyasi • -Avtomobil-neft mahsulotlari tashiydigan avtoulovlarda, kichik konteynerlarda; • - Samolyotlar va vertolyotlar orqali. • Salbiy ekologik oqibatlarning sabablari: • -tez-tez suv zonasida neft oqishi bilan birga olib boriladigan tankerlar erga ulangan; • -yong'inlarga olib keladigan temir yo'l avariyalari, baklarning yonishi; • -quvurlarda avariyalar.

• Neft mahsulotlarini tashish tizimidagi nosozliklar ifloslanishni keltirib chiqaradi: • 1. Jahon okeani - yiliga 2 dan 10 million tonnagacha neft quyiladi. Sun'iy yo'ldoshlardan olingan havo fotosuratlari okean sathining deyarli 30 foizini neft sirti bilan qoplaganligini qayd etdi. • 2. Tuproqlar - neft quvurlari oqishi yoki buzilishida, yerga tushgan neft 'tortishish kuchi ta'sirida pastga tushadi; Shu bilan birga, u keng tarqaladi, tuproq zarralari orasidagi teshiklarga kirib boradi, bu esa quyidagilarga olib keladi: • -tuproqlarning fizikaviy va kimyoviy xususiyatlarining sezilarli o'zgarishi; • -tuproq tuzilmalari va tuproq zarralarini yo'q qilish; • -Tuproq o'tkazuvchanligining pasayishi; • -Neft uglerodi hisobiga uglerod va azot o'rtasidagi nisbatning keskin o'sishi; • -Tuproqlarning azotli rejimining yomonlashishi; • -O'simliklarning ildiz bilan oziqlanishini buzish; • -Oziq-ovqat zanjirlari orqali odamlarga salbiy ta'sir. • 3. Suv zonalari - asosan neft mahsulotlarini tankerlar, neft barjalari va boshqa kemalar bilan tashishda.

Etiboringiz uchun rahmat

Похожие

Neft kimyosi va neftni qayta ishlash

Katalitik kreking jarayoni va ularni qayta ishlash

Yog’ va uni qanday qayta ishlash kerak

Tabiiy gazni chuqur qayta ishlash

Klayzen qayta guruhlanishi