Barg sadhini aniqlash - Ботаника - Презентации

Barg sadhini aniqlash

Загружено в:

26.04.2024

Скачано:

0

Размер:

115.255859375 KB

Darsning maqsadi: Barglarning tashqi tuzilishi, barglarni sadhini aniqlash usullari.Barg sadhini aniqlash

1. Barg qanday qismlardan tashkil topgan? 2. Qanday barglar bandsiz barg deyiladi? Bandsiz bargli o‘simliklarga misol keltiring. 3. Panjasimon tomirlangan barglari tushuntiring va ularga misol keltiring. 4. Qaysi o‘simliklarning bargi parallel yoki yoysimon tomirlangan bo‘ladi? 5. O‘simliklarning turlarini farq qilishda barg tomirlari qanday rol o‘ynaydi? Misol keltiring. 6. Qanday barglar oddiy, qanday barglar murakkab barg deyiladi? 7. Murakkab toq patsimon va murakkab juft patsimon barglarga misollar keltiring. “ Blitsi” savollari

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI PREZIDENTINING 2021-YIL 26-FEVRALDAGI PQ-5009-SON QARORIGA O‘zbekiston Respublikasi qishloq xo‘jaligini rivojlantirishning 2020-2030-yillarga mo‘ljallangan strategiyasida belgilangan vazifalarida. Bunda: qishloq xo‘jaligi ekinlarini joylashtirishda asosiy e’tibor uning hosildorligi, eksportbopligi, yaxlit maydonlarda yetishtirilishiga qaratiladi; kooperatsiya va klaster tizimi asosida mahsulot yetishtirish, uni qayta ishlash, saqlash va ichki hamda tashqi bozorlarga sotish tizimi yo‘lga qo‘yiladi; qishloq xo‘jaligi ekinlarini joylashtirishda ekin turining hududlar tuproq-iqlim sharoitiga mosligi, hosildorligi, eksportbopligi, yaxlit maydonlarda yetishtirilishini ta’minlash; har bir tumanda sertifikatlangan urug‘ va ko‘chatlarni yetishtirish hamda yetkazib berish tizimini yo‘lga qo‘yish; hududlarning organik mahsulot ishlab chiqarish salohiyatidan foydalanish imkoniyatini oshirish, ilg‘or agrotexnologiyalar, innovatsiyalarni joriy etish;

Tavsiya etiladigan adabiyotlar 1 Ikromov M.I., Normurodov X.N., Yuldashev A.S. Botanika. Toshkent, «O‘zbekiston», 2002. - 322 b. 2 Matkarimova A.A., Maxkamov T.X., Maxmudova M.M., Azizov X.Ya., Vaisova G.B. Botanika. – Toshkent: “Fan va texnologiya”, 2019. 298 b. 3 Maxmudov T.M., Mirzaev S. Biokimyo. Darslik -Т.: Ta’lim, 2009. -528 b. 4 Mustafaev S.M. Botanika. Toshkent. «O‘zbekiston», 2002. - 472b. 5 Xo‘jaev J. O‘simliklar fiziologiyasi. T.:«Mehnat», 2004. 223 b. 6 Abdullaev R.A., Asomov D.K., Beknazarov B.O., Safarov K.S. O‘simliklar fiziologiyasidan amaliy mashg‘ulotlar. T.: «Universitet», 2004. 196 b. 7 Lehrbuchder Botanik fur Hochschulen. BegrundetvonE. Strasburger, F. Noll, H. Schenck, A.F.W. Schimper// 35 Auflage. Spektrum AkademischerVerlag Heidelberg.T.2 Plant fisilogy. Berlin, 2008. 8 Suvorov V.V., Voronova I.N. Botanika s osnovami geobotaniki. M.: «Prosveщenie», 1999. - 560 s.

Jadvalni tuzish qoidasi bilan tanishadilar. Аlohida, kichik guruxlarda jadvalni rasmiylashtiradilar. «Mavzu bo‘yicha nimalarni bilasiz» va «Nimani bilishni xoxlaysiz» degan savollarga javob beradilar (oldindagi ish uchun yoʼnaltiruvchi asos yaratiladi.) jadvalning 1 va 2 bo‘limlarini to‘ldiradilar . Amaliy mashg‘ulot tinglaydilar, mustakil o‘qiydilar. Mustaqil kichik guruxlarda jadvalning 3 bo‘limni to‘ldiradilar.B/BX/BО JADVALI- Bilaman/ Bilishni xoxlayman/Bilib oldim. Mavzu, matn, bulim bo‘yicha, izlanuvchanlikni olib borish imkoniyatini beradi. Tizimli fikrlash, tuzilmaga keltirish, taxlil qilish, ko‘nikmalarini rivojlantiradi Bilaman Bilishni xoxlayman Bilib oldim

1. Ўлчаш усули. Ҳар бир намунадан 10 та яшил барглар тасодифий танланади, тортилади ва узунлик (Д) ва энг катта кенглик (Ш) бўйлаб чизиқли ўлчовлар билан аниқланади. Ўлчанган барг майдони (С) формула ёрдамида ҳисобланади:

n – ўлчанган барглар сони. Бу усул чизиқли барг шакллари бо'лган дон ва бошқа экинлар учун жавоб беради. 2.Высечка методи. Бу усул кўпгина қишлоқ хўжалиги экинлари барг сатҳини аниқлашда қўлланилади. Бунинг учун ўртача 10-15 ўсимлик (Н) барги намунаси олинади, барглар тезда кесиб олинади ва уларнинг нам вазнини (Мл) аниқланади. Барглар устма уст тўпланади ва маълум диаметрли высечка сверлоси билан кесилади, битта баргда 5-10 дона (тешилади). Кесилган высечкалар баргларнинг ҳам барг пластинкалар ҳам марказий томирлар намунага олиниши керак. Олинган высечкалар (кесилган намуна) массаси аниқланади (Мв).

