Yordamchi mehnat ta’limi maktabida sinfdan tashqari o‘qish - Лингвистика - Рефераты

Yordamchi mehnat ta’limi maktabida sinfdan tashqari o‘qish

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

38.5 KB

Yordamchi mehnat ta’limi maktabida sinfdan tashqari o‘qish Reja : 1. Yordamchi mehnat ta’limi maktabida sinfdan tashqari o‘qish ishlarining ahamiyati, maqsadi . 2. Sinfdan tashqari ishlar va sinfdan tashqari o‘qish. 3. Sinfdan tashqari o‘qish ni tashkil etish yo‘llari. 4. Sinfdan tashqari o‘qish burchagi. 5. Sinfdan tashqari o‘qishni nazorat qilish yo‘llari.

Ta’lim-tarbiya jarayoni sinf va sinfdan tashqari mashg‘ulotlardan iborat. Sinf va sinfdan tashqari o‘qish ishlari mazmunan bir-birini to‘ldiradi va maktab oldidagi vazifalarni to‘liq amalga oshirilishini ta’minlaydi. Yordamchi maktabda sinfdan tashqari o‘qish ishlari uchinchi sinfdan amalga oshiriladi. Sinfdan tashqari o‘qish ishlari o‘qish va nutq o‘stirish dasturida ko‘rsatilgan xajmdagi materiallaridan ancha kengrok bo‘lib, o‘quvchilarning dunyoqarashini kengaytirishga, darsda olgan bilimlarni mustahkamlash va takomillashtirishda katta yordam beradi. Sinfdan tanqari ishlar bolalarda mustaqillikni, ijodiy tashabbuskorlikni rivojlantiradi, ularning fikrlash qobiliyati, xotirasini o‘stiradi va o‘quv predmetiga bo‘lgan qiziqishini oshiradi, axloqiy va ijtimoiy foydali mehnat faoliyati malakalarini shakllantiradi. Sinfdan tashqari o‘qish aqli zaif bolalarni maktabni tugatgandan so‘ngi mustaqil xayyotida kerakli bo‘lgan ma’lumotlarni mustaqil ravishda kitob, gazeta va jurnallardan topib o‘qishga o‘rgatishi lozim. Aqli zaif o‘quvchilarda bilimga qiziqishning sustligi, sekin o‘qishi, o‘qilgan matn mazmunini tushuna olmasligi sinfdan tashqari o‘qishni tashkil etishda va o‘tqazishda qator qiyinchiliklarni kelib chiqishiga sabab bo‘ladi. Yordamchi maktabning dasturida ona tili va o‘ kish darslari ommaviy maktab ona tili va o‘qish dasturiga nisbatan qisqaroq berilgan. Shuning uchun darsdan tashqari vaqtlarda o‘quvchilar bilimini qo‘shimcha manbalar bilan boyitish, oshirishga harakat qilish talab etiladi. Yordamchi maktabda sinfdan tashqari ishlar turli ko‘rinishda bo‘lishi mumkin. Birinchi navbatda bu ona tili va sinfdan tashqari o‘qish to‘garagi. Yordamchi maktabda yuqori sinf o‘kuvchilari qatnashadigan bitta adabiyot t o‘garagi bulishi ham mumkin. T o‘garak mashguloti ikki xaftada ikki soatdan utkaziladi. , Adabiyot to‘garagi akli zaif o‘quvchilari ta’limi va tarbiyasida muhim ahamiyatga ega. Bu turdagi tugaraklar adabiyot kechalari, kitobxonlar konferensiyasi, KVN, mushoiralarni o‘tkazishda tashabbuskor bo‘lishi kerak.

Adabiy o‘ kish b o‘ yicha sinfdan tashqari ishlarning boshlang‘ich zvenosi- sinfdan tashqari o‘qish xisoblanadi. ' Bu ishlar nihoyatda katta ahamiyatga egadir. Ularning bajarilishi sinflar b o‘ yicha tekshiriladi. Uqituvchi bolalar nimalarni va qanday qilib o‘qiyotganliklarini kuzatib, tekshiribgina qolmay, balki o‘qishni ma’lum yo‘nalnshda o‘tishini ta’minlashi kerak. Yordamchi maktab o‘qituvchisi shuni unutmasligi kerakki, o‘qish uchun materialni to‘g‘ri tanlash katta ahamnyatga ega. Ukituvchi o‘quvchilarning dunyoqarashini kengaytiradigan, tevarak-atrofni, dunyoni yanada ham yaxshiroq o‘rganishga yordam beradigan asarlarni tanlab, ukuvchilarni aynan shu materialni o‘ qishga qiziqtiradi. Kitoblar o‘quvchilarni vatanparvar, xalqparvar inson sifatida tarbiyalamog‘i kerak. Sinfdan tashqari o‘qish asosiy o‘qish uchun adabiyotlar ro‘yxatini tuzishdan boshlaladi. Ro‘yxat maktab kutubxonachisi bilan birgalikda dastur asosida tuziladi. Kitoblar ro‘yxati tantanali kunlar va yilning fasllarini hisobga olgan xolda faqat bir chorakka tuziladi. Barcha o‘quvchilar uchun majburiy bo‘lganligi tufayli ro‘yxat qisqa bo‘lishi kerak. O‘zlashtirmovchi o‘quvchilarga ro‘yxatdagi kitoblarning ayrimlari, ulardan olingan parchalarni o‘qish topshirig‘i beriladi. Har bir sinfda "Sinfdan tashqari o‘qish" burchagi b o‘ lishi kerak. Burchak xar xil nomlar bilan atalishi mumkin: "Biz o‘qiyapmiz", "Kitob- bizning do‘stimiz", "Kitobni seving-u bilim bulog‘i" kabi va boshqalar. Bu turdagi burchaklarning tashkiliy maqsadi - bolalarda kitobga muxabbat uyg‘otish. Burchakda sinf o‘quvchilariga majburiy o‘qish uchun berilgan kitoblar ro‘yxati bo‘lishi kerak. O‘qilgan kitoblarni nazorat qilish va hisobga olish tizimi xar xil bo‘ladi. Burchakda xar bir o‘quvchi uchun tutilgan kartochka bo‘ladi va unda o‘quvchi o‘qigan kitobning nomi va muallifi, uni o‘qish muddati kursatilgan bo‘lishi kerak.

