Педагогик ва ахборот технологияларига оид билим ва кўникмаларни шакллантириш

Педагогик ва ахборот технологияларига оид билим ва кўникмаларни шакллантириш

Загружено в:

14.03.2020

Скачано:

0

Размер:

65.5 KB

Педагогик ва ахборот технологияларига оид билим ва кўникмаларни шакллантириш Режа: 1.Таълим тизимига янги ахборот-коммуникация технологиялари жорий этиш 2.Ахборотлаштириш замонавий дунё тараққиётининг энг мухим йўналишларидан бири 3.Хозирги замон фан-техника тараққиёти ахборотлар оқими

Таълим тизимига янги ахборот-коммуникация технологиялари жорий этиш Педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини оширишга қўйиладиган Давлат талаблари, "Таълим тўғрисида" ги ва "Кадрлар тайёрлаш миллий дастури тўғрисида"ги Ўзбекистон Республикаси қонунларига мувофиқ педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш тизимига қўйиладиган мажбурий талабларни белгилайди. Педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини оширишга қўйиладиган давлат талабларининг бажарилиши идоравий мажбурлиги ва мулкчилик шаклларидан қатъий назар Ўзбекистон Республикаси ҳудудида жойлашган барча турдаги таълим муассасалари учун мажбурийдир. Ўзбекистон Республикаси Президентининг таълим, фан ва маориф сохасига тегишли асарларини, республика хукумати ва халқ таълими вазирлигининг шу сохадаги қарор, фармойиш, буйруқ ва меъёрий хужжатларини, "Таълим тўгрисида" ва "Кадрлар тайёрлаш миллий дастури тўгрисида"ги қонунларни, "2004-2009 йилларда Мактаб таълимини ривожлантириш Давлат умумиллий дастури"ни, кимё фани бўйича Давлат таълим стандартлари (ДЦ)нинг янги тахрирдаги вариантини, умумий ўрта таълим муассасалари ҳақидаги Низомни, ўқув дастурларини билиши; Курс тингловчилари: - таълим тизимига янги ахборот-коммуникация технологияларининг кириб келиши ва истиқболлари хақида тушунчага эга бўлиши; - янги ахборот ва педагогик технологиялардан, ўқувчиларнинг фаолиятини фаоллаштирувчи усуллардан хабардор бўлиши ва машғулотларда улардан фойдаланиш малакасига эга бўлиши; - ахборот тушунчаси, уларнинг турлари, хоссалари ва ўлчов бирликларини билиши, ахборотнинг компьютерда тасвирланиши хақида аниқ тасаввурга эга бўлиши;

- ахборотларни йиғиш, қайта ишлаш усуллари хақида тасаввурга эга бўлиши хамда мазкур жараёнларни автоматлаштириш ижтимоий зарурият эканини тушунтира билиши; - замонавий компьютерлар таркибий қисмлари ва қўшимча қурилмаларининг вазифалари тўғрисида маълумотга эга бўлиши; - компьютер тармоқлари хақида маълумотга эга бўлиши, Интернет тармоғи, электрон почта ва ундан фойдаланиш йўл-йўриқларини эгаллаши; - матн мухаррири (Wорд), жадвал процессори (Эхcел), тақдимот дастури (Поwер Поинт) ёрдамида дарс ишланмаларини яратиш технологиясини ўзлаштириши; - таълим тизими учун жорий этилган электрон дарсликлардан фойдаланиш асосларини билиши, уларни дарс жараёнида самарали қўллай олиш малакасига эга бўлиши керак. Ҳозирги даврда бир объйектив муаммо мавжуддир. Умумий ўрта таълимнинг ДТСларини ишлаб чиқилиб, таълим жараёнига босқичма-босқич жорий этилди. Фан ўқитувчиларимиз бирмунча мураккаблаштирилган, юқори савияга эга, жаҳон талабларига мос фанлар стандартларини амалга оширишга тайёрми? Мана шу қарама-қаршиликларни ечиш қайта тайёрлаш ва малака ошириш тизимидаги муаммодир. Таълим тизимидаги ислоҳотларнинг тақдири ДТС ишлаб чиқилди, янги дарсликлар яратилди, дастур ва методик қўлланмалар, тавсиялар ишлаб чиқилди ана энди ишлайверинг ўқитувчилар дегани эмас. Чунки ўқитувчи фаолияти янгиланмаса таълимда самардорликка эришиб бўлмайди. Педагогик фаолият туғма талант эмас, наслдан-наслга ўтувчи хусусия эмас балки унинг асосида изланиш, ижодий меҳнат ётади. Таълим тарбия жараёнидаги инновациялар, илғор педагогик технологиялар, янгиликлар, дарс ўтишнинг интерфаол усуллари ўз-ўзидан таълимга кириб келмайди. Маълум доирадаги муаммоларни йечиш учун янгиликни киритишга йўналтирилган ҳаракатлар, ҳар қандай вазиятда муаммоларни йечиш учун мотивацион тайёргарлик Иннавацион фаолиятдир.

