Қишлоқ хўжалигида инновацион фаолиятни бошқаришни такомиллаштирилиш - Сельское и лесное хозяйство - Рефераты

Қишлоқ хўжалигида инновацион фаолиятни бошқаришни такомиллаштирилиш

Загружено в:

10.05.2023

Скачано:

0

Размер:

123.5 KB

Қишлоқ хўжалигида инновацион фаолиятни бошқаришни такомиллаштирилиш Режа: 1. Қишлоқ хўжалигида инновацион фаолиятни бошқаришда ахборот-коммуникацион технологияларнинг ўрни 2. Қишлоқ хўжалигида инновацион стратегияларни бошқариш 3. Қишлоқ хўжалигида инновацион соҳада кадрларни бошқариш механизимини такомиллаштириш

Ўқув мақсади: Қишлоқ хўжалигида инновацион фаолиятни бошқаришда ахборот-коммуникацион технологияларнинг ўрни, инновацион стратегияларни бошқариш ва инновацион соҳада кадрларни бошқариш механизимини такомиллаштириш йўлларини ўрганишдан иборат. Таянч иборалар: ахборот – коммуникация, инновацион стратегия, кадрларни бошқариш, кузатув усули, гуруҳлар бахси усули, интернет ресурслар, ахборот ресурслар, электрон ҳужжат, миллий ахборот тизими, технологик ресурслар, персонал ресурлар, карьера. Қишлоқ хўжалигида инновацион фаолиятни бошқаришда ахборот- коммуникацион технологияларнинг ўрни Инновацион фаолият ривожланишида ахборот-коммуникация технологияларининг ўрни жуда катта аҳамиятга эга. Инновацион фаолиятни шакллантиришда ахборот йиғиш услублари қўйидагилардан иборат: • ўз-ўзини регистрация қилиш (саморегистрация). ўзига вазифалар тайинлайди ва масъулият, жавобгарликларни белгилайди; • интервью (суҳбатлашиш). Бу ерда қўшимча имкониятлар аниқланиши мумкин. Кўп ҳолларда жуда қўл келади; • саволларга ёзма назорат; • сўровномалар. Ташкилот доирасида стандартлардан фойдаланган холда ишлаб чиқилади; • иш кундаликлари. Бу ходимнинг кундалик меҳнат фаолияти тўғрисида тўпланган маълумотлар асосига таянади; • гуруҳлар бахси усули; • кузатув усули. Ишга таълуқли ахборотлар йиғилади ва қоғозга туширилади. Видео, фотоаппарат ёки магнитофон ёрдамида комментария записи ва х.к.;

• критик вазиятлардаги усуллар. Ходимни бу вазиятда ишчанлик қобилияти аниқланади. Инновацион фаолият ривожланишида ахборот-коммуникация технологияларининг ахборот майдони аниқлаб олиш қўйидагилар асосида амалга оширилади: ¾ инновацияда яратилган ишлар; ¾ интернет ресурслар; ¾ акт воситалари; ¾ ахборот ресурслари;  компьютер файллари. Қишлоқ хўжалигида инновацион фаолиятни бошқаришда ахборот- коммуникацион технологиялар замонавий ахборот технологиялар асосида олиб борилади: ¾ давлат бошқарувида ахборот технологияларини татбиқ этиш самарадорлиги. ¾ электрон ҳужжат ва электрон ҳужжат айланиш тизимларида электрон рақамли имзони қўллаш; ¾ давлат ва хўжалик бошқарув идоралари ахборот тизимлари ва ресурслари; ¾ локал, корпоратив ва глобал ахборот тизимлари; ¾ миллий ахборот тизимини шакллантиришда ахборот тизимлари мажмуасини яратиш ва интеграциялаш усуллари; ¾ давлат идоралари тақдим этаётган ахборотга фуқароларни масофавий фойдаланишга имконият яратиш; ¾ фуқароларни ўзаро алоқасини таъминлаб берувчи ахборот тизимлари; ¾ норматив сўров ахборотларни юритишни таъминлаб берувчи ахборот тизимлари. Қишлоқ хўжалигида инновацион фаолиятни бошқаришда ахборот- коммуникацион технологиялар локал, корпоратив ва глобал ахборот тизимларини ўз ичига олади.

