Davriy egri chiziqlarning simmetriya xususiyatlari

Загружено в:

24.05.2023

Скачано:

0

Размер:

826.466796875 KB

Скачать

DAVRIY EGRI CHIZIQLARNING SIMMETRIYA XUSUSIYATLARI REJA: 1. SINUSOIDAL BO'LMAYOTGAN OQIMLAR VA VOLTAJLARNI ANIQLASH 2. DAVRIY SINUSOIDAL BO'LMAGAN TOKLAR VA KUCHLANISHLAR 3. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR 1

 agar elektr energiyasining manbalari sinusoidal bo'lsa, lekin kontaktlarning zanglashiga olib keladigan elementlaridan kamida bittasi chiziqli bo'lmasa, ya'ni chiziq chiziqli bo'lmasa. (Masalan, chiziqli bo'lmagan ( magnit zanjir bilan ) indüktansli kontaktlarning zanglashiga olib keladigan sinusoidal bo'lmagan oqimlarning paydo bo'lishi;  agar sxemada vaqti-vaqti bilan o'zgaruvchan parametrlarga ega bo'lgan elementlar mavjud bo'lsa, parametrik sxemalar deb ataladi. 2

FURYER SERISIDAGI SINUSOIDAL BO'LMAGAN OQIMLAR VA VOLTAJLARNI KO'RSATISH T davriga ega har qanday davriy funktsiya f ( t ) garmonik Furye qatoriga kengaytirilishi mumkin. Trigonometrik shaklda Furye qatori quyidagicha yoziladi: (1.1) qaerda n butun son qiymatlarni oladi; A 0 doimiy komponent hisoblanadi. 3          1 n n n 0 ) t n cos( C ) t n sin( B A ) t( f

$burchak chastotasi  \u003d 2 p f asosiy burchak chastotasi deb ataladi va asosiy burchak chastotasi bilan sinusoidal va kosinus komponentlari asosiy yoki birinchi harmonikni hosil qiladi. burchak chastotalari, karrali  yuqori chastotalar deb ataladi harmonika va bu chastotalar bilan garmonik qatorning komponentlari yuqori harmoniklardir. Harmoniklar buning uchun n - toq deb ataladigan toq son ; buning uchun n juft son - juft . Furye qatorining doimiy komponenti (1.1) ifoda bilan aniqlanadi (1.2) 4   Tt t0 0 0 ,dt)t(f T 1 A$

va qatorning sinusoidal va kosinus hadlarining amplitudalari, mos ravishda: (1.3) (1.4) Keling, t 0 = 0 ni qo'yamiz va yangi o'zgaruvchini kiritamiz a =  t .  T = 2 p va d a =  dt ekanligini hisobga olib , (1.1) – (1.4) dan biz quyidagilarni olamiz: (1,5) 5     T t t n 0 0 ; dt) t n sin( ) t( f T 2 B     T t t n 0 0 . dt) t n cos( ) t( f T 2 C      a  a   a 1 n n n 0 ) n cos( C ) n sin( B A ) ( f

(1.6) (1.7) (1.8) Garmonik Furye qatori (1.1) boshqa shaklda ham yozilishi mumkin. Chunki Qayerda 6 p a p  2 0 0 ; d)t ( f 2 1 A  p a a p  2 0 n ; d) n sin( )t( f 1 B . d) n cos( )t( f 1 C 2 0 n  p a a p  ), n sin( A ) n cos( C ) n sin( B n n n n   a  a  a ) jC B arg( , C B A n n n 2 n 2 n n     

Bu: (1.9) Seriyaning shakli (1.9) sinusoidal bo'lmagan oqim manbalari bo'lgan elektr zanjirlarini hisoblash uchun afzalroqdir, chunki undan foydalanganda, boshqa narsalar teng bo'lsa, ketma-ket formulalarga qaraganda, hisoblar sonining yarmi bajariladi ( 1.1) yoki (1.5). 7.) n sin( A A ) ( f 1 n n n 0      a   a

