Зараркунандаларни аниқлаш ва ҳисобга олиш усуллари - Сельское и лесное хозяйство - Рефераты

Зараркунандаларни аниқлаш ва ҳисобга олиш усуллари

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

32.5 KB

Зараркунандаларни аниқлаш ва ҳисобга олиш усуллари Режа: 1. Ҳисобга олишни таснифи. 2. Тупроқда яшовчи зараркунандаларни ҳисобга олиш. 3. Тупроқ сиртидаги зараркунандаларни ҳисобга олиш. 4. Ўсимликларда учровчи зараркунандаларни ҳисобга олиш.

Қишлоқ хўжалик экинларини зараркунанда ва касалликларни кўпайиши ва тарқалишини олдиндан аниқлаш ва хабарлаш хизматининг ишларини муҳим қисмларидан бири ҳисобга олиш ишларини тўғри йўлга қўйишдир. Зараркунанда ва касалликларни ҳисобга олишни шартли равишда қуйидаги гурухга бўлинади: 1. Тупроқ ичида ҳисобга олиш. 2. Тупроқ сиртида ва ўсимлик қолдиқларида ҳисобга олиш. 3. Алдамчи емлар ва турли хил хашорат тутқичлар орқали ҳисобга олиш. 4. Зараркунанда ва касалликларни ўсимликда ҳисобга олиш. Тупроқни яшаб зарарловчи зараркунандаларни аниқлаш ва ҳисобга олиш учун 25 х 25 см, 50 х 50 си, 0,5-100 см баъзан эса квм юзада турли чуқурликда қазиш ишлари ўтказилиб ҳисобга олинади. Намуналар диагонал (шахмат) усулида олинади. Намуна сони 10 га да 8 та, 11-50 га да 12 та, 51-100 га да 16 та. Қазиш жараёнида тупроқлар кўз билан кузатилади, симли элакдан ўтказилади ва ювилиши мумкин. Намуналарни тупроқ бурлари орқали ҳам олиш мумкин. Ювиш ишлари намуна экилган жойда ўтказилади. Топилган хашоратлар ғумбак ва тухумлар сувда 10-15 сек. қайнатиб имаголари пахта қатлами устига терилади, тухум ва личинкалари 4 % ли формалинда ёки 70 % ли спиртда сақланади. Тупроқ сиртида ва ўсимликлар қолдиқларида учровчи зараркунанда ва касаллик қўзғатувчиларини ҳисобга олиш учун ҳар бир майдонда намуналар олинади. Намуналар 25 х 25 см, 50 х 50 см, 100 х 100 см хажмли квадрат ёки чўзиқ 40 х 100 см шаклида бўлади. Агар бир далада 12 та намуна олинса, шундан 9 тасида қўнғиз (ёки бошқа хашорат) учраса учровчанлик 9 х 100 : 12 қ 75 % ни ташкил этади.

Ўсимликларни касаллик қўзғатувчиларини ўсимлик қолдиқларида ва қишловчи ўтларда ҳисобга олинади. Зарарли хашоратларни ҳисобга олишда алдоқчи емлар (ачитқилар, шиннилар, жалб қилувчи экинлар) ва турли хил тутқичлар (тупроқда яширилган банкалар) ёруғликда хашорат тутқичлар ва хоказолардан фойдаланилади. Айниқса капалакларни тутишда феромон тутқичлардан кенг фойдаланилмоқда. Ёруғликда хашорат тутқичлар столбаларга 3-4 метр баланликда илиниб қўйилади. Феромон тутқичлар дарахтларни шохларига илиб қўйилади ёки дала экинларида тупроққа жойлаштирилган таёқчаларга ўрнатилади. Хашорат ва бошқа зараркунандаларни ўсимликларда ҳисобга олиш учун ишлаб чиқилган услубиёт бўйича модем ўсимликларда ёки тасодифий танлаб олинган ўсимликда кузатилади. Зараркунанда ва фойдали хашоратлар сони 100 ўсимликда, 100 баргда ҳисобга олинади. Ўсимликларда учровчи хашоратларни энтомологик сачқилар орқали ҳам ҳисобга олинади. Энтомологик сачқилар айниқса беда зараркунандалари (беда қандаласи ва х.к.) кўп учет қилинади. Оққанотларни ҳисобга олишда елим суртилган сариқ қоғозлардан ҳам фойдаланилади. Ўсимликларни (мева, барг эти орасида, пўстлоқ остида, ёғоч) ичида учрайдиган хашоратлар кесиш ва ёриб кўриш орқали аниқланади. Хашорат ва каналар лупалар орқали кузатилади. Ўсимликларни касалликларини балл орқали ифодаланади: 5 % зарарланса - 1 балл, 5-25 % зарарланса - 2 балл, 25-50 % зарарланса - 3 балл,

50-75 % зарарланса - 4 балл, 75-100 % зарарланса - 5 балл ва хоказо. Касалликни қўзғатувчиларнинг турлари лабораторияларда микроскоп ва бинокулярлар остида аниқланади.

Похожие

Ўсимлик касалликларини ҳисобга олиш усуллари

Токзорларни касалликларини ҳисобга олиш ва кўпайишини олдиндан аниқлаш

Бегона ўтларнинг биологик гуруҳлари ва ҳисобга олиш усуллари

Ғўза ва дон экинларини касалликларини ҳисобга олиш ва кўпайишини олдиндан аниқлаш

Мева дарахтлари зараркунандалари миқдорини ва тарқалишини ҳисобга олиш ва олдиндан аниқлаш