Тупроқшунослик - Геология - Презентации

Тупроқшунослик

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

2886.5 KB

1.1. Тупроқшунослик асослари ва тупроқлар Тупроқшунослик асослари ва тупроқлар географияси фанларининг юзага келиши ва географияси фанларининг юзага келиши ва ривожланиш тарихи.ривожланиш тарихи. 2.2. Тупроқнинг минералогик ва кимёвий таркиби.Тупроқнинг минералогик ва кимёвий таркиби. 3.3. Тупроқнинг органик қисми ва органо минерал Тупроқнинг органик қисми ва органо минерал бирикмалари бирикмалари 4.4. Тупроқ муҳити тупроқлардан оксидланиш ва Тупроқ муҳити тупроқлардан оксидланиш ва қайтарилиш жараёнлари.қайтарилиш жараёнлари. 5.5. Тупроқ яхлитланишнинг биогиокимёси.Тупроқ яхлитланишнинг биогиокимёси. 6.6. ТТ упроқ яратилишининг мувозанатлари ва упроқ яратилишининг мувозанатлари ва уларнинг инсон омили таьсирида ўзгаришлари.уларнинг инсон омили таьсирида ўзгаришлари. 7.7. Ўрмон ва дашт минтақаларининг тупроқлари ва Ўрмон ва дашт минтақаларининг тупроқлари ва улардан фойдаланиш.улардан фойдаланиш. 8.8. ШШ ўрланган тупроқлар ва улардан фойдаланиш.ўрланган тупроқлар ва улардан фойдаланиш. 9.9. ТТ ропик минтақа тупроқлари.ропик минтақа тупроқлари. 10.10. ВВ оҳа тупроқлари ҳос бўлиши ривожланиши оҳа тупроқлари ҳос бўлиши ривожланиши фойдаланиш ва муҳофаза қилиш.фойдаланиш ва муҳофаза қилиш. 11.11. ЎЎ збекистон тупроқ харитасини ишлаш. збекистон тупроқ харитасини ишлаш. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Туп р о қ шуносликТ у п р о қ Т у з и л и ш и Т а р к и б и Х о с с а л а р и Г е о г р а ф и к т а р қ а л и ш и П а й д о б ў л и ш и Р и в о ж л а н и ш қ о н у н и я т л а р и Т а б и а т д а г и ў р н и Ҳ ақидаги фандир www.arxiv.uzwww.arxiv.uz03 10 06 0E 0D 1F 0D 0F 31 10 1E 23 07 0F 1F 27 0C 0D 09 0D 0F 33 10

Б у фанга Докучаев ва унинг издошлари асос солган.Г линка Н еуструуев В илямс П олинов С ибиртсев В исотский К остичев К оссович Д оброволск ий Й егеров К овда Г едройтс www.arxiv.uzwww.arxiv.uz31 07 39 07 35 071F 0D 3A 14

ЕЕ вдан вдан Ҳозирги вақтда илмий адабиётларда тупроқ тушунчасини белгилашнинг бир нечта йўналишлари бор. Д окучаев Ф ункционал Б у таьрифда Т упроқ ...бу юзада жойлашган ва доим у ёки бу даражада чиринди билан бўялган минерал органи бирикмалари бўлиб, ҳар доим қуйидаги агентларнинг биргаликдаги фаолиятлари натижаси ҳисобланади: тирик ва ҳаётини тугатаёётган организимлар она тоғ жинси иқлим ва жой рельефи. К остичев ва Вилямс Д окучаев, Костичев, Вилямс Ф ункционал - АтрибутивА трибутив Б из тупроқ ҳақида гапирганимизда ер шари қуруқлигининг ўсимлик ҳосилини ишлаб чиқариш қобиляти бўлган бўшоқ устки қатламини идора қиламиз. У нумдорлик миқдорий кўринишлари даражасидан қатьий назар, тупроқнинг жуда муҳим коссаси, сифат белгисидир. Б у йўналишда берилган таьрифлар олдинги 2 йўналиш таьрифларин и уйғунлаштир ади. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Т упроқнинг тирик моддасини ташкл қилади. Т ирик биомасса ва ўсимлик Ҳ айвонлар М икрорганизмларнинг органик қолдиқлари Т упроқнинг янги яралган органик моддаси чиринди В а шу кабиларнинг барчаси www.arxiv.uzwww.arxiv.uz03 0D 27

