Нефт маҳсулотларини олиш - Сельское и лесное хозяйство - Рефераты

Нефт маҳсулотларини олиш

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

90 KB

Нефт маҳсулотларини олиш Суюқ ёнилғиларнинг асосий қисми нефтни тўғридан – тўғри ҳайдаш , ( углеводородлар структурасини бузмаган ҳолда ) йўли билан ёки кимёвий усулда ҳайдаш ( углеводородлар структураси ўзгаради ) йўли билан олинади . Биринчи усулда, нефтни қайнаш ҳароратига қараб фракцияларга бўлинади. Бунинг учун нефт қиздирилади, ҳосил бўлган буғлар сиқилади ва қисмлари бўйича конденсатланади. Натижада ёнилғи дистиллатлари ва қолдиғи-мазут ҳосил бўлади. (расм.) Агар нефтни тўғридан–тўғри ҳайдаш ( I усул) йўли билан бензин олса 9...12 фоиз ва кам ҳолларда 20 фоизгача бензин чиқади. Аммо бензинга талаб катта бўлгани учун нефтни деструктив (кимёвий)- II усули қўлланади. Деструктив усул-юқори молекулали фракцияларни кичик (03) молекулали фракцияларга айлантириш усули. Бу усулни крекинг-жараён деб аталади. Мазкур усул билан нефтдан 50…60 фоизгача бензин фракциясини олиш мумкин. Агар, крекинг жараён, иссиқлик таъсирида ўтса-термик-крекинг, иссиқлик таъсири ҳамда катализатор иштирокида ўтса-каталитик-крекинг дейилади. Термик крекингни асосий факторлари, босим, жараённи ўтиш вақти ва маҳсулотни таркиби ҳисобланади, масалан; агар 400 0 С да 30 фоизли бензин олиш учун 12 соат талаб этилса, 500 0 С гача қиздирилса, жараён учун 30 секунд талаб этилади холос. Каталитик крекинг аввалгисидан анчагина ривожланган ва самарали жараён ҳисобланади. Бунда бензин сифати ва миқдори кўп бўлади. Катализатор ўрнида алюмин силикатлари ва бошқа моддалар хизмат қилади. Бу усулда нефтни бир марта ўтказилгандаёқ 40…50 фоиз автомобил бензини, 30…40 фоиз дизел ёнилғиси ва 10…15 фоизгача газ олинади.

расм. Нефтни қайта ишлаш қурилмаси . 1-трубкали печ, 2 ва 5-ректификацион колонналар, 3 ва 3`-совутгичлар, 4- конденсатор-газ ажратгичлар, 6-иссиқлик алмаштиргичлар, 7- насос, 8- парлатиш коллоннаси. Мойлаш материаллари нефт мазутини қайта ишлаш натижасида олинади (расмдан тушунтириш мумкин). Ёнилғиларни экплуатацион ҳусусиятларини яхшилаш мақсадида унинг таркибида бўлган кераксиз ва зарарли компонентлар тозалаш йўли билан чиқариб юборилади ва унинг ишлаш турғунлиги оширилади. Мой дистиллатлари эса мазутдан ажратиб олинади сўнг бир қатор нохуш моддалар, яъни: смолали-асфальт, органик кислоталар, оксидланадиган ва музлаши мумкин бўлган углеводородлар ва шунга ўхшаш мойлаш материалларини мойлаш сифатларига салбий таъсир этувчи моддалардан тозаланади.

Адабиётлар: 1. П.П.Вавилов -Растениеводство М.,Колос.1986. 2. В.Н.Чирков-Ўсимликшунослик/практикум Т.,Ўқитувчи.1978. 3. Б.Виноградов,Х.Атабаева,А.Дементьева-РастениеводствоТ., Мехнат.1987. 4. В.Н.Чирков-Дон экинлари Т., Ўқитувчи-1975. 5. Технические культурў М., ВО Агропромиздат, 1986. 6. К.Н.Кеферов Биологические основў растениводста. М., Вўсхая школа, 1975. 7. Д.Зауров, М.Сборшикова, Рисоводство, Т., Мехнат, 1989. 8. Д.Т.Абдукаримов, С.Х. Хушвақтов, Э.У.Умурзоқов, Тамакичилик, Т., Мехнат, 1985.

Похожие

Нефт маҳсулотларини умумий физик-кимёвий кўрсаткичлари

Мева – сабзавот ва полиз маҳсулотларини етиштириш

Оралиқ ёрма маҳсулотларини сифати бўйича саралаш

Дарёдан сув олиш усуллари. Бош сув олиш иншоотлари

Қишлоқ хўжалик маҳсулотларини қайта ишлашнинг асосий усуллари