Настойкалар ва суюқ экстрактлар сифатини баҳолаш - Медицина - Рефераты

Настойкалар ва суюқ экстрактлар сифатини баҳолаш

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

48.5 KB

Н астойкалар ва суюқ экстрактлар сифатини баҳолаш Режа 1. Настойкаларни ва суюқ экстрактларни баҳолаш усули. 1.1. Органолептик баҳолаш; 1.2. Қуруқ қолдиқ бўйича баҳолаш; 1.3. Спиртнинг қуввати бўйича баҳолаш 2. Таъсир қилувчи моддаси бўйича баҳолаш 3. Спиртнинг қувватини қайнаш ҳарорати бўйича аниқлаш усули; 4. Спиртнинг қувватини хайдаў усули бўйича аниқлаш 5. Хлороформ, қуруқ қолиқ ва рефрактометрик усулларда спирт қувватини аниқлаш

НАСТОЙКАЛАРНИ БАҲОЛАШ. Настойкалар сифати давлат фармако пеяси ва норматив техник ҳужж атлар асосида текширилади. Настойкаларнинг ташқи кўри ниши, спирт қуввати ёки зичлиги, қуруқ қ олдиқ, оғир металлар ва таъсир этувчи модда миқдори текширилади. Настойкалар хиди ва мазаси, ташқи кўриниши хом ашё билан бир хил ва тиниқ бўлиши керак. Настой калар таркибида спирт қуввати расмий усулда қайнаш харорати бўйича, ҳайдаш усулида (дис тилляция усули) ва норасмий — рефрактометрик, қуруқ қолдиқ бўйича ва хлороформ ёрдамида аниқланади. Настойкадаги спирт қуввати ни қайнаш ҳарорати бўйича ани қлаш. Бу усул маълум қувватли спирт-сувли аралашманинг қайнаш харорати билан, шу қувват да ги спиртда тайёрланган нас тойканинг қайнаш ҳароратининг мос келишига асосланган. НАСТОЙКАДАГИ ҚУРУҚ ҚОЛДИҚ МИҚДОРИ. Қу руқ қолдиқни аниқлаш учун 5 мл настойка доимий оғирликкача келтирилган бюксга солинади ва сув ҳаммомида буғлатилади, сўнг 102,5±2,5°С ҳароратда 2 соат давомида қуритилади . Қуруқ қолдиқ торозида тортилиб, 100 мл настойкадаги қуруқ қолдиқ миқдори хисобланади. ОҒИР МЕТАЛЛ ТУЗЛАРИНИ МИҚДОРИНИ АНИҚЛАШ 5 мл настойка қуруқ холига келтирилиб, қолдиққа 1 мл кучли сульфат кислотаси қўшиб, э х т и ё т л и к билан ёндирилади ва куйдирилади. Хо сил бўлган кул аммоний ацетатнинг 5 мл тўйинган эрит маси билан қиздирилиб ишлов берилади, кул сузгич орқа л и сузилади, сузгичдаги қолдиқ 5 мл сув билан ювиб олиниб , суюкликка сув қўшиб, 100 мл га етказилади. Шунча

миқдор (эталон) суюқликдан оғир металлар сақламаслиги керак, яъни 0,001% (ДФ I 1жуз, 165-бет). НАСТОКАДАГИ СПИРТНИНГ ҚУВВАТИНИ ҚАЙНАШ ҲАРОРАТИ БЎЙИЧА АНИҚЛАШ. Асбоб идишига 40-50 мл аниқ ҳажмдаги настойка солинади. Унга термометр туширилади. Термометрнинг сифмобли қисми 2-3 мм суюқликка ботиб туриши керак. Ён ўсимтаси орқали қайнаш қолбаси тескари оқимда ишлайдиган музлатгич билан уланади ва колба аста секин қиздирилади, токи суюқлик бир меъёрда қайнагунга қадар. Термометр кўрсаткичи 5 дақиқа давомида ўзгармаслиги керак. Сўнгра қайнаш ҳарорати ёзиб олинади ва XI ДФ 1 жузидаги ҳароратга тўғри келадиган спиртнинг концентрацияси жадвалдан топилади. Бу жадвал 760 мм симоб устунчасидаги босимга мўлжалланган. Шунинг учун барометр ёрдамида атмосфера босимини билиб, уни 760 мм га ҳисоблаб ўтказиш керак. Масалан, тармометрнинг кўрсаткичи 80 0 С , барометр эса 720 мм симоб устунчасини кўрсатди. Жадвалдан кўриш учун биринчи навбатда 720 ни 760 га қайтадан ҳисоблаб ўтказиш керак. Одатда юосим 1 мм ўзгарганда ҳарорат 0,04 0 С га ўзгаради. Шанга мувофиқ қуйидагича ҳисобланади: 760-720=40 мм. 1 мм - 0,04 0 С га тўғри келса, 40 мл – х = 1,6 0 С Демак, бизнинг настойкамиз 760 мм да 81,6 0 С (80+1,6) да қайнар экан. Энди жадвалдан 81,6 0 С га тўғри келадиган ьспиртни концентрацияси топилади. НАСТОКАДАГИ СПИРТНИНГ ҚУВВАТИНИ ХАЙДАШ УСУЛИДА АНИҚЛАШ. Хайдаш колбасига солинадиган настойканинг хажми уни қайси спиртда тайёрланганлигига боғлиқ. Агар рнастойка 25% ли спиртда тайёрланган бўлса 75 мл олинади. 25-50% ли спиртда тайёрланган бўлса 50 мл олинади. Агар 50% ва ундан юқори концентрацияли спиртда тайёрланган бўлса 25 мл олинади.

