Beda navlarining navdorlik, qimmatli xo’jalik belgilari va biologik xususiyatlarini o’rganish - Сельское и лесное хозяйство - Рефераты

Beda navlarining navdorlik, qimmatli xo’jalik belgilari va biologik xususiyatlarini o’rganish

Загружено в:

22.09.2023

Скачано:

0

Размер:

452 KB

Beda navlarining navdorlik, qimmatli xo’jalik belgilari va biologik xususiyatlarini o’rganish Qishloq xo’jaligimizda chorvachilik ham rivojlangan. Chorva mollaridan olinadigan mahsulotlarni ko’paytirish va ularning sifatini yaxshilash uchun yemhashak o’tlari navlarining xosildorligi oshirish va ulardan tayyorlanadigan ozuqalar turini ko’paytirish ko’zda tutiladi. Yem-hashak o’tlari ichida eng ahamiyatlisi beda sanaladi (rasm). Beda navlaridan samarali foydalanish uchun olimlar va soha mutaxassislari navlarning navdorligi va xo’jalik qimmatli belgilari va biologik xususiyatlarini to’liq o’zlashtirib olishlari talab etiladi. rasm. Beda ekilgan dalalardan biri. Mashg’ulotning maqsadi. Talabalar mashg’ulot vaqtida beda navlarining navdorlik, xo’jalik qimmatli belgilari va biologik xususiyatlariga oid bilimlarini mustahkamlaydilar. Mashg’ulot uchun kyerakli ashyolar. Donli, don-dukkakli va dala ekinlar seleksiyasi va urug’chiligi fan laboratoriya darslarini o’tish uchun o’quv qo’llanmalari, beda navlari tavsifnomalari, beda o’simligi gyerbariylari,

adabiyotlar, ma’ruza konspektlari va laboratoriya daftarlari, urug’ tortish uchun tarozilar, qalamlar va o’chirgichlar. Beda navi o’simliklarining navdorlik belgilari: - o’simlik bo’yi, shoxlanish shakli, tik o’sganligi; -poya va shoxlarining tuklilik darajalari; -barglarining yirikligi, ranggi, tishliligi (rasm); -gulining ranggi, gulbargining yirikligi va rangi (rasm); -to’pgulining shakli, yirikligi va tojbarglar rangi; -dukkagining shakli, yirikligi va spiralsimonligi; -pishgan dukkagining rangi (rasm); -urug’ining yirikligi, shakli va rangi (rasm). rasmlar. Beda bargi, guli, dukkagi va urug’i. 1-topshiriq. Beda navlari o’simliklari gyerbariy bog’lamlarini navdorlik belgilari bo’yicha tahlil o’tkazing. Tahlil natijalaringizni dala ekinlari seleksiyasi va urug’chiligi fani amaliy mashg’ulotlari uchun o’quv qo’llanmasining 31-amaliy mashg’ulotidagi beda navlari tavsifnomalaridagi belgilari bilan taqqoslang. Bedaning qimmatli xo’jalik belgilari . Beda ko’p yillik, yem-xashak o’tlari ichida eng qimmatli ekin turi bo’lib hisoblanadi. Uning xalq va qishloq xo’jaligidagi ahamiyatlari undan olinadigan mahsulotlarining turlarining ko’pligi bilan ta’riflanadi. Olimlar tomonidan meditsinada odamlar sog’lig’ini saqlash uchun beda o’simligidan turli xil dori-darmonlar (rasmlar) olish usullari yaratilgan. Chorva mollari uchun undan ko’k massa, pichan (rasm), senaj, silos, briket, vitamin-uni va boshqa shakllardagi ozuqa turlari olinadi.