FURYER SERTALARI GARMONIKALARINI ANIQLASHNING AMALIY USULLARI. Elektrotexnikada uchraydigan, davriy sinusoidal bo'lmagan oqimlar va kuchlanishlarni hosil qiluvchi elektr energiyasi manbalarini ikki guruhga bo'lish mumkin:  to'g'ri shakldagi oqimlar va kuchlanishlarni hosil qilish, masalan, trapezoidal, uchburchak, to'rtburchaklar va boshqalar. Ularning Furye seriyasida kengayishi analitik tarzda tasvirlangan.  ixtiyoriy (geometrik tartibsiz) shakldagi oqimlar va kuchlanishlarni hosil qilish. Ko'pincha ular grafik shaklida beriladi. Energiya tizimlarini ishlatish amaliyotida ba'zida chiziqli bo'lmagan elementlarni (rektifikatorlar, invertorlar, yoy pechlari va boshqalar) kiritish natijasida yuzaga keladigan sinusoidal bo'lmagan davriy oqimlar va kuchlanishlarni harmonik tahlil qilish zarurati tug'iladi. Grafik ravishda berilgan oqim va kuchlanishlarning Furye seriyasida kengayishi taxminan amalga oshiriladi. 8

Furye seriyasining harmonikalarini aniqlashning taxminiy usuli (1,6 - 1,8) ga muvofiq hisoblangan ma'lum integrallarni cheklangan sonli hadlar yig'indisiga almashtirishga asoslangan. (Ba'zi manbalarda bu usul grafik-analitik deb ataladi.) Buning uchun f ( a ) funksiyaning 2 p ga teng davri m teng qismga bo'linadi D a =2 p / m . m ning qiymati qanchalik katta bo'lsa , shartlar yig'indisi integral qiymatiga yaqinroq bo'ladi. Ta'rifga ko'ra, doimiy komponent yoki 9, m 2 ) ( f 2 1 ) ( f 2 1 d) ( f 2 1 A m 1 k k m 1 k k 2 0 0 p  a p  a D a p  a a p       p . ) ( f m 1 A m 1 k k 0   a 

Qayerda k - 1 dan m gacha bo'lgan qiymatlarni qabul qiladigan joriy indeks ; f k ( a ) f( a ) funksiyaning , ya'ni k -chi intervalning o'rtasida joylashgan qiymati . Sinusoidal garmonik komponentning amplitudasi n yoki n 10), n sin( m 2 ) ( f 2 2 d) n sin() ( f 1 B m 1 k k 2 0 n a D  )     p  a D  )   p  a a a p     p ). n sin( ) ( f m 2 B m 1 k k n a D   )    a    ) n cos( ) ( f m 2 C m 1 k k n a D  )    a   

(1.10) - (1.12) ga binoan hisoblashda odatda funktsiya davrini m = 24 yoki 18 qismga, ba'zi hollarda esa undan ham kichikroq raqamga bo'lish kifoya. Yuqori qiymatda m , va bu imkon beradi zamonaviy hisoblash texnologiyasida sinuslar va kosinuslarning qiymatlarini interval chegaralarida aniqlash mumkin. Keyin biz olamiz: (1.11a) (1.12a) Umumiy grafikda garmonikani qurishda kengayish komponentlarini (1.9) ko'rinishda ko'rsatish tavsiya etiladi, shu bilan birga abscissa o'qi bo'ylab n garmonik uchun masshtabni hisobga olish kerak . birinchi garmonikdan n marta katta bo'lishi kerak . 11) n sin() ( f m 2 B m 1 k k n a D  a    ) n cos() ( f m 2 C m 1 k k n a D  a   

