Қуёнчиликда наслчилик ишлари - Сельское и лесное хозяйство - Рефераты

Қуёнчиликда наслчилик ишлари

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

51.5 KB

Қуёнчиликда наслчилик ишлари Режа: 1. Қуёнчиликда наслчилик ишларини ташкил этиш. 2. Қуёнчиликда баҳолаш ва танлаш 3. Урчитиш усуллари 4. Бонитировка 5. Бонитировкадан кейинги тадбирлар

Наслчилик фермаси, насл ядроси, урчиши, танлаш-саралашжуфтлаш, оила ва қаторлар, генотипи-фенотипи, қуён танаси ва умумий баҳолаш, мутлоқ ва нисбий усиш, бонитировка элита 1,2,3 класслар, урчитиш усуллари, тоза қонли урчитиш, қаторлараро урчитиш- инбридинг, зотлараро чатиштириш, галма-гал чатиштири, қон синдириш ёки зотни ўзгартириш, қон қуйиш чатиштириш, янги зот яратиш мақсадида чатиштири, гетерозис, дурагай. Наслчилик иши бу ҳайвонларни маҳсулдорлигини оширишга қаратилган ташкилий - зоотехния тадбирларнинг тизимидир. Наслчилик ишлари барча қуёнчилик фермаларида, уларнинг каттакичиклиги, худудий хусусиятлари, ишлаб чиқариш йўналишларидан қатьий текшириш корхоналари ва наслли қуёнларни етиштириб берадиган наслчилик хўжалилари муҳим ўринга эгадир. Қуёнчилик фермаларида наслчилик ишларини тўғри ташкил қилиш, маҳсулотни кўпайтириш сифатини яхшилаш борасида муҳим омиллардан бири ҳисобланади. Шунингдек урғочи қуёнлардан максимал миқдорда бола олиш, етилувчанлигини ошириш, ирсий хусусиятларини яхшилаш, ҳамда улар орасида олиб бориладиган селекция тадбирлари билан боғлик. Боқиладиган қуёнлар серпушт, мўйнаси сифатли гўштдор, ташқи муҳит шароитига яхши мослашган, озиқани яхши ўзлаштирадиган, ҳар жиҳатдан иқтисодий самарадорли бўлмоғи лозим. Барча қуён зотлари бир хил иқлим, ёки боқилиш шароитига бир ҳилда мосламайди, сифатли маҳсулот ишлаб чиқаришда бир хил имкониятга эга бўлмайди. Шунинг учун маълум иш бошлашдан олдин зотларни танлаш муҳим аҳамиятга эга. Йирик наслчилик хўжаликларининг асосий вазифаларига боқилаётган қуёнларнинг маҳсулдорлигини ошириш, наслини яхшилаш, янги зот, юқори кўрсаткичга эга бўлган қаторлар бунёд этиш, элита қуён болаларини хар хил хўжалик фермаларига сотиш учун парвариш қилиш чора - тадбирлар киради.

Наслчилик хўжаликларида боқиладиган қуёнлар тоза ҳолда, яъни бошқа қуён зотлари билан мақсадсиз чатиштирмаган ҳолда урчитилади. Юқори маҳсулот кўрсаткичига эга бўлган қуён подаларини ташкил қилишда ҳар бир ферма ўз олдига қўйган маълум талаб ва режа асосида иш юритиш керак. Бу борада наслдор эркак қуёнларни насл сифатига кўра тўғри танлаш, жуфтлаш ишларини тўғри ташкил этиш, ҳар бир зотни ўзига хос хусусиятларини барча бўғин авлодларда ўз ота ва бобо белгиларини тобора юқори даражада акс эттириш мақсадга мувофиқдир. Бунда қариндошлик жиҳатидан яқин ва узоқроқ бўлган (инбридинг) вакил гуруҳларидан фойдаланиш мумкин. Баъзан қаторлар асосида қуёнларни урчитиш юқори даражада олиб бориш учун қаторлараро урчитишдан фойдаланиш мумкин. Қуён зотларида қаторлардан ташқари оилалар ҳам мужассамлашган бўлади. Бунда оиланинг бош номдори ўзининг барча маҳсулдорлик сифатига кўра юқори кўрсаткичга эга бўлиши лозим. Ўар бир қатор ва оила ўз фаолиятида 4-5 ва ундан ҳам кўпроқ насл бугин авлодларига эга бўлиши керак. Ҳар бир қатор ва оила бошлиқлари (асосчилари) нинг номи ва кўрсаткичлари хужжат асосида намоён этилиб турилиши лозим. 2. Қуёнчиликда чатиштириш асосий урчитиш усули бўлиб ҳисобланади: 1) Саноат асосида чатиштириш асосан товар хўжаликларида қўлланилади. Бунда асосий мақсад саноат талабига кўра маълум бир маҳсулот кўрсаткичини юқори даражада бўлган биринчи бугин наслларидангина фойдаланилади. Бунинг учун 2, баъзан 3 хил қуён зотлари ўзаро чатиштирилиб белгиланган мақсадга эришилади. Олинган дурагай қуён болалари ўзларининг бир ёки хусусиятлари билан ота-оналаридан узиб кетади. Бир қанча кузатишлар натижасига кўра саноат асосида чатиштириш ишлари ижобий ва фойдали афзалликларга эга бўлган.