rasmlar. Bedadan olinadigan mahsulot turlari. Yuqorida keltirilgan mahsulot turlari chorva mollar organizmida yengil hazm bo’ladi va u yil mobaynida chorva mollarini uzluksiz yem va ozuqa bilan ta’minlab turadi. Beda ozuqalarida chorva mollari uchun to’yimliligini ta’minlaydigan barcha ingredientlar mavjud (jadval). Bedaning qishloq xo’jaligi ekinlariga takroriy ekin sifatidagi ahamiyati beqiyosdir. Beda dalalardagi tuproqning suv va shamol sababli emirilishidan saqlaydi. Tuproqni chirindi bilan ta’minlaydi. Tomiridagi havodan azot to’plovchi azotobaktyerlari tuproq unumdorligini oshirib qishloq xo’jaligi ekinlarining xosildorligini tubdan oshiradi. Jadval Bedaning to’yimligi (D.T.Abdukarimov, 2007y., ma’lumoti). Oziqa 100 kg oziqa tarkibida Nush- hurtsiz eyili- shi, %.Hazm bo’ladi- gan pro- tein, kg. Oziq birligi, kg. Kalsiy, kg. Fosfor, kg. Protein, gramm Ko’kati 4.8 21 0.78 0.80 6.5 92.6 Pichani 11.6 49 0.77 0.22 4.5 95.0 Beda uni 22.8 73 0.17 12.0 100.0 Bedaning biologik xususiyatlari. Xosildorlik xususiyati tuproqning namligiga bog’liq. Chunki beda namsevar o’simlik bo’lgan uchun namga bo’lgan biologik talabi 280-350 mm lik yillik yog’in sochin sharoitidan boshlab qona

boshlaydi. Bu sharoitda beda o’simligi bir necha yil barqaror xosil byeradi. 350400 mm lik sharoitda esa uzoq yillar mo’l xosil byera oladi. Beda qurg’oqchilik, sho’r va sovuqqa nisbatan chidamlilik xususiyati tufayli O’zbekistonning barcha tuproq va ob-havo sharoitlaridagi dehqonchiligida ekilib qishloq xo’jaligimizning rivojlanishiga katta xissa qo’shadigan eng yaxshi ekin turi. 2-topshiriq. Adabiyotlar va ma’ruza matyeriallaridan bedaning sho’r va sovuqqa chidamlilik xususiyatlari haqidagi miqdoriy ma’lumotlarini laboratoriya daftaringizga ko’chirib oling.

Adabiyotlar : 1. Абдукаримов Д.Т. Донли экинлар селекцияси ва уруғчилиги. Тошкент 2010й. 402 б. 2. Абдукадиров Д.Т. Қишлоқ хўжалиги экинлари селекцияси ва уруғчилиги. Тошкент 2002 й. 275 бет. 3. Азизов Б.М. Кузги буғдой дон сифатини оширишнинг муҳим омиллари. Ж.Ўзбекистон аграр фани ҳабарномаси. 3 (69)-сони, 2017й. 4. Азизов Б.М., Исроилов И.А., Худойкулов Ж.В. Ўсимликшуносликда илмий тадқиқот ишлари. Дарслик. Тошкент 2014. 265 б. 5. Азизов Қ.Қ., Ашуров К.К. Қанд жўхорининг янги навларини яратишда селекцияни тутган ўрни “ЎЗБЕКИСТОН ПАХТАЧИЛИГИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ ИСТИҚБОЛЛАРИ” номли Республика илмий тўплами 2014 йил (I-ҚИСМ) 128 ва 130 бетлари 6. Ан Хе Сунг, Азизов К.К., Еденбаев Д., Бобоев Фю Г., Тахирбаева Д.У. Тритикале етиштириш қўлланмаси. Ташкент. 2017. 22 б. 7. Виноградов Б.И., Атабаева Х.Н., Дементьева А.А. Ўсимликшунослик. “Мехнат” матбуоти. 1987. 166 б. 8. Дала тажрибаларини ўтказиш услубиятлари. Тошкент 2007. 149 б.

Похожие

Javdar navlarining, navdorlik, qimmatli xo’jalik belgilari va biologik xususiyatlarini o’rganish

Jo’xori navlarining navdorlik, qimmatli xo’jalik belgilari va biologik xususiyatlarini o’rganish

No’xat navlarining navdorlik, qimmatli xo’jalik belgilari va biologik xususiyatlarini o’rganish

Sholi navlarining navdorlik, qimmatli xo’jalik belgilari va biologik xususiyatlarini o’rganish

Loviya navlarining navdorlik, qimmatli xo’jalik belgilari va biologik xususiyatlarini o’rganish