Mashinada bajariladigan baxya va baxyaqatorlari

Mashinada bajariladigan baxya va baxyaqatorlari

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

934 KB

Mashinada bajariladigan baxya va baxyaqatorlari Reja: 1. Mashina choklari turlari. 2. Birlashtiruvchi choklar tuzlishi va ishlatilish sohasi. 3. Ziy choklarning tuzilishi va ishlatilish sohasi. 4. Bezak choklari va qo’llanish sohasi.

1. Mashina choklari turlari. Kiyim choklari kiyim qismlarining ip yoki sim yordamida birlashgan joylari demakdir. Mashina choklari konstruktsiyasi va vazifasiga ko’ra quyidagi turlarga bo’linadi: birlashtiruvchi chok- kiyim detallarini birlashtirishga, ziy chok -detal ziylarini ishlashga va qirqmalarini titilib ketishidan saqlashga, bezak choklar. 2. Birlashtiruvchi choklar tuzilishi va ishlatilish sohasi. Biriktirma chok tikuvchilikda eng ko’p tarqalgan chok bo’lib, detallarning yon, yelka va boshqa qirqimlarini birlashtirish uchun ishlatiladi. U yorib yoki bir tomonga yotqizib dazmollanadi. (8 - rasm) 8 - rasm . Biriktiruvchi chok turlari Yorma chok bir vaqtning o’zida ham biriktiruvchi, ham bezovchi chok xizmatini o’taydi. Bunday chokni bajarish uchun detallarni biriktirma chok bilan tikib olib, shu chok ikki tomonga yotqiziladi va gazlama o’ngi tomonidan biriktirma chokning ikki yoniga undan 0,2 sm masofada baxyaqator yuritib chiqiladi. Quyma chok ochiq qirqimli bo’lishi mumkin. Quyma chok hosil qilish uchun bir detal ikkinchisining ustiga 1 sm o’tkazib tikiladi. Chokning vazifasi va gazlama turiga qarab, bezak baxyaqatorlar kengligining 0,5-1,5 sm ko’proq’i bukiladi. Bezak baxyaqator esa kiyim fasoniga qarab detalning bukilgan chetidan 0,2-0,5 sm masofada bo’ladi.(9-rasm)

9 - rasm. Qo’yma chok Bostirma chok biriktirma chokning bir turi bo’lib, paltoning yon, ort bo’lak o’rtasidagi choklarini tikish uchun ishlatiladi. Bostirma chok ochiq qirqimli yoki bir qirqimli yopiq bo’lishi mumkin. Ochiq qirqimli bostirma chok detallar o’ngi bilan bir-biriga qaratilib, bezakbaxyaqator kengilining 0,5 sm ortiq chok solib biriktiriladi. Yopiq qirqimli bostirma chok tikish uchun detallar o’ngi bir-biriga qaratilib, ostki detal ustki detal qirqimiga nisbatan baxyaqator kengligidan oldinroq chiqarilib ustma-ust qo’yiladi. (10 - rasm . ) 10 - rasm. Bostirma chok Tutashtirma chok yupqa gazlamalardan tikiladigan kiyimlar bort qotirmasining qism va vitochkalarini birlashtirish uchun ishlatiladi. Ikki detal qirqmalarini bir-biriga taqab, kengligini 2-2,5 sm bir tomoniga yelim surtilgan gazlama taglik ustiga qo’yiladi va dazmollab yopishtiriladi.

Qo’sh chok (11 - a-rasm) ust kiyimlarini astarsiz yoki faqat belgacha tushadigan qilib tikishda, cho’ntak xaltalarini tikish, shuningdek ko’rpa- yostiq jildlari, choyshablar tikish uchun ishlatiladi. Qo’sh chok hosil qilish uchun, detallar teskari tomonlari bir-biriga qaratilib, 0,3-0,5 sm kenglikda biriktirma chok bilan tikib olinadi, keyin detallarning o’ngi ag’darilib ,detallar chetidan 0,6-0,7 sm masofada ikkinchi qator tikiladi. 11- rasm .Qo’sh chok 12 – rasm . Ichki chok turlari 13 – rasm . Qulf chok Ichki chok ich kiyimlar va ip gazlamalardan astarsiz kiyimlar tikishda ishlatiladi. Detallar o’ngi bir-biriga qaratilib, ostki detal chetini ustki detalga nisbatan 0,5-0,7 sm oldinroq chiqarib ustma-ust qo’yib tikiladi, keyin detallar orasi ochiladi, o’ngini pastga qaratib yoziladi, ostki detalning oldinroq chiqarilgan cheti bukilib tekislanadi va bukilgan chetidan 1-1,5 sm 2 qator tikiladi. (12 - rasm) 3. Ziy choklarning tuzilishi va ishlatilish sohasi. Ziy choklar detal qirqimlarini titilib ketishidan saqlash va yoqa, bort, cho’ntak, yeng uchi, kiyim etagi kabi detallar chetlarini tikishga mo’ljallangan bo’lib, uning bukma chok, mag’iz chok, ag’darma chok turlari bor. Bukma chok ochiq qirqimli, yashirish qirqimli va mag’izli bo’ladi. Ochiq qirqimli chok qalin gazlamalardan kiyim tikishda ishlatiladi. Yopiq qirqimli bukma chok erkaklar kuylaklari, ayollar kuylaklari tikishda, ayollar kuylaklari etagini, yeng uchlarini, choyshab chetlarini tikish kabi ishlarda qo’llaniladi. Bunda tikilayotgan detal uchini ikki qavat qilib bukib, yashirin qaviq bilan yoki universal mashinada bostirilib tikiladi. Mag’iz qirqimli bukma chok ust kiyimlarni tikishda, yupqa palto etaklari kabilarni tikishda ishlatiladi. Bunda asosiy detalning o’ngiga tasma qo’yib yoki maxsus gazlama parchalaridan mag’iz qo’yib 0,3-0,4 sm kenglikda ulanadi.

