logo
  1. Главная страница
  2. Презентации
  3. Биотехнология
  4. Populyatsiyalar genetikasi

Populyatsiyalar genetikasi

Загружено в:

31.03.2024

Скачано:

0

Размер:

7526.552734375 KB
Скачать
Populyatsiyalar genetikasi Genetika kurs ishi Reja: Kirish. Asosiy qism: Populyatsiya va uning genetic strukturasi Populyatsiyalarda allellar uchrash tezligi. Polimorfizm Xardi-Vaynberg qonuni Tabiiy populyatsiyalarda genetic geterogenlik muammosi Populyatsiyalarda allellar tezligini o’zgartiruvchi omillar Xulosa. Foydalanilgan adabiyotlar Populyatsiya genetikasi - bu populyatsiyalarning genetik tarkibini, shu jumladan tabiiy tanlanish, genetik siljish, mutatsiya va genlar oqimi jarayonlariga javoban genotip va fenotip chastotasining tarqalishi va o'zgarishini o'rganadigan fan. Populyatsiya bo'g'ozi heterozigotlikning yo'qolishiga olib kelishi mumkin. Ushbu gipotetik populyatsiyada populyatsiya bir necha marta 10 dan 3 gacha kamayganidan keyin allel aniqlandi. Populyatsiya tuzilishi natijalaridan biri heterozigotlikning qisqarishidir . Populyatsiyalar bo'linganda, allellar subpopulyatsiyalar ichida fiksatsiyaga erishish ehtimoli yuqori bo'ladi , ayniqsa subpopulyatsiyalar kichik bo'lsa yoki uzoq vaqt davomida izolyatsiya qilingan bo'lsa. Heterozigotlikdagi bu pasayish yaqinda umumiy ajdodga ega bo'lish ehtimoli ko'proq bo'lgan subpopülasyonlar bilan, qarindosh-urug'larning kengayishi sifatida qaralishi mumkin . [7] O'lchov muhim - ikkala ota-onasi Buyuk Britaniyada tug'ilgan shaxs o'sha mamlakat aholisiga nisbatan tug'ilgan emas, balki butun dunyodan tanlangan ikkita odamdan ko'ra ko'proq tug'ilgan. Bu Raytning F -statistik ma'lumotlarini (shuningdek, "fiksatsiya indekslari" deb ataladi) ishlab chiqarishga turtki bo'ladi, bu nasl-nasabni kuzatilgan va kutilgan heterozigotlik orqali o'lchaydi. ADMIXTURE yordamida modellashtirilgan va K = 2,4,6,8 populyatsiyalar qabul qilingan Shimoliy Afrika va qo'shni populyatsiyalardagi odamlarning populyatsiya tuzilishini o'rganish (B-rasm, yuqoridan pastga). K o'zgarishi klasterlash ko'lamini o'zgartiradi. K =2 da , Shimoliy Afrikaliklarning aksariyati uchun taxmin qilingan ajdodlarning 80% Bask, Toskana va Qatar arablari uchun umumiy bo'lgan klasterga tayinlangan (binafsha rangda). K =4 da Shimoliy Afrika ajdodlarining klinalari paydo bo'ladi (och ko'k rangda). K =6 da Yaqin Sharq (Qatar) ajdodlarining qarama-qarshi klinalari paydo bo'ladi (yashil rangda). K =8 da Tunis berberlari klaster sifatida ko'rinadi (to'q ko'k rangda). [15] Individning genotipini populyatsiyalarning K diskret klasterlari orasidagi aralashma sifatida modellashtirish mumkin. [9] Har bir klaster o'z genotiplarining chastotalari bilan belgilanadi va klasterning individ genotiplariga qo'shgan hissasi smetator orqali o'lchanadi . 