Суғориладиган бўз ўтлоқи тупроқларда тежамкор технологиялар асосида пахта ҳосилдорлигини ошириш

Суғориладиган бўз ўтлоқи тупроқларда тежамкор технологиялар асосида пахта ҳосилдорлигини ошириш

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

1926.5 KB

Суғориладиган бўз ўтлоқи тупроқларда тежамкор технологиялар асосида пахта ҳосилдорлигини ошириш www.arxiv.uz

Мавзунинг долзарблигиМавзунинг долзарблиги 2013-2014 йилларга мўлжалланган суғориладиган 2013-2014 йилларга мўлжалланган суғориладиган ерларнинг мелиоратив холатини яхшилаш ва сув ерларнинг мелиоратив холатини яхшилаш ва сув ресурсларидан оқилона фойдаланиш ҳақида Давлат ресурсларидан оқилона фойдаланиш ҳақида Давлат Дастури маъқулланган. Шу сабабли қишлоқ хўжалиги Дастури маъқулланган. Шу сабабли қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари ишлаб чиқарувчи фермерлар тежамкор маҳсулотлари ишлаб чиқарувчи фермерлар тежамкор технологиялардан бири бўлган томчилатиб суғоришни кенг технологиялардан бири бўлган томчилатиб суғоришни кенг кўламда қўллашга аҳамият бермоқдалар ва бу масала кўламда қўллашга аҳамият бермоқдалар ва бу масала ҳозирги куннинг долзарб вазифаларидан бирини ташкил ҳозирги куннинг долзарб вазифаларидан бирини ташкил қилмоқда. қилмоқда. www.arxiv.uz

Ишнинг мақсад ва вазифалари Янгидан суғориладиган бўз-ўтлоқи тупроқларда тежамкор технологиялар асосида пахта ҳосилдорлигини ошириш Тадқиқот ишини олиб бориш давомида қуйидаги вазифалар қўйилди: • Нишон туманидаги асосий тупроқлар, улардаги озиқа элементлар миқдорини аниқлаш; • томчилатиб суғориш технологиясини ўрганиб чиқиш; • ғўза ҳосилдорлигига тежамкор технология таъсирини ўрганишдан иборат. www.arxiv.uz

Тадқиқот объекти ва предметиТадқиқот объекти ва предмети • Тадқиқот объекти сифатида Қашқадарё вилояти Нишон тумани Қовчин қишлоғидаги Шўртангаз- кимё мажмуасига қарашли бўлган тажриба участкаси бўлиб ҳисобланади. • Тадқиқотнинг предметлари: Қашқадарё вилоятида тарқалган бўз-ўтлоқи тупроқлар, ғўзанинг “Бухоро-6 нави” www.arxiv.uz

Тадқиқот натижаларининг илмий жиҳатдан Тадқиқот натижаларининг илмий жиҳатдан янгилик даражасиянгилик даражаси • Ушбу туманда биринчи маротаба тежамкор технология асосида 3 йил давомида ғўзанинг “Бухоро-6” нави етиштирилмоқда. • Мамлакатимизда ҳам томчилатиб суғоришга катта эътибор қаратилмоқда. Бу эса барча суғориладиган майдонларда тузилмаларни бузмасдан ва юқори қатлам тупроқ физик-механик хоссаларини ўзгартирмай, сувни бир хил тақсимлаш ҳисобига юқори сифатли суғоришнинг технологик жараёнини юзага келтиради. Шу сабабли тежамкор технологиялардан самарали фойдаланиш лозим. www.arxiv.uz

Қишлоқ хўжалиги экинларини суғоришда қуйидаги усуллардан фойдаланилади: • Ер устидан суғориш; • ёмғирлатиб суғориш; • тупроқ ичидан суғориш; • томчилатиб суғориш; • сизот сувлари сатҳини кўтариб (субирригация) суғориш • туман ҳосил қилиб суғориш (дисперс суғориш усули). www.arxiv.uz

Томчилатиб суғориш тизимининг Томчилатиб суғориш тизимининг технологик технологик тафситафси лотларлотлар и и Ҳовуз (сув тиндиргич): • Сув тиндиргич ҳовузнинг ҳажми – 1000-1200 м3. (50÷100 га) • Ҳовуз тури – бетон қопламали, ер ўзанли (плёнка тўшаб), зовурни тўсиш ёрдамида. • Вазифаси – сувни йиғиш, тиндириш www.arxiv.uz

ФильФиль тт рли насос станциярли насос станция • Маркаси – танланади (Қарши тажриба участкасидаги КМ 200-150-315) Q=315 м3/соат. (50÷100 га) • Вазифаси – сувни босим остида ҳайдаш. Сув ўтказиш қобилияти – 400 м3/соат. (50 га-2 дона) • Фильтр тури – қумли, сеткали. • Қумли фильтрдаги қум диаметри – 3-3,5 мм. • Вазифаси– маълум миқдордаги лойқа ва бегона ўт уруғларини ўзида ушлаб қолади. www.arxiv.uz

Полиэтелин плёнка Полиэтелин плёнка • Полиетилен плёнка “Жиззахпластмасса” ва “Андижонполиэтелин” ОАЖ да ишлаб чиқарилмоқда. • Эни – 1,45 м. 5555 п.м/га; • Қалинлиги – 8 ÷ 12 микрон ; • Ишлаш муддати – 1 йил. www.arxiv.uz

