Yer va sayyoralarning paydo bo`lishi haqidagi kosmogonik taxminlar - Астрономия - Презентации

Yer va sayyoralarning paydo bo`lishi haqidagi kosmogonik taxminlar

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

831 KB

Mavzu: Yer va sayyoralarning paydo bo`lishi haqidagi kosmogonik taxminlar. Bajardi : Jo`raqulova Zarnigor

• Kirish. • I bob Koinotning paydo bo`lishi to`g`risidagi farazlar. – Dekart – Kant – Laplas gipotezalari. – O.Yu.Shmitd gipotezasi gipotezalarning bir – biridan farqi. • II bob Yer va sayyoralarning paydo bol`ishi haqidagi taxminlar. • 2.1. Yer va sayyoralarning paydo bo`lishi. • 2.2. Inson va Koinot. • Xulosa • Foydalanilgan adabiyotlar

Yerda hayotning paydo Yerda hayotning paydo bo’lishi masalasi tabiiy fanlar bo’lishi masalasi tabiiy fanlar kontseptsiyasining hozirgi kunga kontseptsiyasining hozirgi kunga qadar mavjud eng qiyin va shu qadar mavjud eng qiyin va shu vaqtning o’zida eng qiziqarli vaqtning o’zida eng qiziqarli muammolaridan hisoblanadi. U muammolaridan hisoblanadi. U shuning uchun ham qiyinki, fan shuning uchun ham qiyinki, fan sifat jihatidan yangi sifat jihatidan yangi hisoblanmish hayotni yaratish va hisoblanmish hayotni yaratish va uning taraqqiyotini pog’onama-uning taraqqiyotini pog’onama- pog’ona aniqlash uchun pog’ona aniqlash uchun eksperimental tajriba asosida eksperimental tajriba asosida to’lig’incha yechish imkoniga to’lig’incha yechish imkoniga hozircha ega emas.hozircha ega emas.

Hayotning dastlabki rivoji uchun Hayotning dastlabki rivoji uchun zarur zaminzarur zamin Yerda hayotning paydo bo’lishi haqidagi Yerda hayotning paydo bo’lishi haqidagi nazariya mualliflari (A.I.Oparin va nazariya mualliflari (A.I.Oparin va V.G.Fesenkov) hayot sodda moddalar V.G.Fesenkov) hayot sodda moddalar sintezidan boshlanishini ta‘kidlaydilar. Yer sintezidan boshlanishini ta‘kidlaydilar. Yer qurrasida suv bug’i, metan, ammiak, vodorod qurrasida suv bug’i, metan, ammiak, vodorod singari birikmalar bilan boyigan, hayotdan singari birikmalar bilan boyigan, hayotdan asar ham bo’lmagan cheksiz tog’ asar ham bo’lmagan cheksiz tog’ cho’qqilarining yuzasi, poyonsiz okean va cho’qqilarining yuzasi, poyonsiz okean va atmosferani, kuchli momaqaldiroqlarning atmosferani, kuchli momaqaldiroqlarning zaryadlari va intensiv ravishda sodir bo’lib zaryadlari va intensiv ravishda sodir bo’lib turgan vulqonlar faoliyati, ularning sokin turgan vulqonlar faoliyati, ularning sokin holatini buzilishiga sabab bo’ladi. Tiriklik holatini buzilishiga sabab bo’ladi. Tiriklik yaratilgunga qadar yer qurrasi shu ko’rinishda yaratilgunga qadar yer qurrasi shu ko’rinishda bo’lgan.bo’lgan.

