Мойли экстрактлар тавсифи ва технологияси - Медицина - Рефераты

Мойли экстрактлар тавсифи ва технологияси

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

55 KB

М ойли экстрактлар тавсифи ва технологияси Режа 1. Мойли экстрактлар таснифи ва тавсифи. 2. Мойли экстрактлар олиш усуллари. 3. Мойли экстрактларни стандартлаш.

Мойли экстрактлар деб, доривор ўсимликлардан мойлар ёрдамида олинган ажратмаларга айтилади. Усимлик хом ашёсидаи таъсир этувчн моддаларни ажратиб олиш учун ўсимлик ва минерал мойлар (кунгабоқар, пахта мойи, вазелин, ер ёнғоқ мойи ва бошқалар) ишлатилади. Саноатда мойли экстрактлар ишлаб чиқариш қуйидаги босқичлардан иборат: хом ашё ва ажратувчини тайёрл аш; ажратма олиш; ёт моддалардан тозалаш; баҳолаш ва қадоқлаш. Уларни тайёрлашда мацерация, реперколяция ва бошқа усуллардан фойдаланилади. Мойли экстрактлар исси қ холда босим остида, қалин жун матолар ор қали сузилади. Улар таш қи кўриниши ва таъсир этувчи модда ми қдори билан бахоланади. Мойли экстрактлар таш қи ма қсадлар учун ишлатила ди. Мойли экстрактларнинг сони унча кўп бўлмасда, уларга мингдевона, бангидевона, қаш қарбеда ўти ва гнафалиум мойли экстрактлари, каротолин ва бош қалар киради. Мингдевона мойли экстракти. Бу экстракт таркибида 0,05% алкалоид бўлган мингдевона баргидан, кунга- бот қар мойидан 3 хил усулда олиниши мумкин. 1. Мацерация усули. Сирланган (эмал билан қопланган) чўян идишда 100 кисм йирик майдаланган минг девона баргини 75 қисм 95% ли спирт ва 3 қисм аммиак билан намлаб, хона ҳароратида қолдирилади (12 соат) Аралашма икки қават деворли махсус қозонга ўтказилиб , устига 1000 қисм кунгабо қар мойи ва 50 қисм қуритил ган натрий сульфат солиб, 50— 60°С хароратда спирт, аммиак ва сув тўли қ бу ғлангунча аралаштириб турилади. Спирт, аммиак ва сув тўли қ, бу ғланганда аралашма тини қ бўлиб колади ва барг бармо қ орасига олиб эзилганда, қирсирллайди. Сўнг ажратма қуйиб олинади, икки кун тиндириб , сузилади ва мой билан 1:10 нисбатигача етка зилади.

2. Санкт-Петербург «Октябрь» кимё-фарма цевтика и шлаб чи қариш бирлашмасида майдаланган мингдевона баргидан 1% ли аммиак са қлаган 70% ли спирт билан перколяторлар батареясида ажратма олинади. Олинган ажратма сузилади ва тенг ми қдордаги кунгабо қар билан аралаштирилади, мўътадил босимда спирт, сув аралашмаси вакуум остида тўла учиб кетгунча хайдалади. Мойли концентрат меъёригача мой билан суюлтирилади, 3— 4 кун тиндирилади, сўнг ю қориги тини қ қисми куйиб олинади, пастки лойқа қисми эса Нутч-фильтр ор қали сузилади. 3. 1959 йили М. Т. Тарасова хом ашёни хлороформли сув билан перколяция усулида ажратма олишни таклиф қ илди. Ажратма ион алмашгич «Эспатит-1» смоласи ор қали ўтказилиб, тозаланади. Бунда алкалоидлар «Эспа тит -1» да ушланиб қолади. Улар таркибида аммиак бу ғлатилиб, 50% ли спирт билан ювиб ажратиб олинади, бу ғлатилади ва қуритилади. Қуриган тол қон иситилган мойда эритилади. Тайёр махсулот таркибида алкалоид ми қдори, хом ашёдагидан 10 марта кам бўлиши керак. Тайёр махсулот тини қ, яшил ёки қўн ғир-яшил рангли, ўзига хос ҳидли, мойсимон сую қлик. О ғри қ қолдирувчи восита сифатида ишлатилади. Сал қин ва қорон ғи жойда са қланади. Баигидевона мойли экстракти. Бу экстракт мингдевона мойли экстракти ўрнига ишлатилиши мумкин. Хом ашёда алкалоидлар ми қдори беш баравар кўп бўлганлиги туфайли, экстракт тайёрлашда уни 5 марта кам олинади. Олиш усуллари, ба ҳолаш, ишлатилиши худди мингдево на мойли экстракти билан бир хил. Қизилпойча мойли экстракти . Бу экстракт минерал ёки ўсимлик мойлари ёрдамида мацерация усулида олинади. Майдаланган хом ашёга 10 баравар кўп ми қдорда мой қўшиб, сув ҳаммомида 3 соат мобайнида қиздирилади. Сўнг экстракт қуйиб олинади ва тиндириб, сузилади. Унинг таркибида гиперицин ва псевдогиперицин флавоноидлари, эфир мойлари

