Ko`krak qafasi va qorin bo`shlig`i a`zolarining shikastlanishi - Медицина - Рефераты

Ko`krak qafasi va qorin bo`shlig`i a`zolarining shikastlanishi

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

52 KB

KO`KRAK QAFASI VA QORIN BO`SHLIG`I A`ZOLARINING SHIKASTLANISHI REJA: 1. Ko`krak qafasining yopiq shikastlanishi 2. Ko`krak qafasining ochiq shikastlanishi 3. Pnevmotoraks 4. Gemotoraks 5. Ko`krak qafasi shikastlarida tibbiy yordam 6. Qorin devorining shikastlanishi. 7. Qorin bo`shlig`ida joylashgan a`zolarning shikastlanishi. 8. Chanoq suyaklarini shikastlanishi. 9. Chanoq bo`shlig`ida joylashgan a`zolarning shikastlanishi.

Ko`krak qafasining yopiq shikastlanishi. Yopiq pnevmotoraks. Sababi. Qattiq jismga urilish, balandlikdan yiqilish, avtotransport hodisalari, sport mashg`ulotlari davrida sodir bo`ladi. Belgilari. Shu joyning terisi, yumshoq to`qimasi lat yeydi, qovurg`alar sinishi kuzatiladi. Bitta, ikkita yoki bir nechta qovurg`a sinishi mumkin. Shu joyda og`riq bo`ladi. Qovurg`a singan joy bemor nafas olganda ichiga tortiladi, nafas chiqarganda tashqariga bo`rtib ko`tariladi. Singan qovurg`a uchlari plevra pardasi va o`pka to`qimasini shikastlashi mumkin.Bunda plevra bo`shlig`iga shikastlangan o`pkadan havo kirishi oqibatida yopiq pnevmotoraks vujudga keladi. Plevra bo`shlig`iga kirgan havo o`pkani siqib quyishi tufayli, nafas olish qiyinlashadi. Bemorning nafasi qisadi, lablari, barmoqlari ko`karadi. Yurak urishi kuchsizlanadi. Ko`krak qafasining ochiq shikastlanishi. Ochiq pnevmotoraks. Sababi. O`q tegishi, o`tkir jism suqilishi, yiqilish, avtotransport hodisalari. Belgilari. Ko`krak qafasining jarohatlangan joyining terisi butunligi buziladi. Shu joydan qon oqadi, og`riydi. Qovurg`alar sinishi mumkin. Singan qovurg`a plevra pardasini jarohatlashi mumkin. Bunda ochiq pnevmotoraks vujudga keladi. Ya`ni plevra bo`shlig`iga havo o`pkadan emas, balki tashqaridan kiradi. Havo o`pkani siqib, nafas olishni qiyinlashtiradi. Yurak-tomir ishi kuchsizlanadi. Gemotoraks –plevra bo`shlig`iga jarohatlangan o`pka to`qimasidan qon quyilishidir. Plevra bo`shlig`iga to`plangan qon o`pkani siqib, nafas olishi qiyinlashtiradi. Bemorning nafasi qisadi. Yurak-tomir ishi ham kuchsizlanadi. Perikardning jarohatlanishi. Sababi. Ko`krak qafasining shikastlanishida singan qovurg`a yurakning perikard pardasini jarohatlanishi tufayli yuzaga keladi. Belgilari. Perikard bo`shlig`iga qon to`planishi tufayli yurakning bo`lmacha va qorinchalarining qisqarishi va kengayishi qiyinlashadi. Yurak-tomir ishi kuchsizlanadi. Ko`krak qafasining chap tomonida og`riq bo`ladi. Qon aylanishi buzilib, bo`yinning vena tomirlarida qon to`planib, ular bo`rtib turadi. Oyoqlarda shish hosil bo`ladi. Bemorning nafasi qisadi, ahvoli og`irlashadi. Ko`krak qafasi a`zolari shikastlanishida birinchi tibbiy yordam. 1. Tez yordam chaqiriladi va bemor travmatologiya yoki jarrohlik shifoxonasiga yuboriladi. 2. Tez yordam kelgunicha quyidagi tartibda birinchi tibbiy yordam ko`rsatiladi: - bemorni baland yostiqqa yarim o`tirgan vaziyatda yotqiziladi; - og`riq qoldiruvchi dorilar: analgin (baralgin) - 1-2 ml muskul orasiga; - yurak-tomir ishini yaxshilash uchun kofein, kamfora, kordiamin (bittasi)-1 ml teri ostiga; - yopiq shikastlanishda qovurg`alar singanda, ularning singan uchi plevrani teshmasligi uchun, ko`krak qafasini sochiq (ro`mol) bilan o`rab, leykoplastr yopishtiriladi;