Ахборот алмашинув тизими бу инсон фаолиятининг маълум бир соҳасида ахборотни тўплаш, сақлаш, излаш, унга ишлов бериш хамда ундан фойдаланиш имконини беришни ташкиллаштиришни ўз ичига олади. Ахборот тизимлари масштаби бўйича қуйидаги ахборот тизимларига бўлинади: ¾ ягона ¾ гуруҳли ¾ корпоратив ¾ глобал Миллий ахборот тизимини шакллантиришда ахборот тизимлари мажмуасини яратиш ва интеграциялаш усуллари лозим бўлади. Миллий ахборот тизими (МАТ)- Давлат органлари ахборот тизимлари, худудий ахборот тизимлари хамда юридик ва жисмоний шахслар ахборот тизимларини ўз ичига олган тизимдир (№ 560-II 11 декабр 2003 йилдаги Ўзбекистон Республикаси Қонунига таяниб). Қишлоқ хўжалигида инновацион стратегияларни бошқариш Қишлоқ хўжалигида стратегияга қўйилган мақсадларга эришиш учун лозим бўлган ҳатти-ҳаракатларнинг умумлаштирилган моделидир. Қишлоқ хўжалигида стратегик инновациялар олдини олувчи характерга эга бўлиб, истиқболда катта рақобат устунликларига эга бўлишга йўналтирилган. Қишлоқ хўжалиги корхонасида рақобат курашида жон сақлаш имкониятини берувчи стратегияни ишлаб чиқишнинг моҳияти, узоқ муддатли истиқболда жуда ҳам катта. Кескин рақобат ва бозордаги тез ўзгарувчан шароитларда, нафақат бутун эътиборни қишлоқ хўжалиги корхонаси ички ишларида мужассамлаштириш, балки узоқ муддатли стратегияни ишлаб чиқиш ҳам муҳимдир. Олдинги йилларда кўпгина қишлоқ хўжалиги корхоналари жорий фаолиятда ресурслардан фойдаланиш самарадорлигини ошириш билан боғлиқ ички муаммоларни кундалик тарзда ҳал этган ҳолда, муваффақиятли

фаолият юритишлари мумкин эди. Ҳозирги кунда, тез ўзгарувчан шароитга мослашувни таъминловчи стратегия ўта муҳим ҳисобланади. Мисол учун, Япония корхоналарининг стратегияси қуйидагилар билан тавсифланади: ¾ ташқи муҳит ва корхона ичидаги доимий ўзгаришларга йўналтирилганлик; ¾ ушбу муҳитдаги жойга йўналтирилганлик; ¾ детерминаллашган йўналишнинг йўқлиги; ¾ жон сақлаш учун барча имкониятларни ҳисобга олиш ва улардан фойдаланиш, ҳамда ўзгарувчан шароитларда, нафақат жорий давр балки узоқ муддатли истиқболда ҳам ўз ролини кучайтириш; ¾ асосий омил сифатида – корхона ишчиларининг интеллектуал салоҳияти ва доимий ривожланаётган технологияларни ажратиш. Ўзининг эгилувчанлиги, мослашув қобилияти, ўзгаришлар бошида бўлиш истаги билан фарқ қилувчи ушбу стратегияда, бозорда ўз ўрнини енгиб олиш қобилиятига бўлган эҳтиёж объектив кўриниб турибди. Ягона стратегия мавжуд эмас. Ҳар бир қишлоқ хўжалиги корхонаси ўзига хос, шунинг учун стратегия ишлаб чиқиш жараёни ҳам ўзаро фарқланади. Чунки ушбу жараён корхонанинг бозордаги ўрни, уни ривожланиш динамикаси, салоҳияти, рақобатдошларининг ҳатти-ҳаракати, ишлаб чиқарилаётган маҳсулот ёки кўрсатилаётган хизматларнинг тавсифи, иқтисодиётнинг аҳволи ва бошқаларга боғлиқ бўлади. Бир вақтнинг ўзида бизнес стратегиясини ишлаб чиқишнинг айрим умумлаштирилган тамойилларини ажратиш имкониятини берувчи жиҳатлар ҳам мавжуд. Бизнес стратегиясини танлашни, корхона ва унинг маҳсулотлари портфели аҳволини тавсифловчи асосий омиллар таҳлили асосида, корхонанинг юқори раҳбарияти амалга оширади. Асосий омиллардан: тармоқ ва корхонанинг кучли томонлари стратегия танлашда ҳал қилувчи ролни ўйнайди. Мавжуд имкониятлардан максимал даражада фойдаланишга интилиш лозим. Бунда, ўсиш салоҳияти мавжуд бўлган янги тармоқларда ҳам ўз фаолиятини олиб бориш йўлларини излаш муҳимдир.

