Олий мактаб психологияси предмети вазифалари - Психология - Рефераты

Олий мактаб психологияси предмети вазифалари

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

79.5 KB

Олий мактаб психологияси предмети вазифалари Режа:1. Олий мактаб психологияси фанининг методлар и 2. Олий мактабдаги таълим ба тарбиянинг психологик тавсифи 3. Олий ўқув юртига танлаш

«Бугун қилаётган яхши ишларимиз ёш авлод баркамоллиги учун хизмат қилиши шубҳасиз. Бугун қандай кўчат эксак, эртага шундай мева оламиз, Ёш авлодни эл-юртга, Ватанга садоқатли, иймон-эътиқодли, мард ва жасур, юқори малакали, маънавият юксак инсонлар қилиб тарбиялашда таълим ычоқларининг алоҳида урни бор» - дея таъкидлайди И.А.Каримов. (3, 203) Мустақиллик давридаги таълим-тарбия соҳасидаги ўзгаришлар том маънода баркамол етук комил шахсни тарбиялаб етиштиришдан иборатдир. «Ақл - заковатли юксак маънавиятли кишиларни тарбиялай олсаккина олдимизга қўйган мақсадларга эриша оламиз, юртимизда фаровонлик ва тараққиёт қарор топади»- деб таъкидлайди президентимиз И А. Каримов. Психология индивидуал ва гуруҳий психологик ҳодисаларни, уларнинг моҳиятини, уларнинг шаклланиш ва ривожланиш қонуниятларини, инсон хулқ-атворида уларнинг ўрнини ва ролини ырганади. Олий мактаб психологияси олий ўқув юрти раҳбарларининг, ўқитувчилари, талабалари фаолиятининг психологик хусусиятларини ва психикасини ўрганади. Инсон психикаси психологик жараёнларни, ҳолатларни ва хусусиятларни ўз ичига олади. Психик жараёнлар - билиш, ҳиссий ва иродавий жараёнларга бўлинади. Билиш жараёнларига - сезги, идрок, тасаввур, хотира, ҳаёл, тафаккур ва нутқ киради. Улар билимларни эгаллаш, муаммоларни ҳал қшшш имконини беради. Ҳиссий жараёнлар - инсоннинг ички дунёсини акс эттиради, теварак атрофда рўй бераётган ҳодисаларнинг эҳтиёжлар ва мақсадларга мос ўз- ўзини бошқарипеда, ўз хулқ- атворини онгли бошқаришда кўринади. Психик ҳолатлар психиканинг вақтинчалик ҳолати булиб /ўзига ишониш, тайёрлик, қониқиш, иккиланиш.../ амалий ҳаракатдаги муваффақият шуларга боғлиқ бўлади.

Психик хусусиятлар — йўналтирилганлик, характер, темперамент ва қобилиятлар киради. Йўналтирилганлик шахс хусусияти бўлиб - мақсадга интилишдир. Йўналтирилганлик асоси - эҳтиёжлар, қизиқишлар, лаёқатлар, идеаллар, дунёқарашдир. Психик хусусиятларга қараб, инсоннинг индивидуал хусусиятлари ҳақида билиш мумкин. Индивидуал психика билан биргаликда инсонларнинг жамоа ва гуруҳларида вужудга келадиган ижтимоий психологик ҳодисалар ҳам мавжуд. Уларга анъаналар, баҳолар, қизиқишлар, урф - одатлар киради. Ижтимоий психологик ҳодисалар олий ўқув юрти ҳаётида, талабалар таълим ва тарбияси масалаларини ҳал қилишда мухим роль уйнайди. Олий мактаб психологияси предмети - олий уқув юрти шароитида вужудга келадиган индивидуал ва ижтимоий психологик ҳодисалар ҳисобланади. Олий мактаб психологияси психик жараёнлар, ҳолатлар, хусусйятлар, тажрибанинг ўрни ва ролини, олий ўқув юрти раҳбарлари, ўқитувчилари ва талабалари фаолиятида уларнинг кўриниши ва ривожланишини ўрганади. Олий мактаб психологияси психологиянинг нисбатан ян ги тармоқ ла ридан биридир. У педагогик, ижтимоий ва ёш психологияси, меҳнат психологияси ва бошқа фанларнинг ютуқларини бирлаштиради. Ўз ининг асосий мазмунига кўра, у Олий ўқув юрт ининг педагогик психологияси ҳисобланади. Олий мактаб психологиясининг асосий вазифалари - қуйидагилар: 1. Замонавий олий маълумотли мутахассис тимсолини ишлаб чиқишда иштирок этиш. 2. Олий ўқув юрти раҳбарларининг, кафедраларининг, ўқитувчиларининг, талабаларининг фаолиятини психологик тахлил қилиш, шу асосда ўқув жараёни, таълим тарбия маҳсулдорлигини оширишнинг психологик омилларини аниқлаш. 3. Талабалар жамоаси психологиясини, унинг ўқишга, талабаларнинг

