Ўқув-юкламалари,ўқув-методикасини, илмий ва тарбиявий ишларни режалаштириш - Педагогиka - Рефераты

Ўқув-юкламалари,ўқув-методикасини, илмий ва тарбиявий ишларни режалаштириш

Загружено в:

23.09.2022

Скачано:

0

Размер:

48.5 KB

Ўқув-юкламалари , ўқув-методикасини, илмий ва тарбиявий ишларни режалаштириш Режа : 1. Таълим мазмуни 2. Таълим мазмунини танлаш тамойиллари 3. Ўқув режаси 4. Ўқув дастури

Таълимнинг мазмуни . Таълимнинг мазмуни унинг мақсадидан келиб чиқади. Таълимнинг мазмуни деганда, муайян бир таълим муассасасида ўқувчи томонидан ўқиш жараёнида эгаллаб олиши лозим бўлган ҳамда бир тизимга солинган билим, малака ва кўникмаларнинг аниқ белгиланган доираси тушунилади. Таълимнинг мазмуни бир қатор эҳтиёжларни ҳисобга олиш билан белгиланади:  ижтимоий ишлаб чиқаришнинг энг зарур эхтиёжлари, ижтимоий тизимнинг хусусиятлари;  давлатнинг халқ таълими ва муайян турдаги таълим муассасаси олдига қўядиган мақсад ва вазифалари;  укитиш қоидаларидан келиб чиқадиган ва ўқувчиларнинг имкониятларини (ёш имкониятлари ва бошқалар) зътаборга олувчи дидактик талаблар. Таълим муассасаларида бериладиган таълимнинг мазмуни тарихий ҳамда синфий хусусиятга эгадир. Жамият тарихий тараққиётининг ҳамма босқичларида таълим муассасаларида ёшларга бериладиган таълимнинг мазмуни, ҳажми ўша ижтимоий тизимнинг иқтисодий талаб ва эҳтиёжлари, фан ва техника тараққиёти даражаси билан белгилаб келинган. Таълим мазмунини танлаш тамойиллари. Педагогика назариясида таълим мазмунини шакллантиришнинг асосий тамойиллари В.В. Краевский томонидан ишлаб чиқилган бўлиб, улар қуйидагилардан иборат: 1. Таълим мазмунининг жамият, фан, маданият ва шахс мувофиқлиги тмаойили. Бу тамойил таълим мазмунига зарур бўлган билим, малака ва кўникмаларни, шунингдек жамият, маданият, шахс имкониятлари ривожланишининг замонавий даражасини акс эттирувчи билимларни киритишни кўзда тутади.

2. Ўқитишнинг мазмун процессуал жиҳатларининг ягоналиги тамойили. Бу тамойил ўқув жараёнининг конкрет хусусиятлари, унинг тамойиллари, уларни амалга ошириш технологиялари ва ўзлаштириш даражаси бирлигини акс эттиради. 3. Турли даражадаги таълим мазмуни тузилмасининг ягоналиги тамойили. Буни шакллантириш назарий тасаввур, ўқув фанлари, ўқув материаллари, таълим олувчининг шахси каби қисмларнинг мувофиқлаштирилишини тақоза этади. 4. Таълим мазмунини инсонпарварлаштириш тамойили. Бу тамойил шахснинг умуминсоний маданияти, унинг маънавий эҳтиёжи ва қобилиятларининг фаол ижодий ва амалий ўзлаштирилишига шарт-шароит яратишни тақоза этади. 5. Таълим мазмунининг асосланганлиги тамойили. Бу гуманитар ва табиий-илмий билимларни интеграциялаш, узвийлик ва фанлараро алоқаларни ўрнатишни талаб қилади. 6. Таълим мазмуни асосий компонентларининг шахс ички (таянч) маданияти тузилмасига мувофиқлиги тамойили. Замонавий педагогика фани таълим мазмунининг қуйидаги компонентларини белгилайди:  шахснинг когнитив тажрибаси (бу компонент табиат, жамият, тафаккур, техника, фаолият усуллари тўғрисидаги билимлар тизимини ўз ичига олади);  амалий фаолият тажрибаси;  ижод тажрибаси;  шахс муносабатлари тажрибаси. Ўқув режаси. Ўқув режаси - давлат ҳужжатидир. Ўкув режаси барча турдаги таълим муассасаларида сўзсиз амал қилиниши лозим бўлган меъёрий