Қишлоқ хўжалигида стратегия танлашга корхонанинг молиявий имкониятлари ҳам муҳим таъсир кўрсатади. Корхонанинг ўрганилмаган бозорларга чиқиши, янги маҳсулот ишлаб чиқиши ёки янги тармоққа ўтиши катта молиявий харажатларни талаб қилади. Шунинг учун ҳам катта молиявий ресурсларга ёки уларни тезда топиш имкониятига эга корхоаналар, стратегия танлашда анча қулай вазиятда бўладилар. Қишлоқ хўжалиги корхона стратегиясини танлашда молиявий ресурслар сингари, ишчилар малакаси ҳам муҳим рол ўйнайди. Ишчилар малакавий салоҳиятини чуқурлаштириш ва кенгайтириш – янги ишлаб чиқаришларга ўтиш ёки мавжуд ишлаб чиқаришни тубдан сифатли янгилаш имкониятини таъминловчи муҳим шартдир. Шунингдек, корхона стратегиясини танлашга унинг ташқи муҳитга боғлиқлик даражаси ҳам катта таъсир кўрсатади. Шундай вазиятлар бўладики, унда корхонанинг етказиб берувчилар ёки харидорларга боғлиқлиги, стратегия танлашда ўз салоҳиятидан тўлиқ фойдаланиш имкониятини бермайди. Бундай вазиятда ташқи боғлиқлик корхона стратегиясини танлашда, бошқа омилларга нисбатан муҳимроқ ролни ўйнайди. Кучли ташқи боғлиқлик, шунингдек, корхона фаолиятини ҳуқуқий тартибга солиш билан ҳам белгиланиши мумкин, мисол учун, антимонополия қонунчилиги, ижтимоий чеклашлар, табиий муҳитнинг таъсири, сиёсий омиллар ва ҳ. Яна бир муҳим омил – корхона раҳбариятининг манфаатлари. Мисол учун, раҳбариятнинг таваккалчиликка мойиллиги ёки ундан умуман четлашиши. Бу стратегия танлашда ҳал қилувчи омил бўлиши мумкин. Қишлоқ хўжалигида вақт омили ҳам албатта эътиборга олиниши лозим. Ҳамма гап шундаки, корхона имкониятлари ва хавфлари, режалаштирилаётган ўзгаришлар уларнинг барчаси ҳар доим вақт чегарасига эга. Бунда стратегияни амалга оширишнинг календар вақтини ҳам, интерваллар давомийлигини ҳам ҳисобга олиш лозим. Кўпгина ҳолларда вақт давомида жараёнларни муваффақиятли бошқарувчи корхона самарага эришади.