Yerda hayotning paydo bo’lishining ilk Yerda hayotning paydo bo’lishining ilk davri almashinuv jarayoni muqarrar davri almashinuv jarayoni muqarrar bo’lgan alohida organizmlarning vujudga bo’lgan alohida organizmlarning vujudga kelishi bilan bevosita bog’liq. Bu kelishi bilan bevosita bog’liq. Bu jarayonning taraqqiyot qonuniyatlari jarayonning taraqqiyot qonuniyatlari haqida qator farazlar mavjud. Ular haqida qator farazlar mavjud. Ular orasida to’laroq ishlab chiqilgani orasida to’laroq ishlab chiqilgani A.I.Oparinning yerda hayotni rivoj A.I.Oparinning yerda hayotni rivoj topishining koatservatsiya stadiyasitopishining koatservatsiya stadiyasi hisoblanadi. Bu nazariyaga ko’ra okean hisoblanadi. Bu nazariyaga ko’ra okean suvining qalin qatlamida to’planadigan suvining qalin qatlamida to’planadigan organik moddalar alohida molekula organik moddalar alohida molekula shaklidagi quyuqlashgan birikmalar shaklidagi quyuqlashgan birikmalar holda shakllangan. Aftidan bu holda shakllangan. Aftidan bu quyuqlashgan birikmalarning alohida quyuqlashgan birikmalarning alohida parchalari, kolloid komplekslari - parchalari, kolloid komplekslari - koatservatlar ham bir vaqtda bunyodga koatservatlar ham bir vaqtda bunyodga kelgan (soa - cervatus lotin tilida kelgan (soa - cervatus lotin tilida to’plam, yig’ma ma‘nosini anglatadi).to’plam, yig’ma ma‘nosini anglatadi).

Hayot taraqqiyotiHayot taraqqiyoti Tirik mavjudotlarning bunyodga kelishi bilan Yer qurrasida tabiiy Tirik mavjudotlarning bunyodga kelishi bilan Yer qurrasida tabiiy muhitning o’zgara borishi hayot evolyutsiyasida hayajonli voqea muhitning o’zgara borishi hayot evolyutsiyasida hayajonli voqea hisoblandi. Tabiatda ximiyaviy jarayonlar - sintez va destruktsiya hisoblandi. Tabiatda ximiyaviy jarayonlar - sintez va destruktsiya natijasida sifat jihatdan yangi bo’lgan tug’ilish va o’lish singari hodisa natijasida sifat jihatdan yangi bo’lgan tug’ilish va o’lish singari hodisa ro’y berdi.ro’y berdi. Organik birikmalarning hosil bo’lishi va Organik birikmalarning hosil bo’lishi va parchalanishiga asoslangan organik parchalanishiga asoslangan organik moddalarning almashinuvi o’z o’rnini tug’ilish, moddalarning almashinuvi o’z o’rnini tug’ilish, o’lish va yangi turlarning bunyodga kelishi, o’lish va yangi turlarning bunyodga kelishi, eskilarini keksayishi (qarrishi) va o’limiga eskilarini keksayishi (qarrishi) va o’limiga asoslangan yangi bioltik almashinuvga o’z asoslangan yangi bioltik almashinuvga o’z o’rnini berishga majbur bo’ldi.o’rnini berishga majbur bo’ldi.