ҳужжатидир. Масалан, бакалавр йўналиши ўқув режасида курслар бўйича ў рганилиши лозим бўлган ўқув ф анлари ва ўша фан лар учун ажратилган ўқ ув соатлари ҳажми кўрсатилган бўлади. Таълим муассасаларининг ягона ўқу в режаси тегишли вазирлик ва идоралар томонидан тасдиқланади. Ўқ ув режаси деб ўқитиладиган фанлар, ўқити тиш учун жратилган соатлар ва ўқу в йилининг тузилишини белгилаб берувчи д авлат ҳужжатига ай ти лади . Ўқув режасини тузишда қуйидаги омилларга асосланилади: - ўқув режаси ўқ ув ва тарбия ишларининг мақсад ва вазифаларига асослан ади. Мақсад илмий билимлар бериш, олган билимларини ҳаётда қў ллай олишга ўргатишдир; - т аълим муассасаларининг бирлиги ўз қоидаларига асосланади; - таълим муассасаларида бир бутун тугал билим берилади. - ўқув режасига киритилган фанларнинг ҳажми қайси курсда ўқитилиши, ажр атилган соати, ўқувчилар нииг ёши ва билим савиясига қараб бер илади. Фаннииг хажми, оғ ир — енгиллига, дидактик аҳами яти ҳ ам зътиборга олинади. Ўқ ув режасига киритилгав фанлар, биринчи навбатда, умуминсоний тарбиянинг мақсад ва вазифаларини амалга оширишга қаратилгандир . Унда таълимнинг илмийлиги, ғ оявийлик ҳамда Ўзбекистонииг келажагига муносиб баркамол инсонни тарбиялаб, вояга етказиш назарда тути лади. Шунииг учуп хам унда табиат ва жамият ҳақидаги илмий билимлар, ишлаб чиқариш асослари, ва жисмоний тарбия, соғлом авлоднинг маънавий қиёфаси асосий ўринни эгаллайди. Техник йўналишдаги олий таълим муассасалари бакалавр ўқув режаси 5та блокдан иборатдир: I . Гуманитар ва ижтимоий иқтисодий фанлар II . Математик ва табиий – илмий фанлар

III. Умумкасбий фанлар IV. Махсус фанлар V. Танлов фанлари. Булардан ташқари ўқув режасида ўқув даври жараёнлари ҳам кўрсатилади, яъни назарий ўқиш ҳафталари, аттестациялар, малакавий амалиётлар, битирув олди амалиёти, якуний давлат аттестациялари, малакавий битирув иши ҳимояси, шунингдек талабаларнинг таътил даврлари ҳам кўрсатилади. Ўқув дастури. Ҳ ар бир ўқув фани учун ўқув дастури тузилади. Ўқув дастури ўқув режаси асосида ишлаб чиқилади. Ўқув дастури ҳар бнр ўқув фанини ўқитиш учун ажратилган билим ҳажми, тизими ва ғоявий —сиёсий йўналишини аниқлаб берадиган меъёрий ҳужжатдир. Ўқув дастурида ўқув йили давомида ҳар қайси курсда алоҳида фанлар бўйича талабаларга бериладиган илмий билим, кўникма ва малакаларнинг ҳажми белгилаб берилади. Дастурда ҳар қайси ўқув фанининг мазмуни изчиллик билан маълум бир кетма-кетликда ёритилиб берилади ва маълум мавзулар орқали кўрсатилади. Маълум мавзу юзасидан талаба ўзлаштириши лозим бўлган билим, кўникма ва малакалар қисқача ифодалаб берилади. Ўқув дастури қуйидаги бир қатор қоидаларга амал қилган ҳолда тузилади: 1. Дастурнинг қатъийлиги. Ўқув дастурлари жамиятимиз тараққиётининг ҳар бир босқичида фан, техника, ишлаб чиқариш ҳамда ижтимоий муносабатлар соҳасида эришилган даражани акс эттириши лозим.