Қишлоқ хўжалиги корхонасининг инновациявий фаолияти биринчи навбатда ишлаб чиқарилаётган маҳсулот (хизмат) рақобатбардошлигини оширишга йўналтирилган бўлиши лозим. Қишлоқ хўжалигида рақобатдошлик – бу қишлоқ хўжалиги товар (хизмат)ни муайян истеъмолни қондириш даражаси ва унга бўлган харажатлар даражаси бўйича рақобатдош товардан фарқини акс эттирувчи тавсифидир. Истеъмол хусусиятлар ва нарх – товар (хизмат) рақобатдошлигининг асосий таркибий қисми ҳисобланади. Аммо товарларнинг бозордаги истиқболи ишлаб чиқариш сифати ва харажатлари билангина боғлиқ эмас. Муваффақият ёки муваффақиятсизлик сабаблари бўлиб реклама фаолияти, корхона обрўси, хизмат кўрсатишнинг таклиф этилаётган даражаси каби нотовар омиллар хизмат қилиши мумкин. Қишлоқ хўжалигида рақобатбардошликни таъминлаш бўйича қишлоқ хўжалиги корхонаси фаолиятининг ноишлаб чиқариш жиҳатлари қанчалик муҳим бўлмасин, асосийси бу сифат ва нархдир. Шу билан бирга юқори даражада хизмат кўрсатиш юқори жозибадорликни ҳосил қилади. Бундан келиб чиққан ҳолда рақобатдошлик формуласини қуйидаги кўринишда ифодалаш мумкин: Қишлоқ хўжалигида рақобатбардошлик = Сифат + Нарх + Хизмат кўрсатиш Қишлоқ хўжалигида рақобатбардошликни бошқариш деганда – юқорида тилга олинган таркибий элементларнинг оптимал нисбатини таъминлаш, асосий кучни қуйидаги масалаларни ечишга йўналтириш: маҳсулот сифатини ошириш, ишлаб чиқариш харажатларини камайтириш, тежамкорлик ва хизмат кўрсатиш даражасини ошириш тушунилади. Кўрсатилган таркибий элементлар кўп омилли бўлиб, уларнинг ҳар бири бошқарувнинг мураккаб мустақил объекти сифатида кўрилиши мумкин. Хусусан, ишлаб чиқариш харажатлари миқдорига хом-ашё, ёқилғи, электр энергияси, сотиб олинадиган ярим фабрикатлар ва таркибий қисмлар сифати ва қиймати, ишлаб чиқариш ходимларининг малакаси ва иш ҳақи даражаси, меҳнат

унумдорлиги, бошқарув харажатлари ва бошқалар таъсир кўрсатади. Охир оқибатда рақобатбардошликнинг ташкилий элементларининг зарурий даражасини таъминлаш имконияти, ишлаб чиқаришнинг техник даражаси, ишлаб чиқариш ва бошқарувнинг ташкил этиш даражаси каби базис ишлаб чиқариш омиллари билан аниқланади. Моҳиятан, замонавий «муваффақият фалсафасининг» асоси корхона манфаатларини рақобатдош маҳсулот ишлаб чиқиш, ишлаб чиқариш ва сотиш мақсадларига бўйсундиришдан иборат бўлади. Узоқ муддатли муваффақият ва истеъмолчига йўналтирилганлик биринчи даражали режа ҳисобланади. Албатта, истеъмолчига нисбатан бўлган йўналтирилганлик корхонанинг юқори даромадларга эришиш ва уларни узоқ вақт мобайнида таъминлаш истагини ҳам билдиради. Масалан, айрим япон компанияларининг фалсафаси бунга ёрқин мисол бўла олади. Шунинг учун ҳам, корхона раҳбарлари, даромадлилик масаласини сифат, маҳсулотнинг истеъмол хусусиятлари, рақобатбардошлиги нуқтаи назаридан кўриб чиқишади. Қишлоқ хўжалиги корхоналари эса ихтисослашув йўлидан бориши ва қуйидаги йўналишлардан бирини танлашлари лозим: ¾ новатор-корхона, биринчи навбатда янгиликларни жорий этиш масалалари билан шуғулланувчи; ¾ инжиниринг корхонаси, товарнинг ўзига хос модификациялари ва дизайнини ишлаб чиқувчи; ¾ тор ихтисослашган ишлаб чиқарувчи – одатда, нисбатан оддий маҳсулотларни оммавий тарздаги суб-етказувчи; ¾ юқори сифатли анъанавий маҳсулот (хизмат) ишлаб чиқарувчи. Тажрибаларнинг кўрсатишича, қишлоқ хўжалиги корхоналари бозори эндигина шаклланаётган ёки аксинча бозордан чиқиб кетаётган товарларни ишлаб чиқаришда айниқса фаол ҳаракат қиладилар. Ҳамма гап шундаки, йирик корхона принципиал янги маҳсулотни биринчи бўлиб ишлаб чиқаришга қўл урмайди, чунки мумкин бўлган муваффақиятсизлик