SIMMETRIYA HOLLARI Elektr va magnit miqdorlarni ifodalovchi davriy sinusoidal bo'lmagan funktsiyalar odatda qandaydir simmetriyaga ega bo'lib, bu ularning Furye qatoriga kengayishini osonlashtiradi. Quyidagi simmetriya holatlarini ko'rib chiqing. 1. f ( a ) funktsiyasi y o'qiga nisbatan simmetrikdir (1.3-rasm), ya'ni. 12 aA m f ( a ) – 2p _ 2p _0 1.3-rasm)  a   ) a f f(

juft deb ataladi . Har qanday chastotali sinusoidlar g'alati funktsiyalar bo'lganligi sababli, bunday simmetriya bilan parchalanishda sinusoidal komponentlar mavjud emas. bular. juft funksiya faqat kosinus to'lqinlarini va doimiy komponentni o'z ichiga olishi mumkin . Juft funksiyalarning muhim xususiyati shundaki, ~ n koeffitsientlarini aniqlash f ( a ) egri chizig'idan foydalanish kifoya. yarim davr uchun, ya'ni. ( 1,13 ) 13,) n cos( C 2 ) ( f ) ( f 1 n n max    a  a  a  p a a a p  0 n d) n cos( ) ( f 2 C

Bu tenglikdan kelib chiqadi Birinchi integraldagi a  a bilan almashtirilsin va (1.13) beradi. 2. f ( a ) funksiya koordinata boshiga nisbatan simmetrik (1.4- rasm), ya’ni f ( a ) = - f (- a ). 14 af ( a ) – 2p _ 2p _0 1.4-rasm    p  p p p  a a a  a a a  a a a 0 0 d) n cos( ) ( f d) n cos( ) ( f d) n cos( ) ( f

toq deb ataladi . Doimiy komponent va kosinus komponentlari bu shartni qanoatlantirmaganligi sababli, bu turdagi simmetriya uchun kengayishda doimiy komponent va kosinus komponentlari mavjud emas. ya'ni g'alati funktsiya faqat sinusoidlarni o'z ichiga olishi mumkin . Bu holda, avvalgidek, B n koeffitsientlarini aniqlash yarim davr uchun f ( a ) egri chizig'idan foydalanish kifoya , ya'ni. (1.14) 15,) n sin( B ) ( f 1 n n    a  a . d ) n sin( ) ( f 2 B 0 n  p a a a p 

3. Ikki yarim sikl vaqt bo'yicha birlashganda f( a ) funksiya abscissa o'qiga nisbatan simmetrik bo'ladi (1.5-rasm), ya'ni f ( a ) = - f ( a  p ) . (1.5) ga muvofiq f ( a ) ni almashtirsak , biz quyidagilarni olamiz: 16 p0 af ( a ) 2p _ 1.5-rasm qaerdan hatto n uchun           p  a  p  a    a  a  1 n n n 0 1 n n n 0 , )) ( n cos( C )) ( n sin( B A ) n cos( C ) n sin( B A   . 0 ) n cos( C ) n sin( B 2 A 2 ...4,2 n n n 0  a  a   

$a ning ixtiyoriy qiymatlari uchun faqat A 0 \u003d 0 va hatto n uchun B n \u003d C n \u003d 0 bo'lsa , qondiriladi . Shuning uchun, bunday simmetriya bilan (1,15) bular. Ikki yarim sikl vaqtga to'g'ri kelganda, abtsissaga nisbatan simmetrik bo'lgan funksiya faqat toq harmonikalarni o'z ichiga oladi . B n va C n koeffitsientlari bu holda (1.13) va (1.14) formulalar bilan hisoblanishi mumkin. Paragraflarga muvofiq simmetriya shartlari bo'lsa. 1 va 3 bo'lsa, dekompozitsiya faqat toq kosinus to'lqinlarini o'z ichiga oladi va agar 2 va 3 bo'lsa, unda faqat toq sinusoidlar mavjud. 17     a  a  a ...5,3,1 n n n ) n cos( C ) n sin( B ) ( f$

