G’alla zararkunandalarini hisobga olish uslublari - Сельское и лесное хозяйство - Рефераты

G’alla zararkunandalarini hisobga olish uslublari

Загружено в:

27.04.2023

Скачано:

0

Размер:

68.5 KB

G’alla zararkunandalarini hisobga olish uslublari Reja: 1. Zararli xasva 2. 0ddiy don tunlami Apamea sordens Hfn. 3. Makkajo’xori poya parvonasi Ostrnia nubilalis Hb. 4. Leukani tunlamlari

Zararli xasva Eurygaster integriceps Put. Zararli xasvaga qarshi tajribalar kuzgi yoki bahorgi bug’doy ekinlarida o’tkaziladi. Bunda kichik dala tajribalari 50-100 m 2 , yirik amaliy tajribalar esa kamida 0,5 gektarni o’z ichiga oladi. Tajribalarda sinovdagi va andoza dori qo’llaniladi hamda nazorat olib boriladi. Purkash zamonaviy apparatlar, katta amaliy tajriba esa traktor yoki maxsus samolyotlar yordamida amalga oshiriladi. Xasva kichik dala tajribalarida har takrordan 5 ta, yirik tajribalarda esa 10 ta miqdorida olingan namunaning har biridagi 0,25 m 2 (50x50 sm) maydonchada sanab aniqlanadi. Tajribada xasvaning tuxumi, lichinkasi hamda yetuk zotlari hisobga olinishi mumkin. Nazorat paytida qo’shimcha uchraydigan foydali va zararli hasharotlarga ham ahamiyat beriladi. Biologik samaradorlik Abbot formulasi yordamida hisoblanadi. Natijalar jadvalga kiritilib, umumiy hisobot yoziladi (14-jadval). Hisobotda tajribaniig barcha shart-sharoitlari to’liq keltiriladi (ekin navi, qayerda, qachon va qanday qilib ishlov o’tkazilganligi, dorining zararli xasvadan tashvari boshqa bo’g’imoyoqlilar va o’simliklarga sezilarli darajada ta'siri bor-yo’qligi to’g’risida va xokazo). jadval Bug’doyda zararli xasvaga qarshi........................................... biologik samaradorligi (Qanaqa tajriba, qachon, qayerda va qanday o’tkazildi) Variantlar Sarf me'yori, ga/l yoki kg 50 ta poyaga to’g’ri keladigan xasva soni, dona Samaradorlik, %, k unlar bo’yicha Dori sepish oldidan Dori sepilga- nidan keyin, kunlar bo’yicha 3 7 1 2 3 7 1 2

3 4 1 3 4 1 Sinalgan dori Andoza Nazorat NSR 0ddiy don tunlami Apamea sordens Hfn. Tajriba har m 2 dagi bahorgi bug’doy ekinlarida zararkunandaning kamida 10 ta va undan ko’p IV yoshgacha bo’lgan qurtlari to’g’ri kelganda qo’yiladi. Tajriba majmuasi bir necha me'yorda sinaladigan dori hamda andoza va nazoratdan tashkil topadi. Andoza shaklida sinaladigan dori tajribaga yoki ta'sir etish mexanizmiga yaqin bironta qabul qilingan dori me'yorida ishlatiladi. Kichik dala tajribasini o’tkazish uchun variant maydonchalarining kattaligi 50-100 m 2 , yirik tajribalar uchun kamida yarim gektar, samolyot yordamida ishlov berilganda 10 gektar va undan katta bo’ladi. Bir gektarga sarflanadigan ishchi suyuqligi esa ishlatiladigan apparat hamda usulga bog’liq ravishda gektariga 50- 300 l bo’lishi mumkin. Oddiy don tunlamini hisoblash uchun quyidagi usuldan foydalaniladi: har bir bo’lakdan kichik dala tajribasida 8, kattasida esa 12 tadan namuna olinadi. Shu tariqa 0,25 m 2 yerdagi (50x50 sm) o’simlik tekshirib ko’riladi, aniqlangan qurtlar yoshiga ko’ra daftarga yoziladi. Bir vaqtning o’zida dorining boshqa xususiyatlariga (o’simlikka, boshqa bo’g’imoyoqli hayvonlarga ta'siri) xam baho beriladi. Tajriba natijalarini (har nazorat kuni) Abbot formulasi asosida baholash lozim. Bundan maqsad sinalayotgan dorining biror bir me'yori samara bermasa, vaqtni boy bermasdan tajribani kiritilgan yangi variantlar bilan takomillashtirilgan holda qayta qo’yiladi, 85% dan yurori samara ko’rsatgan variantda olingan natija qoniqarli hisoblanadi.

