Ўсимлик касалликларини ҳисобга олиш усуллари - Сельское и лесное хозяйство - Рефераты

Ўсимлик касалликларини ҳисобга олиш усуллари

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

34.5 KB

Ўсимлик касалликларини ҳисобга олиш усуллари Режа: 1. Ўсимлик касалликларини ҳисобга олиш усуллари. 2. Ер усти ва ер ости органларида касалликларни ривожланиши ва уларни ҳисобга олиш.

Ўсимликларнинг касалликларини аниқлаш ҳамда ривожланиш даражасини аниқлаш учун стационар ва маршрутли назоратлар ўтказилади. Олинган маълумотлар кейтнги йилда башорат қилиш учун фойдаланилади. Маршрутлик назоратлар ўсув даврида 3 марта ўтқазилади: 1 - дала ва сабзавот экинларида майсалар пайдо бўлганда, гуллаш даврида ва ҳосилни йиғиш олдиндан; мева боғлари ва токзорларда гуллашдан кейин дарҳол бир ой ўтқазиб ва ҳосилни йиғиш олдидан. Стационар участкаларда ўсимликларни ўсув даврида ўсимликларни ўсув даврида систематик тарзда ҳар 10 кунда ўтққазилиб борилади. Ўсимликларни касалликларини ҳисобга олишда уму қабул қилинган қуйидаги маълумотлар тўпланади: 1. Касалликни тарқалиши. 2. Зарарлаш интенсивлиги. 3. Касалликни ривожланиши. Касалликни тарқалиши бу кўрилган даладаги ёки майдондаги ўсимликларнинг ёки уларнинг қисмларининг касалланиш даражасини фоизлардаги ифодаси. Касалликни тарқалиши қуйидаги ифодада топилади: n  100 Р қ  N Р - касалликни тарқалиши, %; N - назорат пайтида кузатилган ўсимликларнинг умумий сони; n - намуналардаги касал ўсимликларнинг умумий сони. n  100 N

Масалан: Касалликни тарқалиши биринчи 50 га далада 1,2 % ни, иккинчи 40 га далада - 0,5 % ни ва учинчи 110 га далада - 0,4 % ни ташкил этса, ўсимликларни ўртача касалликни тарқалиши тенг: (50  1,2) Қ (40  0,5) Қ (110  0,4) 124 Р ў. қ  қ  қ 0,62 % 200 200 Касалликни ривожланиши интенсивлиги - бу касалликни сифат кўрсаткичидир. Кузатувлар давомида ўсимлик баргларини ёки бутун ўсимликни қоплаган доғлар, ўсиқлар, ғуборлар, пусбулалар ва ҳик касаллик белгилари билан қопланиш даражасини кўз билан кузатиб интенсивликни фоизларда биркарда ёки махсус шкалаларда ифодаланади. Масалан, балл - фоизли кўрсаткичда: 0 - касалликни йўқлигини; 1 балл - барг, мева ёки ўсимликни 10 % гача касаллик билан қопланишини; 2 балл - 11-25 %; 3 балл - 25-50 %; 4 балл - юзанинг 50 % дан кўпроқ қисмини касаллик билан қопланганлигини билдиради. Маршрутли кузатувда касалликни зарарлаш интенсивлигини аниқлаш учун энг камида 100-1000 дона ўсимликлаи ёки 10 та кўп йиллик ўсимликлар кўрилади. Стационар кузатувда алоҳида ўсимликлар кузатув учун ажратиб қўйилади. Касалликни зарарлаш интенсивлигини аниқлашда олинган маълумотлар, касалликни ривожланиш кўрсаткичини аниқлашда хизмат қилади. Касалликни ривожланиши бир ўсимликда, навда ёки участка бўйича зарарланиш интенсивлигини ўртача кўрсаткичини ифодалайди. Касалликни ривожланишини қуйидаги формула билан аниқланади:  (а  в)

R қ  N R - касалликни фоизларда ёки балларда ифодаси;  - ( a  b ) - кўрилган касал ўсимликлар сони (а)ни балл ёки фоизларга ( b ) мос келиши; N - кузатилган жами соғлом ва касал ўсимликлар сони. Масалан, кўрилган 100 ўсимликлардан 30 таси 1 балл, 31 ўсимлик - 3 балл, 19 ўсимлик - 5 балл зарарланган: (30  1) Қ (31  3) Қ (19  5) R қ  қ 2,18 балл 100 Агар фоизга ўтказсак: (ўртача бал -1)  100 R қ  9 1 - биринчи балл; 9 - энг юқори балл. (2,18 - 1)  100 R у қ  қ 13 % (30  1) + (31  3) + (19  5) 100

Похожие

Мева дарахтларини касалликларини ҳисобга олиш

Сабзавот ўсимликларини касалликларини ҳисобга олиш

Токзорларни касалликларини ҳисобга олиш ва кўпайишини олдиндан аниқлаш

Зараркунандаларни аниқлаш ва ҳисобга олиш усуллари

Ғўза ва дон экинларини касалликларини ҳисобга олиш ва кўпайишини олдиндан аниқлаш