2000 yilda Jonatan K. Pritchard bu nisbatlarni Markov zanjiri Monte-Karlo orqali baholash uchun TUZILISh algoritmini taqdim etdi , Dirichlet taqsimoti bilan har bir lokusda allel chastotalarini modellashtirdi . [11] O'shandan beri algoritmlar (masalan, ADMIXTURE) boshqa baholash usullaridan foydalangan holda ishlab chiqildi. [12] [13] Taxminiy nisbatlarni shtrixli chizmalar yordamida koʻrsatish mumkin — har bir shtrix individni ifodalaydi va K populyatsiyalaridan biridan boʻlgan individning genetik ajdodi ulushini ifodalash uchun boʻlinadi . [9] Turli xil K populyatsiya tarkibining turli masshtablarini ko'rsatishi mumkin; butun insoniyat populyatsiyasi uchun kichik K dan foydalanish odamlarni taxminan qit'alar bo'yicha taqsimlaydi, katta K esa populyatsiyalarni nozik kichik guruhlarga bo'ladi. [9] Klasterlash usullari ommabop boʻlsa-da, ular notoʻgʻri talqin qilish uchun ochiq: simulyatsiya qilinmagan maʼlumotlar uchun hech qachon K ning “haqiqiy” qiymati mavjud emas , balki berilgan savol uchun foydali deb hisoblangan taxminiylik. [3] Ular tanlab olish strategiyalari, namuna hajmi va maʼlumotlar toʻplamidagi yaqin qarindoshlariga sezgir; diskret populyatsiyalar umuman bo'lmasligi mumkin; va kichik populyatsiyalar joylashtirilgan ierarxik tuzilma bo'lishi mumkin. [3] Klasterlar bir-biriga aralashtirilishi mumkin [9] va manba populyatsiyalari sifatida foydali talqinga ega bo'lmasligi mumkin Bir nechta Afrika populyatsiyalarining genetik namunalarining joylashuvi xaritasi (chapda) va xaritada joylashtirilgan ma'lumotlarning 1 va 2 asosiy komponentlari (o'ngda). Asosiy koordinata tekisligi xaritaga moslashish uchun 16,11° ga aylantirildi. Bu aholining sharqiy-g'arbiy va shimoli-janubiy taqsimotiga mos keladi. [ Allel uchrash tezligi allelning populyatsiyada qay darajada tarqalganligini anglatadi. U allelning populyatsiyada necha marta uchrashini sanash, soʻngra uni populyatsiyadagi jami gen nusxalari soniga boʻlish orqali topiladi. A allelning uchrash tezligi= Populyatsiyada A allel nusxalari soni ----------------------------------------------------------------------- ---------- Barcha gen nusxalarining populyatsiyadagi soni Populyatsiya genofondi populyatsiyadagi barcha genlarning nusxalaridan tashkil topgan boʻladi. Xardivaynberg qonuni - bir gen allellari boʻyicha farq qiluvchi, oʻzaro erkin chatishadigan populyatsiyalarda allellar va genotipik sinflar uchrashishi tezligining taqsimlanishini tasvirlovchi qonun. 1908-yilda birbirlaridan mustaqil holda ingliz matematigi G. Xardi va nemis vrachi V. Vaynberglar kashf etishgan. X. — Xardivaynberg qonuniga binoan, mutatsiya, tanlash bosimi, migratsiya va genlar dreyfi yuz bermaydigan hollarda allellarning oʻzaro uchrash tezligi avloddanavlodga oʻzgarishsiz oʻtadi. Modomiki, avlodda allellarning uchrash tezligi otaonalarinikiga oʻxshash boʻlar ekan, u hodda genotiplarning ham uchrash chastotalari oʻzgarishsiz qoladi. Aallelini "r", aallelini esa "q" harfi bilan belgilansa, u holda p+q=l boʻlishi, bu formula yordamida populyatsiyada A va a allellarining uchrash tezligi; AA, Aa, aa genotiplarning uchrash tezligini esa p2+2pq+q2 formula yordamida aniklash mumkin. X. — Xardivaynberg qonuni populyatsiyalar genetikasi uchun muhim ahamiyatga ega. Qonun populyatsiyalarda kam uchrovchi allellarning aksariyat hollarda geterozigota organizmlarda saqlanib qolishini koʻrsatib