жамоат, илмий, ишлаб чиқариш фаолиятига таъсирини ўрганиш. 4 Бўлажак олий маълумотли мутахассис касбий муҳим хислатларини ва шахсини ривожлантиришнинг қонуниятларини аниқлаш. 5. Талабаларнинг олий ўқув юртини тугатгандан сўнг амалий фаолиятга психологик тайерлиги муаммоларини ишлаб чиқиш. 6. Ўқитувчи меҳнати ва шахси психологиясини, унинг педагогик маҳорат ва ижодининг психологик асосларини ўрганиш. 7. Олий ўқув юртларига танлаш ва йуллаш муаммоларини текшириш. 8. Талабаларнинг олий ўқув юртидаги таълимга мослапшш жараёнини, битирувчиларнинг мещнат фаолияти, шароитларига мослашиш жараёнларини таҳлил қилиш. Олий мактаб психологиясининг муҳим вазифаларидан бири талаба фаолият ини психологик таҳлил қилишдан иборат. Олий мактаб психологиясидаги тадқиқотлардан олинган маълумотлар турли фанларни ўқитиш методикаларини яхшилашга, талабалар таълим- тарбияси маҳсулдорлигини ва ызлаштиришни оширишга ёрдам беради. Олий мактабдаги психологик тадқиқотлар методикаси ва методологиясига тўхталамиз. Методология - борлиқни ўзгартириш ва билиш методлари хақидаги, билиш ва тажриба жараёнларига дунёқараш тамойилларини қўллаш ҳақидаги таълимотдир. Олий мактабдаги психологик тадқиқотлар методологиясини диалектик материализм қонунлари ва психология фанининг психиканинг моҳияти, онг ва фаолият бирлиги ҳақидаги, олий мактабдага таълим ва тарбия шароитида психик ҳодисаларни ўрганиш жараёиига умумий талаблар ташкил қилади. Олий мактаб психологияси методлари -раҳбар уқитувчилар, талабалар, фаолиятининг психик хусусиятларини урганиш усулидир. Олий мактаб психологиясининг муҳим методлари кузатиш ва экспериментдир. Кузатиш методининг объекти уқитувчилар ва талабалар хатти - ҳаракатларини