DAVRIYLIK NOSINUSOIDAL JARAYONNI HISOBIDA FURYER SERISINI QO'LLANISH. Davriy sinusoidal bo'lmagan EMF ta'sirida elektr zanjiridagi tokni topish talab qilinsin. m va n indekslari mos ravishda garmonikning amplitudasi va seriya raqamini bildiradi. Agar zanjir chiziqli bo'lsa , ya'ni. uning parametrlari r , L , M , C o'zgarmaydi, keyin kontaktlarning zanglashiga olib keladigan oqimlari superpozitsiya bilan topiladi - EMF ning harmonik komponentlarining har biri tomonidan yaratilgan oqimlarni alohida yig'ish orqali: ( 1,23 ) 18,) t n sin( E E )t ( e n n m 0        ), t n sin I I )t(i 1 n v n n m 0          

Bitta sxemaga qo'llaniladi Z (0) deganda sxemaning nolga teng chastotadagi qarshiligi tushuniladi, ya'ni. DC qarshilik; Z ( n  ) - n  chastotasidagi impedans . Burchak  n n  chastotada kontaktlarning zanglashiga olib kirish nisbati sifatida aniqlanadi uning faol qarshiligiga. r , L va C ketma-ket bog'langan elementlardan iborat bo'lsa , 19 . ) n( Z E I , ) 0( Z E I n m n m 0 0    . r C n 1 L n arctg ; C n 1 L n r ) n( Z n 2 2                 

$Bunday holda, Z (0) \u003d ∞ , chunki to'g'ridan-to'g'ri oqim davri ochiq. L ( r = 0) bo'lgan ideal lasanni alohida ko'rib chiqing . Uning n  chastotadagi qarshiligi harmoniklar n : Z n = n  L , ya'ni. qarshilik harmonikning seriya raqamining ortishi bilan ortadi. Mos ravishda Shunday qilib, birinchi harmonikaning fraktsiyalarida ifodalangan yuqori harmoniklarning tarkibi kuchlanish egri chizig'iga qaraganda oqim egri chizig'ida kamroq bo'ladi. Ya'ni, lasan oqim egri chizig'ini tekislaydi. Bu xususiyat tokni tekislash uchun ishlatiladi, masalan, sanoat rektifikatorlarining chiqishida, shu jumladan rektifikator va qabul qiluvchi o'rtasidagi induktiv lasan. Bobin oqimning doimiy komponentiga qarshilik ko'rsatmaydi, lekin uning oqimning yuqori harmoniklariga qarshiligi qanchalik katta bo'lsa, harmonik raqam shunchalik yuqori bo'ladi. Uzunlamasına faol-induktiv qarshilik eng oddiy past chastotali filtrdir. 20 L n U I n m n m   m1 n m m1 n m U U n 1 I I  $

Induktordan farqli o'laroq, kondensatorning qarshiligi seriya raqami ortishi bilan kamayadi. garmoniklar. . Shunga ko'ra, bizda: Ya'ni, kondansatkichda birinchi harmonikaning fraktsiyalarida ifodalangan harmoniklarning tarkibi kuchlanish egri chizig'iga qaraganda oqim egri chizig'ida kattaroqdir. Uzunlamasına faol- kapasitiv qarshilik eng oddiy yuqori o'tkazuvchan filtrdir. Faol qarshiliklar, indüktanslar va sig'imlarga ega bo'limlarni o'z ichiga olgan murakkab sxema bo'lsa, oqim egri chizig'ining shakli kontaktlarning zanglashiga olib keladi. 21C n 1 Z n   n m n m U C n I    m1 n m m1 n m U U n I I  

$Agar, masalan, harmonik tartib uchun sxemada n \ u003d q kuchlanish rezonansi sodir bo'ladi, keyin ushbu harmonik uchun kontaktlarning zanglashiga olib keladigan qarshiligi minimal bo'ladi va shunga mos ravishda birinchi harmonikaga nisbatan oqim egri chizig'idagi bu harmonik maksimal bo'ladi. Eng oddiy bunday sxema ketma-ket ulangan indüktans va sig'imning tarmoqli o'tkazuvchan filtridir. g , L , C elementlaridan tashkil topgan sxemada reaktiv va faol qarshilik ham n  chastotasining funktsiyalari hisoblanadi . Tarmoqlangan elektr davrlarida davriy sinusoidal bo'lmagan oqimlarni va kuchlanishlarni hisoblash murakkab shaklda amalga oshirilishi kerak. Umumiy holda, bunday sxemalarni hisoblash uch bosqichda amalga oshiriladi: 22$