оқибатлари у учун, кичик корхоналарга нисбатан, жуда оғир кечиши мумкин. Агарда гап технологиялар соҳасидаги фундаментал ишланмалар ҳақида эмас, балки фақатгина оригинал ғояни моддийлаштириш ҳақида кетаётган бўлса, кичик новатор-корхоналар буни муваффақиятли уддалашлари мумкин. Айнан кичик новатор-корхоналар ривожланган мамлакатларда, бугунги кунда, инновациявий жараённи самарасини белгилаб берадилар. Шундай қилиб, кичик корхоналар, ҳаётий циклнинг муайян босқичларида турган товарлар билан иш олиб бориши, корхона ўз салоҳиятини тўлиқ ва самарали қўллаш истаги билан белгиланади. Рақобат тўғрисидаги қонунга мувофиқ, дунёда қишлоқ хўжалиги маҳсулот ва хизматлар сифатининг ошиши, ҳамда улар нархини пасайишининг объектив жараёни юз бермоқда. Рақобат шароитида фақатгина банкротлик хавфи қишлоқ хўжалиги маҳсулот сифатини оширишга мажбурлаши мумкин. Натижада, доимий тарзда сифатсиз маҳсулотни бозордан «ювиб чиқариш» жараёни юз беради. Рақобатнинг ҳаракатлантирувчи кучи эса иннновацияларни рағбатлантиришдир. Айнан инновациялар асосида маҳсулот ёки хизматлар сифатини ошириш, товарнинг фойдали самарасини яхшилаш ва бу билан мазкур товарнинг рақобат устунлигига эришиш мумкин. Шундай қилиб, товар рақобатбардошлигини таъминлаш новаторлик, тадбиркорлик ёндашувни талаб қилади, унинг моҳияти эса инновацияларни топиш ва амалга оширишдан иборат. 1. Инновация, ундан фойдаланадиган инсонларнинг эҳтиёжлари, истаклари, одатларига мос тушиши лозим. Шундай савол қўйиш керак: «Мазкур инновация нимани акс эттириши лозимки, келажакдаги истеъмолчиларда ундан фойдаланиш истаги пайдо бўлсин?» 2. Инновация оддий ва аниқ мақсадга эга бўлиши лозим. 3. Кичик пул маблағи ва кам миқдордаги одамларга эга бўла туриб инновацияни жорий этиш – чекланган таваккалчилик. Акс ҳолда, инновация

учун лозим бўлган кўп сонли ишланмаларда вақт ва маблағ етишмовчилиги содир бўлади. 4. Самарали инновация чекланган бозорда етакчи бўлишга қаратилган бўлиши лозим. Акс ҳолда у шундай вазиятни юзага келтирадики, рақобатдошлар сиздан илгарилаб кетади. П.Друкернинг фикрича нималарни қилмаслик керак: 1. Ақллилик қилманг. Инновациялардан оддий одамлар, унинг миқёси йириклашган сари – тегишли билимларга эга бўлмаган одамлар ҳам фойдаланади. Эксплуатация қилишдаги мураккаблилик аксарият ҳолларда муваффақиятсизликка олиб келади. 2. Бирданига бир нечта ишни қилишга уринманг. Инновация энергияни битта жойга жамлашни талаб қилади. Инновация устида иш олиб борувчи инсонлар бир-бирини яхши тушунишлари лозим. 3. Инновациялар жорий давр эҳтиёжларини қондиришга хизмат қилиши керак. Инновация тезда ўз истеъмолчисини топа олмаса у фақатгина ғоя бўлиб қолаверади. Қишлоқ хўжалигида инновацияларни ишлаб чиқишга қўйилган маблағлар, янги маҳсулот ёки хизматлар бозорида ўз ўрнини топмагунга қадар, капитал қўйилмаларнинг самарадорлигини мунтазам олиб бориладиган таҳлилига киритилмаслиги лозим. Акс ҳолда иш яхши тугамайди. Инновациявий лойиҳани амалга оширишдан олинадиган фойда, оммавий ишлаб чиқарилаётган маҳсулотдан олинадиган фойдадан фарқ қилади. Новаторлик ишлари узоқ вақт мобайнида ҳеч қандай фойда бермасдан, фақат ресурсларини истеъмол қилиши мумкин. Кейинчалик эса, узоқ вақт давомида инновация ўсиши ва унга қўйилган маблағларни беш-ўн маротабалик ўлчамда қайтариши лозим, акс ҳолда уни муваффақиятсиз деб ҳисоблаш мумкин. Инновация кичикдан бошланади, аммо унинг натижалари катта миқёсга эга бўлиши лозим. Қишлоқ хўжалиги корхонасини шундай бошқариш лозимки, унда янгилик хавф эмас, балки қулай имконият сифатида қабул қилинсин.