кузатиш ҳисобланади. Эксперимент методи кузатиш методига қарагандафаолроқ: а/ лаборатория эксперименти, б/ табиий эксперимент. Суҳбат - кузатиш ва экспериментни туддиради. Суҳбатиинг муффақияти тадқиқотчига ишонч, қулай психологик иқлим яратиш ҳисоблаиади. Ўқитувчи ва талабалар фаолиятини тахлил қилиш методи талабалар ҳақида муҳим маълумотлар беради, Тест методи - талабалар қобилиятини, интилиш даражасини ва бошқаларни аниқлаш имконини беради. Суров ва анкета методи талабаларнинг турли ҳодисаларга муносабатини, фикрини урганиш имконини беради. Олий мактаб психологиясида тажрибали ўқитувчилар фикрларидан ҳам фойдаланилади. Психолог тадқиқотларда электроэнцефалография методи /мия биотокларини ёзиб олиш/ талабалар ҳолати ва психологик жараёнларининг объектив назорат қилиш учун қўлланилади. Шундай қилиб, олий мактаб психологиясида турли методлардан фойдаланилади. 2. Олий маълумотли мутахассисга қуйиладиган талаблар. Юқори. малакали мутахассиснинг малакаси тўтрисида савол тушлади. Малака тушунчаси мутахассис тайёрлашнинг сифатини характерлайди. Малака - бу мутахассиснинг ўз мажбуриятларини бажаришда қобилияти ва шахсий имкониятларининг мажмуидир. Бу мажмуа асосан нисбий муҳим билимларда, кўникмаларда, малакаларда, психик жараёнларда ва шахс хислатларида намоён бўлади. Айтилганлардан малакали мутахассисни тайёрлашда олий мактаб психологиясидан иқтисод, этика ва ижтимоий психология, эргономика /иш жойини қулай жиҳозлаш ҳақидаги фан/ каби фанларни ҳам ўрганиш зарур. Ҳар қандай мутахассислик учун зарур умумий хислатлар мавжуд. Улар:- мафкура, интизомлилик, ботирлик, ўз-узини бошқариш, ўз кучига ишониш, қатъийлик,

ташаббускорлик, турли қобилиятлар: ақлий, жисмоний, ташкилотчилик, техник педагогик қобилиятлар, ижодий тафаккур, фикрнинг эгилувчанлиги, танқидийлиги, мустақиллиги каби хислатларга эга булиши керак. Замонавий ижтимоий ишлаб чиқариш мутахассисдан ижодий фикрлашни, вазифаларни умуман янгича қўя олишни, меҳнатнинг тўхтовсиз ўзгариб турган шароитларига тез мослаша олишни талаб қилади. Мутахассисга зарур бўлган зарур сифат ва хислатларни аниклашда алоҳида мутахассислик ходимларига хос талабларни психологик таҳлил қилишга боғлиқ. Маълумки, турли касбларда психик жараёнлар ва функциялар, мутахассис шахси хусусиятлари турли маънода турлича кўринади. Масалан, киришимлилик, мустақиллик тарбиявий функцияларни бажаришда, тоқатлилик, эътиборлилик ахборот узатувли функцияларни бажаришда муҳим ҳисобланади. Бир мутахассисликни иккинчи мутахассисликдан фарқлайдиган психологик хусусиятларни ажратиш олий ўқув юрти талабаларига таълим ва тарбия беришда хусусий мақсадларни аниқдаб олиш, шакллантиришнинг аниқ йўлларини белгилаш имконини беради, ўқиш жараенида уларда зарур билим, кўиикма, малакаларни ва касбий муҳим психик хусусиятларни аниқдаш имконини беради. Барча битирувчиларда жавобгарлик ҳисси, хотира, ижодий тафаккур, эътиборлилик каби хислатлар бўлиши мақсадга мувофиқ.. Касбнинг психологик тавсифи меҳнатнинг вазифаларига боглиқ равишда ўзгаради. Олий уқув юрти битирувчиларнинг бўлажак фаолиятини таҳлил қилиш таълим ва тарбиянинг вазифалари ҳақидаги масалани тўғри ҳал қилишнинг зарурий шарти ҳисобланади. Бу тахлил асосан психология томонидан бажарилган. Бундай таҳлилнинг натижасида у ёки бу касбнинг профессиограммаси келтириб чиқарилади ва мутахассисга қўйиладиган талаблар, унинг бшшмларига, кўникма, малакасига, дунёқарашига, ахлоқий ва иродавий хислатларига, тафаккурига, ҳаёлига қўйиладиган