Т упроқ чириндисининг манбалари www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

ЧЧ ириндининг шакклланиш йўлларини билиш ириндининг шакклланиш йўлларини билиш мақсадида тупроқдаги органик қолдиқларнинг мақсадида тупроқдаги органик қолдиқларнинг парчаланиш жараёнини тадқиқ қилиш асосан 3 та парчаланиш жараёнини тадқиқ қилиш асосан 3 та йўналишда ривожланадийўналишда ривожланади .. Б иринчи йўналиш Б унда асосий эьтибор органик модданинг бош манбаси ҳисобланган ўсимлик қолдиқлари химизмининг ўрганишига қаратилади. Б унга асос солган олимларТ й у р и н В а к см а н К о н о н о в а М е к са н д р о в а Ф о к и н www.arxiv.uzwww.arxiv.uz2E 10 0E 0B1C 10 0A 0F

И ккинчи йўналиш Қ олдиқ ва ўрмон тошмаси форматциясиясиниг морфологияси ва тезлиги тақиқ қилинади Б унга асос солганМ ю у л л е р Р о м а н и н г М о р з о в Р е м е з о в С о к о л о в Ч е р т о в ш у м а к о в www.arxiv.uzwww.arxiv.uz47 07 1507 12 34 04

У чунчи йўналиши Ў симлик қолдиқларининг парчаланишида иштирок этадиган организмлар аниқланди ва уларнинг сукссесиялари ўрганилди. Б унга асос солганК о с т и ч е в Ч а с т у х и н М а р ч и н к Ч е р н о в а С т р и г а н о в а www.arxiv.uzwww.arxiv.uz34 04 48 10 0B 12 04 1A 0D 0A 0F

Иссиқ ва қуруқ иқлимли ёки арид ва экстраарид иқлим шароитида деҳқончилик сувсиз, қўшимча сув манбаъларисиз мумкин эмас. Т упроқни суғориш суви ҳисобига қўшимча намлантириш эса тупроқ пайдо бўлиш жараёнига кескин таъсир қилади. С уғориладиган шароитда органик моддаларнинг тупроқда тўпланиўи, синтези ва минералланиши намлиги ҳисобига тупроқнинг иссиқлигк, ҳаво ва сув тартиботларида ўзига ҳос ҳусусиятлар барқарор топади. Ирригацион келтирилмалар миқдори ортади, янги маданийлашган қатлам шакллади. Бу қатлам биологик актив элементларга бойиган бўлади. Агроирригацион қатламнинг меҳаник таркиби тупроц пайдо қилувчи жинсникига нисбатан унинг бутун қ атламлиги б ў йича о ғ ир, физик ва су в ҳоссалари ҳам кескин қарқ қилади. Санаб ўтилганларнинг ҳаммаси воҳа тупроқларини алоғида тупроқ типлари гуруҳида тадқиқ қилишни тақазо қилади. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

В.В.Докучаев аниқлаган, исбот қилган тупроқ пайдо қилувчи омиллар қаторида ва у тавсия қилган формулада инсоннинг роли, унинг ирригатиор- деҳқон сифатидаги роли кўрсатилмаган. Вағоланки, инсон ўз корини тўйдириш учун нон, яъни дон этиштира бошлаганидан аниқроғи тупроққа ишлов бера бошлаганидан бер и тупроқ жараёнларига ўз таъсирини табора кўпроқ ўтказиб келди, уларни ўзгартирди. Эътибор қилинг , инсон мамлакатдаги ижтимоий-иқтисодий шароитга боғлиқ ҳолда тупроқ сифатини яҳшилайди ёки ёмонлаштиради. Ҳато қилиш ёки ҳамма жараёнларни тўла қамраб ололмаслик инсон учун хос ҳусусият . www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Профессор А.А.Роде (1947) В.В.Докучаев таваллудининг 100 йиллиги муносабати билан чоп этган “Тупроқ пайдо бўлиш жараёни ва тупроқлар эволюцияси” номли монографиясида тупроқ пайдо бўлиш жараёнини тупроқшунослик фанининг ютуқ ва ҳулосалари асосида чуқур таҳлил қиилиб, тупроқ пайдо қилувчи бешта омилга яна учта омилни қўшди: ернинг тортиш кучи, ер усти, ер ости ва сизот сувлари, қилмайди. Улардан она жинс, иқлим, тирик организмлар, сув инсоннинг хўжалик фаолияти модда ва энергия манбаидир; ернинг тортиш куси фақат энергия манбаидир; рельеф Э са атмасфера ва литос-фера оралиғида модда ва энергияни қайта тақсимловчи шакл. Вақт эса ўз-ўзидан маълумки, ҳар қандай воқеа ва ҳодиса вақт мобайнида юз беради. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz31 12 1F 1910 1C07 1910 1110 12 07 14060F 07 0D 45 15 4A 0B10 1C07 2E 1107