Dekart – Kant – Laplas gipotezalari.Dekart – Kant – Laplas gipotezalari. 1755 yilda nemets filosofi I.Kant, 1796 yilda esa frantsuz astronomi 1755 yilda nemets filosofi I.Kant, 1796 yilda esa frantsuz astronomi I.S.Laplas tomonidan Quyosh tizimidagi sayyoralarning paydo bŏlishi I.S.Laplas tomonidan Quyosh tizimidagi sayyoralarning paydo bŏlishi tŏgrisidagi gipoteza yaratildi. Ular birinchilar qatori diniy tŏgrisidagi gipoteza yaratildi. Ular birinchilar qatori diniy dunyoqarashlarga qarshi chiqib, tabiat doimo rivojlanishda va ŏzaro dunyoqarashlarga qarshi chiqib, tabiat doimo rivojlanishda va ŏzaro bogliq deb mehanik-qotma fikrlarni rad etdilar. Ikkala gipotezada ham bogliq deb mehanik-qotma fikrlarni rad etdilar. Ikkala gipotezada ham asosan sayyoralarning gaz-chang tumanliklaridan paydo bŏlganliklari asosan sayyoralarning gaz-chang tumanliklaridan paydo bŏlganliklari tahmin qilingan. Dastlab bu materiya qizigan (Kant-sovuq materiya tahmin qilingan. Dastlab bu materiya qizigan (Kant-sovuq materiya degan) tumanlik holida bŏlgan, keyinchalik ular sovigan ŏz ŏqi atrofida degan) tumanlik holida bŏlgan, keyinchalik ular sovigan ŏz ŏqi atrofida aylanishi hisobiga massasi ortib va zichlashib borgan. Natijada aylanishi hisobiga massasi ortib va zichlashib borgan. Natijada tumanlikning atrofida tartib bilan halqa vujudga kelgan. Bu halqalardagi tumanlikning atrofida tartib bilan halqa vujudga kelgan. Bu halqalardagi mahsulotlar qizigan materiyada tŏplanib borgan va asta-sekin soviy mahsulotlar qizigan materiyada tŏplanib borgan va asta-sekin soviy boshlagan. Shu asosda Yer va boshqa hamma sayyoralar paydo bŏlgan. boshlagan. Shu asosda Yer va boshqa hamma sayyoralar paydo bŏlgan. Faqat gaz-chang tumanliklarining haroratini hisobga olinmasa bu ikki Faqat gaz-chang tumanliklarining haroratini hisobga olinmasa bu ikki gipoteza bir-birlarini inkor etmaydi. Shuning uchun ham ularni gipoteza bir-birlarini inkor etmaydi. Shuning uchun ham ularni birlashtirib bir nom bilan Kant-Laplas gipotezasi deb ataladi. Bu gipoteza birlashtirib bir nom bilan Kant-Laplas gipotezasi deb ataladi. Bu gipoteza bizning asrimizning birinchi ŏn yilligigacha hukumronlik qildi. bizning asrimizning birinchi ŏn yilligigacha hukumronlik qildi. Keyinchalik bir qancha gipotezalar yaratildi, lekin ularning umri qisqa Keyinchalik bir qancha gipotezalar yaratildi, lekin ularning umri qisqa bŏlib tezlikda barham topdi.bŏlib tezlikda barham topdi. Иммануил Кант Пьер Лаплас

O.Yu.Shmitd gipotezasi gipotezalarning bir – biridan farqi Hozirgi vaqtda ancha isbotini topgan gipoteza akad. Hozirgi vaqtda ancha isbotini topgan gipoteza akad. O.Yu.Shmidtning ilmiy goyaga boy gipotezasidir.O.Yu.Shmidtning ilmiy goyaga boy gipotezasidir. U yuqoridagilarning goyalarini rivojlantira borib, Yer va boshqa U yuqoridagilarning goyalarini rivojlantira borib, Yer va boshqa sayyoralar sovuq, qattiq zarralardan paydo bŏlgan dedi. Uningcha sayyoralar sovuq, qattiq zarralardan paydo bŏlgan dedi. Uningcha bundan 6-7 mlrd. yil oldin Quyosh ŏz bulutlik bilan uchrashgan. bundan 6-7 mlrd. yil oldin Quyosh ŏz bulutlik bilan uchrashgan. Tortish kuchi natijasida ularni ŏzi bilan olib harakatlangan. Shunday Tortish kuchi natijasida ularni ŏzi bilan olib harakatlangan. Shunday qilib gigant holdagi bu qattiq zarralardan iborat materiya Quyosh qilib gigant holdagi bu qattiq zarralardan iborat materiya Quyosh atrofida aylana boshlagan, biroq, bir butun holda emas, balki atrofida aylana boshlagan, biroq, bir butun holda emas, balki ma’lum bir umumiy yunalishdagi har bir zarra ŏz orbitasiga ega ma’lum bir umumiy yunalishdagi har bir zarra ŏz orbitasiga ega bŏlgan. Natijada kŏp sonli zarralar Quyosh atrofida bir-birlariga bŏlgan. Natijada kŏp sonli zarralar Quyosh atrofida bir-birlariga halaqit bermasdan aylana hosil qilib harakatlanganlar. Sharsimon halaqit bermasdan aylana hosil qilib harakatlanganlar. Sharsimon bulutlik sekinlik bilan quyuqlashib borgan va taqsimcha shaklini bulutlik sekinlik bilan quyuqlashib borgan va taqsimcha shaklini olaboshlagan. Zarralar orasidagi masofalar qisqarib borgan va ular olaboshlagan. Zarralar orasidagi masofalar qisqarib borgan va ular bir-birlarini tortishgan. Ularning tŏplanishi davom etgan va bir-birlarini tortishgan. Ularning tŏplanishi davom etgan va dastlabki sayyoralar paydo bŏla boshlagan. Quyoshga yaqin dastlabki sayyoralar paydo bŏla boshlagan. Quyoshga yaqin masofada kichikroq, lekin ma’lum zichlikga ega bŏlgn sayyoralar masofada kichikroq, lekin ma’lum zichlikga ega bŏlgn sayyoralar (Merkuriy, Venera, Yer va Mars) paydo bŏlgan. Sayyoralar tizimi (Merkuriy, Venera, Yer va Mars) paydo bŏlgan. Sayyoralar tizimi ŏrtalarida yirik sayyoralar vujudga kela boshlagan (Yupiter, ŏrtalarida yirik sayyoralar vujudga kela boshlagan (Yupiter, Saturn,uran va Neptun)uning chekkasida, qaysiki kosmik bulutlik Saturn,uran va Neptun)uning chekkasida, qaysiki kosmik bulutlik yŏq darajaga kelgan joyda, kichik sayyora-Pluton vujudga kelgan. yŏq darajaga kelgan joyda, kichik sayyora-Pluton vujudga kelgan. Sayyoralarni tashkil etgan materiya asta-sekin kosmik chang va Sayyoralarni tashkil etgan materiya asta-sekin kosmik chang va meteoritlar hisobiga quyuqlashgan va kattalashib borgan.meteoritlar hisobiga quyuqlashgan va kattalashib borgan.