талаблар ишлаб чиқилади. Мутахассис шахснинг бу талабларга мослиги маълум ижтимоий ва ишлаб чиқариш эҳтиёжларига мос равишда динамик муносабатда бўлган ҳислатлар ва хусусиятлар шаклида ўз ифодасини топади. Бундай олдйндан кўришга олий мактаб психологияси маълум мутахассиснинг профессиограммаси ҳақида масала тўгри ҳал қилинганда эришиши мумкин. Тадқиқотлар натижасида олий ўқув юрти битирувчисининг бўлгуси мутахассис сифатида профессиограммасининг қуйидаги схемаси ишлаб чиқилди: 1) Мутахассисликнинг умумий тавсифи (ижтимоий~сиёсий ва амалий аҳамияти, унинг ижтимоий меҳнат фаолиятидаги ўрни, бошқа мутахассисликлар билан алоқа, мутахассислик ичида бўлиши мумкин бўлган лавозимлар вариантлари, анъанавий иш жойи). 2) Бўлгуси ишнинг асосий хислатлари (фаолият воситалари ва ташқи шароитларнинг характерли хусусиятлари, иш жойи, ишнинг асосий операциялари ва усуллари, ушбу мутахассислик бўйича ишнинг янги шакллари, эргономик ва гигиеник шароитлар, асосий қийинчиликлар ва ноқулай- ликлар, ишнинг психикага таъсири ва психосенсор ва психомотор соҳага қўйиладиган талаблар, фаолиятнинг ҳиссий- иродавий ва интеллектуал хусусиятлари, жамоанинг характерли ҳислатлари). 3) Мутахассис йўналганлягининг хйслатлари (мутахассиснинг ғоявий- сиёсий ва касбий йўналганлиги, унинг касбни севиши, қизиқиши, муносабати, шахс йўналганлиги ва дунёқарашининг характерли томонлари, хизмат вазифаларини бажаришга имкон берадиган, мақсадлар ва мотивлар тизими интеллектуал, ахлоқий, эстетик эҳтиежларнинг мазмуни ва тузилиши, қизиқишлар, лаёқатлар, идеалларнинг ривожланиш йуналиши). 4} Умумий таълим тайёргарлиги ва умумий ақлий тараққиёт (иш учун зарур бўлган билимлар, кўникмалар, малакалар,

одатлар йиғиндиси, эътиборлилик, кузатувчанлик, тафаккур, ҳаёл, хотира хусусиятлари, ақлий қобилиятлар). 5) Махсус қобилиятлар ва сифатлар (ишда зарур характер хислатлари, мутахассислик бўйича фаолиятга қобилият; билиш психик жараёнлари сифатининг махсус ривожланганлиги, маълумотларни қайта ишлаш тезлиги ва бошқалар). Ҳар бир мутахассисликни чуқур психологик таҳлил қилиш зарур сифатлар, хусусиятларини аниқлаш имконини беради. Олий мактабдаги таълим ба тарбиянинг психологик тавсифи Талабаларни тарбиялашнинг психологик ху сусиятлари. "Талаба" атамаси лотин тидидан келиб чиққан бўлиб, билимларни эгалловчи, ўз устида тинмай мустак,ил ишловчи деган маънони билдиради. Талаба бу ишлаб чиқариш фаолиятига тайёрланаётган ёшлардир. Талабаларни тарбиялаш - бу қобилият, онглилик, бурч ҳисси, интйзомлшшк, одамлар билан ишлаш, ўз-ўзини танқид қилиш каби шахс хислатлари ва хусусиятларини шакллантириш мақсадида уларнинг психикасига ва фаолиятига таъсир қилишдир. У ёки бу хислатнянг тузилиши ва табиатини билган ҳодда, турли предметларнинг тарбиявий имкониятларидан фойдаланиш мумкин: Олий мактабда танланган касбга қизик,иш ва танланган касбни ёқтиришни тарбиялаш - талабаларда танланган касбнинг ижтимоий аҳамиятини тўгри тасаввур қилиш, ҳар бир талаба ўз касбига яроқлилиги ҳақида қатъий ишонч, олий ўқув юрти ўқув режасида кўзда тутилган барча фанларни эгаллаш зарурлигини тушуниш, иш фойдасига ўз-ўзини тарбиялай олишга йўллаш ўз билимларини доимо тўлднриб бориш каби йўллар билан амалга оширилади. Ёшлар катталардан фарқли равишда ҳаёт мактабидан ўтмаган бўладилар. Уларда меҳнат тажрибаси, катталарни ҳурматлаш, уларнинг энг яхши анъаналарини ва маънаний қадриятларни қадрлаш тажрибаси етишмайди. Талабаларни тарбиялашнинг сўнгги натижасига хусусий, ҳар кунги доимо ўзгарувчи тарбиявий вазифаларни ҳал қилиш йўли билан эришилади.