У қуйидаги асосий ҳусусиятларга эга; -ижодий фаолият технологиясини эгаллаш; -эгаланган билим ва кўникмаларни янги вазиятга кўчира олиш; -муаммоларни ажрата олиш; -объйектнинг янги функцияларини кўра билиш; -муқобил йечимлар топа олиш; -ўз-ўзини ва ўз фаолиятини таснифлай олиш билим ва кўникмалари. Ахборотлаштириш замонавий дунё тараққиётининг энг мухим йўналишларидан бири хисобланиб, жахон фан техникасининг Иқтисодий ва ижтимоий тараққиёт ютуқларини ўзида мужассамлаштиргандир. Ахборотлар технологияси иқтисодий масалаларни хал қилишда қуйидаги асосий жараённи ўз ичига олади: 1. Ахборотни йиғиш ва рўйхатдан ўтказиш. 2. Уни қайта ишлаш, жойига узатиш. 3. Маълумотларни кодлаштириш. 4. Маълумотларни сақлаш ва излаш. 5. Иқтисодий ахборотларни қайта ишлаш. 6. Ахборотни чоп этиш ва ахборотдан фойдаланиш. 7. Қарор қабул қилиш ва бошқарув таъсирини ишлаб чиқиш. Маълумки, иқтисодий ахборот хамма жараёнларнинг юзага келишида иштирок этади, лекин қатор холатларда баъзи жараёнлар иштирок этмайди. Уларнинг амалга оширилиши хар хил бўлади. Шу ўринда баъзи жараёнлар қайтарилиши мумкин. Жараён таркиби, уларнинг шаклланиши ва мухим хусусияти кўп жихатдан иқтисодий объектга боғлиқ. Ахборотнинг шаклланишидаги асосий жараёнларнинг бажарилиш хусусиятларини кўриб чиқамиз: Ахборотни йиғиш ва рўйхатдан ўтказиш ; ахборотларни йиғиш ва рўйхатдан ўтказиш хар хил иқтисодий обектларда хар хил кечади. Бу жараён бошқариш жараёнлари автоматлаштирилган халқ хўжалиги обекти фаолиятини