ЗЕМЛЯ ЗЕМЛЯ ЗЕМЛЯ (от общеславянского ЗЕМЛЯ (от общеславянского зем зем - пол, низ),- пол, низ), третья от Солнца планета Солнечной третья от Солнца планета Солнечной системы, обращающаяся вокруг него системы, обращающаяся вокруг него по эллиптической орбите (близкой к по эллиптической орбите (близкой к круговой) со средней скоростью круговой) со средней скоростью 29,765 км/сек на среднем расстоянии 29,765 км/сек на среднем расстоянии 149,6 млн. км за период, равный 149,6 млн. км за период, равный 365,24 средних солнечных суток.365,24 средних солнечных суток. Земля обладает гравитационным, Земля обладает гравитационным, магнитным и тесно связанным с ним магнитным и тесно связанным с ним электрическим полями.электрическим полями. Форма Земли - геоид (приближенно - Форма Земли - геоид (приближенно - трёхосный эллипсоид, сфероид).трёхосный эллипсоид, сфероид). Земля - самая крупная из Земля - самая крупная из ближайших к Солнцу планет ближайших к Солнцу планет (планет земной группы: (планет земной группы: меркурий, Венера, Земля, Марс). меркурий, Венера, Земля, Марс). Даиметр Земли колеблется от Даиметр Земли колеблется от 12 756 км (экваториальный) до 12 756 км (экваториальный) до 12 714 км (полярный), т.е. 12 714 км (полярный), т.е. планета слегка сплюснута планета слегка сплюснута вблизи полюсов вследствие вблизи полюсов вследствие вращения вокруг своей оси.вращения вокруг своей оси. Земля значительно уступает по размерам планетам-гигантам, таким, Земля значительно уступает по размерам планетам-гигантам, таким, как Юпитер (диаметр 144 000 км, масса - в 318 раз больше массы Земли) как Юпитер (диаметр 144 000 км, масса - в 318 раз больше массы Земли) или Сатурн (диаметр 120 000 км, масса - в 95 раз больше массы Земли).или Сатурн (диаметр 120 000 км, масса - в 95 раз больше массы Земли).

Inson va Koinot

Похожие

Astronomiya fanining rivojlanish tarixi

Astronomiya fanining rivojlanish tarixi

Gigant sayyoralarning fizik tabiatlari. Ularning halqalari va yo‘ldoshlari

Quyosh sistemasida sayyoralarning tabiatini kompleks o’rganish

Astronomiya tarixi