Qog‘oz ishlab chiqarish texnologiyasi - Текстиль - Рефераты

Qog‘oz ishlab chiqarish texnologiyasi

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

251.5 KB

Qog‘oz ishlab chiqarish texnologiyasi Reja: 1. Qog’oz ishlab chiqarish texnologiyasi. 2. Kalta tolali ipak chiqindilarini sifatli qog’oz ishlab chiqarish uchun xom ashyo sifatida tayyorlash texnologiyasi. 3. Qog‘oz pishiqligini asoslash qog‘ozning asosiy elementlari.

Yuqorida qayd etgandek qog’oz ishlab chiqarishda xom ashyo massasi sifatida tolador o’simliklar, organik, mineral va sun‟iy tolalar, ayniqsa daraxt sellyulozasi tabiiy fibrillarga ajralish xususiyatiga ega barcha tolali materiallar qo’llanilishi mumkin. Bu talablarga ko’ra o’ta nozik fibrillarga parchalanish xususiyatiga ega bo’lgan hayvonot turkumiga mos bo’lgan tabiiy ipak juda mos keladi. Oldingi bobda keltirilgan texnologiya bo’yicha ipakning tolali chiqindilaridan tayyorlangan qog’oz xom ashyosiga qo’shimcha ip yigirish texnologiyasidagi tarash mashinalaridan chiqqan tarandi aralashtirilib amaldagi texnologiya bo’yicha qog’oz ishlab chiqariladi. Qog’oz sifatini, oqligini ta‟minlash maqsadida paxta tarandisi, linit va kalta ip chiqindilar turli iflosliklardan tozalanib suyuqlikni, vanna usulida paxta tolasini oqartirish metodi bo’yicha oqartiriladi. Mikroskop ostida o’rganilganda: ipak tolalari yanchishga qadar ayrim tolalari 15-20 mkm diametrli zich strukturali, o’q bo’yi yo’nalgan fibrillardan tarkib topgan ko’rinishda, paxta chiqindi tolalar esa lentasimon buralgan zich joylashgan ko’ndalang kesimlari 25-35 mkm fibrillardan tashkil togan, yog’och sellyulozasi ko’ndalang kesimi 20-45 mkm ayrim joylarida tarqoq oldagi zich bo’lmagan fibrillardan iborat. Masalan, Rollarda, tegirmonda yanchilgandan so’ng tolalar qisqarib 2,5-3 mm, fibrillarga, mikrofibrillarga parchalanib 1-10 mkm lik ko’ndalang kesimga ega bo’ladi. Yanchilgan ipak va paxta tolalari aralashmasi o’zaro charmashib, aralashib ketgan fibrillar, ayrim nuqtalaridan gul kabi sochilgan mikrofibrillar ko’zga tashlanadi. Paxta, ipak va yog’och sellyulozasi yanchilib aralashtirilganda va aralashtirib yanchilganda mikrofibrillar aralashmasidan quyilgan qog’ozlarning fizika- mexanika xususiyatlari ta‟minlanadi.

Qog’oz massasiga, talabga qarab, nurlanganda yaltirab ko’rinuvchi (flyuressiruyushiy) bo’yoqlarda bo’yalgan tolalar, to’ldiruvchi elimlovchi moddalar qo’shiladi. Tabiiy ipak va paxtaning tolali chiqindilaridan qog’oz ishlab chiqarish texnologiyasining ketma-ketligi

Maydalangan paxta tolasi Birinchi yanchish Tolani oqartirish Paxta chiqindi tolasi Birinchi yanchish Komponentlarni aralashtirish To‟ldiruvchi moddalarni qo‟shish Elim moddalarni qo‟shish Aralashtirilgan tola komponentlarini ikkinchi yanchish Qog‟ozni quyish Suv belgilarini o‟tkazish , presslash , suvni siqib chiqarish Quritish Sovitish Kalandrlash ( pardozlash ) superkalandr ( o‟ta pardozlash ) Kip yoki rulonlarga yig‟ish qadaqlash , o‟rash

