Psixik kamol topishi vaqtincha to'xtab qolgan bolalar - Педагогиka - Рефераты

Psixik kamol topishi vaqtincha to'xtab qolgan bolalar

Загружено в:

22.09.2022

Скачано:

0

Размер:

35.5 KB

Psixik kamol topis h i vaqtinc h a to ` xtab qolgan bolalar Reja: 1. “ Infantilizm ” haqida tushuncha. 2. “ Infantillik ” ni kelib chiqish sabablari. 3. Psixik kamol topishi vaqtincha to`xtalib qolgan bolalarga xos bo`lgan xususiyatlar va ular bilan korreksion ishlar.

Tayanch iboralar va tushunchalar : i nfantilizm, gepatit, dispepsiya, dizenteriya, distrofiya, intellektual еtishmovchilik, rezus-faktor, asfiksiya. Ommaviy maktablarda psixik kamol topishi vaqtincha to`xta l i b kelgailigi natijasida o`qishda qiynalib, ulgurmaydigan bolalar uchraydi . Psixofizik yoki faqat psixik infantilizm kasalligi uchragan bolalar hamda infantilizm bilan birga bilish faoliyatining vaqtincha to`xtalib qolgan – ixtiyoriy diqqat, mantiqiy esda saqlash, makon tasavvurlari, idrok etish, fikr yuritish va shu singarilarning kamol topib borishi orqada qolgan bolalar – ana shu xil bolalar jumlasiga kiradi. Kamol topib borishning orqada qolish sabablari har xil bo`ladi. Bunday orqada qolish ona homiladorlik vaqtida taksikoz hodisalari yuz berishi yoki uning ovqatlanishining buzilishi, chala tug`ilishi natijasida, ona homilador bo`lgan vaqtida virusli gripp, bezgak, gepatit, ichterlama singari kasalliklarga uchrashi natijasida, rezus-faktor, еngil tabiiy lat еyish, asfiksiya munosabati bilan ba`zan esa hayotining ilk davrlarida bolaning dispensiya, distrofiya va dizenteriya kasalliklariga uchrashi munosabati bilan vujudga kelishi mumkin. Qalqonsimon bezlarning funksiyasi еtarli bo`lmagana yurak-tomir kasalliklariga uchragan onalarda ko`pincha o`sib borishi orqada qoladigan bolalar tug`ilishini ko`rsatuvchi tadqiqotlar ham bor. Bu sabablarning hammasi kamol topib borish sur`atining sekinlashuviga olib kelishi mumkin. Bolalar biroz kechikib yuradilar va gapira boshlaydilar. Bunday bolalardagi jismoniy yotishmovchilik – ozg`inlik va bo`yi o`smaganlikda ifodalanadi. Maktabgacha tarbiya katta yoshiga еtganda bunday bolalar kichik bolalarning xususiyatlarini saqlab qoladilar: ular faoliyatining boshqa turlariga qaraganda o`yinni afzal ko`radilar, o`z xatti-harakatlarida nihoyatda noizchil bo`ladilar, o`zlariga o`zlari xizmat ko`rsatishda qiynaladilar. Bunday bolalarning yurish-turishdagi infantillik, ya`ni ularda kichikroq yoshdagi bolalar uchun xarakterli bo`lgan xususiyatlarning mavjudligi maktabgacha tarbiya yoshidagi ko`pchilik bolalardan keskin farq qilmaydi, chunki ularga qat`iy belgilangan talablarga rioya qilish qat`iy qilib qo`yilmagan bo`ladi. Ammo bunday bolalar maktabga kelganlarida o`quv faoliyatiga yaxshi kirishib ketmaydilar, maktab

topshiriqlarini idrok etmaydilar va bajarmaylilar, o`zlarini xuddi bolalar bog`chasidagiday tutadilar va ta`lim olish uchun “еtilmagan” bo`lib chiqadilar. Ularda maktabga qiziqish bo`lmaydi, berilgan topshiriqlarni atbatta bajarish kerakligini anglaydilar, ular yozish va o`qishning boshlang`ich malakalarini qiyinchilik bilan egallaydilar. Buning sababi bunday bolalarda nutq tovushlarini ongli ravishda analiz qilish qobiliyati еtarli darajada o`sib еtmaganligi, so`zning tovush tarkibini analiz qilish singari abstrakt faoliyat formalariga qiziqish bo`lmaganligidir, shu tufayli ularda o`qish va yozish malakasini hosil qilish jarayoni qiyinlashadi. Ko`pincha, bunday bolalarda mashg`ulot vaqtida ortiqcha charchash, ba`zan esa bosh og`rig`i paydo bo`ladi. Shu bilan birga, psixofizik infantilizmga uchragan bolalarda dastlabki intellektual еtishmovchilik bo`lmaydi. Ular o`qib bergan ertak va hikoyaning mazmunini tushunadilar, taklif qilingan suratlar saviyasini izchillik bilan joylashtira oladilar, syujetli rasm mazmunini tushunadilar. Ta`lim-tarbiya jihatidan to`g`ri yo`l tutilganida psixofizik infatilizmli bolalarning ta`lim olishdagi qiynalishlari bartaraf etilishi mumkin. Kamol topishdagi vaqtincha keyinda qolishning murakkablashmagan formasidagi bolalarning deyarli hammasi ommaviy maktabning ulguruvchi o`quvchisi bo`lishi mumkin, ammo ularni sinfda o`z vaqtida bilib olish va ularga nisbatan qat`iy individual yo`l tutish zarur. Kamol topish ana shunday xususiyatlariga ega bo`lgan o`quvchi sinfda bo`lsa, o`qituvchi bu bolani o`qitishdagi, uning xatti-harakatidagi qiyinchiliklarning xarakterini puxta o`rganishi va tahlil qilishi hamda u bilan ishlashning individual rejasini tuzib chiqishi zarur. Bunday hollarda pedagog-psixolog bolalarning oilalari bilan yaqindan aloqa bog`lashi muhimdir. Mustaqil ishlash uchun savol va topshiriqlar: 1. Psixik kamol topishi vaqtincha to`xtalib qolgan bolalarga xos bo`lgan xususiyatlarni ayting. 2. “ Infantil ” so`zining ma`nosini ayt i ng. 3. “ Infantil ” l i kni keltirib chi q aruvch i asosiy sabablarni sanab o`ting.

4. Maktab sharoitida, o`quv faoliyatida infantil bolalarda uchraydigan qiyinchiliklar va ularni pedagogik korreksiyalash ishlari. 5. Infantil bolalarning o`quv faoliyatida uchraydigan qiyinchiliklarning sababini tushuntiring. 6. Kamol topishda vaqtincha keyinda qolishning murakkablashmagan formasi qanday maktablarda o`qitiladi.

Похожие

Bolani psixik jihatdan kamol topib borishiyining asosiy davrlari

Tarix o’qitish jarayonida o’quvchilarning rivojlanishi va kamol topishi

Maktabgacha yoshdagi bolalar psixik rivojlanishininig xususiyatlari

Ota-onalari nazoratisiz qolgan bolalar va oilalar bilan ijtimoiy-pedagogik faoliyat

Ota-onalarining qaramog‘isiz qolgan bolalar va oilalar bilan ijtimoiy pedagogik faoliyat