Академик В.И.Вернадиски фикрига к ў ра тупро қ жуда тез таьсирланадиган 50% турли минераллардан ва 50% тирик организмлардан таркиб топган биокос танадир. Айни қ са унинг гидротермик ва озу қ а тартиботлари жуда таьсирчан. Тупро қ нинг потенциал (табиий) ва эффектив (и қ тисодий) унумдорлиги даражаси, унинг тирик фазасининг ривожланиш ҳолати билан белгиланади. Маьлумки, арид минтақаларда термик ресурслар жуда етарли, гидроресурслар эса чекланган. Сунъий суғориш натижасида тупроқ пайдо бўлиш жараёнининг мўътадил гидрометрик шароити юзага келади. Ана шу сабабга кўра кам унумли ҳисобланган арид минтақанинг бўз, тақирсимон, сур қўнғир тусли тупроқлари суғориладиган шароитда юқори унумдорли ғолатга ўтади ва қишлоқ ҳўжалиги экинлари кўп ҳосил беради.Диққат қилинг : ҳудди ана шу ерда инсоннинг ирригатор-деҳқон сифатида тупроқ пайдо бўлиш жараёнининг кучли омили эканлиги кўринади. У нинг таъсири эса барча табиий омилларнинг таъсиридан жуда юқоридир. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Т упроқларнинг меҳаник таркибига кўра Н.А.Качинский таснифи (қисқартирилган шкала) www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Тупроқларнинг меғаник таркиби бўйича мукаммал иаснифи (Н.Ф.Качиниский, 1965) www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

 ПП роқнинг сувни сингдириш роқнинг сувни сингдириш Тупроқлар меҳаник таркибининг аҳамияти. Ме ҳ аник таркиб тупроынинг жуда му ҳ им характеристикаларидан ҳисобланади. Б у кўрсаткич, энг аввало, агрономик ахамиятга эга. Тупроқнинг сувни сингдириш ва сувни ушлаб туриш каби қобиляти унинг меҳаник таркиб тупро қ сув режимини бош қ ариш, су ғ ориш ва зах қ очириш мелорациясин и амалга оширишда катта рў л ў йнайди. Ме ҳ аник таркиб тупро қ ларнинг қ уриш тезлигига таъсир қ илади , тупроқнинг унга ишлов бериш теҳника воситаларига қаршилигини белгилайди. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

О тқинди ва чўкинди тоғ жинсларининг ўртача минералогик таркиби ( Кларк бўйича),% www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР: В. Ю. ИСАКОВ. «ТУПРОКШУНОСЛИК АСОСЛАРИ ВА ТУПРОКЛАР ГЕОГРАФИЯСИ» маърузалар матни ТОШХУЖАЕВ. «ТУПРОКШУНОСЛИК» Тошкент. ТДПУ 2000 й. www.bankref.ru www.ref.uz www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Похожие

Ер ишларини бажариш технологиялари ва ўзига хос хусисиятлари

Tuproq tarkibidagi suv

Neft va gazni qayta ishlash texnologik jarayonlari

Geologik qidiruv ishlarida Temir yo`l transporti va uning ahamiyati

Tog`larning paydo bo`lishi va balandligiga ko`ra turlari