 EMF yoki manba oqimlarining (agar oqimlar berilsa) harmonik komponentlarga parchalanishi;  harmoniklarning har biri uchun alohida-alohida zanjirdagi oqimlar va kuchlanishlarni kompleks shaklda hisoblash;  kerakli novdalar va tugunlar uchun oqim va kuchlanishning oniy qiymatlarini yig'ish. Agar davriy sinusoidal bo'lmagan EMF (1.9) shakldagi Furye seriyasining trigonometrik shaklida berilgan bo'lsa, u holda EMF va oqim quyidagicha ifodalanishi mumkin. 23            1 n t jn n m 0 1 n t jn n m 0 ), e I Im( I )t(i ); e E Im( E )t( e  

Sinusoidal bo'lmagan oqim (kuchlanish) tarkibiy qismlari teng bo'lmagan chastotalarga ega bo'lganligi sababli, ularning lahzali qiymatlari murakkab amplitudalar emas, balki yig'ilishi kerak. 24

DAVRIYLIK NOSINUSOIDAL FUNKSIYANING FAOL VA O'RTA QIYMATLARI Davriy sinusoidal bo'lmagan funktsiyaning samarali (rms) qiymati garmonik (sinusoidal) funktsiyaning samarali qiymatiga o'xshash tarzda aniqlanadi: (1,24) f ( t ) funksiya (1.9) qator bilan ifodalangan holatda integratsiya shaklini ko'rib chiqamiz . Ushbu qatorni ikkinchi darajali darajaga ko'tarish natijasi qatorning alohida a'zolari kvadratlari va ularning ikkilangan juft hosilalari yig'indisi bo'ladi (maktab matematika kursidan ma'lum bo'lgan formulani eslang ( a + b ) 2 = ( a 2+ ) 2 ab + b 2) , ya'ni , Agar 25  T 0 2 dt)t( f T 1 F

Bu Oxirgi yig'indining integrali nolga teng, chunki va siz bilganingizdek, Shuni hisobga olgan holda 26        1 n n n 0 ) t n sin( A A )t(f ). t q sin( A ) t p sin( A 2 ) t n( sin A A )t( f q q q p 0 q,p p p 1 n n 2 2 n 2 0 2                     )],t ) q p cos(( )t ) q p [cos(( 2 1 )t q sin( )t p sin(          . 0 dt)t n cos( T 0    , 2 T dt)t n( sin T 0 2   

Nihoyat, davriy sinusoidal bo'lmagan funktsiyaning samarali qiymati uchun biz quyidagilarni olamiz: (1,25) Chunki A n garmonikning amplitudasi n , keyin A n 2 / 2 - uning samarali qiymatining kvadrati. Shunday qilib, (1.25) ifoda davriy sinusoidal bo'lmagan funktsiyaning samarali qiymati yig'indining kvadrat ildiziga, harmonikaning samarali qiymatlari kvadratiga va doimiy komponentning kvadratiga teng ekanligini anglatadi Shuning uchun har xil chastotalar harmonikalarining yig'indisini ifodalovchi funktsiyaning samarali qiymati bu garmonikalarning boshlang'ich fazalariga bog'liq emas , balki faqat ularning samarali qiymatlari bilan aniqlanadi. 27. A 2 1 A dt)t( f T 1 F 1 n 2 n 2 0 T 0 2       