Кейинги икки ҳолатда 75 мл гача сув қуйилади. Идиш ён томонидан музлатгичга уланади. Йиғгич сифатида совуқ сувли идишга жойлаштирилган 50 мл ли ўлчов колбаси ишлатилади. Сўнгра колба қиздирилади, ҳосил бўлган спирт буғи конденсаторда суюқликка айланади ва ўлчов колбасига йиғилади. 48 мл атрофида суюқлик йиғиб олинади. Хона хароратигача совутилади, сўнгра сув билан белгисигача етказилади. Суюқликни зичлиги пикнометрик усулда аниқланади. Зичлиги топилгандан сўнг XI ДФ ни 1-алкоголометрик жадвали ёрдамида унинг ҳажмий фоизи топилади. Текширилаётган настойкадаги спиртнинг қуввати қуйидаги тенглама ёрдамида топилади: 50*а Х = ---------, B бу ерда 50 – хайдаб олинган сую қ ликнинг ҳажми а ( отгон ) – шу су юқликдаги спиртнинг хажмий концентрацияси b – олинган тортма, унинг ёрнига 75, 50 ёки 25 қўйилади. Хайдаш усулида спиртни аниқлаш ўта сезгир ва таниқ усуллардан ҳисоблади, лекин узоқ вақт талаб этилади. Настойкалардаги спиртнинг қуввати норасмий усул ҳисобланган хлороформ ёрдамида, қуруқ қолдиқ ва рефратометрик усулларда ҳам аниқланади. Т АЪСИР ЭТУВЧИ МОДДА МИҚДОРИ МТҲ кўрсатмасига биноан маълум усулларда аниқланилади . Шиша идишларда салқин, коронғи жойда сақланади . Сакланиш жараёнида настойкаларда чўкма хосил бўлиши мумкин, бунда уни хона ҳароратига кел тириб чайқатилади ва бахоланади. СУЮҚ ЭКСТРАКТЛАРНИ СТАНДАРТИЗАЦИЯСИ

Суюқ экстрактлар ташки кўриниши, ҳиди, мазаси, ранги, қуруқ қолдиқ, спирт қуввати ёки зичлиги, оғир металлар ва таъсир этувчи моддалари бўйича бахоланади. Буларда ҳам суюқ экстрактни ташқи кўриниши, мазаси, хиди хом ашёга монанд бўлиши керак. Суюқ экстрактларда спиртнинг қуввати қайнаш ҳарорати бўйича аниқланмайди, чунки улар экстрактив моддаларга (1:1) тўйинган бўлиб, улар экстрактни қайнаш ҳароратига таъсир кўрсатади. Экстрактдаги спиртнинг қуввати асосан хайдаш усулида аниқланади. М етодикаси худди настокаларникига монанд. Норасмий усуллардан суюқ экстрактлардаги спиртнинг қуввати қуруқ қолдиқ бўича аниқланиши мумкин. Хлороформ ва рефратометрик усулларда экстрактив моддалар ҳалақит берганлиги учун бу усулларда суюқ экстрактлар таркибидаги спиртнинг қуввати аниқлаб бўлмайди. Суюқ экстрактлардаги қуруқ қолдиқни аниқлаш настойкаларникига ўхшаш, лекин фарқи настойкалар 2 соат давомида қуритилади, суюқ экстрактлар эса 3 соат давомида қуритилиши керак. Сабаб уларнинг таркибида экстракти в моддалар кўп бўлади. Оғир металл тузларини аниқлаш худди настойкаларга ўхшаш аниқланади. Суюқ экстрактлардаги биофаол моддаларнинг миқдори физик-кимёвий, кимёвий ёки ҳажми усулда МТҲ ларга мувофиқ аниқланади. Оғзи яхши беркитилган шиша идишларда, қоронғи ва салқин жойда сақланади. Сақлаш вақтида суюқ эктсраткларда чўкма хосил бўлса, у сузилиб, текширилиб ишлатилиши мумкин. Махсулотда таъсир этувчи модда меъёридан ортиқ бўлса, тоза ажратувчи билан суюлтирилади.

Адабиётлар . 1 . Иванова Л.А. Технология лекарственных форм.- М., 1991 2 . Махқамов С.М., Усуббоев М.У., Нуритдинова А.И. Тайёр дорилар технологияси.- Тошкент, 1994. 3 . ГФ ХI изд., вып. 2.- М.,1990. 4. Маҳкамов С.М., Усуббоев М.У., Нуритдинова А.И. Тайёр дорилар технологияси (практикум).- Тошкент, 1991.- Б.19. 5. М иралимов М.М. Йиғинди препаратлар технологияси. Т ошкент 2002. 6. ТДТТ фанидан маърузалар матни. Тошкент 2006.

Похожие

Суюқ экстрактлар олишдаги технологик босқичлар. Реперколяция вариантлари. Внииф усулида суюқ экстрактларни олиш

Органопрепаратлар.уларнинг тавсифи ва таснифи.теҳнологик босқичлари,сифатини баҳолаш

Инъекцион эритувчилар тавсифи ва таснифи. Сувни сифатини баҳолаш

Экстракт концентратлар олиш усуллари. Сифатини баҳолаш

Настойкалар. Настойкаларнинг тавсифи ва таснифи