2. Ўқув дастурида илмийлик қоидаси. Дастурга борлиқни аниқ, ҳаққоний акс эттирган, илмий жиҳатдан текширилган ишончли материаллар киритилади. Илмий билимларнинг тобора ривожланиб бориши ва уни ишлаб чиқаришда тадбиқ этилишига доир маълумотлар таълим муассасалари ўқув фанларига ўзгартиришлар киритишга олиб келганидек, ўқув дастуридаги айрим эскирган масалалар ўқув фанларидан чиқариб ташланади. 3. Ўқув материали мазмунини тўғри танлаш, ўқув материалларини танлашда унда исботлар, мисоллар, мантиқий умумлашма ва хулосаларнинг тўғри уйғунлашуви га алоҳида эътибор берилади. Аниқ мисоллар бўлмаса ўрганилаётган ҳодисаларни назарий жиҳатдан тушуниш 4. Назариянинг амалиёт билан бирлиги қоидаси. Ўқув дастурларида назариянинг амалиёт билан бирлиги қоидаси биринчи навбатда, энг аввало, илмий билимларнинг ҳаётда, ишлаб чиқариш амалиётида тутган ўрнини кўрсатиб беради. 5. Ўқув дастури икки усул билан: кетма-кет (мунтазам) ва концентрик (марказлашган) тарзда жойлаштирилиши мумкин. Кетма- кет жойлаштирилганда ўқув материалининг ҳар бир кейинги қисми аввалги қисмининг давоми бўлса, ҳар бир қисмдаги материалнинг мазмуни талабалар учун тушунарли бўлишини ҳисобга олган ҳолда тўла ёритилади. Дастурнинг марказлашган тузилишида мазкур фанга тегишли ўқув материали ўқитишнинг кейинги босқичларида мураккаблашган кўринишда такрорланади. Таълим муассасаси ўқув дастурининг тузилиши уч бўлимдан иборат бўлиб,

Биринчи бўлимда мазкур дастурга амал қилиш юзасидан йўл- йўриқлар – қисқача уқтириш хати; Иккинчи бўлимда – ўқув материалининг мазмуни; Учинчи бўлимда эса талабаларнинг қўшимча равишда ўрганишлари лозим бўлган адабиётлар рўйхати берилади

Фойдаланилган ва тавсия этиладиган а дабиётлар р ў йхати: 1. В.С. Леднев. Содержания образования. – М. 1989. 2. Н.Н. Азизхўжаева. Педагогик технология ва педагогик маҳорат.- Т. 2003, 174 б. 3. Н. Ғайбуллаев ва бошқалар. Педагогика. Маърузалар матни. Тошкент. 2000. 163 б. 4. Б.Т. Лихачев. Педагогика. Курс лекций / Учебное пособие для студентов педагог. Учеб. Заведений и слушателей ИПК и ФПК. – 4-е изд. перераб. и доп. – М. Юрайт, 2000 – 523 с. 5 . Давлатов К. Меҳнат ва касб таълими назарияси ҳ амда методи каси Т.: Ўқ итувчи . 1992. 6. Столяренко Л.Д., С ам ы гин С.И. Педагогика. 100 экзаменационнқх ответов. Экспесс-справочник для студентов вузов. – Ростов н /Д: издательский центр «МарТ», 2002 – 256 с. 7 . Йулдошев Ж.Г., Усмонов С.А. Педагогик технология асослари. – Т.: Ўқ итувчи, 2004.

Похожие

Ўқув жараёнини режалаштириш

Синфдан ва мактабдан ташқари тарбиявий ишларни режалаштириш методикаси

Касбий ўқув муассасаларида тарбиявий ишлар ва унинг методикаси

Тарбиявий ишларни ташкил килишнинг илмий ва назарий асослари

Касб-ҳунар коллежларида ўқув режалаштириш хужжатлари