Иероглифик ёзув тизимидаги тиллар ва таржима муаммолари - Лингвистика - Рефераты

Иероглифик ёзув тизимидаги тиллар ва таржима муаммолари

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

32 KB

Иероглифик ёзув тизимидаги тиллар ва таржима муаммолари Япония, Хитой ва Корея Республикаси ўз техникавий, иқтисодий, сиёсий, маданий ва информацион технологик ривожи бўйича жа ҳ он миқёсида тараққий топган мамлакатлардир. Глобаллашув даврида бутун инсоният бу давлатларнинг тилларида нашр қилинган информацияни кенг миқёсида, тезкорлик билан ва унумли фойдаланишдан манфаатдор. Кўп давлатларда бу тиллар муа й ян даражада ўрганилмоқда. Лекин бу борада катта қийинчиликларга дуч келинмоқда. Чунки бу тиллар ёзув тизими минглаб иероглифларни ишлатишга асосланган. Бу Ҳолат ушбу тилларни ўрганувчилардан жуда кўп ру ҳ ий, интеллектуал меҳнат ва вақт сарфлашни талаб қилмоқда. Ш у нуқтаи назардан бу тилларнинг ёзув тизимини такомиллаштириш, бу ёзувларда нашр қилинган матнларни ўрганишга сарфланадиган вақтни тежаш мақсадга мувофиқдир. Ҳ озирги замон ахборот технологиялари босма Ҳолатдаги матнларни сканерлаш воситасида электрон ёзув Ҳолатига ва принтлаш орқали электрон Ҳолатидан босма Ҳолатга тез айлантиришга имкон яратади. Ш у билан бир қаторда оғзаки нутқни электрон хужжатга айлантириш методлари ҳам ишлаб чиқилган. Исталган ёзув турини ишлатувчи босма китоблар ва ёзма матнлар, ўзларининг электрон кўринишига айлантирилиши мумкин. Тилнинг фонема системасига айнан мос келадиган алфавит системаси қўлланилганда матнларни автоматик тарзда исталган алфавит шаклидаги ёзувга айлантириш ҳам мумкин. Иероглифик ва аралаш иероглифик-бўғинли системадаги ёзувларни электрон Ҳолатида алфавит системадаги ёзувга бундай алмаштиришларни тез ва автоматик тарзда амалга ошириш мумкин (1, 2, 3) . Информацияни қоғозсиз қайта ишлаш усулларидан фойдаланган тарзда ( э лектрон кутубхоналар, Интернет ва бошқалар) қайта нашр этилиши лозим бўлган китоб ва журналларнинг миқдорини қисқартиш ва минимал Ҳолатга келтириш мумкин. Матнларни алфавит орқали ифодаланган шаклидан

иероглифлар ( ёки иероглиф ва силлабарийлар ) воситасида ёзилган шаклига автоматик тарзда қайтадан ўтказиш имконияти сақланиши учун омонимия муаммосини нинг муайян ечими таклиф қил инган (2, 3) . Агар алфавит билан ёзилган сўзга бир нечта иероглиф тўғри келса, уларни ушбу иероглифларнинг тилда учраш частотаси пасайишига мос равишда жойлаштириб, иккинчи иероглифдан бошлаб номерлаб чиқишни таклиф қиламиз. Бу борада икки турдаги номерлашни киритиш мақсадга мувофиқ: 1) натурал сонлар кетма-кетлигида; 2) тилнинг алфавитидаги ҳарфлар билан ушбу алфавитнинг кетма-кетлигида. Хитой тили учун бу 1956 йили қабул қилинган транскрипцион алфавит бўлиши мумкин. Корейс тили учун бу вазифада ўзларининг алфавити ишлатилиши мумкин. Япон тили учун эса ромаджи ёки бошқа таклиф қилинаётган вариантлар бўлиши мумкин. Биринчи номерлашни ёдлаш керак эмас чунки у асосида иероглифлар ёки иероглиф ва силлабарийлар билан ёзилган матнлар компютер технологиялари ёрдамида алфавит ва қўшимча иккинчи номерлаш билан ёзилган матнлар шаклига ва тескари йў налишда изоморф қайта ишлаш борасида компютердаги ички жараёнларда ишлатилади. Иккинчи номерлаш инсонлар орасида оғзаки мулоқот борасида ишлатилиши мумкин. Бунда иероглифнинг маъносини ифодаловчи сўзнинг алфавитли ёзувидан сўнг бўш жой қолдирмасдан очувчи қавсдан кейин ушбу иероглифга иккинчи номерлаш бўйича тегишли ҳарфни ва ёпувчи қавсни ёзиш керак. Инсонлар орасида оғзаки мулоқот борасида ушбу номерлаш учун ишлатилувчи қўшимча ҳарфлар зарурат пайдо бўлганда омонимларнинг маъно жиҳатдан фарқли вариантларини энг қисқа усул билан ажратиш учун талаффуз этилиши мумкин. Ш унда назарда тутилаётган иероглифни суҳбатдошга ёзиб кўрсатиш ёки қўшимча изоҳлар бериш зарурати бартараф этиларди. Ҳозирги замон информацион технологияларидан фойдаланиб, иероглифлар ёки иероглиф ва силлабарийлардан фойдаланадиган тиллар учун ахборотларнинг қуйидаги икки параллел мавжуд бўлган информацион жамғармасини яратиш мумкин: 1) иероглифлар ёки иероглиф ва

силлабарийлар билан ёзилган матнлар мажмуаси; 2) алфавит ва қўшимча иккинчи номерлаш билан ёзилган матнлар мажмуаси. Биринчи жамғарма зарурат билан тегишли тил давлат тили бўлган мамлакатда, иккинчиси – ихтиёрий равишда ушбу давлатдан ташқаридаги чет элликлар томонидан кенг ишлатилиши мумкин бўлар эди. Бу усул ёрдамида ушбу тилга ихтисослашмаган, тилшунос бўлмаган мутахассислар қисқа вақт ичида тегишли тилнинг алфавит асосидаги вариантини кўп куч ва вақт сарфламай муайян функционал даражада ўрганиши мумкин. Бу даража оғзаки мулоқот учун етарли имконият бериб, ёзма мулоқотни воситачи ёрдамчи комп ь ютер технологиялар асосида таъминлайди. Шунда иероглифик ёзувдаги т ил ларни ўрганиш вақти қисқаради, чунки минглаб иероглиф (япон тили учун яна икки силлабарийнинг юздан кўп белгисини ) ёдлаб ўрганиш ўрнига алфавитнинг 30 яқин ҳарфини ёдлаб қолиш керак бўлади. Бу ўқитишга сарфланадиган вақтни ва ҳаражатларни тежашга олиб келади. Хитой, Япония, Корея тиллар и нинг ёзувини ўрганиш осонлаштирилса фақат хитой тили эмас , япон тили ҳам жаҳон тиллари қаторига кўтарилиши мумкин. Замонавий ахборот технологиялари маданиятлараро мулоқотда кенг қўлланилса инсоният мураккаб глобал муаммоларни ечиш борасида улкан ютуқларга эришарди .

Похожие

Макон маъносини ифодаловчи тил унсурларини таржима қилиш муаммолари

Тил ва ёзув маданияти

Грамматик шакллар ва таржима

Эркин таржима

Ёзув ва унинг тарихий боскичлари