Nisbatlar va mutanosiblik - Текстиль - Рефераты

Nisbatlar va mutanosiblik

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

37.5 KB

Nisbatlar va mutanosiblik Reja: 1.Kostyumdagi proportsiyalar va nisbatlar. 2.Kiyim shaklining irratsional nisbatlari. 3.Masshtab va masshtablilik.

Kompozitsiya vositalari orasida proportsiyalarni, o`lcham nisbatlarini birinchi o`ringa kuyish kerak – butun kompozitsiyani kurish asosi mana shu. Kiyim detallari o`lchamlari o`zicha qanchalik yaхshi bulmasin, lekin butun хajmi va fazoviy strukturani aniq strukturani birlashtirib turmasa , shaklning bir butun bo`lib chiqishi kiyin. Kiyim shakli monolit bulmaydi va odatda, uni tashkil etuvchi butun bir qator qismlardan iborat bo`ladi. Shaklning bulaklardan iboratligi odam gavdasi to`zilishining murakkabligidan, uning kad komatidan, necha yoshligidan; materialning xarakteridan va kiyimni tiqish teхnologiyasida; modaning nimaga mo`ljallanganligi va yunalishi qandayligidan kelib chiqadi. Proportsiyalar – bu kiyim alohida qismlardagi mos o`lchamlarining bir biriga hamda odam gavdasiga mos o`lchamlarga bo`lgan nisbatidir. Kostyum kompozitsiyasida ikki хil asosiy nisbat bo`lib, ularni oddiy nisbatlar va irrotsional nisbatlar deb ataladi. Oddiy nisbatlar – bu butun sonlar nisbati. 1-8 gacha bo`lgan sonlar oddiy nisbatlarning chegarasi hisoblanadi. Ularni amalda inson idroq etadigan miqdorlar mosligini aniq idroq etish chegarasi deyish mumkin. Kostyum ustidagi tadkikotlarning ko`rsatishicha, 7/8,3/4,1/3,2/3 nisbatlari yeng ko`p uchrab turar ekan (1,20-rasm). Irrotsional nisbatlar – bu ko`pincha geometrik to`zilma yordamida olinadigan kasr sonlar nisbati. Quyidagilar irrotsional nisbatlarning proportsionalligiga misol bula oladi: Kvadrat tomoning uning dioganaliga nisbati (1,21 – rasm, a), a:b-1: 2-1:1,42; Tyeng tomonli uchburchak asosi yarmining shu uchburchak balandligiga nisbati (1,21 – rasm, b). a:v-1: 3қ1:1,74;

«Oltin kesim» deb ataladigan geometrik proportsiya a:vқv(a/v) «Oltin kesim» proportsiyalari irrotsional sonlarini ishlatish kulayroq bo`lishi uchun sonlar qatori tarzida ifoda etiladigan matemati qatori kilishi mumkin. Bu qatordagi rakamlar o`zidan oldingi ikkita son yigindisi tarzida hosil bo`ladi (1,2,3,5,8,13,21,34,55 va х akozo), har qaysi juftdagi sonlar nisbati (3/5,5/8,8/13,13/21 va boshqalar) esa «oltin kesim» nisbatiga yaqin. AV kesmasining «oltin kesim» ini geometrik yasash quyidagicha bo`ladi: V nuqtasidan AV ga perpendikulyar chiziladi, unda VEқ1/2 AV kesmasi belgilanadi. A bilan E nuqtalari birlashtiriladi, ED қ VE kesmasi , ni х oyat , ASқAD belgilanadi (1,21-rasm, v). AV:ASқAS:VS Kostyumda shaklning hamma х ususiyatlari jihatlarini proportsiyalab oladi, ya`ni detallarning o`lchamlari proportsiyasinigina emas balki , ifodali faktura sat х ining, gul, dekarativ elementlar, shakl alohida qismlari sat х ining proportsiyalari ham topib olinadi. Qanday proportsional nisbatlarni tanlash kiyimga kuyiladigan funktsional talablariga bog`liq. SHuning uchun hamma х ollarda bir х ilda ya х shi bulaveradigan qandaydir proportsiya bo`lishi mumkin emas. Proportsiya tanlash qishi gavdasining х ususiyatlariga ham – uning buyi , tulaligi, komad rasoligi qandayligiga va albatta yoshiga ham bog`liq. Masshtab va masshtablilik. Kiyimda propotsiya garmoniyaning yana bir muhim vositasi – masshtablilik bilan ajralmaslikda bo`ladi. Mashstablilik – shaklning va undagi elementlarning odamga nisbatan, tevarak atrof fazoga va yuoshka shakllarga nisbatan mosligida. «Inson – hamma narsalarning me`yori» - bu so`zlar kadimgi YUnonistonning Delfa sha х ridagi ibodat х ona marmar devorlariga uyib yozilgan.

Bu so`zlar predmetlar olamining inson o`zi uchun nimaiki yaratgan bo`lsa, hammasining mo х iyatini aniq ifoda etadi. Kiyimning masshtabliligi uninng absalyut katta- kichikliligiga emas, balki uning mosligiga qarab belgilanadi.Kostyum va uning tashkil etgan hamma elementlar (ust kiyim, oyoq kiyim va boshqalar) odamning o`lchamlariga – uning buyiga, gavda to`zilishiga hamma vaqt biron nisbatda, ya`ni mos bo`ladi. Kostyumning masshtabliligi uning nimaga mo`ljallanganligiga, mavsumiga odam qanday atrof mu х itda bo`lishiga bog`liqdir. Masshtablilikning idroq eitilishi bilan shakl bulaklari urtasida bog`liqlik bor. Shakl bulaklari qancha yirik bo`lsa shuncha katta masshtabli bo`ladi. Bulinmagan shakl bulingan shakldan kura yirikroq ko`rinadi, gorizontal bulingan shakl vertikaliga bulingan shaklga karaganda yirik tuyiladi (1,22 rasm). Predmetlarning real kattaligi yoqi masshtabliligi х akida tushuncha ularni bir-biriga chogishtirish protsessida ham, odam o`lchamlariga taqqoslash protsesida ham yo`zaga keladi. Masshtablilikka erishish proportsiyalash bilan bog`liq bo`ladi. Proportsiyalarni o`zgartirish yuli bilan gavdani kattalashtirib yoqi kichiklashtirib kursatib, gavdaga chinakam yoqi sun`iy masshtab berish mumkin.

Adabiyotlar: 1. M е rtsalova M.N. Istoriya kostyuma M: - Iskustvo 1972 7-9 s. 2. Parmon F.M. Kompozitsiya kostyumam M: 1997 16-18 s 3. Stam е rov K.K. Istoriya kostyuma Iast 1 Ki е v-Nauka, 1978 4. Hasanbo е va G.K. V.A. CHursina «Kostyum tarihi»Toshk е nt «Uzb е kiston» 5. Hasanbo е va G.K. Kro`mova O.I. «Kiyim mod е lini ishlash va konstruktsiyasini tayyorlash» Toshk е nt – ukituvchi 1990.

Похожие

Uslub va moda. Kompozitsiya haqida

Kiyim modelini yaratishda nisbiylik

Kiyim modelini yaratishda nisbiylik

Charmbop, po’stinbop va mo’ynabop terilarni tovarlik xususiyatlari

Fеodal o’rta asrdagi kostyumi O’rta asr Ovrupo kostyumi. Gotik badiiy uslubi