Uglerod nanotrubkalari va boshqalar - Физика - Презентации

Uglerod nanotrubkalari va boshqalar

Загружено в:

12.02.2025

Скачано:

0

Размер:

70.1357421875 KB

Uglerod nanotrubkalari va boshqalar. Uglerod nanatrubkalarining olinishi. Bir va ko’p devorli nanotrubkalar sintezi. Nanatrubkalar elektr xossalari

Uglerod nanotrubkalari (CNTs) - bu uglerod atomlaridan tashkil topgan, o'zaro bog'langan tuzilishga ega bo'lgan nanomateriallardir. Ular juda kuchli, lekin juda engil bo'lib, po'latdan kuchliroq bo'lishi mumkin va inson sochidan ancha yupqaroqdir. Uglerod nanotrubkalari bir o'lchovli kvant materiallari sifatida tanilgan va ularning ko'plab foydali xossalari mavjud.

Uglerod Nanotrubkalarining Olinishi Uglerod nanotrubkalari bir necha usullar orqali olinishi mumkin, jumladan: 1. Katalitik kimyoviy parchalash (CCVD): Bu usulda uglerod manbai (masalan, metan) va katalizator (masalan, temir yoki kobalt) ishlatiladi. Ushbu jarayon natijasida uglerod atomlari bir- biriga bog'lanib, nanotrubkalar hosil qiladi. 2. Arka discharge usuli: Bu usulda uglerod manbai yuqori haroratda (taxminan 3000 °C) arka discharge orqali parchalanadi, natijada uglerod nanotrubkalari hosil bo'ladi. 3. Laser ablyatsiyasi: Bu usulda uglerod materiallari lazer yordamida yuqori haroratda parchalanadi va natijada nanotrubkalar hosil bo'ladi.

Bir va Ko'p Devorli Nanotrubkalar - Bir devorli nanotrubkalar (SWCNT): Bu turdagi nanotrubkalar faqat bitta devordan iborat bo'lib, ularning diametri odatda 1 nanometr atrofida bo'ladi. Ular yuqori elektr o'tkazuvchanlikka ega. - Ko'p devorli nanotrubkalar (MWCNT): Bu turdagi nanotrubkalar bir nechta devorlardan iborat bo'lib, ularning diametri bir necha nanometrdan o'nlab nanometrgacha bo'lishi mumkin. Ular ko'proq mexanik kuchga ega va elektr xossalari ham farq qiladi.

Nanotrubkalar Elektr Xossalari Uglerod nanotrubkalari juda qiziqarli elektr xossalariga ega. Ular: - Yuqori elektr o'tkazuvchanlik: Bir devorli nanotrubkalar metall sifatida ishlaydi, bu esa ularni yuqori o'tkazuvchanlikka ega qiladi. - Semikondiktor xossalari: Ko'p devorli nanotrubkalar esa semikondiktor sifatida ishlashi mumkin, bu esa ularni elektron qurilmalarda qo'llash imkoniyatini beradi. - Qattiq va yumshoq xossalar: Nanotrubkalar elektr maydonlaridan ta'sirlanishi mumkin, bu esa ularning xossalarini o'zgartirishi mumkin.

Uglerod Nanotrubkalarining Tuzilishi va Strukturasi Uglerod nanotrubkalari grafen nomli materialdan hosil bo‘ladi. Grafen — bu yagona qatlamli uglerod atomlarining olma daraxti shaklida joylashgan ikki o‘lchovli tuzilishi. Nanotrubkalar esa grafen qatlamining silindrik shaklga o‘ralishi natijasida yuzaga keladi.