- ochiq shikatlanishda qon ketayotgan sohaga sovuq suvda namlangan sochiq, ro`mol yoki muzli xaltacha qo`yiladi. - qon ketishini to`xtatish uchun kalsiy glyukonat 10 % - 5 ml, uning ustidan novokain 3 ml shpritsga olib muskul orasiga; - jarohat atrofiga spirt (yod) surtib, 4 qavat toza bint (surp) yopib, ustidan leykoplastr yopishtiriladi. Qorin devori va bo`shlig`idagi a`zolarning yopiq shikastlanishi. Sababi . M usht, tayoq bilan urish, tepish, qattiq buyum ustiga yiqilish kabilar. Belgilari. Qorin devorining shikastlangan joyida og`riq, teri qizaradi, shishadi. - me`da va me`da osti bezi shikastlangan bo`lsa, qorinning yuqori o`rta sohasida og`riq bo`ladi; - ichaklar shikastlangan bo`lsa, qorinning o`rta (kindik) va o`ng yoki chap tomonida og`riq; - jigar shikastlangan bo`lsa, qorinning o`ng tomoni qovurg`a yoyi osti sohasida og`riq; - taloq shikastlangan bo`lsa, qorinning chap qovurg`a yoyi osti sohasida og`riq; - o`ng buyrak shikastlangan bo`lsa, belning o`ng tomonida, chap buyrak shikastlangan bo`lsa, belning chap tomonida og`riq bo`ladi. Bu og`riq qovurg`a yoyi ostiga ham tarqalishi mumkin. Tibbiy yordam. 1. Tez yordam chaqiriladi. 2. Tez yordam kelgunicha quyidagi tartibda birinchi tibbiy yordam ko`rsatiladi: - b emor tekis joyga , orqasi bilan yotqiziladi. Agar buyrak shikastlangan bo`lsa, qorni bilan yotqiziladi; - og`riq qoldirish uchun: analgin (baralgin), droperidol (bittasi) -1-2 ml muskul orasiga; - yurak-tomir ishini yaxshilash uchun: kofein, kamfora, kordiamin (bittasi) -1-2 ml teri ostiga; - ichki qon ketishini kamaytirish uchun shikastlangan a`zo sohasiga ( qorin ustiga ) muz li halta cha, yoki sovuq suvga namla ngan sochiq (ro`mol) ni 1 0 minutga qo`yiladi; - ichki qon ketishini to`xtatish uchun: kalsiy glyukonat 10 %-5 ml, shritsga shuning ustidan novokain 0,5 %-3 ml olib muskul orasiga. Qorin devori va bo`shlig`ida joylashgan a`zolarning ochiq shikastlanishi. Sababi. O` tkir buyumlar sanchilishi, o`q tegishi kabilar. Belgilari. Qorin devorining jarohatlangan joyida teri butunligi buziladi va qon oqadi. Qorin bo`shlig`ining shu sohasida joylashgan ichki a`zo ochiq jarohatlanishi mumkin. Shu sohada og`riq bo`ladi, qon oqadi. Arterial qon bosimi normaga nisbatan pasayadi, bemorda kollaps, shok holati yuzaga kelishi mumkin.Bemorning ranggi oqaradi, yurak-tomir urishi kuchsizlanadi, qo`l- oyoqlari soviydi, ahvoli juda og`ir bo`ladi. Tibbiy yordam. 1.Tez yordam chaqirib, bemor travmatologiya yoki jarrohlik shifoxonasiga yuboriladi. 2.Tez yordam kelgunicha quyidagi birinchi tibbiy yordam ko`rsatiladi:

- bemor orqasi bilan yotqiziladi (buyrak shikastlangan bo`lsa, bemor qorni bilan yotqiziladi); - og`riq qoldiruvchi analgin (baralgin), droperidol (bittasi) - 1-2 ml, novokain -2 ml muskul orasiga; - yurak-tomir faoliyatini yaxshilash uchun kofein, kordiamin, kamfora (bittasi) - 1 ml teri ostiga; - qon ketishini kamaytiruvchi tadbirlar qon ketish mavzusiga qaralsin; - jarohatdan ichak chiqib turgan bo`lsa: 4 qavat marli (surp, chit) ga vazelin surtib, sefamizin yoki gentamitsin sepib, ichak o`raladi va u qorin ustiga qo`yiladi (qorin bo`shlig`iga kiritish mumkin emas); - qorin devori jarohati atrofiga yod (spert, aroq, odekolon) surtiladi; - jarohat usti 4 qavat doka (surp) bilan yopilib, leykoplastr yopishtiriladi; - bemorning og`zi quriydi. Uning og`ziga bir qoshiq shirin choy tomchilab quyiladi. Lekin ko`p suyuqlik berilmaydi. Chanoq suyaklari va chanoq bo`shlig`idagi a`zolarning shikastlanishi. Sababi. Chanoq sohasiga qattiq buyum tegishi, yiqilish, musht bilan urish, tepish kabilar. Belgilari. Chanoq bir nechta suyaklarining bir-biri bilan bo`g`im hosil qilmay birikishidan tashkil topgan (ya`ni dumg`aza, dum, qov, yonbosh, suyaklar). Bu suyaklarning qaysi biri sinsa, shu suyak joylashgan sohada kuchli og`riq, teri va teri osti yumshoq to`qimasiga qon quyilishi natijasida ko`karish, shish paydo bo`ladi. Zarba kuchli bo`lsa, chanoq bo`shlig`ida joylashgan siydik pufagi va pastki siydik chiqarish yo`li (uretra) ham shikastlanadi. Siydik pufagi teshilsa (yirtilsa), qovuq sohasida kuchli og`riq bo`ladi. Pufakdagi siydik chanoq bo`shlig`iga va qorin bo`shlig`iga oqadi. Qorin bo`shlig`iga oqqan siydik qorinning peritonial pardasini yallig`lantirib, peritonit kasalligini yuzaga keltiradi. Bunda qovuq sohasidagi og`riq qorin bo`shlig`iga ham tarqaladi: qorin devorining muskullari taranglashadi, og`riq juda kuchli bo`ladi va bemorda shok holati yuzaga kelishi mumkin. Tibbiy yordam.1.Tez yordam chaqirib,bemor travmatologiya, jarrohlik, urologiya shifoxonalarining biriga yuboriladi. 2.Tez yordam kelgunicha, quyidagi birinchi tibbiy yordam ko`rsatiladi: - bemor qulay vaziyatda, ya`ni ostiga qattiq matodan tayyorlangan adyol to`shab, chalqancha yotqiziladi. Oyoqlarini tizza bo`g`imida bukiladi (tez yordam kelganida, uning zambiliga ham xuddi shunday vaziyatda yotqiziladi); - og`riq qoldiruvchi dorilar: analgin, baralgin, droperidol (bittasi)-1-2 ml, demidrol-1 ml, novokain– 2 ml muskul orasiga; - yurak-tomir ishini yaxshilovchi dorilar: kofein, kordiamin, kamfora (bittasi)-1 ml teri ostiga; - qon oqayotgan bo`lsa to`xtatiladi (qon ketish mavzusida bayon etilgan usullar yordamida); - jarohat atrofiga yod (spirt, aroq, odekolon) surtib zararsizlantiriladi; - aseptik bog`lam qo`yiladi.

ASOSIY ADABIYOTLAR. 1. Bemorlarni uyda va shifoxonada parvarish qilish. F.G`. Nazirov. Toshkent- 2003. 2. Odam anatomiyasi. E.Qodirov. Toshkent-2003. 3. Anatomiya. A.S.Gusev. Moskva-1970. 4. Hamshiralik ishi asoslari. Q.Inomov. Toshkent-2007. 5. Xirurgiya. A.J.Hamrayev. Toshkent-2002. 6. Xirurgiya va reanimatsiya asoslari. A.J. Hamrayev. Toshkent-2002. 7. Bolalar kasalliklari. A.N.Buraya. Toshkent-1988. 8. Sog`lom va kasal bola parvarishi. A.N.Buraya. Toshkent-1988. 9. Klinikagacha bo`lgan xirurgiya. R.M.Axmedov. Toshkent-2001. 10. Инфекционные болезни. К.В. Бунин. Москва-1980. 11. Первая медицинская помощь в чрезвычайных ситуациях. Э.Икрамов 44 Тошкент – 2003. 12. Курс гражданской защиты. В.Ф.Зубков Тошкент-2004

Похожие

Bo`yin ko`krak qafasi va boshqa organlarning shikastlanishli va ularning asoratlari

Kombinatsion zararlanishlar va birga qo'shilgan shikastlar

Nafas olish va ovqat xazm qilish sistеmasi

Yurak-tomir sistеmasi kasalliklarida davolash jismoniy madaniyati

Etiologiya, Potogenez kasalliklarining tarqalish yo`li, gemotogen, limfogen, nevrogen, spitsifik va nospitsifik infektsiyalar haqida tushincha