To’ldiruvchi komponent sifatida qog’oz ishlab chiqarishda kaolin - 145 kg/t; kanifol kleyi - 25,7 kg/t; sulfag ammoniy - 43 kg/t; poliakrilamid (PAA) - 7 kg/t qo’shiladi. Tajriba usulida, ishlab chiqarish sharoitida turli variantlarda, yog’och sellyulozasi va paxta tolasi; yog’och sellyulozasi va ipak tolasi; ipak va paxta tolalaridan tarkib topgan va har xil foiz aralashmalardan olingan qog’ozlarning sifatlari aniqlandi. Paxta va ipak tolalarini aralashtirganda 10 foizdan ipak tolasini qo’shib ko’paytirib borish, qog’oz fizika-mexanika xususiyatlarini yaxshilanib borishiga sabab bo’ladi. Tabiiy ipakni ko’paytirish, uning fibrillarini yog’och sellyulozasiga nisbatan qayishqoqligi, qog’ozning bukilishdagi pishiqligini bir necha bor ko’paytiradi va chiziqli bog’lanishiga ega. Ipakning zichligi (γ= 1,37 g/sm 3 ) paxta tolasi zichligidan ( γ =1,2 g/sm 3 ) yuqoriligi qog’oz zichligini oshishiga bog’liq. Qog’ozni uzilishigacha cho’zilishi ipak tolasini ko’paya borishiga bog’liqligi parabolik xarakterga ega, ipak tolasini 30 foizgacha qo’shilishi qog’ozni uzilishigacha cho’zilishini oshirib borib 50-60 foizga qo’shilganda ta‟siri deyarli oxirlanadi. Bu holat esa tolani qog’ozdagi vazifasi nazariyaga mos keladi, bu holat kelgusi bo’limda o’rganiladi. Qog‘oz pishiqligini asoslash qog‘ozning asosiy elementlari. Qog’ozning asosiy elementlari yog’och va paxta sellyulozasidan ajratilgan va tabiiy ipak tola fibrillaridan iborat kompozitsion materialdir. To’ldiruvchilar, masalan, kaolin qog’ozga ma‟lum bir xususiyat beradi, elimlovchi moddalar esa, qog’oz massasidagi elementlar orasida tarqalib, qog’oz strukturasida uning uzilish va buklanish holatida ma‟lum pishiqlik yaratadi. Shunga qaramasdan, mazkur kompozitda pishiqlikni barpo qilishda tola fibrillari muhim ahamiyatga ega. Xuddi shu tolaning i-mikdori pishiqligi - qog’oz varag’i qirqimi yuzasining birligiga o’tuvchi pishiqligi, qog’oz mahsulotining pishiqligini belgilaydi. To’ldiruvchilar va elimning o’zaro bog’lanishi qog’oz pishiqligiga ijobiy ta‟sir ko’rsatishga qaramay, asosiy kuch tola pishiqligi hisoblanadi.

Qog’oz buzilishi modelini oddiy bir misolda ko’ramiz (36-rasm), bunda qirqim bo’lagining C eni va ∆ qalinligidan qirqim kesimida (rasmda ko’rsatilmagan) tolaning yagona fibrilli yoki bir butun tola yotadi). 36-rasm. O’q bo’ylab yuklanish paytida qog’oz bo’lagining parchalanish sxemasi Qog’oz parchasiga taqsimlangan chok q (sN/m) umumiy qiymati quyidagidan tashkil topgan bo’lib so’nggi holda q=const. Qog’oz parchasini a-a harfli qirqimida uzilishga faqat tola pishiqligi qarshilik ko’rsatadi, chunki F kesimda to’ldiruvchilar uzilgan. SHunday qilib tola quyidagi kuchlanish ostida qoladi: (24) qog’oz massasidagi tolaning siljishiga esa mahsulotdan tolani “sug’urib chiqarishda” qog’oz varag’i reaksiyasi hisoblangan qog’oz sirtidagi η tegma kuchlanish to’sqinlik qiladi. Bu kuchlanishlar mexanika qonuniyati bo’yicha tolaning quyi va yuqori bo’laklari uchun bir xil bo’lib, (umumiy va holatda va

