Йўлни режада лойихалаш. Режадаги эгри радиусини хисоблаш. Вираж. Йўлдаги кўриниш. - Транспорт - Рефераты

Йўлни режада лойихалаш. Режадаги эгри радиусини хисоблаш. Вираж. Йўлдаги кўриниш.

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

68 KB

Йўлни режада лойихалаш. Режадаги эгри радиусини хисоблаш. Вираж. Йўлдаги кўриниш. Режа: 1.Автомобилнинг эгрида харакатланиш хусусиятлари. 2. Режадаги эгри радиусини хисоблаш. 3.Вираж. 4.Йўлдаги кўриниш.

Т аянч сўзлари ва иборалари: - Эгри, радиус, марказ, автомобил, оцирлик маркази, кундаланг куч, вираж, куриниш. Йўлнинг R радиусли эгри чизикли булагида харакатланаётган автомобилга марказдан қочма куч таъсир қилади.R mv C 2  (1) бу ерда: m - автомобил вазни; (кг) v - тезлик м/с; Марказдан қочма куч харакат йўналишига перпендикуляр бўлади. Бунда автомобилга, ҳайдовчига ва йўловчиларга ацдарувчи ва сурувчи кучларнинг таъсири бўлади. Унг ва чап цилдираклар орасидаги босимнинг қайта таъсимланиши, шинанинг ёнга қочишини юзага келтиради. Бунда автомобилни бошқариш мураккаблашади. Кичик радиусли эгриларда ёқилци сарфи кўпаяди ва шина емирилиши ошади. Тунги вақтда эгри чизиқли булагида харакат мураккаблашади. Бунга сабаб фара ёриқлиги автомобил олдидаги масофани йўлнинг тўцри булагига нисбатан кам масофада ёритади. Бу салбий омиллар, эгри радиуси кичик бўлса, шунчалик катта бўлади. Автомобиллар хисобий тезлик билан ҳавфсиз, қўлай ва иқтисодий харакатланиши фақат эгри радиусини етарлича катта бўлганда бўлиши мумкин. Автомобилнинг эгридаги ҳаракатида унга иккита куч таъсир қилади 1- расм [1]: -марказдан қочма куч С; -автомобилнинг оцирлиги G . Автомобил йўлининг қатнов қисми кўндаланг қиялиги йўналишида юқоридаги иккита куч лойиҳаланганда қуйидаги ифода ҳосил бўлади: Y = mgi Cos R V m     2 (2) Y- йўлдан автомобилни сурувчи, кўндаланг куч деб номланувчи натижавий куч,  - кичик бўлганда ( Cos  =1) у ҳолда:

Y =mgi R V m   2 (3); G = mg (16); i gR v G Y   2 (4);   G Y ;деб белгилаймиз ва кундаланг куч коэффиценти деб атаймиз.  = i gr V  2 бундан эгри радиусини ҳисоблаш формуласини келтириб чиқарамиз: R = ) ( 2 i g V   (5)  -кўрсатгич қийматини нолга яқин бўлишини амалда таъминлашимиз керак. Кўндаланг куч коэффициентига қарши тишланиш куч коэффициенти ишлайди. Ҳар доим    тенглик сақланиши керак.  ,  амалда бўлмайди, лекин шунга яқинлашишга ҳаракат қилиш керак. Тажрибалар шуни кўрсатадики,  = 0,1 да йўловчи автомобил эгри булакда ҳаракатланаётганини сезмайди,  = 0,15 да йўловчи эгри булакдаги ҳаракатни кучсиз сезади.  = 0,2 да ҳаракат сезилади ва енгил ноқулайликлар юзага келади.  = 0,3 да йўловчи эгри участкадаги ҳаракатни туртки сифатида ҳис қилади ва ёнга эгилиб қолади. Йўловчилар учун эгридаги ҳаракатда, қулайликни таъминлаш мақсадида кўндаланг куч коэффициентини  = 0,15 дан оширмаслик керак, мураккаб шароитларда эса  = 0,2 дан ошмаслиги лозим. Ҳисобий тезликда ҳавфсиз, қулай ва иқтисодий ҳаракатланиш учун автомобил йўлининг режадаги эгри радиусини шундай белгилаш керак-ки, бунда иложи борича кўндаланг куч коэффициенти кичик бўлиши таъминлансин. Бази бир мураккаб релқеф шароитларида, зич аҳоли пунктларида эгри радиусини оширишнинг иложи бўлмайди ёки бу катта ер ишларини бажарилишини талаб этади. Бу ҳолларда юқоридаги шартлардан

