Метод ва методология асосий тушунчалар 2 - Философия - Презентации

Метод ва методология асосий тушунчалар 2

Загружено в:

29.11.2023

Скачано:

0

Размер:

3982.7802734375 KB

Метод ва методология асосий тушунчалар 1

2“ МЕТОД” ВА “МЕТОДЛОГИЯ” ТУШУНЧАЛАРИ Метод (юнон. metods — усул) кенг маънода йўл, ижодий фаолиятнинг ҳар қандай шакли каби маъно- ларни англатади. Мето- дология тушунчаси икки асосий мазмунга эга — фаолиятда қўлланилади- ган маълум усуллар ти- зими (фанда, сиёсатда, санъатда ва ҳ.к.); тизим ҳақидаги таълимот ёки метод назарияси. Фан методологияси унинг структураси, тараққиёти, илмий тадқиқот восита- лари ва усуллари, унинг натижаларини асослаш йўллари, билимни таж- рибага татбиқ қилиш меха- низмлари ва шаклларини ўрганади. Шунингдек, ме- тодология методлар йигин- диси ва фаолият тури ҳа- қидаги таълимотдир.

4МЕТОДИНГ АСОСИЙ ВАЗИФАСИ Биринчидан, метод ва мето- дологик муаммо- ларнинг ролини инкор қилиш ёки тўғри баҳола- маслик ("мето- дологик негавизм"). Иккинчидан, методнинг аҳамия- тини бўрттириш, мут- лақлаштириш, уни бар- ча масалаларнинг калити, илмий янгилик- ларни яратиш- нинг энг қулай во- ситаси (методоло- гик эйфория), деб тушуниш нотўғридир.Ҳар қандай методи маълум назария асосида яра- тилади ва тадқиқотнинг зарурий шарти сифатида намоён бўлади. Ҳар бир методнинг самарадор- лиги унинг чуқур мазмун ва моҳиятга эгалиги, назария- нинг фундаменталлиги билан асосланади. Ўз навбатида, метод мазмуни кенгайиб боради, яъни билимнинг чуқурлашиши ва кенгайиши, тажрибага татбиқ этилиши билан методнинг кўлами ҳам ўзгаради.

5МЕТОДИКА Метод методикада конкретлашади. Методика далилий материалларни йиғиш ва саралаш воситаси, аниқ фаолият туридир. У методологик тамойиллардан фарқ қилсада, уларга асосланади.

7Фалсафа методлари Энг қадимги кенг тарқалган методлардан бири диалектика бўлса, иккинчиси метафизикадир. Бироқ фалсафа методлари булар билан чекланмайди. Бугунги кунда унинг софистика, эклектика, аналитик, (ҳозирги замон аналитик фалсафаси), интуитив, феноменологик, синергетик, герменевтик (тушуниш) ва бошқа турлари ҳам мавжуд. Эндиликда турли методларни бирлаштириш жараёни ҳам рўй бермоқда (масалан, Гадамер герменевтикани рационал диалектика билан бирлаштиришга ҳаракат қилади).

9ДИАЛЕКТИКА Диалектика (юнон. dialektika — баҳс, суҳбат) табиат, жамият ва билиш тараққиёти қонуниятлари ҳамда уларнинг асосида шакл- ланадиган умумий тафаккур услуби ва амалий фаолият ҳақидаги таълимотдир. У грек тилида баҳс ва суҳбатлашиш санъати, деган маънони англатади. Антик дунё файласуфлари уни ҳақиқатга эришиш йўли ва усули сифатида талқин этганлар. Ҳозирги давр- га келиб диалектика оламдаги нарса ва ҳодисалар доимо ўзгариш- да, ўзаро алоқадорлик ва боғликликда, тараққиёт ва ривожланиш- да, деб тушунишдир. Унга кўра, оламда ўз ўрнига ва жойига, яшаш вақти ва ҳаракат йуналишига эга бўлган барча нарсалар ва воқеалар бир-бирлари билан боғлиқ ва алоқадор тарзда, бир-бирларини тақозо этадиган, доимий ва такрорланиб туради- ган боғланишлар орқали намоён булади

10Диалектик мантиқ мавҳум тафаккурда энг умумий қонунларнинг амал қилиниши. Билиш жараёни диалектикаси, унда энг умумий қонунларнинг намоён бўлиши . МЕТАФИЗИКА Диалектиканинг бошқа томонлари ҳақидаги хулосалар, шунингдек ундан диалектиканинг энг умумий қонунларини илмий билишда қандай қўллаш мумкинлиги ҳақидаги қоиданинг келиб чиқиши.Объектив реаллик ва унинг умумий қонунлари тараққиёти ҳақидаги тасаввурлар. Методологи яМантиқ Гносеология Онтология ДИАЛЕКТИКА

Похожие

Табиатшунослик методологияси

Диалектика ривожланиш ҳақида таълимот. Фалсафада қонун тушунчаси ва турлари. Категория тушунчаси ва уларнинг турлари

Билиш назарияси - асосий муаммолари ва йўналишлари

Tushuncha 2

Tabiat falsafasi 2