Инновациялар – ўз корхонасини сақлаб қолиш ва мустаҳкамлашнинг энг яхши воситаси эканлигини, ҳар бир ишловчи англаб олиши лозим. Бундан ташқари, шуни ҳам тушуниш керакки, инновациялар – ҳар бир ходимнинг бандлиги ва моддий таъминланиши кафолатидир. Инновациявий фаолиятни юқорида кўрсатилган тамойиллар асосида олиб бориш, корхонага олдинга қараб ҳаракатланиш ва муваффақиятга эришиш имконини беради. Қишлоқ хўжалигида инновацион соҳада кадрларни бошқариш механизимини такомиллаштириш Инновациявий стратегияни ишлаб чиқиш ва амалга оширишга бўлган ёндашувларни такомиллаштириш жараёнида, ташкилий тузилмалари, ҳамда ташкилотнинг кадр, ахборот ва ресурс салоҳиятидан фойдаланиш сифатини ошириш базасида инновацияларни бошқариш усул ва услублари таҳлилига алоҳида эътибор қаратилади. Аммо, инновациявий жараёнлар самарадорлигини ошириш имконини берувчи ҳар қандай тадбирлар, албатта, рақобатдош илмий маҳсулот ишлаб чиқариш ва ундан даромад олишга йўналтирилган бўлади. Инновацион соҳада кадрларни шакллантириш ва бошқариш замонавий тафаккурни тизимлаштириш, инсон онги ижодининг натижавийлигига эришиш, олдиндан кўра билиш заруратини келтириб чиқаради. Бундай ёндашув инновацион тизимни демократлашувини ва янада инсонпарварлашувини таъминлаб, сифат даражасини ошишига хизмат қилади. инновацион соҳада кадрларни шакллантириш ва бошқариш: 1. тафаккурнинг назарий, мантиқий, анализ, синтез, тизимли ёндашув каби усулларини ривожлантиришни; 2. ижодий қобилиятни ривожлантириш – эгалланган билимилмлардан ҳар қандай вазиятда ва белгиланган вазифаларни ҳар қандай шароитларда фойдаланишни; 3. муаммони ҳал этишнинг янги усулларини излашни;

4. фаолиятни стандарт ва ностандарт шароитларда ҳам эркин амалга оширишни талаб этади. Қишлоқ хўжалигида инновацион фаолиятни бошқаришда кадрларни шакллантириш ва бошқаришда эътиборга олинадиган элементлар: 1. ахборот ресурслари (ir). 2. технологик ресурслар (tr). 3. персонал ресурлари (pr). Келтирилган 3та элемент қуйидагиларни тақозо қилади: ¾ инновацион муҳитнинг ҳал қилувчи омиллари; ¾ мустаҳкам ва яхши ташкил этилган ахборот муҳитининг мавжудлиги; ¾ инновацияларнинг яратилишини ташкил этиш;  персонални рағбатлантириш тизими. Инновацион саҳасида кадрларни бошқариш асосини нималар ташкил этади? инновацион соҳада кадрлар катта ва кўп қиррали масалаларни ҳисобга олиши ва бунинг учун катта хажмдаги ахборотни йиғиш талаб этилади. • инновацион соҳада кадрларни яратиш мураккаб жараён бўлганлигидан кўзланган мақсад ўзгарувчан хусусият касб этади, чунки инсон уникал объект сифатида гавдаланиб боради. • инновацион соҳада кадрларни яратишда профессионал кишилар, яъни ишбилармон, маълум тажрибага эга бўлган ва махсус тайёргарлик кўрган мутахассисларга таяниши шарт. • инновацион соҳада кадрларни шакллантириш технологияси инсонларни ўз-ўзини кўрсата олишига, интелектли ва профессионал эканлигини амалга оширишига лаёқатини такомиллаштиришга каратилган бўлиши лозим. • инновацион соҳада кадрларни шакллантиришда касбий малака ва куникмаларни муттасил ривожлантириб боришга каратилган кенг куламли ишларни, шу ишга масъул бўлган шахслар (корхона рахбарияти, кадрлар

