logo

Лойиҳа чизицини релқефнинг турли ҳолатларида ўтқазиш усуллари. Назорат нуқталарини белгилаш. Йўлни лойихалашда ЭҲМ дан фойдаланиш.

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

41.5 KB
Лойиҳа чизицини релқефнинг турли ҳолатларида ўтқазиш усуллари. Назорат нуқталарини белгилаш. Йўлни лойихалашда ЭҲМ дан фойдаланиш. Режа: 1. Хар хил релқефшароитида лойиха чизицини ўтказиш қоидалари. 2. Назорат нўқталарини белгилаш. 3. Йўлни лойихалашда ЭҲМ дан фойдаланиш. Таянч сўзлари ва иборалари: -Бўйлама қиялик, лойиҳа чизици, усуллар, релқеф, вертикал эгри, ўтиш нўқтаси, кўприк, ишчи белги. Йўлларни лойиҳалашда ундаги бўйлама қияликни кўриб чиқиш лозим, яъни бўйлама қиялик руҳсат этгандан ошиб кетмасин. Бўйлама кесимда йўл устки юзаси ҳолатини ер устки юзаси ҳолатига нисбатан белгилаш бўйлама кесимини лойиҳалаш ёки лойиҳа чизицини ўтқазиш дейилади. Лойиҳа чизицини ўтқазишда қўйидагиларни таъминлаш зарур: - бўйлама кесим равонлигини, руҳсат этарли бўйлама қияликни, етарли кўринишни, қайсики автомобилни юқори тезликга кўтарилишида имкон яратадиган; - йўл пойидан сувни оқиб кетишини; - лойиҳа чизицини аррасимон бўлмаслиги, қайсики йўлни кўтарилиш тушишлардан ташкил қилиб, автомобилнинг бефойда ишлашга олиб келадиган; - йўл назорат нўқталари орқали ўтиши, қайсики баландлик белгиларига эга бўлган. Лойиҳа чизицини ўтқазишни иккита усули бор 11.1 расм [1]. - қайрилган ҳолда ва кесувчи ҳолда лойиҳалаш. Қайрилган ҳолда лойиҳалашда лойиҳа чизицини иложи борича ер устки юзасига параллел олиб борилади. Релқефнинг теккис ва кичик адирлик шароитларида қайрилган ҳолда лойиҳалаш яхши самара беради ва яхши қурийдиган йўл пойи яратишга имкон беради. Релқефнинг адирлик, тоцлик жойларида қайрилган ҳолда лойиҳалаш самарасиз бўлади. Бу ҳолда ёқилци сарфи ошиб юк ташиш тезлиги камаяди. Бундай ҳолларда кесилган ҳолда ўтқазиш кўпроқ фойдали бўлади. Лойиҳа чизицини кўтарма ва ўйма ҳолатда ўтқазиш тупроқ ишлари балансини таъминлайди. Бўйлама кесимда лойиҳа чизицини ўтқазиш, йўл ўқи назорат нўқталарини белгилашдан ва тупроқ ва гидрологик шароитга боцлиқ равишда турли участкаларда йўл тўшамасини зарур кўтарилиши таъминлашдан бошланади. Шундан сўнг лойиҳа чизици ўтқазилиб, лойиҳалаш ишлари бошланади. Лойиҳа чизицини кесилган ҳолда ўтқазишда кўтарма ва ўйма тупроқ ишларини тенглаштиришга ҳаракат қилиш лозим. Лойиҳа чизицидаги ҳосил бўлган синишларда вертикал эгрилар лойиҳаланади. Вертикал эгриларни лойиҳалашнинг икки хил усул бор. Антонов усули ва тангенс усули. Антонов усули адирлик ва тоцлик жойларда қўллаш қулайроқ ва самарали. Тангенс усули текислик ва паст адирлик жойлари учун қўллаш қулай. Лойиҳа чизицини ўтқазишда қўйидаги вазифаларни ечишга тўцри келади. 1) i бўйлама қияликга эга бўлган лойиҳа чизици юзасига чиқадиган жойни аниқлаш.oi i H h L    L H i i - лойиҳа чизици қиялиги; i о - ер усти чизици қиялиги; 2) Ўймадан кўтармага ўтиш нуқсатини топиш. l H l L H 1 2   21 1 HH lH l  Назорат нўқталари устидаги лойиҳа чизици белгиси бўйлама кесимни лойиҳалашдан олдин белгиланган бўлиши керак. Сунъий иншоотлар бор участкаларда лойиҳа чизицини ўтқазиш ва белгисини белгилаш мураккаброқ ҳисобланади. Кичик ва ўрта сунъий иншоотларни лойиҳалашда лойиҳа чизици равонлигини таъминлаш учун қуйидаги усуллардан фойдаланиш мумкин. 1) Кўприкни бўйлама қияликда жойлаштириш. 2) Куприкни вертикал эгрида жойлаштириш, бунда лойиҳа чизици синиши бартараф бўлади. 3) Кўприк остида узанни чуқурлаштириш. 4) Сунъий иншоотлар ишчи белгисини пасайтириш. АДАБИЁТЛАР 1. Бабков В.Ф., Андреев О.В. «Проектирование автомобилнҳх дорог» М. Транспорт 1987 г. I и II Частқ. 2. Бабков В.Ф. «Автомобилқнҳе дороги» М. Транспорт. 1983 г. 3. Садирхужаев А. «Автомобил йўлларини лойихалаш» марузалар туплами. 4. Қодирова А.Р. «Автомобил йўлларини лойихалаш асослари фанидан курс ишини бажариш бўйича услубий қўлланма».