Davriy sinusoidal bo'lmagan funktsiyaning samarali qiymatini elektromagnit, elektrodinamik, issiqlik va boshqa tizimlarning elektr o'lchash asbobi yordamida harmonik oqimlar uchun ham o'lchash mumkin. Elektrotexnikada davriy sinusoidal bo'lmagan funksiyaning samarali qiymati tushunchasi bilan bir qatorda, ular mutlaq qiymatda olingan funktsiyaning o'rtacha qiymati tushunchasidan foydalanadilar; bu qiymat shaklning integrali bilan aniqlanadi 28.t d )t ( f 2 1 dt )t( f T 1 F 2 0 T 0 cp   p   p  

f ( t ) funksiyaning musbat yarim davrdagi o‘rtacha qiymatiga teng bo‘ladi, agar f ( t ) bir xil musbat va manfiy to‘lqinlarga ega bo‘lsa: 29. dt )t( f T 2 dt )t( f T 1 F 2 T 0 T 0 cp    

DAVRIYLI NOSINUSOIDAL OQIY OQIYATLARDA KUCH. Ta'rifga ko'ra, faol quvvat davr uchun o'rtacha quvvat qiymatiga teng : u va i o‘rniga ularning ifodalarini (1.9) ko‘rinishdagi trigonometrik qator orqali almashtirsak, u holda integral integrallar yig‘indisiga teng bo‘ladi, natijada kuchlanish va tokning o‘zgarmas komponentlari ko‘paytmasining yig‘indisi hosil bo‘ladi. bir xil tartibdagi kuchlanish va oqim harmoniklari mahsulotlarining o'rtacha qiymatlari. Qolgan integrallar nolga teng bo'ladi, chunki ular har xil tartibdagi harmonika mahsulotlari yoki DC komponenti va individual harmonika mahsulotlarining o'rtacha ko'rsatkichlari (1,7 bilan solishtiring). 30. dt)i u( T 1 P T 0   

Shunday qilib, (1,26) bular. davriy sinusoidal bo'lmagan oqimning faol kuchi individual harmonikalarning faol kuchlari yig'indisiga va to'g'ridan-to'g'ri komponentning kuchiga teng . Boshqacha qilib aytganda, kuchlanish va oqimlarning qarama- qarshi harmonikalarining o'zaro ta'siridan yoki harmonikalarning doimiy komponentlar bilan o'zaro ta'siridan faol quvvat nolga teng. 31, cos I U I U P 1 n n n n 0 0      

Garmonik funktsiyalar uchun reaktiv quvvat tushunchasiga o'xshab, davriy sinusoidal bo'lmagan kattaliklarga ega bo'lgan zanjirdagi reaktiv quvvat tushunchasini kiritish mumkin. Ikkinchisi individual harmonikalarning reaktiv quvvatlarining yig'indisi sifatida aniqlanadi: (1,27) Boshqa egri chiziqda mavjud bo'lmagan harmonikaning bir egri chizig'idagi (kuchlanish yoki oqim) tarkibi faol va reaktiv quvvat qiymatlariga ta'sir qilmaydi, lekin bu harmonikalarni o'z ichiga olgan funktsiyaning samarali qiymatini oshiradi. 32, sin I U Q 1 n n n n     

$Shuning uchun, agar ko'rib chiqilayotgan kontaktlarning zanglashiga olib keladigan umumiy quvvati kuchlanish va oqimning samarali qiymatlari mahsuloti sifatida aniqlansa S \ u003d UI , keyin aytilganlarga asoslanib, biz bundan farqli o'laroq xulosa qilishimiz mumkin. Harmonik rejimda davriy sinusoidal bo'lmagan miqdorlarga ega bo'lgan zanjirdagi faol va reaktiv quvvat kvadratlarining yig'indisi umumiy quvvatning kvadratiga teng emas: T ning qiymati buzilish kuchi deb ataladi ; kuchlanish u va oqim i egri chiziqlari shakllaridagi farq darajasini tavsiflaydi . O'chirish qarshiligi faol bo'lsa, u holda kuchlanish va oqim egri chiziqlari o'xshash; Q = 0 va T = 0 bo'lsa . 33. T S Q P 2 2 2   $

Davriy egri chiziqlarning simmetriya xususiyatlari

24.05.2023

0

826.466796875 KB

Похожие