Odam va uning salomatlig o’quv kursidan yillik - Медицина - Рефераты

Odam va uning salomatlig o’quv kursidan yillik

Загружено в:

24.11.2023

Скачано:

0

Размер:

18.951171875 KB

O dam va uning salomatlig o’quv kursidan yillik Reja: 1. Laboratoriya mashg`ulotini yakunlash 2. Dars mazmuni tarkibidagi tushuncha va ko’nikmalarni o’quvchilar tomonidan mustahkam o’zlashtirishlari uchun o’qituvchi ko’rgazma vositalari va o’qitish metodlari.

Laboratoriya mashg`ulotini yakunlash Umumiy o’rta ta’lim maktablarida “Odam va uning salomatligi”ni o’qitish - ning asosiy shakli dars sanaladi. Darsda o’quv fani yuzasidan asosiy o’quv materiali o’rganiladi, lekin dars o’qitishning boshqa shakllari bo’lgan darsdan tashqari ishlar, sinfdan tashqari mashg`ulotlar va ekskursiyalar bilan uzviy bog`liq. Darsdan tashqari ishlar masalan, uyda va tirik tabiat burchagida olib borilgan kuzatishlar va o’tkazilgan tajribalar natijalari, ekskursiyada o’quvchilarning o’zlashtir gan bilimlari kengaytiriladi, mustahkamlanadi va bu bilimlardan darsda o’rganilayotgan mavzu mazmuniga bog`liq holda foydalaniladi. Sinfdan tashqari mashg`ulotlar o’quvchilarning “Odam va uning salomatligi” o’quv fanidan o’zlashtirgan bilim va ko’nikmalarini mustahkamlash, kengaytirish, rivojlantirish, kasbga ongli ravishda yo’llashga xizmat qiladi. Demak, “Odam va uning salomatligi”ni o’qitishda dars, darsdan tashqari ishlar, sinfdan tashqari mashg`ulotlar va ekskursiyalardan o’z o’rnida rejali va samarali tashkil etilishi, ya’ni o’qitishga tizimli yondoshuvni amalga oshirilishi lozim. O’qituvchi ushbu mashg`ulotlarni bir-biri bilan uzviy ravishda tashkil etish asnosida samaradorlikka erishish, o’quvchilarda ilmiy dunyoqarashni shakllantirish, umumiy biologik va xususiy tushunchalar hamda o’quv-amaliy ko’nikmalarni izchil ravishda tarkib toptirish, mantiqiy fikr yuritishga o’rgatishni nazarda tutadi. “Odam va uning salomatligi”ni o’qitishda tizimli yondoshuvni amalga oshirish uchun o’qituvchi o’quv yili boshida istiqbol taqvim-reja tuzishi lozim. Mazkur reja biologiyani o’qitishning barcha shakllarini uzviy ravishda qamrab olishi, o’quv dasturidan o’rin olgan boblar va mavzular bo’yicha darslar tizimi, o’quv yilidagi choraklar va ta’tillar hisobga olingan holda o’tkazish muddatlari, fanlararo bog`lanishlar, ekskursiyalar, darsdan tashqari ishlar aks etadi. Biologiya o’qituvchisi istiqbol taqvim-reja tuzishi uchun:

O’quv dasturidagi har bir bobning didaktik maqsadini, shuningdek, bob da gi mavzularning ta’limiy, tarbiyaviy va rivojlantiruvchi maqsadlarini aniq tasavvur qilishi; Mavzularni o’qitishda uning ta’limiy, tarbiyaviy va rivojlantiruvchi maqsadlari, o’quvchilarda shakllantiriladigan biologik tushunchalar, tarkib toptiriladigan ko’nikmalarni hisobga olgan holda o’qitish metodlari, ko’rgazma vositalarini tanlashi. O’quvchilar tomonidan o’tkaziladigan kuzatish va tajribalarning mazmuni va muddatlarini aniqlashi; Darsda namoyish etiladigan tajribalarni avvaldan tayyorlash muddatlarini belgilashi; Har bir darsda ta’lim-tarbiyaning uzviyligi, boblar, mavzular va fanlararo bog`lanishlarni amalga oshirish yo’llarini belgilashi; O’quvchilarning mustaqil ishlari uchun didaktik va tarqatma materiallarni tayyorlash, mustaqil o’qish uchun qo’shimcha adabiyotlarni tanlashi; Amaliy va laboratoriya mashg`ulotlari, ekskursiyalarni tashkil etish uchun zarur bo’ladigan laboratoriya jihozlari va asboblarini aniqlashi lozim. Х ulosa qilib aytganda, o’qituvchi istiqbol taqvim-rejada o’qitish jarayoni ning yaxlitligini nazarda tutishi, o’z pedagogik faoliyatini shu reja asosida tashkil etishi, unda o’qitishning barcha shakllarining uzviyligini ta’minlagan holda ularni o’tkazish muddatlari ko’rsatilgan bo’ladi. “Odam va uning salomatligi”ni o’qitishda foydalaniladigan istiqbol taqvim- rejani tuzish uchun quyidagi jadval namuna sifatida berilmoqda. Bobl ar va mavzular Lab o ra to riya ishi A ma liy ish E ksur - siya Fanlararo bog`lanish s oat M ud dat Fan lar Bo blar O’quv yili uchun tuzilgan istiqbol reja qat’iy emas, unga yil davomida muayyan holatlarni hisobga olgan holda tegishli o’zgartirishlar kiritish, ekskursiya

va sinfdan tashqari ishlarni tashkil etish va o’tkazish muddatlari o’zgartirilishi mumkin. O’qituvchi istiqbol rejaga asoslanib o’qitishni tashkil etish uchun mavzuli taqvim reja tuzadi.  Har bir o’quv fani kabi “Odam va uning salomatligi” dasturi maz mun va mohiyatiga ko’ra izchillikda joylashgan boblardan iborat ekanligi;  Dasturdan o’rin olgan har bir bob mantiqiy jihatdan bir-biriga uzviy bog`liq bo’lgan o’quv materiallarini birlashtirishi, Har bir bob mantiqiy jihatdan uzviy bog`langan darslar tizimidan iborat ekanligi;  Har bir mavzu mazmuniga ko’ra, o’quvchilarda muayyan biologik tushunchalarni shakllantirish va ko’nikmalarni tarkib toptirishga zamin tayyorlashini nazarda tutishi lozim. Ma’lumki, “Odam va uning salomatligi”ni o’qitishda mavzu matnida u yoki bu tushunchalar ustunlik qilmaydi, balki bitta mavzuda morfologik, anatomik, sitologik, fiziologik, gigiyenik, ekologik, embriologik, bio kimyo viy, tibbiy tushunchalarni shakllantirish va ularga bog`liq holda o’quvchilar ning ilmiy dunyoqarashini rivojlantirish, sog`lom turmush tarzi ko’nikma larni tarkib toptirish bir vaqtning o’zida o’zaro uzviy aloqadorlikda va mantiqiy ketma-ketlikda amalga oshirish ko’zda tutiladi. Shu sababli, o’qituvchining asosiy vazifasi, o’quvchilarda yuqorida qayd etilgan tushunchalarni shakllantirish va ko’nikmalarni tarkib topti rish jarayonini uyg`unlashtirish va ularni uzviy ravishda rivojlanti rish ni amalga oshirish sanaladi.