бўлими бошлиқлари ва масъул ходимлар) томонидан тизим сифатида ишлаб чиқилган бўлиши керак. Инновацион соҳада кадрларни шакллантириш технологияси деганда нима тушунилади. Инновацион соҳада кадрларни шакллантириш технологияси – бу корхонанинг (ташкилотнинг) самарали фаолияти учун талаб этиладиган ходимларни турли параметрлар орқали поғонавий даражада шакллантириш усул ва воситалар мажмуаси булиб, бу борада мақсадли ҳаракатлар механизмининг узлуксиз ишлаб туришидир. Инновацион соҳа кадрлар тизими – бу ташкилот даражасида ишловчилар салоҳиятидан самарали фойдаланишда нормал-функционал ва ривожланиш учун ташкилий- иқтисодий ва ижтимоий чораларнинг ўзаро боғлиқлик тизимидир. Карьера – бу ходимнинг келажакда ўз меҳнати, ўз-ўзини кўрсата олиши йўллари ва меҳнатдан қониқиши бўйича субъектив шахсий идрокидир. бу ходимнинг хизмат пила-поясида силжиб бориш, кўникмалар, қобилиятлар, малакавий имкониятлар ва мукофотлаш хажмининг ўзгариб боришидаги интилишини англатади. Инновацион соҳада кадрларни шакллантиришда куйидагиларга эътибор бериш зарур: ¾ эҳтиёжни (лаёқатини) билимини аниқлаш; ¾ кадрларни жалб этиш; ¾ кадрлардан самарали фойдаланиш; ¾ кадрларни ривожлантириб бориш (малакасини ошириш ва қайта тайёрлаш); ¾ кадрлар тўғрисида ахборотларни ташкил этиш; ¾ кадрларни алмаўтириш (ишдан бўшатиш); ¾ кадрлар заҳирасини шакллантириш ва уларни рағбатлантириш; ¾ инновацион соҳада кадрларни шакллантиришда куйидагиларга эътибор бериш зарур. Корхоналарни ривожлантириш стратегияси:

¾ кадрларни ривожлантиришга эҳтиёж (талаб ва амалдаги компетенциянинг мос келмаслиги) ¾ кадрларни ривожлантириш истиқболлари (компетенцияси)  кадрларни бошқариш стратегияси  кадрлар заҳирасини бошқариш. Инновацияда кадрларни шакллантириш стратегияси: ¾ кадрлар стратегияси ¾ очиқ (корхона инновацион таркибни ташқи манбалардан тўлдирилади) ¾ ёпиқ (корхона инновацион таркибини ички манбалардан тўлдиришга қаратилади) ¾ режалаштириш ¾ корхона тузилмаси ¾ штат жадвали ¾ заҳира Инновацион соҳада кадрларни шакллантиришга сегментларнинг таъсири. Дастлабки тавсифи: • Ёши • Жинси • Миллати • Жисмоний имконияти • Ҳулқи ёки ўзини тутиши Муҳимлик тавсифи: • Маълумоти • Этиқоди • Ақлий қобилияти • Яшаш жойи • Даромади • Иш тажрибаси • Характери • Оилавийлиги Кадрлар гуруҳи (сегментлари)ни аниқлаш

Кадрлар сиёсати оркали инновацион мақсадларга эришиш мумкин: • Инновацион соҳада кадрлар заҳирасига қўйиладиган талабларни аниқлаштириш даражаси бўйича бошқарувни ижтимоий, салоҳиятли, дастлабки ва якуний туркумларга бўлиш мукин. Кадрларни ижтимоий заҳираси – бу кенг маънодаги тушунчани англатади. Бунда барча мехнат ресурслари камраб олинади (тагки ва ички имкониятлар) ва ташкилотнинг истикболдаги кадрлар таъминотининг асоси яратилади. • Салоҳиятли заҳира раҳбарлар, мутахассислар, ишчилар таълим даражасига ва мутахассислигига қўйиладиган асосий талабларга жавоб бериши ёки бошка параметрлар ҳисобга олинган холда яқин келажакда жавоб бериши тушунилади. Ташкилотнинг ҳар бир бўлинмасида шахсий заҳираси шаклланиши лозим. • Дастлабки заҳира – бу салоҳиятли заҳирадаги ходимлар сони бўлиб, раҳбарлик лавозимига кўйилиш эҳтимоли катта бўлади. Якуний заҳирага фақат барча мезонларга деярли тулик жавоб бераётган ишлаётган ходимлар киритилади (1-жадвал). Инновацион кўникма ҳосил этиш мезонлари Даража Мезонлар Кўникмани шакллантириш мезонлари кўрсаткичлари Салоҳият Ижтимоийдемографи к талаблар Таълим даражаси, амалий иш тажрибаси ва инсонлар билан ишлаш тажрибаси, ёши (шахсий ҳужжат бўйича) Даслабки Бошқарув сифати Инновацион гуруҳга номзодни киритишда профессионал ва шахсий сифатларини эксперт баҳоси (сўров ва тест ўтказилиш натижалари) Якуний Иш натижаси Инновацион фаолиятда якуний натижалари (белгиланган вазифаларни бажарилиш натижаси бўйича), номзодни маълум вазифани бажариши учун розилиги

