Табиатшунослик методологияси - Философия - Презентации

Табиатшунослик методологияси

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

1153.8330078125 KB

Режа: 1.Табиат фалсафаси ва табиатни ўрганиш. 2.Табиий фанларда далил ва илмий таҳлил. 3.Табиатшунослик методологияси. мавз у: Табиатшунослик методологияси

LФАФ ФАЛСАФА –арабча тушунча булиб узбекча “хикмат” деган маънони англатади. Юнонча философий эса “доноликни севиш” деган маънони англатади.

ФАЛСАФА – олам ва одам хакидаги фан.

ФАЛСАФА –жамият табиат ва инсон тафаккури тараккиёти тугрисидаги фандир.

Форобий “ Илм қилиш учун, аввало, табиатни билиш керак, чунки бизнинг сезги органларимизга яқин, сўнгра фалсафани билишга ўтиш керак”.

ТАБИАТ ФАЛСАФАСИ – табиат вокеа- ходисаларини олам ва инсон хакидаги фалсафий мушохадалардан иборат,яъни табиатни таърифлаш,талкин этиш изохлаш ва мушохада этишга айтилади.

Табиат бениҳоят хилма- хил шакл ва кўринишлари билан инсонни қуршаб турган моддий олам, бутун мавжудотдан иборатдир Демак, табиат хилма- хил жисмлардан ташкил топган материядир.

Фан - бу, одамнинг олий фаолиятларидан бири, ўсимликлар ва ҳайвонлар эса бу хислатдан ҳолидирлар. Одам дунёдаги, коинотдаги барча нарсаларнинг сирларини билиб олишга қизиқади, чунки бу билимлардан у манфаатдордир. Фан одам, жамият ҳаётида, турмушида доимий маслаҳатчи ва ёрдамчидир. Фан бўлмаса, деҳқончилик ва саноат, транспорт ва энергетика, информацион ва маданият воситалари бўлмас эди.

Фан таснифи. Одамнинг кенг маънодаги ташқи ва чуқур ички моддий ва маънавий борлигини ўрганиб, яъни кузатиб ва тафаккур қилиб, оғзаки ёки ёзма кўринишда ифодаланган тушунчалар, фикрлар, мулоҳазалар, қонун- қоидалар мажмуаси фан деб аталади.Ф аннинг байналм илаллиги. Ж аҳон ф ан и тари хи да оврўп оц ен три зм ва о си ёц ен три зм , Ғ арб ф ан и ва Ш арқ ф ан и каб и тасн и ф лар ҳам субъ екти в характерга эга. А сли да, ф ан , ай н и қса таби и й ва техн и кави й ф ан , би тта. Б у ф ан ж аҳон ф ан и бўлган и учун , у Е р ш ари н и н г турли м и н тақалари д а, ҳуд удлари д а ярати лган , каш ф эти лган ва бош қа ж ой ларга ҳам тарқалган . Б у ҳам м етодологи я дои раси даги м асалалардан д и р.

Фан ҳақидаги фан фан методологиясидир

Метод - мақсадга эришишга ёрдам берувчи усуллар йиғиндиси. Метод (юнонча «нимагадир элтувчи йўл»). Метод - мақсадга эришишга ёрдам берувчи усуллар йиғиндиси. Метод (юнонча «нимагадир элтувчи йўл»).

Методологиянинг ўзи, аввало, объектив ҳақиқатга яқин бўлиши талаб этилади. Дарҳақиқат, ҳар бир фан воқеалар ҳақиқатини ўрганар ва унга етиб бориш учун интилар экан, методологик йўлнинг ўзи ҳам унга яраша бўлиши, яъни тўғри йўл бўлиши керак.

Методологиянинг моҳияти фалсафадир. Фалсафа ҳаққоний бўлса, методология ҳам тўғри бўлади. Ва аксинча: ҳақиқий методологиялар тўғри фалсафа билан якунланади Фалсафа, методология осмондан тушмайди, балки Ерда яшаётган, ижод қилаётган одамлар, олимлар фаолиятида ҳосил бўлаётган ўйлар, фикрлар, мулоҳазалар, тусмоллар, шубҳалар, назарияларни умумлаштиришдан пайдо бўлади. Демак, методология, бир томондан, фанларнинг охирги натижаси, иккинчи томондан, шу фанларнинг бошланишида уларга тўғри йўл кўрсатурчи илм. Методология - фанларнинг “дирижёри”дир.

усул - тадқиқот мазмунининг жони ва билишнинг зур воситаси.Гегел ь

Методлар ўзининг қўлланилиш миқёсига қараб уч гуруҳга ажралади. Фалсафий метод Умумий илмий метод Хусусий илмий метод

Метафизика (юнонча-физикадан сўнг) - борлиқнинг сезгилардан юқори турувчи принциплари ва умумий асослари тўғрисидаги фан. Диалектика (юнонча - суҳбат олиб бориш, баҳслашиш санъати ) - борлиқнинг вужудга келиши, унинг тараққиёти ҳақидаги фалсафий таълимот ҳамда воқеликни билиш ва унга асосланган тафаккур услуби Синергетика (юнонча - ҳамкорлик, ҳамжиҳатлик) - мураккаб ночизиқли ривожланувчи системаларда ўз-ўзини ташкиллаш механизми ҳақидаги фан бўлиб, бундай механизм барча табиатшунослик ва жамиятшунослик фанларига бирдай хосдирФалсафий метод:

Умумий илмий метод эксперимент, тасвирлаш, ўлчаш формализация, аксиоматизация, гипотетик-дедуктив

Хусусий илмий методларга масалан, физикада спектрал анализ методини, грамматикада қиёсий таҳлил, социологияда анкетали сўров, криминалистикадаги ашёвий анализ ва бошқа методларни мисол тариқасида кўрсатиш мумкин.

Эътиборингиз учун раҳмат

Похожие

Борлиқ – Табиатшунослик категорияси сифатида

Марказий Осиё олимларининг табиатшунослик фанлари ва фалсафасига қўшган ҳиссалари

Фан фалсафаси тарихи

Табиат фалсафаси фан сифатида

Табиат фалсафаси