смолалар мавжуд бўлиб, ишлатилиши шу моддаларнинг хусусиятларига бо ғли қ. Битиши қийин бўлган яралар (трофические язви) да суртма дори сифатида ишлати лади. Чаканда мойи . Бу мой чаканда ўсимлигининг пишган мевасидан олинади. Янги йи ғилга н ёки музлатилган чаканда меваси махсус машиналард а уру ғига шикаст етказмасдан майдаланади. Хосил бўлган шарбат сур ғич ёрдамида суриб олинади. Майдаланган хом ашё центрифугаланади. Ажралиб чи ққ ан шарбат тин дирилади, сузилади, тур ғунлаштирилади (пастериза-Дйяланади). Шарбати ажратилган хом ашё таркибида маълум ми қдорда сув бўлади. Уни махсус қурутгичларда 5— 7% қ олди қ, намлик қолгунча қуритилади. Қуритилган хом ашё 0—9 кг дан махсус идишларга солиниб, 16 перколятордан ташкил топган батареяда қарши о қимда кунгабо қар мойини ол ишда шу усулда ажратма олинади. Олинган ажратма т ин дир ила д и в а сузилади. Махсулотда каротинои д л а р м и қд о р и 180 м г % дан , кислота ми қдори эса 14,5 % дан ортмаслиги керак. Агар таъсир этувчи моддаси к ў п бўлса, т а ъ с и р қ илу вч и моддаси кам бў лган экстракт билан суюлтирилиб, меъёрига етказилади. Хозирги вақ да ч а к а н д а мевасидан чиқиндисиз фойдаланиш технологияси ишлаб чиқарилган бўлиб, мевасининг юмшоқ қисми ва уруғидан метиленхлорид ёрдамида алохида- алоҳида ажратма олинади, сўнг ажратувчи буғлатилади, колдиқ мой баҳоланади ва кунгабоқар мойи билан суюлтирилиб меъёрига етказилади. Қолган хом ашёдан ажра тувчи қолдиғи буғлатилади ва қолган қуруқ толқонга 60 % ли с п и р т билан ишлов берилиб ажратма олинади, ундан спирт хайдалади, қолдиқ вакуум қуритгич асбо бида қуритилади. Чаканда мойи мойсимон, қўнғир қизил рангли, ўзига хос хидли суюқликдир. Препарат таркибида — каротиноидларга нисбатан хисобланганда каротиноидлар йиғиндиси 1,8 г/л дан кам, кислота миқдори 14,5 дан юқори бўлмаслиги керак.

Чаканда мойи саратон касаллигини, куйган жойларни даволашда ҳамда гинекология амалиётида ишлатилади. О ғзи яхши беркитиладиган идишларда, сал қин ва қорон ғи жойларда са қланади. Наъматак мойи. Кам витаминли наъматак тури — итбурун уру ғидан метиленхлорид ёки дих лорэтан ёрдамида олинади. Сўнг ажратувчи бу ғлатилади, экстракт сузилади ва бахоланади. Бу қў нғир-яшил рангли, аччи қ таъмли, ўзига хос хидли мойсимон сую қлик. Махсулот таркибида альфа ва бета—токофероллар 0,4 г/л дан кам ва кислота ми қдори 5,5 дан кўп бўлмаслиги керак. Таш қи ма қсадларда дерматоз, қийии битадиган яраларни даволашла ишлатилади. Каротолин уру ғидан тозаланган наъ матак мевасининг мойли ажратмаси. Бу қўн ғир рангли, ўзига хос хид ва мазага эга бўлган суюқлик. Кислота ми қдори 3,5 дам орти қ бўлмаслиги, бета каротинга хисоблан ганда каротиноидлар 1,2 г/л бўлиши керак. Дерматоз, қий ин битадиган яраларни даволаш учун ишлатилади.

Адабиётлар . 1 . Иванова Л.А. Технология лекарственных форм.- М., 1991 2 . Махқамов С.М., Усуббоев М.У., Нуритдинова А.И. Тайёр дорилар технологияси.- Тошкент, 1994. 3 . ГФ ХI изд., вып. 2.- М.,1990. 4. Маҳкамов С.М., Усуббоев М.У., Нуритдинова А.И. Тайёр дорилар технологияси (практикум).- Тошкент, 1991.- Б.19. 5. М иралимов М.М. Йиғинди препаратлар технологияси. Т ошкент 2002. 6. ТДТТ фанидан маърузалар матни. Тошкент 2006.

Похожие

Биоген стимуляторлар тавсифи ва таснифи, технологияси

Настойкалар. Настойкаларни тавсифи ва таснифи,технологияси ва сифат кўрсаткичлари

Суюқ экстрактлар олишдаги технологик босқичлар. Реперколяция вариантлари. Внииф усулида суюқ экстрактларни олиш

Настойкалар ва суюқ экстрактлар сифатини баҳолаш

Суюқ экстрактлар.перколяция ва реперколяция усуллари ва ишлаб чиқариш босқичлари. Перколяторлар батареяси.суюқ экстрактлар ишлаб чиқариш технологияси