Инсон шахсининг шаклланиши бутун ҳаёти давомида рўй беради, лекин айнан олии ўқув юртида мутахассис хислатларининг асоси қўйилади. Шахс хислатларини шакллантиришда, тарбия тамойиллари ва методлари қўлланилади. Тарбия тамойиллари қуйидагилар: Жамоада тарбиялаш, иидивудуал ёндашув, мақсадга интилувчанлик, ижобий хислатларга суяниш ва бошқалардир. Тарбия методлари: ишонтириш, машқ қилдириш, тақдирллш, намуна бўлиш ва бошқалар киради. 2. Талабаларга таълим беришнинг хусусиятлари. Олий мутахассислик таълим бакалаврлик ҳамда магистратурага бўлинади. Бакалаврлик - йўналишлардан бири бўлиб, базавий олий таълим бериш демакдир, Унда ўқиш камида 4 йил давом этиб, у олий маълумот ва таянч мутахассислик дипломини олиш билан тугайди. Магистратура - аниқ мутахассислик бўйича олий касбий таълим бўлиб, бакалаврлик негизида камида икки йил давом этади. Ундаги таҳсил якуний квалификацион давлат аттестацияси ва магистрлик диссертациясини ҳимоя қилиш билан ниҳоясига етказилади. (2, 25) Талабаларга таълим бериш бу уларни билимлар, кўникмалар ва малакалар билан қуроллантириш мақсадида улар фаолияти ва психикасига таъсир қилишдир. Таълим жараенида унинг моҳияти асосида талабалар психикасининг турли томонлари шаклланади. Таълим бўлгуси мутахассис шахсининг шаклланишида, илмий дунёқарашининг такомиллашувида, ақлий ва бошқа хислатларининг ривожланишида бевосита аҳамиятга эга. Олий ўҳув юртддаги таълим демократик жамият қурилиш назариясини яхши билишни ыз ичига олади. Истиқлолдан кейин таълим жараёнида қўлланилиб келаётган сабоқ бериш ва тарбиялашнинг йўл-йўриқлари, восита ва услублари тизимига ўзбек халқининг ўзига хос хусусиятларини, муомала маданиятини қадрлаш ва маънавият дурдоналарини киритмасдан туриб .олий мактабда ўқитиш самарадорлигини ошириш, шарқона