Tajriba natijalari hisob-kitob qilinib, jadval tuziladi (15-jadval) va umumiy hisobot yoziladi. jadval Bug’doyda oddiy don tunlamiga qarshi........................................ biologik samaradorligi (qanday tajriba, qachon va qanday qo’yildi) Variantlar Dori sarfi, ga/l yoki kg Har 1 m 2 erda uchragan qurt soni, dona Samaradorlik , kunlar Dori sepish oldidan Dori sepilganidan keyin, kunlar 7 b 14 yicha 21 33 1 4 1 3 3 Sinovdagi dori Andoza NSR Makkajo’xori poya parvonasi Ostrnia nubilalis Hb. Bu zararkunanda O’zbekiston sharoitida makkajo’xoridan ko’ra past tekislikka ekiladigan bug’doy, arpa kabi ekinlarning poyasiga ayrim viloyatlarda (masalan, Xorazmda) sezilarli shikast etkazadi. Unga qarshi agrotoksikologik tajriba xuddi oddiy don tunlami bo’yicha tajribada qo’llanadigan uslubda o’tkaziladi (2-bo’limini qarang). Leukani tunlamlari Leucania vibellina Hb., L.loreyi Dup., L.unipuncta HW. Zararkuiandalar ayniqsa yosh makkajo’xorini iyul-avgust oylarida kuchli shikastlaydi. Tajribalar kichik bo’lak va yirik dalalarda o’tkazilishi mumkin. U

sinaladigan dori, andoza va nazoratdan iborat bo’ladi. Kichik dala tajribasida ishlov qo’l apparati yordamida o’tkazilib, gektariga 500-1000 l hisobida suv sarf etiladi. Yirik amaliy tajriba traktor purkachi (500-600 l/ga) yoki samolyot (100-150 l/ga) yordamida amalga oshiriladi. Leykani tunlamlarini nazorat qilish q uyidagicha amalga oshiriladi: har bir kichik tajribada variant takroridan 10 ta zararlangan o’simlik tanlanib, undagi qurtlarning umumiy soni va yoshi aniqlanadi. Katta tajribada esa namuna soni (1 ta zararlangan o’simlik) 20 tagacha oshiriladi. Nazoratlar dori sepish oldidan va undan keyin 3-7 va 14-kunlari o’tkaziladi. Biologik samaradorlik Abbot formulasi yordamida hisoblanib, natijalar jadvalga kiritiladi (jadval). jadval Makkajo’xorida Leukani tunlamlariga qarshi............................................ biologik samaradorligi (qanday tajriba, qayerda, qachon va qanday qo’yilgan) Variant- lar Dori sarf me'y ori l/kg/ga O’rtacha 10 ta poyada uchragan qurt soni, dona Samar a- dorlik, kunlar bo’yichaDori sepish oldidan Qurti dori sepilgandan keyin, kun Qurti, sh u jumladan 4 3 3 4 3 ja mi II- II III -IV V V-VI Sinaladigan dori Andoza NSRtuxumi

Adabiyotlar : 1. Белуха Н.Т. Основы научных исследований в экономике. - Киев: Вища школа, 1985. 2. Вольф В.Г. Статистическая обработка опытных данных. - М.: Колос, 1996. 3. Деревицкий Н. Ф. Опытное дело в растениеводстве. — Кишинев: Штиинца, 1962. 4. Гар К.А. Методы испытания токсичности и эффективности инсектицидов. —М.: Сельхозгиз, 1963. 5. Доспехов Б. А. Методика полевого опыта. — М.: Колос, 1985. 6. 3ак Г.П. К вопросу о методика фитопатологического сортоиспытания. - М.: Сельхозгиз, 1939. 7. Константинов П.Н. Основы сельскохозяйственного опытного дела. - М.: Сельхозгиз, 1952. 8. Лакин Г.Ф. Биометрия. - М.: Высшая школа, 1980. 9. Литтпа Т., Хиллз Ф. Сельскохозяйственное опытное дело. Планирование и анализ. - М.: Колос, 1981. 10. Методика Государственного сортоиспытания сельскохозяйственных культур. - М.: Колос, 1971. 11. Методика полевого опыта / Под ред. П.Г.Найдина. -М.: Изд-во с.-х. литературы, 1959.

Похожие

Bog’ zararkunandalarini hisobga olish uslublari

Sabzavot zararkunandalarini hisobga olish uslublari

G’o’zaning yer ustki zararkunandalarini hisobga olish uslublari

G’o’zaning yer ostki zararkunandalarini hisobga olish uslublari

O’simlik kasalliklarini hisobga olish uslublari