Burchakda ro‘yxatda tavsiya qilingan kitob, gazeta va jurnallar muq ovalarini ko‘rgazmasi va o‘qilgan kitoblarni xisobga olish bo‘yicha yuritilgan eng yaxshi daftarlar namunalari bo‘lishi mumkin. Sinfdan tashqari o‘qish uchun 5-sinfdan maxsus daftar tutish tavsiya qilinadi. O‘qilgan asarlarni yozish daftarini yuritish shakli keyingi sinflarda o‘zgarib boradi. Sinfdan tashqari o‘qish uchun daftar yuritishning bir necha variantini keltirish mumkin. Hamma sinf uchun bu daftarning shakli bir xil-umumiy daftarni o‘rtasidagi 22 varaqning yuqorisidan 3 sm qirqiladi. Qirkilgan joyga asosan kitobni o‘qish muddati, kitob nomi va muallifi, asarda ishtirok etuvchi qahramonlar va 4-sinfda masalan sizga aynan nima yoqdi? (yoqqan parcha daftarga qisqacha ko‘chirib yoziladi). 7-sinfda o‘qilgan asarning qisqacha mazmuni, 8- sinfda sizga yoqqan qahramonga tavsifnoma yozing kabi grafalarni yozish mumkin. O‘qituvchi sinfdan tashqari o‘qish daftarini yuritish qoidalari bilan tanishtirib o‘tganidan so‘ng, o‘quvchilar o‘ zlari mustaqil ravishda o‘qilgan kitob nomini yozib borishadi. Ona tili o‘qituvchisi daftarlarni tekshirib baxolab, eng yaxshilarini sinf va maktab ko‘rgazmasiga qo‘yiladi. Sinfdan tashqari o‘qish daftari va burchakdagi o‘qilgan kitoblarni hisobga olish b o‘ limi, o‘quvchilarni kitob o‘qishini, qanday kitoblar tanlayotganini kuzatishda yordam beradi. Agar ko‘pchilik o‘quvchilar bitta asarni o‘qisalar, uni muxokama qilish va kitobxonlar konferetsiyasini o‘tkazish xamda tematik adabiy kechalar tayyorlash qulayroq bo‘ladi. Adabi y o‘ qi sh t o‘ gar agi qat nashchi l ar i kecha va konf er ensi ya, mushoira va boshqa shu kabi tadbirlarni tashkil qiladi va tayyorlaydilar. To‘garak mashg‘ulotlarida o‘quvchilar tadbirlar tuzib, kerakli materiallarni to‘playdilar va ularni sinflar bo‘yicha taqsimlaydilar.

Tavsiya qilinadigan adabiyotlar 1. Ashrapova T., Odilova M. Ona tili metodikasi - T.,1984 2. AksyonovaA. K. Metodika obucheniya russkomu yaziku vo vspomogatelnoy shkole. - M., Prosvesheniye, 2004 3. Boshlang‘ich maktabning davlat ta’lim standartlari. RTM, T. ,2006 4. Kosimova K. Boshlang‘ich sinflarda ona tili o‘qitish metodikasi. -T. 1985 5. V. V. Voronkova Obucheniye gramote i pravopisaniyu v 1-4 klassax vspomogatelnoy shkoli. - Moskva, Prosvesheniye,1988 6. Obucheniye uchashixsya 1-4 klassov vo vspomogatelnoy shkole / Pod redaksiyey Petrovoy V. G. Moskva, Prosveshyeniye, 1992. 7. Yordamchi maktablar uchun ona tili, o‘qish va nutq o‘stirish dasturi. tuzuvchi V. S. Raxmanova, T. ,2003 8. Pulatova F. M. . Maxsus pedagogika (Oligofrenopedagogika).- Gofur Gulom T, 2006. 9. Raxmanova V. S. Maxsus pedagogika(Mutahassislikka kirish).- Gofur Gulom T. 2005 10. Raxmanova V. S. Ona tili o‘qitish maxsus uslubiyati. (ma’ruza matni) T. ,2003

Похожие

Yordamchi mehnat ta’limi maktabida o‘qish darslarida matn ustida ishlash metodikasi

Yordamchi mehnat ta’limi maktabida savod o‘rgatish usullari

Yordamchi mehnat ta’limi maktabida savod o‘rgatishning alifbe davri

Yordamchi mehnat ta’limi maktabida ertak ustida ishlash metodikasi

Yordamchi mehnat ta’limi maktabida savod o‘rgatishga tayyorlash davri