Битта ўсимлик барг сатҳи қуйидаги формула бўйича аниқланади: бу ерда С – битта ўсимлик барг сатҳи, м 2 ; Мл – намунадаги барг вазни, г; Мв – высечкалар (кесилган намуналар) вазни, г; а – высечкалар (кесилган намуналар) сони, шт; Н –намунадаги ўсимликлар, дона; Д – сверлонинг диаметри, см; – 3,14 [4].

Бу усул номукаммал, чунки кесиб олинган барг томирларининг вазни кесиб олинган намуналарнинг умумий вазнини сезиларли даражада оширади. Бундан ташқари, баргнинг турли жойларида олинган высечкалар массаси банд олди ва четларидаги турли хил қалинликлари туфайли ҳар хил бўлади. Баргларнинг сўлиши ҳам ўлчов хатосини келтириб чиқаради. Ёмғирдан кейин олинган баргларнинг вазни ҳам аниқ бўлмайди (кўпаяди).

3. Миллиметровка қоғозга барг контурларини чизиш. Бу усул аниқ, аммо кўп вақт талаб этади. Битта баргнинг майдонини аниқлаш 10-15 дақиқа давом этади (вариантга қараб), шунинг учун таҳлилга кўп иш вақти сарфланади.

4. Планиметрик усул . Баргларнинг ўртача намунаси тортилади ва электрон қурилманинг ҳаракатланувчи камарига - планиметрга жойлаштирилади. Қурилма барг майдонини квадрат сантиметрда кўрсатади. Ушбу усул сизга барг майдонини жуда тез ва аниқ ўлчаш имконини беради, аммо бу қурилмалар кам қўлланилади. 5. Сканерлаш усули. Бу компютер технологиясидан фойдаланган ҳолда дала ва бошқа ўсимликларнинг барг майдонини аниқлашнинг янги усули.

Баргларнинг майдонини аниқлаш учун " Листомер " компютер дастури ишлаб чиқилган. "Листомер" универсал график муҳаррири ҲнВиеw асосида яратилган ва бир нечта фойдаланиш режимларига эга. Умумий барг майдонини ҳам, ҳар бир барг учун алоҳида ҳам барг сатҳини ҳисоблаш мумкин. Ушбу дастурдан фойдаланганда баргларнинг сўлиши хатоси йўқ қилинади, барг майдонининг ўлчамига барг томирлари ва барг қалинлиги таъсир қилмайди.

“ Листомер ” билан ишлаш учун сканер, шаффоф плёнка ва оқ қоғоз керак бўлади. Иш тартиби . 1. Сканерга шаффоф қалин плёнка жойлаштирамиз . 2. Плёнка устига баргларни ётқизамиз, унинг юзаси қуруқ, шудринг ва сув томчиларисиз бўлиши керак. 3. Баргларни оқ қоғоз билан ёпинг . 4. Баргларни сканерлаймиз . 5. Биз сканерланган тасвирни дастурга киритамиз ва бир дақиқадан со'нг биз белгиланган о'лчов бирликларида сканерланган об'ектнинг майдони ко'рсаткичини оламиз.

Ушбу усулдан фойдаланишнинг аниқлиги ва яроқлилиги ишда ва барг майдонини аниқлашнинг маълум усуллари билан қиёсий баҳолашда тасдиқланган. Мисол тариқасида, баҳорги рапс ўсимлигининг барг майдонини аниқладик. Назорат варианти сифатида миллиметр қоғоздаги баргларни ўлчаш усули олинди ( жадвал-1 ).

№ п.п. Усул 1-та ўсимликнинг барг сатҳи, см 2 Назоратга нисбатан фарқи + см 2 + % 1 Миллиметровка қоғозда ўлчаш – назорат 152,1 – – 2 Высечка усули (100 высечека) 156,1 4,0 2,6 3 Баргларни сканерлаш усули 151,0 1,1 0,7Турли усуллар ёрдамида барг майдонини ўлчаш натижалари 1-Жадвал .

Жадвалдан кўриб турганидек, вқсечка (кесиш) усули ёрдамида барг майдонини ўлчаш бошқа вариантларга қараганда юқори натижа беради. Шундай қилиб, компютер дастури ёрдамида барг майдонини сканерлаш ва аниқлашнинг усули жуда тез ва аниқ таҳлил қилиш имконини беради.

Похожие

Bargning tuzilishi, o'simliklarning barg sathini va so'rish kuchini aniqlash

Ildiz va barg zararkunandalari

Barg. Vegetativ ko\\'payish (slayd-test)

Tut daraxti sistematikasi

Shoxlarning turlari. Poyaning birlamchi va ikkilamchi anatomik tuzilishi