Uglerod Nanotrubkalarining Mexanik Xossalari Uglerod nanotrubkalari juda yuqori mexanik kuchga ega. Ular eng mustahkam materiallardan biri hisoblanadi. Bir devorli uglerod nanotrubkalarining mexanik kuchi yuqori darajada bo‘lib, ular tabiiy materiallarga qaraganda taxminan 100-1000 baravar kuchliroq. 1. Mexanik mustahkamlik : Nanotrubkalar yuqori kuchlanishlarga bardosh bera olishadi. Bu ularni kompozit materiallar sifatida ishlatishga imkon beradi (masalan, samolyotlar, avtomobillar, yoki sport asboblarida). 2. Yengilligi : Ularning massasi juda past bo‘lib, har qanday mexanik tizimga engil vazn qo‘shish imkonini beradi. 3. Kafolatlangan egilish va elastiklik : Nanotrubkalar elastik xossaga ega, ya'ni ular egilib, shikastlanmasdan asl shaklini tiklashi mumkin.

Uglerod Nanotrubkalarining Termal Xossalari Uglerod nanotrubkalarining yuqori termal o‘tkazuvchanligi ularni ayniqsa elektronika va energiya sohalarida foydali qiladi. 1. Termal o‘tkazuvchanlik : Nanotrubkalar yuqori termal o‘tkazuvchanlikka ega, bu ularni issiqlikni samarali tarqatish uchun ishlatishga imkon beradi. Misol uchun, ularni mikroprotsessorlarning sovutish tizimlarida ishlatish mumkin. 2. Termal barqarorlik : Uglerod nanotrubkalar yuqori haroratda uzoq vaqt davomida ishlashga imkon beradi, bu ularni yuqori haroratli muhitlarda qo‘llashga imkon yaratadi.

Uglerod Nanotrubkalarining Kimyoviy Xossalari 1. Kimyoviy barqarorlik : Uglerod nanotrubkalari kimyoviy jihatdan barqaror va ko‘plab agressiv muhitlarga chidamli. Ular suvda yoki ko‘plab organik va noorganik erituvchilarda erimaydi. 2. Reaktivlik : Nanotrubkalar o‘zining tashqi yuzasida turli kimyoviy guruhlarni bog‘lash imkoniyatiga ega. Bu xususiyat ularni turli kimyoviy reaktsiyalarni o‘tkazuvchi material sifatida ishlatishga imkon beradi.

Uglerod Nanotrubkalari va Ularning Potentsiali Uglerod nanotrubkalari hali ham ko‘plab ilmiy tadqiqotlar va texnologiyalarni rivojlantirishda qatnashmoqda. Ular bo‘yicha ko‘plab yangi imkoniyatlar va tadqiqotlar mavjud, chunki nanotrubkalar yangi elektron qurilmalar, energiya manbalari, va hatto tibbiyot sohasida ham inqilobiy yangiliklar olib kelishi mumkin. 1. Neft va gaz sanoati : Nanotrubkalar yangi turi – uglerod nanotuberlar, neft va gazdan chiqadigan zararli gazlarni kamaytirish, chiqindilarni tozalash va samarali filtratsiya tizimlarini yaratish uchun ishlatilishi mumkin. 2. Katalizatorlar : Uglerod nanotrubkalari katalitik reaktsiyalarni tezlashtirishda ham ishlatilishi mumkin, ayniqsa kimyoviy sanoatda.

Xulosa Uglerod nanotrubkalari o‘zining fizikaviy, kimyoviy, va elektr xossalari tufayli juda ko‘p sohalarda foydalanish imkoniyatiga ega. Ularning yuqori mexanik mustahkamligi, termal o‘tkazuvchanligi, va yuqori elektr o‘tkazuvchanligi ushbu materiallarni nanotexnologiya, elektronika, energetika, tibbiyot va boshqa sohalarda innovatsiyalarni rivojlantirishda muhim rol o‘ynashga yordam beradi. Bu materiallar hali ham ilmiy tadqiqotlar va texnologik yangiliklarga boy, shuning uchun ularning potentsiali juda katta.

E'tiboringiz uchun raxmat

Похожие

Vallar va o`qlar

Suyuq yonilg’ilarning xususiyatlari va ularni baholash usullari

Atom yadro fizikasining rivojlanishi tarixi

Shamol energiyasidan foydalanish

Oqsil biosintezi. Oqsilning post-translasyonal modifikatsiyasi. Protein sintezining energiya xarajatlari