Ветеринария фанининг ривожланиш тарихи - Медицина - Рефераты

Ветеринария фанининг ривожланиш тарихи

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

20.2236328125 KB

Ветеринария фанининг ривожланиш тарихи Режа: 1. Ветеринариянинг таърифи. мақсади 2. Ветеринариянинг ҳалк хужалигидаги ютуқ ва вазифалари. 3. Ветеринариянинг ривожланиш тарихи ва бўлимлари.

Таянч иборалар: Ветеринария, юқумсиз, юқумли, инвазион, сут, гўшт, касаллик, ташқи муҳит, даволаш, олдини олиш, вазифалар, ютуқлар, патология, клиник диагностика, фармакология, хирургия, ички юқумсиз, юқумли, паразитар касалликлар. Мустақил республикамизнинг чорвачилик соҳасини ривожлантириш, аҳолининг чорвачилик маҳсулотларига бўлган талабини қондириш учун ишлаб чиқарилаётган маҳсулотлар сифатини назорат қилиш зооветеринария мутахассисларининг асосий вазифаси ҳисобланади. Мустақил республикамизда ветеринария хизматини бошқариш учун меъёрий ҳужжат ҳисобланган Ўзбекистон Республикасининг Ветеринария гўғрисидаги қонуни 1993 йил 3-сентябрда қабул қилинган. Бу қонун 5 бўлим ва 23 моддадан иборатдир. Бу қонунда асосан давлат, идоравий ва хусусий ветеринария хизматининг таърифи, вазифалари белгилаб берилган. Ветеринария грекча – veterinarius сўзидан олинган бўлиб ҳайвонларни даволовчи, молбоқар маъносини билдиради. Ветеринария қишлоқ хўжалик ва муйнали ҳайвонлар организмининг тузилиши, соғлом ва касал ҳайвонларнинг ўсиш ва ривожланиши, касалликларни қўзғатувчи сабаб ва шароитларни, ривожланиш қонуниятларини, клиник белгиларини, диагноз қуйиш, даволаш ҳамда ҳайвонларда учрайдиган ҳар хил юқумсиз, юқумли ва инвазион касалликларнинг олдини олиш ва уларга қарши кураш гўғрисидаги фанларни ўз ичига қамраб олган фанлар йиғиндиси. Ветеринария хизматининг асосий вазифаси. 1. Чорва моллари бош сонини кўпайтириш. 2. Ҳайвонларнинг маҳсулдорлигини ошириш. 3. Сифатли маҳсулот олиш. 4. Касалликларни олдини олиш. 5. Ташқи муҳитни тоза бўлишини ҳимоялаш (гигиена). Жамиятнинг ижтимоий ва иқтисодий ҳаётида ветеринария катта аҳамиятга эга. У қишлоқ хўжалик ва муйнали ҳайвонлар, парранда касалликларни олдини олиш, ҳайвонларнинг ўлимини кесқин камайтириш,

соғлом, юқори маҳсулдор, сифатли маҳсулот берадиган подаларни яратиш, шу тариқа одамларни сифатли маҳсулотлар, саноатни эса хомашё билан таъминлаш, ташқи муҳитни ифлосликлардан муҳофаза қилиш ҳамда шу каби маъсулиятли масалаларни ҳал қилишда керак бўлган ветеринария - санитария тадбирлар йиғиндисини бажаради. Шунингдек ветеринария одамларнинг соғлигини ҳимоя қилишда катта аҳамиятга эга. Бутун жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти (ВОЗ) маълумотига кўра 150 дан ортиқ зооантропоноз (zoon - ҳайвон, antropas - одам, nosas - касаллик), яъни ҳайвон ва одамлар учун умумий бўлган касалликлар мавжуд. Шу сабабли ветеринария ва медицина ходимлари билан биргаликда зооантропоноз касалликларини олдини олиш ва уларни мутлақо йуқотиш мақсадида сут-гўшт маҳсулотларини назорат қилиб, уларни сифатли ҳолатда исътемол қилишни таъминлайди. Бу соҳада академик И.П. Павловнинг "медицина врачи инсонни ветеринария врачи эса инсониятни даволайди" деган гапини эслаш ўринлидир. Ҳозирги даврда ветеринария фани яна ҳам ривожланди ва катта ютуқларга эришди. Унинг ютуқлари салмоқлидир. Жуда хавфли ва кенг тарқалган қорамоллар плевропневмонияси, ўлат, отларнинг манқа, энцефаломиелит касалликлари ҳозирги кунда бизда йўқотилган. Куйдирги, қорасон, чўчқаларнинг сарамас, ўлат касалликлари, айрим ҳолларда учрайдиган спорадик касалликлар қаторига киритилди. Жамоат чорвачилигида қорамолларнинг трихофития касаллигига қарши жуда ҳам фойдали ЛТФ - 130 (ВИЭВ) вакцинаси жорий қилиниши трихофития (темиратки) касаллигини кесқин камайтирди, айрим хўжаликлар ундан тўлиқ тозаланди. Ветеринария ютуқлари қаторига шунингдек, бир неча юқумли касалликларга қарши комплекс вакцинация қилиш, паррандаларни аэрозол усулида эмлаш, паррандахоналарни аэрозол усулда дезинфекция қилиш, аэрозол усулда даволаш, олдини олиш, суъний қочириш учун уруғни - 196 0 С даражада музлатиш усулларини киритиш мумкин. Ветеринария асослари фани қуйидаги бўлимлардан иборат. 1. Умумий паталогия асослари.