тарбия назариясини талабалар онгига сингдириш мумкин эмаслиги дарров кўзга ташланади. Жаҳон маданияти ва маорифининг илгор гояларидан оқилона ва унумли фойдаланиш билан бирга бир неча ўн асрлик тарихга эга булган, ҳатто унутилиш даражасига бориб қолган миллий туйгу, миллий характер, миллий қиёфа, миллий дид ва ҳоказоларсиз иймон, эътиқод, ватанпарварлик, софлик, виждонлилик, ростгўйлик, масъулият ва бурч ҳисларини таркиб топтириб бўлмайди. Миллий психологик хусусиятларни ҳисобга олган ҳолда таълим -тарбия ишларини йўлга қўйиш, бунда тарбияга асосий эътиборни қаратиш, унинг бирламчи эканлигини тан олдириш муҳимдир. Замонавий олий таълимнинг муҳим элементи бу методологик тайёргарликдир. Фан ва амалиёт шундай даражага етдики, талаба бўлгуси ишида зарур бўладиган барча нарсаларни ўзлаштириши ва эслаб қолиши мумкин эмас. Шунинг учун проф. Н.Ф. Талмзина талабаларга ортиқча вазифа юклашларни йўқотиш учун маълумотларни саралашнинг янги усулини таклиф этади: "Кўп тайёр билимларни сақлаш ўрнига хусусий ҳодисаларнинг барча системасини тахлил қилиш ва қайта тиклаш имконини берадиган методни сақлаш зарур". Олий мактаб ўқитувчисининг вазифаси - мустақил иш йўналишини кўрсатиш, методика билан таништиришдан иборат, Ўқитувчининг чўққига кутариб олиб чиқиб қўйишини кутмасдан шу чўққига талабанинг ўзи интилишй керак. Шундай қилиб, талабаларни таълимнинг методлари ва тамойилларининг мазмунини асосий ўқув тарбия мақсадида бўлишини, талабаларни ҳар томонлама камол топган, юқори малакали мутахассислар бўлиб етишишларини таъминлашга

бўйсундирилмоғи лозим. М.Г.Давлетшин, С.Х.Жалилова (10) ҳозирги замон таълимининг асосий йўналишларини (тенденцияларини) қуйидагича белгилаган: а) Таълимнинг ҳар бир даражасини узлуксиз таълим тизимининг таркибий қисми сифатида англаш. Бу йўналиш мактаб билан олий ўқув юрти ўртасидаги 1 алоқа муаммоларинигина эмас, балки талабаларнинг касбий тайёрлигини ошириш вазифасини ҳисобға олган ҳолда олий ўқув юрти билан мугахассиснинг ишлаб чиқариш фаолияти уртасидаги алоқани ҳам кўзда тутади; 6} "Таълимни индустриаллаштириш", яъни компьютерлаштириш ва технологиялаштирит асосида ҳозирги замон жамиятининг ақлий фаолиятини кучайтирит; в) Таълимнинг ҳозирги вақтгача устунлик қилган ахборот берувчилик шаклларидан фаол ўқитиш методдари ва шакллари ўтиш, Бу йўналиш "хотира мактабидан", "тушуниш мактаби", "тафаккур мактаби" ўтишдан иборат; г) ўқув тарбиявий жараённи ташкил қилиш ва бошқаришнинг қатъий белгиланган назорат усулларидан ривожлантирувчи, фаоллаштирувчи, такомиллаштирувчи усуллар ва уйин усулларига ўтиш. Бу эса таълим олувчиларнинг ташкилий- ижодий, мустақил фаолиятини қўллаб-қувватлаш ва уни ривожлантиришни тоқазо этади; д) таълим олувчи билан муаллим ўртасидаги ўзаро таъсирни ташкил этиш, таълимни таълим олувчиларнинг биргаликдаги жамоа фаолияти сифатида ташкил қилиш зарурияти қайд қилинади. Бунда асосий ургу "ўқитувчининг билим бериш фаолиятидан талабанинг билим олиш фаолиятига" ўтказилади. 3. Олий мактабга йўллаш.