Чигит э киш мосламаси ( сеялка ) • Махсус осма пневматик сеялкаси Хитой халқ республикасида БМЖ-12 ва Наманган “МЕХМАШ” ОАЖ заводида ишлаб чиқарилган СНУ-8. 50 га майдона 1 дона сеялка. • Ушбу пневматик сеялка тракторнинг уч нуқтали осма механизмига уланади, ваакум принципида ишлайди, уруғларни керакли миқдорда аниқ, белгиланган чуқурликка экишга мўлжалланган. • Осма пневматик СНУ-8 сеялкаси чигит ва бошқа қишлоқ хўжалик экинларини плёнка остига экиш билан бирга томчилатиб суғориш учун мўлжалланган полиэтилен шлангларни ётқизиб кетади. • Ушбу сеялка ғилдиракли универсал 1,4 т классдаги уч нуқтали уланиш тизими жихозланган тракторлар билан агрегатланади (МТЗ80-Х, Класс). • Сеялка билан туксизлантирилган чигит 90 см схемага қўш қатор қилиб экилади, бунда қаторлар ораси 30 см, қатордаги уялар оралиғи 10 см ни, уялардаги чигитлар сони 1 тани ташкил қилади . www.arxiv.uz

И қтисодий кўрсатгичлар: Сув сарфи, м 3 /га 6600 м3/га 3300 м3/га 0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 Анаънавий суғориш Томчилатиб суғориш www.arxiv.uz

Ёқилғи сарфи, л/га 275 л/га 75 л/га 0 50 100 150 200 250 300 Анаънавий суғориш Томчилатиб суғориш www.arxiv.uz

Минерал ўғитлар сарфи, кг/га 750 кг/га 450 кг/га 0 100 200 300 400 500 600 700 800 Анаънавий суғориш Томчилатиб суғориш www.arxiv.uz

Ғўзанинг биологик пишиш муддати 132 кун 112 кун 100 105 110 115 120 125 130 135 Анаънавий суғориш Томчилатиб суғориш www.arxiv.uz

Қилинган харажатларни қайтарилишиҚилинган харажатларни қайтарилиши • Ҳосилдорлик 35 ц/га • Ҳосилдорлик 40 ц/га • Ҳосилдорлик 50 ц/г а - 4 йил - 3 йил - 2 йил www.arxiv.uz

Томчилатиб суғориш технологиясининг Томчилатиб суғориш технологиясининг афзалликлариафзалликлари • Томчилатиб суғоришда 50 фоизгача сув иқтисод қилинади ҳамда суғориш жараёнида барча суғориладиган майдонларда тузилмаларни бузмасдан ва юқори горизонт тупроқларининг сув ва физик, физик ва механик ҳоссаларини мураккаблаштирмасдан, сувни бир хил тақсимлаш ҳисобига юқори сифатли суғоришнинг технологик жараённи юзага келтиради; • Эгат оралаб суғоришни ўтказишга нисбатан экишни намлантириш жараёнини аҳамиятли енгиллаштиради, жиддий равишда умумий меҳнат сарфини ва қўл меҳнати кўрсаткичларини камайтиради. • Навбатдаги суғориш меъёрларини ошиши ёки камайиши ҳисобига тупроқ қатламини намланиш даражаларини ҳисоблашни тезкор тузатиш ва суғоришлараро даврларни қисқаришини таъминлайди ва қуруқ иссиқ шамол (гаремсел) ёки бошқа вазиятларда ҳосил элементларини камайиши олди олинади; • Тупроқнинг табиий унумдорлигини тиклаш ва ошириш учун суғориш суви билан минерал ўғитлар, микроэлементлар ва кимёвий мелиорантларни дозаланган миқдорда берилади. Шунингдек, ўғитларни бериш жараённи бажарилишини енгиллашади ва бевосита ўсимлик илдиз зонасига ўғит шаклларини унча кўп бўлмаган миқдорда кўп марта солиш ҳисобига самарадорлик ошади ҳамда ўғитларнинг умумий сарфини 35-40% гача камайтиришга имкон беради. www.arxiv.uz

ХулосаХулоса • Изланиш олиб борилган худуд тупроқлари янгидан суғориладиган бўз- ўтлоқи тупроқлар бўлиб, гумус миқдори 1,80% дан 1,86% ни, ҳаракатчан азот 40,6 -45,6мг/кг; фосфор 38,0-42,5 мг/кг ва калий эса 210-260 мг/кг ташкил қилди бу эса уларнинг ўртача таъминланган- лигини билдиради. • Ўғитларни бериш жараённи бажарилишини енгиллаштиради ва бевосита ўсимлик илдиз зонасига ўғит шаклларини унча кўп бўлмаган миқдорда кўп марта солиш ҳисобига самарадорлик ошади ҳамда ўғитларнинг умумий сарфини 35-40% гача камайтиришга имкон беради. • Плёнка таъсирида ғўзани биологик пишиш муддати 15-20 кунга қисқаради. • Сув факат ғўза атрофида бўлади ва бегона ўтлар 80% плёнка остида бўлганлиги учун қуриб колади. • Томчилаб суғориш усулида аксинча, намланиш ер майдонида 30 см ни ташкил килиб, ер ости суви билан бирлашмайди, натижада ердаги пастки катламда жойлашган тузлар юқорга чиқа олмайди ва шўрланиш йўқолади. www.arxiv.uz

ЭътиборингизЭътиборингиз учун раҳмат !учун раҳмат ! www.arxiv.uz

Похожие

Помидор ҳосилини териш ва дастлабки қайта ишлаш технологияси

Мойли уруғлар

Бухоро тумани доривор ўсимликлари ва уларнинг аҳамияти

Қисқа навбатлаб экишда сидерат ўсимликларнинг тупроқ унумдорлигига таъсирини ўрганиш

Гулхайригуллилар қабиласи Малвалес