2. Фармакология асослари. 3. Диагностика аослари. 4. Ички юқумсиз касалликлар. 5. Хирургия ва хирургик касалликлар. 6. Эпизоотология ва инфекцион касалликлар. 7. Паразитология ва инвазион касалликлар. Ветеринарияни ривожлантиришда таниқли чет эл олимлари А.Ф.Климов, И.П.Павлов, М.П. Тушнов, Н.А Сошественский, Н.Ш Шохор, И.Е.Мозгов, К.М.Гольцман, Н.П.Рухлядев, А.Р.Евграфов, Г.В.Домрачев, Л.С.Сапожников, Б.М. Оливков, Е.Н. Вишелесский, Я.Р.Коваленко, К.И.Скрябин, А.П.Онегов, Е.Н.Павловский, Г.К Волков, А.Т.Семенюта мактабларининг хизматлари катта. Ветеринария ишлари ва қонунчилигини аниқлайдиган ҳужжат ветеринария Низоми бўлиб, унда ҳайвонларда учрайдиган касалликлар билан кураш чоралари, ветеринариянинг ташкилий тузилиши, лавозимдаги шахслар, айрим фуқароларнинг ҳуқуқбурчлари, қишлоқ хўжалик ҳайвонларини озиқлантириш, боқиш, асраш вазифалари баён этилган. Бизда ветеринария хизмати Ўзбекистон қишлоқ ва сув хўжалиги вазирлигига қарашли Давлат ветеринария бош бошқармаси томонидан бошқарилади. Бошқарма чорва моллари касалликларини даволаш, олдини олиш ҳамда қарши кураш тадбирлари соҳасида қўлланмалар ва кўрсатмалар тайёрлайди. Ветеринариянинг касал молларни даволаш, олдини олиш йуналишидаги ишлари ҳозирги кунда фермер деҳқон хўжаликларида тўлиқ талабга жавоб бермайди. Шу сабабдан ветеринария кундан кунга касалликларнинг олдини олиш йулига ўтиб бормокда. Ветеринария хизмати зоотехния ишлари билан алоқада бўлиб бирлашган ҳолда барча тадбирларни олиб боради. Ветеринария мутахассислари, зоотехниклар биргаликда ҳайвонларнинг соғлигини таъминлаш, мол бошини кўпайтириш, зотини яхшилаш, маҳсулдорлигини ошириш, чорвачилик маҳсулотларини сифатини яхшилаш мақсадида уларни озиқлантириш, боқиш, асраш каби қатор ишларни бажаришади.

Адабиётлар: 1. Шопўлатов Ж. "Ветеринария асослари" Тошкент 1993 йил. 2. Шопўлатов Ж. Бурхонова Х., Жиянов Я. «Эпизоотология ва микробиология асослари» Тошкент «Мехнат» 1991 й 3. Конопаткин А.А. «Эпизоотология и инфекционные болезни сельхоз животных». Учебник, Москва, изд. «Колос» 1984 г 4. Данилевский В.М. «Внутренние незаразные болезни сельхоз животных». Учебник, Москва «Агропромиздат» 1991 г 5. Ветеринария қонунчилиги. «Ёзувчи» нашриёти. Т. 1998 й

Похожие

Физиологиянинг ривожланиш тарихи

Юкумли касалликлар фани ривожланиш тарихи

Ветеринария арахно-энтомологияси

Спорт тиббиёти фани, мақсади, вазифалари,ривожланиш тарихи

Валеология фанининг тарихи ,максади ва муаммолари, вазифалари. Валеология фанининг услублари. Валеология фанининг асосчилари