акс этган бошланғич иқтисодий хисоботни йиғиш ва рўйхатдан ўтказиш, амалга ошириладиган ишлаб чиқариш корхоналари, фирмалар ва бошқаларда анча мураккабдир. Шу ўринда бошланғич маълумотнинг ишончли, тўлиқ ва замонавий бўлишига катта эътибор берилади. Корхонада ахборотни йиғиш ва рўйхатдан ўтказиш хар хил хўжалик операцияларини бажариш вақтида содир бўлади. (Масалан: тайёр махсулотларни қабул қилиш, материалларни қабул қилиш, юбориш ва бошқалар). Аввал ахборот йиғилади, кейин мустахкамланади. Келтирилган хисоботлар, мисол учун, иш жойларининг ўзида ишлаб чиқарилган деталлар, брак деталларнинг сони ва бошқалар хисоблаш натижасида келиб чиқади. Хақиқатдан ахборотни йиғиш учун ўлчаш ишлари, хисоб-китоб, материал обоектларини таққослаш, алохида бажарувчиларнинг вақтинчалик ва сонли характердаги ишларини хисоб-китоб қилиш кабилар амалга оширилади. Ахборотни йиғиш уни рўйхатдан ўтказиш билан бирга олиб борилади. Бошланғич хужжатларга ёзиш асосан қўлда бажарилади, шунинг учун йиғиш ва рўйхатдан ўтказиш жараёнлари хозирча мехнат талаб этадиган ишлигича қолмоқда. Корхонани бошқаришнинг автоматлаштирилган шароитида асосий эотибор ахборотларни рўйхатдан ўтказишнинг техник асосидан фойдаланишга қаратилади. Ахборотларни рўйхатдан ўтказишнинг техник асоси ўз ичига қуйидагиларни олади: сонли ўлчов операцияларини рўйхатдан ўтказиш, ЭХМ алоқа каналлари орқали ахборотларни йиғиш, узатиш ва бошқалар. Иқтисодий ахборотларни узатиш хар хил иқтисодий обоектларда турлича амалга оширилади. Автоматлаштирилган бошқарув тизимида ахборотни йиғиш ва рўйхатдан ўтказиш кўпинча уни қайта ишлашдан ажратилган холда олиб борилади. Маълумки, ахборотларни йиғиш ва узатиш иш жойларининг ўзида амалга оширилади, уни қайта ишлаш эса - хисоб-китоб марказида олиб борилади.

Ахборотларни узатиш . Ахборотларни узатиш турли усуллар билан амалга оширилади, почта орқали юбориш, транспорт воситалари билан етказиш, узоқ масофаларга алоқа каналлари орқали узатиш ва бошқалар. Узоқ масофага ахборотни алоқа каналлари орқали узатиш вақтни ва харажатни қисқартиради. Уни амалга ошириш учун эса турли махсус техник воситалар керак бўлади. Баъзи ахборотларни йиғиш ва рўйхатдан ўтказишнинг техник воситалари иш жойларига ўрнатилган датчиклардан олинаётган ахборотларни йиғиб, ЭХМга узатади. Бошланғич ахборот пайдо бўлган жойидан узатилгани каби натижавий ахборот хам тескари йўналишда узоқ масофага (дистанцион) узатилиши мумкин. Бу холда натижавий маълумот хар хил асбобларда акс этади. Ахборотларнинг қайта ишлаш марказига алоқа тармоқлари орқали етиб келиши асосан икки усулда амалга оширилади: 1) машина ташувчиларда 2) бевосита ЭХМда махсус дастурли ва аппаратли воситалар ёрдамида амалга оширилади. Ахборотни узоқ масофага узатиш усули доим ўсиб, ривожланиб бормоқда. Бу усул кўп қиррали тармоқлараро тизимда катта ахамиятга эга. Чунки дистанцион узатиш бир бошқарув босқичидан иккинчисига ахборотнинг ўтишини тезлаштиради ва маълумотларни қайта ишлашга кетадиган умумий вақтни тежайди. Машинали кодлаштириш . Машинали кодлаштириш - бу машина ташувчиларига ахборотни ЭХМда қабул қилинган кодларда ёзиш жараёнидир. Бундай ахборотларни кодлаштириш берилган бошланғич хужжатларни магнит дискларга ўтказиш йўли билан амалга оширилади, сўнгра ЭХМга қайта ишлаш учун киритилади. Иқтисодий ахборотларни сақлаш ва йиғиш . Иқтисодий ахборотларни сақлаш ва йиғиш - ахборотлардан кўп марта фойдаланиш, ахборотларни доимий қўллаш, бошланғич маълумотларни қайта ишлашгача уларни тўплаш каби заруриятларидан келиб чиқади.