beradi. X. — Xardivaynberg qonuni tabiiy sharoitda amal qilishi juda qiyin, chunki populyatsiyalarga genetik muvozanatni buzuvchi tashki va ichki omillar doimo taʼsir etib turadi. Shu sababli X. — Xardivaynberg qonunini keyingi populyatsiongenetik modellar yaratishning boshlangich shakli sifatida qarash maqsadga muvofiq boʻladi. Allel bu genning bir varianti boʻlib, organizmning muayyan belgi-xususiyatini boshqaruvchi irsiy birlik hisoblanadi. Masalan, Mendel noʻxat oʻsimligi gullarining rangini boshqaruvchi genni oʻrganadi. Bu gen oq allel s va siyohrang allel S boʻlib keladi. Har bitta noʻxat oʻsimligida ikki nusxada genlar boʻladi va bu genlar bir xil allel boʻlishi yoki boʻlmasligi mumkin. Allellar farqli boʻlganda dominant allel S retsessiv allel s ning taʼsirini boʻgʻishi mumkin. Oʻsimlikning allellar toʻplami uning genotipi boʻlib, fenotipini, yaʼni koʻrinadigan belgi-xususiyatlari, masalan, bu yerda gul rangini belgilab beradi Allel uchrash tezligi populyatsiyada muayyan bir allelning qanchalik tez uchrashini anglatadi. Misol uchun, noʻxat oʻsimligi populyatsiyasidagi barcha allellar siyohrang allellar S boʻlsa, S allelining uchrash tezligi 100% yoki 1,0 ga teng boʻladi. Agar allellarning yarmi S va qolgan yarmi s boʻlsa, har bir allelning uchrash tezligi 50% yoki 0,5 ga teng boʻladi genotip uchrash tezligi – berilgan genotipdagi organizmlar ulushini va fenotip uchrash tezligi – berilgan fenotipdagi organizmlar ulushini ham hisoblash mumkin. Shuni yodda tutingki, bular allel uchrash tezligidan boshqa- boshqa tushunchalar hisoblanadi. Ular orasidagi farqlarni keyin koʻrib chiqamiz. Polimorfizm (poli... va yun. morphe — shakl) — baʼzi moddalarning turli kristall strukturali holatlarda boʻlish xossasi. Shu xrlatlarning har biri polimorf modifikatsiya deyiladi. Har bir modifikatsiya tuzilishi va fizik xossalari jihatidan bir-biridan farq qiladi. Ular a, r, u va boshqa yunon harflari bilan belgilanadi. P. 1798-yilda kashf qilingan. Oddiy moddalar, shuningdek, organik va anorganik birikmalar P. xusu-siyatiga ega. Mas, uglerod (S) tashki koʻrinishi va fizik xossalariga koʻra bir-biridan keskin farq qiladigan kubik (olmos) va geksagonal (grafit) modifikatsiyalarga ega. Kimyoviy ele-mentning tuzilishi va xossalari turlicha boʻlgan ikki yoki undan ortiq oddiy modda holida mavjud boʻla olishi allotropiya deyiladi Foydanilgan adabiyotlar: 1.Biologiya onlayn. Genetik polimorfizm. (2020 yil 17 iyul). Olingan sana: 17-iyul, 2020-yil. Olingan: Biologiya Onlayn | Arxiv havolasi 2.Bigon M., Harper J., Taun-send K., Ekologiya. Osobi, populyasii i soobshestva, v 2-tomax. Perevod s ang ., M., 1989; Xoliqov P. va boshqa Biologiya, T., 1996; Mavlyanov O., Biologiya, T., 2003. 3.Abdukarim Zikiryoyev, Ochil Mavlonov.[1] Dilorom Yormatova, Ekologiya. "Fan va texnologiyalar nashriyoti", Toshkent., 2012 THANKS

Похожие

O’zbekistonda genetik tadqiqotlarning yo’lga qo’yilishi va zamonaviy genetikaning rivojlanishi
Seleksiyaning genetik asoslari
Genetikaning yangi yo’nalishi
O’simliklar seleksiyasi usullari
Yangi biotexnologik mahsulotlar va preparatlar bozori