fibrilning silindrik shaklida, agar uchlaridagi qarshilikni e‟tiborga olmaganda) tarkib topadi: (25) Bu erda F v va F n - tolaning yuqori va quyi qismlari yon sirtining yuzasi bo’lib, chamasi, kuchlanish uzunligi - l v yoki l n kam qismda ko’proq bo’lsa kerak. Tolaning uzilishi bo’lganda sodir bo’ladi, tola esa η =/ η / holatida qog’oz massasidan uzilib chiqadi. Birinchi afzalroq tolaning tabiiy pishiqligidan to’liq foydalanish mumkin, ya‟ni, (26) bu erda l v (27) holatida quyidagi yig’indi ko’zda tutiladi (28) ya‟ni, statik uzilish tolaning o’rgasi bo’ylab sodir bo’ladi, deb taxmin qilinadi. (27) dan ko’rinib turibdiki, qirqim uzunligi – [ ζ ] tolaning pishiqlik funksiyasi uning o’sishi bilan uzunlik ham ortishi kerak, [ η ] elimning tola bilan o’zaro munosabat darajasi (qog’ozning tarkibiy qismlarining elimlash xususiyatlarining ortishi bilan qirqim uzunligi kamayishi mumkin), (ip diametri (fibrillar) (d o’sishi bilan l ham o’sadi). Endi tajribaga o’taylik. Paxta tolasining parchalanganligi yo’g’onligi - 0,14....0,2 teks, ipak tolasiniki 0,1....0,12. Ipak molekulalarining joylanishida birmuncha zichligini, paxta tolasida esa kanal borligini hisobga olganda, ipak tolasi qirqimining geometrik o’lchami kamroq, lekin paxta bilan bir qatorda bo’ladi. Qog’oz ishlab chiqarishda ipakning fibrillanish darajasi paxtaga qaraganda birmuncha kattaroq. Shunga ko’ra paxta bilan qilingan tajriba bo’yicha ipak qirqimining asosiy uzunligi uchun 2 mm uzunlik asos qilib olingan edi.

Qirqim uzunligini 4-6,8 mm ga qadar ko’paytirish mumkin, bu ishlab chiqarishidagi masroll, tolalarni parchalovchi dastgohning quvvatiga bog’liq. Tajriba - ishlab chiqarish sharoitlarida ipak chiqindilarini miqdorini oshirib borib olingan. Qog’ozlarni sinab ko’rilganda, ularning pishiqliklari ortib borganligi kuzatildi va ipakning chiqindisiz texnologiyasi asosi yaratildi.

Adabiyotlar ro’yxati : 1.Алимова X. Безотходная технология переработки шѐлка. Ташкент. “Фан”, -1994. 2.Усенко А., Заболоцкий Л.М. Технология шѐлкопрядения. М.Тизлекнром. 1961.-392 с. З.Совершенствование технологии подготовки шѐлковых отходов к чесанию (обзор). Туйчиев Д., Мухамедов М.М., Бурнашев И.З. Ташкент: ГФНТИ, 1993. 4.Алимова Х.А. О проблемах рациональпого использования отходов переработки коконного сырья. Шѐлк: РС/ УзНИИНТИ. 1992. - № 6. -С.18-19. 5.Дерягин Б.В. Что такое грение? М: АН 1963. -230 с. 6.Махкамов Р.Г. Основы процесса взаимодействия поверхностей твердых тел с волокнистой массой. Ташкент: Фан - 1979.

Похожие

Tabiiy ipakning tolali chiqindilaridan qimmatbaho qog‘oz navlarini ishlab chiqarish uchun foydalanish

Abrli gazlamalar ishlab chiqarish

Ipak ishlab chiqarish sanoatini holati va istiqbollari

Charm-poyabzal va matbaa ishlab chiqarish korxon

Toshkent ip gazlamalar ishlab chiqarish hissadorlik jamiyati