Dars mazmuni tarkibidagi tushuncha va ko’nikmalarni o’quvchilar tomonidan mustahkam o’zlashtirishlari uchun o’qituvchi ko’rgazma vositalari va o’qitish metodlari. Morfologik (organlarni aniqlash, odamning organlari ning tuzilishiga ko’ra, organlar sistemasiga ajratish) anatomik (odamning hujayraviy tuzilishi, qondan vaqtinchalik va doimiy mikropreparatlarni mikroskop yordamida ko’rish), laboratoriya jihozlari, ko’rgazma va tarqatma materiallarni, o’qitish metodlardan amaliy metodlarni, fiziologik va sitologik tushunchalar (tajriba va kuzatishlar o’tkazish, kinofilm, videofilm, multimedialarni namoyish qilishni) talab etadi. Ushbu darslarda metodlardan ko’rgazmalilikni, mavzular bo’yicha umumlashgan, umumiy biologik tushunchalarni rivojlantirishga mo’ljallangan mavzular mantiqiy metod (taqqoslash, o’xshashlik va farqlarni aniqlash, umumlashtirish va xulosa chiqarish va h. k.) larni taqoza etadi. Har bir bob yakunida o’tkaziladigan umumlashtiruvchi darslarda, darsning ta’limiy, tarbiyaviy va rivojlantiruvchi maqsadlariga mos holda muayyan ko’rgazma vositalari va metodlardan foydalaniladi. “Odam va uning salomatligi” darslarida tasviriy ko’rgazma vositalari bilan bir qatorda, o’quvchilarning kuzatish va tajribasi yuzasidan axbo rot lari dan foydalanish maqsadga muvofiq, shu sababli o’qituvchi tomonidan uzoq vaqt davom etadigan kuzatish va tajribalar uchun zarur bo’lgan muddatlarni hisobga olgan holda, o’z vaqtida masalan, “Jismoniy mashq va sportning organlar sistemasi ishiga ta’siri”ni o’rganish tajriba o’tkazish va axborot tayyorlash o’n kun avval, “Suyakning kimyoviy tar kibi” tajribasi bir hafta oldin tayyorlash lozimligi hisobga olinishi zarur. Shunday qilib, mavzuli reja o’quv fani bo’yicha darslarning tizimini, mazmunning mantiqiy rivojlanishi, metodlarning turlari, ko’rgazma vositalari, darsdan tashqari ishlar, o’quvchilarning mustaqil tahsilini o’z ichiga oladi. Bundan tashqari o’qituvchi mavzu bo’yicha o’quvchilar tomonidan bajariladigan uy vazifalari, darsdan tashqari ishlarning mazmuni va xarakteri, mustaqil o’qish uchun qo’shimcha adabiyotlarni aniqlashi zarur.

O’qituvchi har bir bobda tushuncha va o’quv-amaliy ko’nikmalarni rivojlantirish izchilligini, shuningdek, ta’lim-tarbiyaning uzviyligini amalga oshirish yo’llarini belgilaydi, zarur hollarda mavzuli taqvim rejaga tegishli o’zgartirishlar kiritadi. Quyida boblar bo’yicha tuziladigan mavzuli-rejaning jadvali namuna sifatida tavsiya etiladi. Mazkur jadvaldan foydalanib, “Qon” mavuzsi uchun mavzuli – reja tuzing. D ars № Darsning mavzu - si, asosiy tushuncha lar O’rga nila digan masalalar Ko’rgaz - ma vosi talari Darsdan tashqari ishlar U y vazi - fasi

Foydalaniladigan adabiyotlar: 1. M.N. Muminova, M.A. Maksumova «Kasbiy etika va etiket», uslubiy qo’llanma, T.,2006. 2. I. A. Karimov «Istiqlol va ma’naviyat» T.,1994. 3. I. A. Karimov «O’zbekiston buyuk kelajak sari» T.,1998. 4. N. E. Muhammadiyev «Kasb etikasi va estetik madaniyati»- Toshkent,1998 y. 5. M. Abdullayev, E. Xakimov «Vvedeniye v etiku»-Namangan, 1998. 6. Abdulla SHer «Axloqshunoslik» Ma’ruzalar matni, Toshkent, 2000 7. V.G. Fedsov «Kultura servisa» Uchebno-prakticheskoye posobiye - M., «PRIOR», 2001. 8. A.A. Avloniy «Turkiy guliston yohud ahloq», T. 1992. 9. Y. Y. Petrunin, V.K. Borisov «Etika biznesa» M., «Delo»,2000. 10. S. S. Gulomov «Tadbirkorlik va kichik biznes» - T., «Shark», 2002.

Похожие

Odam va uning salomatligi o’quv fanini o’qitishda foydalaniladigan ko’rgazmali qurollar

Odam terisi va uning vazifasi

Odam va uning salomatligi fani

Umumiy o’rta ta’lim maktablarining “odam va uning salomatligi”dan dтs, o’quv dasturi va darsliklarning tahlili

Odam askaridasi