1936 йил 4 июндаги МК "Педагогик қарашларни тухтатиш ҳақидаги" қароридан сўнг касбга йўллаш, касб танлаш бўйича маслаҳатлар бериш ишларининг барчаси тухтатиб қўйилди. Факат 60-йилларнинг ўрталарида касбга йўллаш илмий асосланган характер касб этди. Киевда 1967 йилда бу муаммога багишланган анжуман бўлиб ўтди. 1969 йилда I Умумиттифоқ анжуман бўлиб ўтди. Қатор шаҳарларда ишга жойлашиш бўйича информацион бюролар ташкил этилади /Касб нимани талаб қилади, иш характери, маоши ва ҳоказо/. Касб - меҳнат фаолиятининг тури бўлиб, уни бажариш учун инсон махсус билимларга, кўникма ва малакаларга, қобилиятларга эга бўлиши зарур экан, касбга йўллаш ва олий мактабга танлаш ишлари профессиографияга асосланиши керак. Касбларни ва мутахассисликларни психологик иуқтаи назардан ўрганмасдан, касбий фаолият хусусиятларини, шахсга қўйиладиган талабларни тушуниш мумкин эмас. Касбга йуллаш асосан 2 мақсадни кузлайди: 1. Ёшларга зарур касбларни танлашга ёрдам беради, ҳар бир инсон ўзига берилган ишни аъло даражада бажарилиши учун. 2. Ёшларда меҳнатдан ижодий завқ, қониқиш ҳисси пайдо бўлиши учун, улар ўзлари энг яхши хислатларини намоёя қила олишлари учун. Касбга йўллаш асосан мактабларда олиб борилади. Касбга; йўллаш 3 босқичдан иборат.: тайёрлов, асосий, аниқловчи. Тайерлов босқичда уқувчига касбга йўллаш ва касб ҳақида маълумотлар беришади. Асосий босқичда ўқувчи ўз қобилиятларидан келиб чиқиб бўлгуси тандаган касбида керак бўладиган фанлар бўйича тўгаракларга, факулътативларга қатнайди, зарур адабиётлар билан танишади /бадиий/. Касб танлаш бўйича маслаҳатлар бериш, 9-10 синф ўқувчиларига ўа имкониятларига қараб танлашга ёрдам беради.

Аниқловчи босқичда мактаб битирувчилари сиз берган маслаҳатлар асосил,й касб танлаб, ўқиётгани ёки ишлаётганини назорат қилишдан иборат. Рес пу бликамиз мустақиликка эришгандан сўнг психолог ия фанлари номзоди илмий даражасини бериш бўйича К. 113. 18 05 Ихтисослашган кенгаш психология фанлари доктори, профессор М.Г.Давлетшин ташаббуси билан, бевосита унинг раҳбарлигида очилди. Ана шу Кенгашда биринчи бўлиб, Н.Мажидов «Ўқитувчи касбига йўллаш ишларининг психологик жиҳатлари» мавзуида номзодлик диссертациясига ҳимоя қилди. Н.Мажидов ўз тадқиқотида ўрта мактабларда ташкил этилгаи педагогик синфлар мисолида ўкитўвчи касбига йўллаш ишларини олиб борган. Унииг бў ишлари қаторига ўқитувчилик касбининг ижтимоий аҳамиятини тушунтиришда нсихологик-педагогик фанлар имкониятларидан фойдаланиш, педагогик синф ўқувчиларини ҳар хил меҳнат ишларига, жумладан, педагогик меҳнат элементларига тортиш, (бошлангич синф ўқувчилари билан ишлаш, кўни узайтирилган гурўхларда ўзлаштирмовчя ўқувчилар билан ишлаш) ва бошқаларни киритиш мумкин. (18) Олий ўқув юртига танлаш Касб танлаш - бу танловчининг шахсий хусусиятларш а боғлиқ равишда бўллуси танлаган касбида энг кўп касбга яроқлилигини намоён қила олишга имкон берадиган танлаш жараёиидир. Инсоннинг индивидуал ҳусусиятлари билан у тайинланган лавозимга мослиги касбга яроқлилигиникг психологик таърифидир. Касб танлаш шундай амалга оширилиши керакки, абитуриентларнинг шахсий хусусиятлари, психик жараёнлари, тажрибасининг хусусиятлари аниқланити керак.

Похожие

Олий мактаб психологияси предмети

Оила психологияси фанининг предмети ва вазифалари

Кичик мактаб ешидаги болалар психологияси

Бошкарув психологияси максади ва вазифалари

Психодиагностика фанининг предмети, вазифалари