Инновацион тизимда замонавий ахборот технологиялари: ¾ давлат бошқарувида ахборот технологияларини татбиқ этиш самарадорлиги; ¾ электрон ҳужжат ва электрон ҳужжат айланиш тизимларида электрон рақамли имзони қўллаш; ¾ давлат ва хўжалик бошқарув идоралари ахборот тизимлари ва ресурслари; ¾ локал, корпоратив ва глобал ахборот тизимлари; ¾ миллий ахборот тизимини шакллантиришда ахборот тизимлари мажмуасини яратиш ва интеграциялаш усуллари; ¾ давлат идоралари тақдим этаётган ахборотга фуқароларни масофавий фойдаланишга имконият яратиш; ¾ фуқароларни ўзаро алоқасини таъминлаб берувчи ахборот тизимлари; ¾ норматив сўров ахборотларни юритишни таъминлаб берувчи ахборот тизимлари.

Адабиётлар : 1. K аримов И . А . Ўзбекистон иқтисодий ислоҳотларни чуқурлаштириш йўлида . – Т .: Ўзбекистон , 1995, 273 бет . 2. Каримов И . А . Қишлоқ хўжалиги тараққиёти - тўкин ҳаёт манбаи . – Т .: Ўзбекистон , 1998, 22 бет . 3. Каримов И . А . Иқтисодиётни эркинлаштириш ва ислоҳотларни чуқурлаштириш энг муҳим вазифа . – Т .: Ўзбекистон , 2000 йил . 4. Каримов И . А . Ўзбекистон мустақилликка эришиш остонасида . – Т .: Ўзбекистон , 2011, 125 бет . 5. Каримов И . А . Жаҳон молиявий - иқтисодий инқирози , Ўзбекистон шароитида уни бартараф этишнинг йўллари ва чоралари . – Т .: Ўзбекистон , 2009, 56 бет . 6. Каримов И . А . Бош мақсадимиз – мавжуд қийинчиликларга қарамасдан , олиб бораётган ислоҳотларни , иқтисодиётимизда таркибий ўзгаришларни изчил давом эттириш , хусусий мулкчилик , кичик бизнес ва тадбиркорликка янада кенг йўл очиб бериш ҳисобидан олдинга юришдир . Ҳалқ сўзи , 2016 йил 16 январь . 7. Мирзиёев Ш . М . Т a нқидий т a ҳлил , қ a тъий т a ртиб - интизом в a ш a хсий ж a вобг a рлик – ҳ a р бир р a ҳб a р ф a олиятининг кунд a лик қоид a си бўлиши кер a к , Х a лқ сўзи , 2017 йил , 16 янв a р . 8. Мирзиёев Ш . М . Ризқ - рўзимиз бунёдкори бўлг a н қишлоқ хўж a лиги ходимл a ри меҳн a тини улуғл a ш , соҳ a ривожини янги босқичг a кўт a риш – a сосий в a зиф a миздир , Х a лқ сўзи , 10.12.2017 йил 9. Мирзиёев Ш . М . Ўзбекистон Республик a си Президенти Ш a вк a т Мирзиёевнинг Олий М a жлисг a Мурож aa тном a си , Х a лқ сўзи , 22.12.2017 йил

Похожие

Қишлоқ хўжалигида инновацион технологиялар маркетинги

Қишлоқ хўжалигида инновацион лойиҳалар ишлаб чиқиш

Қишлоқ хўжалигида инновацион технологияларнинг иқтисодий самарадорлиги

Қишлоқ хўжалигида инновацион фаолиятнинг илмий асослари

Қишлоқ хўжалигида инновацион технологияларга бўлган харажатларни ҳисоблаш услуби