Ахборотларни сақлаш ахборот массивлари кўринишида машина ташувчилари орқали амалга оширилади. Берилган маълумотларни излаш ; бу сақланаётган ахборотлардан керакли маълумотни танлашдир. Ахборотни излаш жараёни керакли ахборотга тузилган сўров (савол) асосида амалга оширилади. Иқтисодий ахборотларни қайта ишлаш, чоп этиш ва ахборотдан фойдаланиш; ЭХМда иқтисодий ахборотларни қайта ишлаш марказлашган холатда олиб борилади, мини ва макро ЭХМларда эса, бошланғич ахборот хосил қилган жойнинг ўзида (яьни у ёки бу бошқарув хизмати мутахассисларнинг автоматлаштирилган иш жойлари (АИЖ) нинг ўзида) амалга оширилади Ахборот, компьютерлаштириш, хисоблаш техникаси, ахборот технологияси, моделлаш, маълумотлар манбаи, дастурлаштириш, шахсий компьютерлар, дастур билан таъминлаш ва бошқа шу каби илмий тушунчалар жамиятни ахборотлаштиришнинг энг мухим хусусиятларини ифода этади. Ахборот - ижтимоий, табиий фанларнинг, тафаккур илмининг тараққиёти натижасида юзага келган билим ва маълумотлар, кишиларнинг амалий фаолияти давомида тўплаган тажрибалари мажмуи демак. Инсон ахборот оқими ичра яшар экан, турли-туман воқеа, ходисалар ва жараёнларнинг бир - бирига алоқадорлигини, ўзаро муносабати мохиятини тахлил этиш, мушохада ва мулохаза қилиб кўриш, табиат ва жамиятнинг ривожланиш қонунлари ўандай амал ўйлаётганлигини англаб етиш мақсадида кўпдан кўп сизларга, далил ва рақамларга мурожаат қилади. Ахборот туфайли назариёт амалиёт билан бирлашади. Ахборот технологияси бу усуллар тизими ва ахборотларни йиғиш, сақлаш, излаш, қайта ишлаш, узатиш йўлидир. У информатиканинг предмети хисобланади хамда бошқарув амалиётини ўтказишни, ишлаб чиқаришни бошқаришни, илмий изланишлар ва саноат миқёсида корхоналарнинг ташкил топишини, уларнинг техник ривожланиши натижасида халқ хўжалигининг янги тармоқларини юзага келтиради.

Адабиётлар 1. Морева И.А. Педагогика среднего профессионального образования. Практикум –М. «Академия»-2008. 2. Подласый М.Л. Педагогика Новый курс учебник для студентов пед.вузов. В 2 ки К Т: Общие основы процесса обучения. – М.: ВЛАДОС, 1999. 124 с. 3. Кузнецов В.В. Введение в профессионально-педагогическую специальность: учеб. Пособие для студ. Высш. Учеб. Заведений / В.В. Кузнецов: ред. Л.Я.Петрунина.-М.: Изд.центр ―Академия‖, 2007 – 176 с 4. Рогинский В.М. Азбука педагогического труда: -М.: Высш. Шк. 1990 3.И.Ф.Харламов. Педагогика. Минск, 2002. 5. В.И.Загвязинский. Теория обучения. Современная интерпретация. Москва. ACADEMIA, 2001.

Похожие

Педагогик техника. Педагогик техникани шакллантириш усуллари

Илғор методлар тажрибалар шакл ва методлардан фойдаланиб талабаларда касбий билим кўникма ва малакаларини шакллантириш

Педагогик тадқиқотларда ахборот технологиялари

Педагогик тадқиқотларда ахборот тизимлари

Педагогик психика хакида тушунча, педагогик техникани шакллантириш усуллари