2) Галма-галлаб қочириш усулида ҳам қуёнчиликда асосан товар маҳсулотига эга бўлган фермаларда фойдаланиш тавсия этилади. Бу усул саноат асосида чатиштириш каби қуёнларни гўшт ва мўйна маҳсулдорлигини маълум даражада ошириш омилидир. Чунки куп вақтда олинган қуён болаларида гетерозис, яъни ота ва она хусусиятлардан хар томонлама юксак бўлган хусусият ифодаланади. 3) Зотини ўзгартириш, ёки қон сингдириш усулида икки ёки бир қанча зот қуёнлар янги зот яратиш мақсадида ўзаро чатиштирилади. 4) Бу усулда содда ва мураккаб қисмга бўлинади. А) содда усулда фақат 2 зот қуёнлари ўзаро чатиштирилади Б) мураккаб усулда эса бир неча зот вакиллари чатиштирилади. 3. Қон қуйиш мақсадида чатиштиришда асосий мақсад юқори сифатга эга бўлган қуён зот вакилларининг у ёки бу кўрсаткичи пасайиб қолганидагина уни юқори даража кутариш учун қўлланилади. Бунда урғочи қуён зотининг асосий сифат белгилари сақланиб қолинишига ҳам аҳамият берилади. Бунда 1 ва 2 бугин дурагайлари яхшиловчи зот эркак вакиллари билан чатиштирилади. 3 бугин вакиллари ўзаро бир-бири билан чатиштиришга тавсия этилади. Масалан, калта жунли қуёнлар мўйнаси яхши бўлсада, хаётчанлиги анча паст бўлган. Бунда хаётчанлиги яхши зот эркак қуёни яхшиловчи бўлиб 3 чи бугингача ва кейин қўлланилади. 4. Янги зот яратиш мақсадида чатиштириш бир зот таъсирида иккинчи бир қуён зоти сифатини тубдан яхшилашда, ёки зотсиз маҳсулдорлиги паст ҳисобланган қуёнларнинг ҳар томонлама сифатини яхшилашда қўлланилади. Бунда 1 чи бугин вакилларида 2 зот хусусиятлари деярли 50% дан ифодаланса, бу вакилларни яхшиловчи ёки уша зотнинг эркак вакили билан чатиштиришдан олинган 2 чи бугин вакилларида тозақонлик хусусияти 75%

ни ташкил қилади. 3 чи бугинда эса бу кўрсаткич 87,5% ва нихоят 4 чи бугинда 93,75% ни ташкил қилади. Бинобарин, олинган дурагайлар шахсан яхшиловчи зот хусусиятларининг барча кўрсаткич ва белгиларини ўзида намоён этади. БОНИТИРОВКА деб ҳайвоннинг умумий кўрсаткичларига кўра унинг барча наслий қимматини баҳолашга айтилади. Бонитировка қуёнларда асосан қиш фаслида ўтказилиб якунланади, чунки туллаш бу даврда сустлашади. Бонитировкадан олдин қуёнлар ветеринария куригидан ўтказилиб касаллари алоҳида ажратилади. Бонитировка маълумотлари асосида наслчилик ядроси тўлдирилади, жуфтлаш режаси тузилади, насллик қуёнларини ўстириш, насллик қуёнларни ўзаро олди-берди қилиш каби бошқа режалари тузилади. Бонитировка маълумотлари асосида қуёнлар ЭЛИТА, 1,2,3 умумий класслари аниқланади. Насллик ядросидаги кунлар миқдори умумий подани тўлдирувчи ёш қуёнлар билан аниқланади, яъни хўжаликда булар 30-35% ни ташкил этиши керак.

Адабиётлар 1. Сысоев В.С., Александров В.И. - "Кролиководство" М, 1985 2. Минина И.С., Леонтюк С.В., “Как разводить кроликов”, Москва., 1981 3. Помитко В.И., Деваева Г.М. и др. Пушное звероводство и кролиководство. Москва. 1982 4. Икромов Т. Ўзбекистонда қуёнчиликнинг ривожланиши. Тошкент. 1985 Кушоков Ж. Қуёнчилик(укув кулланма). Тошкент. 1994 йил 5. Кафедрадаги мавжуд ишланмалар .

Похожие

Чорвачиликда наслчилик ишларини яхшилаш

Арматура ишлари. Қолип ишлари. Монтаж ишлари

Қуёнларнинг зотлари

Мелиоратив тизимларни лойиҳалаш ва қидирув ишлари

Паррандалар селекцияси