14 - rasm . Bukma chok turlari Mag’iz chok ochiq qirqimli va tasmali bo’ladi. Ochiq qirqimli mag’iz chok adip ichki qirqimlariga, kiyim etaklariga, mag’iz qo’yish, kiyimlarni bezash, astarsiz kiyimlar qirqimlarini mag’izlash uchun ishlatiladi. Ochiq qirqimli mag’iz chok tikilayotganda, mag’izga ishlatiladigan gazlamadan o’rish ipiga yoki arqoq ipiga nisbatan 45gradus burchak hosil qilib, qirqib olingan parchaning o’ng tomoni asosiy detalning o’ngiga qaratib qo’yiladi, detal qirqimidan 0,3-0,4 sm kenglikdagi chok bilan ulanadi. Yopiq qirqimli mag’iz chok ayollar kuylaklari va ich kiiymlar detallariga, yoqa o’mizlariga mag’iz qo’yish uchun ishlatiladi.

15 - rasm . Mag’iz chok turlari Ag’darma chok kantli, ramkali, qaytarma kantli bo’ladi. Ag’darma chok biriktirma chokning bir turi bo’lib cho’ntak qopqoqlarini, yoqalarni, bortni izma kabi detal chetini tikishda ishlatiladi. Kantli ag’darma chokda (16 rasm a-b) detallarning biri ikkinchisidan 0,1-0,3 sm ochibroq bukilgan bo’ladi. Ramkali ag’darma chok (16- в rasm) pidjak cho’ntaklari, kuylakning tugmalanadigan joylari kabilarni tikishda ishlatiladi. 16 - rasm . Ag’darma chok turlari. Qaytarma kantli ag’darma chok yoqalarini, kuylak bortlarini bezashda va muayyan xizmatdagi formalarni tikishda ishlatiladi. Qaytarma kantli ag’darma chok tikilayotganda qaytarma gazlamani, ya‘ni eni 2,5-3 sm gazlama parchasini ikki bukib detallardan birining o’ngiga ulanadi.

4. Bezak choklari va qo’llanish sohasi. Bezak choklar kiyim detallarini bezashda ishlatiladigan taxlamalar va burtma choklardan iborat bo’ladi. Taxlamalar birlashtiruvchi yoki faqat bezatuvchi bo’lishi mumkin. Birlashtiruvchi taxlamalar birinchi detalni o’zida birlashitirb, taxlama hosil qiladi, bu taxlamalar bir tomonga, bir - biriga qaragan va ikki tomonga qaragan bo’lishi mumkin. Bezak taxlama tikayotganda detal belgilangan chiziq bo’ylab bukiladi va taxlama kengligida baxyaqator yuritiladi. Bir –biriga yoki ikki tomonga qaragan taxlamalar yorib dazmollanadi. Ayrim hollarda detalning o’ngiga baxyaqator bostirib tikiladi 17 – rasm. Bezak chok turlari Bezak taxlamalar bostirma taxlama shaklida ham bo’lishi mumkin. Bunda detal belgilangan chiziq bo’ylab ko’klanadi. So’ngra hosil bo’lgan taxlamanni bostirib yoki yorib dazmollanib, baxyaqator bostirib bezaladi.(17 - rasm)

Bo’rtma choklar detal o’ngi tomonga mayda – mayda taxlangan, detal orasiga maxsus shnur qo’yib bo’rttirilgan, detalning ham teskari, ham o’ngi tomondan baxyaqator bo’rttirilgan bo’lishi mumkin.

Похожие

Tikuv mashinalarida baxya hosil qilish jarayonlari

Kiyim tikish usullari. Qo’lda bajariladigan qaviqlar va qaviqqatorlar

Erkaklar shim orqa bo’lagidagi qirqma cho’ntakka ishlov berish

Erkaklar shimini tikish

Ustki kiyimlar qoplama cho’ntaklarni tikish