Tuproqqa yuza ishlov beradigan mashinalar - Сельское и лесное хозяйство - Рефераты

Tuproqqa yuza ishlov beradigan mashinalar

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

51.5 KB

Tuproqqa yuza ishlov beradigan mashinalar Reja: 1. Tuproqqa yuza ishlov berish usullari. 2. Tuproqga yuza ishlov berish mashinalariga qo’yiladigan agrotexnik talablar. 3. Tuproqga yuza ishlov berish mashinalari va qurollari. 4. Erga ishlov berish mashinalarini takomillashtirishnmg asosiy yo’nalishlari.

1. Tuproqqa yuza ishlov berish usullari. Tuproqqa yuza ishlov berish muhim agrotexnik tadbir hisoblanadi. Yerni to’g’ri ishlash tuproqqa suvning singib kirishini yaxshilaydi, ildiz rivojlanadigan qatlamda suv to’planishiga va nam saqlanishiga yordam beradi, o’simlik ildiz sistemasining kuchli rivojlanishi uchun sharoit yaratadi, bundan tashqari yaxshi ishlangan tuproqda suv bilan havo o’rtasida to’g’ri nisbat o’rnatiladi. Bularning hammasi o’simliklar uchun oziq bo’lib xizmat qiluvchi bakteriyalarning rivojlanishiga zarur sharoit yaratadi. Bakteriyalar o’simlik qoldiqlarini, shuningdek erga sepilgan go’ng va boshqa organic o’g’itlarni to’laroq parchalaydi. Tuproqqa yuza ishlov berishning quyidagi usullari mavjud. a) yumshatish-haydalgan (shudgorlangan) haydalaniladigan qatlam 12…14 sm, ayrim holatlarda esa 18 sm chuqurlikda yumshatiladi. Bunda tuproqning hajmiy massasi ancha kamayadi. b) tuproq yuza qismini tekislash- tuproq yuza qismidagi notekisliklar tekislanadi. Ishchi organlarning qoldirgan izlarining chuqurligi 4 sm dan kam bo’lmasligi kerak. c) aralashtirgich - tuproq yuza qismiga sepilgan o’g’it va urug’larni tuproq bilan aralashtirish. d) zichlash, mollash – tuproq qatlamini zichlash, yumshatishning teskarisi. Bunda tuproqning nam saqlashi oshadi, havo almashuvi kamayadi. e) pushta olish – ekishga tayyorlangan dalaga pushta olish.Bunda tuproqning issiqlik havo rejimlari rostlanadi. 2. Tuproqga yuza ishlov berish mashinalariga qo’yiladigan agrotexnik talablar. 1. Tuproq yuza qismiga ishlov berish tuproqning optimal namligida (14…20%) amalga oshirilishi kerak. 2. Tuproqqa ishlov berishda barcha unib chiqayotgan begona o’tlar qirqilishi lozim.

3. Kultivatorlar tuproq qatlamini yumshatishda pastki nam qatlamni yuza qismiga olib chiqmasligi kerak. 4. Tuproqqa yuza ishlov berishda tuproqning maydalanish darajasi quyidagicha bo’lishi kerak. a) Diametri 10 sm dan katta bo’lgan kesaklar hosil bo’lmasligi kerak. b) Diametri 0,25…10 mm gacha bo’lgan agronomic jihatdan qimmatbaho fraksiya miqdori 55 % dan kam bo’lmasligi. g) Diametri 0,25 mm dan kichik bo’lgan changsimon fraksiya miqdori 7% dan ko’p bo’lmasligi kerak. 5. Dalada ishlanmagan joylar bo’lmasligi kerak. 6. Ishlash chuqurligi belgilanganidan  1 sm ga farq qilishi mumkin. 7. Mashina ishchi organlarning qoldirgan izlarining chuqurligi 3…4 sm dan oshmasligi kerak. (pushta olishdan tashqari) 8. Pushta olish haydash uo’nalishiga mos bo’lishi kerak. 9. Molalash, boranalash, yumshatish ishlari haydash yo’nalishiga nisbatan burchak ostida yoki ko’ndalang usulda o’tkaziladi. 10. Ishchi organlarga ilashib qolgan o’simlik qoldiqlari tozalanib turishi kerak. 11.Molalash va tekislash shunday vaqtda o’tkazilishi kerakki bunda tuproq mola va tekislagichga yopishmasligi kerak, aks holda tuproqning strukturasi buziladi hamda tortishga qarshilik oshib ketadi. 3. Tuproqga yuza ishlov berish mashinalari va qurollari. Tuproqga yuza ishlov berish mashina va qurollarning vazifasi: palaxsa va kesaklarni maydalash, tekislash, qatqaloqni yumshatish va begona o’tlarni qirqishdan iborat. Tuproqga yuza ishlov berish mashina va qurollari yordamida asosan dalalar ekishga tayyorlanadi. Tuproqqa yuza ishlov berishda boronalar, yumshatgich lushchilniklar, sidirg’a kultivatorlar, chisel kultivatorlar, mola tekislagichlar, dala yuzasini tekislagichlar, katoklar va pushta olgichlar dan foydalaniladi.