келиб чиқиб режадаги эгри радиусини энг кичик қийматини белгилаш талаб этилади. ҚМҚ-2.05.02-95 га асосан мураккаб ва қийин участкаларда режадаги эгри энг кичик радиуси қуйидагича белгиланади: Ҳисобий тезлик, км/с 150 120 100 80 60 50 Йўл даражаси I II III IV V V Текислик жой Тоцли 1200 1000 800 600 600 400 300 250 150 125 100 100 Агар йўл текислик жойдан ўтса , эгри радиусини I- чи даражали йўлда 3000 м . дан катта , II-V даражали йўлларда 2000 м . дан катта олиш лозим , бунда эгридаги ҳаракат тўцридагидан фарқ қилмайди . Кўпчилик ҳолларда жой шароити , релқеф ёки қимматли қурилмалар борлиги эгрини ҳисобий радиусда жойлаштириш имконини бермайди . Эгрида радиус таъминланмаганда , автомобилни ҳаракат қулайлигини ва устиворлигини ошириш учун эгрида бир томонлама кўндаланг қиялик -- вираж қурилади . Бунда қатнов қисми ва йўл чети қиялиги эгри марказига йўналтирилади . Вираж қиялигини қўйидаги ифода орқали топилади: i вираж =  gR V 2 ; (6) ҚМҚ-2.05.02-95 га асосан биринчи даражали йўлларда эгри радиуси 3000 м.дан кичик бўлганда, қолган даражали йўлларда 2000 м.дан кичик бўлганда эгрида вираж албатта қурилади. Йўлнинг тўцри участкасида ҳайдовчи ўз олдидаги йўлни катта масофада кўради. Режадаги эгрида ва бўйлама кесимда кўриниш бир қанча камаяди. Бу булакларда йўлларни лойиҳалашда махсус ҳолатда ҳисобий кўриниш таъминланган бўлиши лозим. Йўлларни лойиҳалаш назариясида кўринишни кўпгина чизмалари таклиф қилинган. Улар икки гуруҳга ажралади. - 1.Тўсиқ олдида ёки қаршидан келаётган автомобил олдида тўҳташ;

- 2.Автомобилда тўсиқни айланиб ўтиш ёки қувиб ўтиш. Биринчи чизмада автомобилни тўҳтатиш учун олдиндан куриниш масафасини аниқлаш кўйидагича:   o пр e i j i V K V S       254 6.3 2 (7) Иккинчи чизма бўйича: 2 1 2 1 21 4 1 3 2 1 2 2 v v v v g V K l l l L L L S пр э o обг                 (8) Тезликка боцлиқ равишда энг кичик кўриш масофаси жадвали. Кўриниш хисобий схемаси 150 120 100 80 60 50 40 30 Тўсиққа нисбатан 300 250 200 150 85 75 55 45 Қаршидан автомобилга - 450 350 250 170 130 110 90 Ёндан кўриниш энг кичик масофаси қўйидаги формула ёрдамида топилади. S v v S авт пиёда ён   (9) Меъёрларда ёндан куриниш, I - III даражали йўлларда қоплама четига нисбатан 25 м, IV - V даражали йўлларда 15 м бўлиши талаб этилади.

АДАБИЁТЛАР 1. Бабков В.Ф., Андреев О.В. «Проектирование автомобилнҳх дорог» М. Транспорт 1987 г. I и II Частқ. 2. Бабков В.Ф. «Автомобилқнҳе дороги» М. Транспорт. 1983 г. 3. Садирхужаев А. «Автомобил йўлларини лойихалаш» марузалар туплами. 4. Қодирова А.Р. «Автомобил йўлларини лойихалаш асослари фанидан курс ишини бажариш бўйича услубий қўлланма».

Похожие

Автомобиль йўлларини режаси.

Йўл ҳаракатини ташкил этишнинг услубий асослари ва амалий тадбирлари

Йўл-транспорт ҳодисалари ва уларнинг кўрсаткичлари

Йўл шароитини тавсифловчи кўрсаткичлар ва уларнинг ҳаракат хавфсизлигига таъсири

Ҳаракатланиш учун хавфли йўл бўлакларини аниқлаш усуллари. Хавфсизлик коэффициенти.