Boronalar ishchi organlariga ko’ra ikki xil bo’ladi. Tishli va diskli boronalar. Tishli boronalar yordamida tuproq qatlami 3…10 sm, diskli boronalar 20 sm chuqurlikgacha ishlov beradi. Tishli tirkama "Zig-zag" boronalar yordamida kuzda haydalgan maydonlar erta ko’klamda yuzasi yumshatiladi, palaxsalar maydalanadi, dala yuzasi qisman tekislanadi natijada yumshatilgan qatlam tagida namlik saqlanadi. Ular massasiga ko’ra og'ir, o’rtacha va engil xillarga ajratish mumkin. Og'ir boronolarda har qaysi tishga 16-20 N, o’rtachalarida 11-15 N va engil boronalarda 6- 10 N kuch bilan bosadi. BZTS-1,0 , BZSS-1,0 , ZBP-0,6 boronalaridan O’zbekiston dalalarida foydalaniladi. Diskli boronalar yordamida og’ir tuproqli, sho’ri yuvilgan kuzda haydalgan maydonlar yumshatiladi. BD-10A, BDT-3, BDT-7 rusumli diskli boronalardan foydalaniladi. Diskali og'ir boronalarning ish organlari sferik shakldagi kesik diskalardan iborat; har bir diskning diametri 650 mm bo’lib, chetlarida tig'i bor. Diskning kesigi uning tuproqga botishini osonlashtiradi, shunga ko’ra disklar kesak va palaxsalarni yaxshi maydalaydi, Chizel kultivatorlar va sidirg’a kulmtivatorlar yordamida sho’ri yuvilgan dalalar, lalmi dehqonchilikda parlar yumshatiladi va ulardagi begona o’tlar qirqiladi. KPS - 4 sidirg’a kulmtivatori yordamida tuproq qatlami 12…14 sm chuqurlikkacha ishlov berilishi mumkin. ChKU-4 markali tirkama chizel-kultivator gidravlik boshqariladi va 4 t klassdagi traktor bilan ishlatiladi. ChK -3 chizel kulmtivatoriga ish organlari mashiia ramasiga pog'ana hosil qilib uch qator joylashtirilgan. Yuqoridagi kultivatorlarga iskanasimon va o’qyoysimon ishchi organlar o’rnatilishi mumkin. ChKU-4 chizel-kultivator koraplektiga beshta egatolgich ham kiradi: egatolgichlar keyingi qatordagi panjalar o’rniga izlarining orasi 800 va 1200 mm ga teng qilib o’rnatiladi va yaxob beriladigan egatlar ochish maqsadida ishlatiladi.

Chizel-kultivatorlar ikki-uch o’tishda bajaradigan ishni KFG-3,6 kultivatori bir o’tishda va ancha sifatli qilib bajaradi. KFG-3,6 frezali o’rnatma kultivator sho’ri yuvilgan yoki yaxob berilgan erlarda tuproq palaxsalarini ag'darmay yumshatish uchun mo’ljallangan. Kultivator bir o’tishda quyidagi texnclogik jarayonlarni bajaradi: o’qyoysimon panjalar bilan tuprochning 18 sm gacha chuqurlikda yumshatadi, freza yordamida 8 sm chuqurlikkacha yumshatadi va dalani fartuki bilan tekislaydi. Dala yuzasini tekislashda VP-8A dala yuzasini tekislagichdan foydalaniladi. Bu qurolning ishchi organlari fartuklar bo’lib tuproq qatlamini balandlikdan chuqurlikka suradi.Qurolning orqasiga o’rnatilgan sakkizta borona tekislangan yuzadagi maydonlarni tekislab ketish uchun xizmat qiladi. Yumshatilgan tuproq qatlamini molalash (zichlash) da MV-6A mola tekislagichidan yoki bir necha xil turdagi molalardan foydalaniladi. GX-4 pushta olgichi yordamida ko’zda haydalgan maydonlar tekislangandan so’ng pushta olinadi. Pushta markyor yordamida olinadi, natijada chekka qatorlar oralig’I ham asosiy qator oralig’iga teng bo’ladi. GX-4 pushta olgich MTZ -80XA yoki VT-150 traktorlariga uch nuqtali sistemada o’rnatilib ishlatiladi. Ishlash chuqurligi pushta olgichning tayanch g’ildiraklari holatlari o’zgartirilib sozlanadi. 4. Erga ishlov berish mashinalarini takomillashtirishnmg asosiy yo’nalishlari. Paxta etishtirishni mexanizasiyalash darajasini oshirish va mehnat sarfini kamaytirish uchun yangi texnik vositalar ishlab chiqish va mavjudlarini takomillashtirish zarur. Masalan, takomillashtirilgan ChKU-4A chizel-kultivatori, GRX-2-50 chuquryumshatgichi, ABN-8,5 boronalash agregati ishlab chiqilmoqda. Takomillashtirilgan ChKU-4A kam tortish qarshiligiga ega va tuproqni yaxshiroq maydalab beradi (10-14% ga). Chuquryumshatkich hosildorlikni gektariga 2-5 sentnerga oshirishni ta'minlaydi, boronolash agregati esa ish unumini 1,6-1,7 marta

oshiradi. Yoqilga 7-12 foiz kam sarflaydigan, ishchi organlari egiluvchan ustunlarga o’rnatilgan ChKU-4-6 chizel-kultivatori hamda erni tekis haydash uchun PON-3-45, Kverneland aylanma plugi ishlatilmoqda.Dalalarni ekishga tayyorlashda OPU-2,2 universal ekish oldi qurolidan foydalanilganda dalalar agregatning bir o’tishida tayyorlanadi, natijada mehnat va energiya sarfi kamayadi.Umuman aytganda tuproqqa yuza ishlov berish mashinalarining takomillashtirishdan asosiy maqsad ularning ish tezliklarini oshirish energiya sarfini kamaytirish, qamrash kengligini oshirishdan iboratdir.

Adabiyotlar 1. Shoumarova M., Abdillayev T. Qishloq xo’jaligi mash i nalari. Toshkent, O’qituvchi 2002Y. 2. A.I. Komilov, Q.A. Sharipov, N.T. Umirov, I.M.Marupov, R.T. Rustamov Traktor va avtomobillar. Toshkent «Talkin» -2003.(lotin alifbosida) 3. F.B.Yevdokimov Umumiy elektrotexnika T.O’qituvchi.1995. 4. N.I.Vershagin Organizasiya texnologaya mexanizirovannыx rabot v rastenivodstve, Ucheb, posb № IRPO; Izd.sentr «Akademiya», 2000 5. E.Oyxo’jayev, X.Qo’shnazarov «Qishloq xo’jalik ishlab chiqarishini mexanizasiyalash» Toshkent «Mehnat», 1988. 6. Karpenko A.I., M.Xalinskoy V. Selskoxozeystvennыye mashinы M.: 1999g. 7. 3Rodichev V.I. va Rodicheva G.I. Traktor va avtomobillar T. 1984 y ..Kartashev va boshq. «Mexanizasiya i elektrifikasiya jivotnovostva» 8. Multimediya darslik, Qishloq xo’jaligi mashinalari (lotin alifbosida) 9. O.K.O’rimboyev va boshqalar. «Qishloq xo’jalik ishlab chiqarishini mexanizasiyalash» (Ma’ruzalar matni) Toshkent 2005. 10. Multimediya darslik, Chorvachilikni mexanizasiyalashtirish (lotin alifbosida) 11. Yu.I.Naumov. Mashina traktor parkidan foydalanish. Toshkent 1988 12. Kolesov L.B. va boshqalar «Qishloq xo’jalik agregatlari hamda ustanovkalarining elektr jihozlari va avtomatlashtirish» Toshkent o’qituvchi 1986 yil 13. Saytlar WWW.DIT . Centr. Uz WWW.zin.ru

Похожие

Tuproqqa asosiy ishlov berish mashinalari

Dala ihota o`rmonzorlarini barpo etishda tuproqqa ishlov bеrish va ko`chat o`tkazish

Mashinalar ishonchliligining fizik asoslari

O’g’it sepish mashinalari

Ekinga ishlov berish mashinalari