Pedagogik texnologiya turlari va dars modullari - Педагогиka - Рефераты

Pedagogik texnologiya turlari va dars modullari

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

82.5 KB

Pedagogik texnologiya turlari va dars modullari Reja: Pedagogik texnologiya turlari P edagogik texnologiya bilan metodika orasidagi farq Pedagogik texnologiyaning asosiy yo’nalishlari. Dars moduli va algoritimi

Ta’lim–tarbiya mazmuni,maqsad va vazifalari davrlar o`tishi bilan kengayib borishi natijasida uning shakl va usullari ham takomillashib bormoqda.Hozirda inson faoliyatining asosiy yo`nalishlari ulardan ko`zda tutilgan maqsadlarni to`liq amalga oshirish imkoniyatini beruvchi yaxlit tizimlar, ya’ni texnologiyalarga aylanib bormoqda. Xuddi shu kabi ta’lim - tarbiya sohasida ham so`nggi yillarda pedagogik texnologiya amal qila boshladi. Pedagogik texnologiya tushunchasi ta'lim-tarbiya amaliyotini rivojlantirish ehtiyojlari asosida kelib chiqqan, va hozirda pedagogika, psixologiya fanlarida o`z o`rniga ega bo`lgan keng ko`lamli serqirra tushunchadir. Pedagogik texnologiyada ishlab chiqarish sohalaridagi turli texnologiyalardan farqli ravishda ishlov beriladigan material o`quvchi (ta'lim oluvchi)ning aqliy, ruhiy, axloqiy sifatlari bo`lib, ularga o`qituvchi, tarbiyachi tamonidan ma'lum maqsadlarga erishish yo`lida har turli ta'sirlar o`tkaziladi. Pedagogik texnologiya tushunchasi dastlab XX asrning o`rtalarida AQSHda paydo bo`lib, 1940-50 yillar o`rtasigacha "Ta'lim texnologiyasi" deb yuritilib kelgan va bu ibora texnika vositalaridan foydalanib o`qitishga nisbatan qo`llanilgan. 50-60 yillarda programmalashtirilgan ta'lim nazarda tutilgan, 70- yillarda "pedagogik texnologiya" iborasi qo`llanilib u avvaldan loyihalashtirilgan va aniq belgilangan maqsadlarga erishishni kafolatlovchi o`quv jarayonini bildirgan.1979 yilda AQSHning Pedagogik kommunikatsiyalar va texnologiyalar assotsiatsiyasi tomonidan Pedagogik texnologiyani kompleks, integrativ jarayon deb asoslangan va 80- yillarning boshidan esa pedagogik texnologiya deb ta'limning kompyuterli va axborot texnologiyalarini yaratishga aytilgan.Hozirda bu tushunchaga quyidagi turli ta'riflar berilgan: Texnologiya – biror ishda, san'atda, mahoratda qo`llaniladigan usullar, yo`llar yig`indisi. (Izohli lug`at). Texnologiya – ishlov berish, ahvolni o`zgartirish san’ati, mahorati, qobiliyati metodlar yig`indisi. (V.M.Shepel). Pedagogik texnologiya – Bu o`qituvchi (tarbiyachi)ning o`qitish (tarbiya) vositalari yordamidao`quvchi ( talaba)larga muayyan sharoit va ketma-ketlikda

ta’sir ko`rsatish va bu faoliyat mahsuli sifatida ularda oldindan belgilangan shaxs sifatlarini shakllantirish jarayondir. (N.Saydaxmedov ). Pedagogik texnologiya – o`qitishning, ta'limning shakllari, metodlari, usullari, yo`llari, tarbiyaviy vositalarning maxsus yig`indisi va komponovkasi (joylashuvi)ni belgilovchi psixologik tartiblar (ustanovka)lar majmuasi;u pedagogik jarayonning tashkiliy-uslubiy vositalaridan iborat ( B.T.Lixachev). Pedagogik texnologiya – texnika resurslari, odamlar va ularning o`zaro ta’sirini hisobga olgan holda ta’lim shakllarini optimallshtirish vazifasini qo`yuvchi o`qitish va bilimlarni o`zlashtirishning hamma jarayonlarini yaratish, qo`llash va aniqlashning tizimli metodi. (YUNESKO). Pedagogik texnologiya – bu o`qitishga o`ziga xos yangicha (innovatsion) yondashuvdir.U pedagogikadagi ijtimoiy-muhandislik tafakkurining ifodalanishi, texnokratik ilmiy ongning pedagogika sohasiga ko`chirilgan tasviri, ta’lim jarayonining muayyan standartlashuvi hisoblanadi.( B.L.Farberman) Ushbu aytilganlar asosida pedagogik texnologiyaning quyidagi eng qisqa va umumlashtirilgan ta’rifini keltirishimiz mumkin: “ Pedagogik texnologiya – barkamol insonni shakllantirish faoliyati”. Shu bilan birga pedagogik texnologiyaning keng ko`lamli, serqirra tushuncha ekanligini hisobga olgan holda uning quyidagi yana bir nechta ta’riflarini keltirishimiz mumkin. Pedagogik texnologiya – axborotlarni o`zlashtirish, ulardan amalda foydalanish, ulardagi yangi ma’no-mazmunlarni hamda axborotlar orasidagi turli bog`liqliklarni ochish orqali yangi axborotlar yaratishga o`rgatish jarayonidan iborat. Pedagogik texnologiya – bu o`z oldiga ta’lim shakllarini optimallashtirish vazifasini qo`yuvchi, butun o`qitish va bilimlarni o`zlashtirish jarayonini texnik resurslar va odamlarning o`zaro munosabatlarini hisobga olgan holda yaratish, qo`llash va aniqlashning tizimli metodidir.

Pedagogik texnologiya turlari Pedagogik texnologiyalar uzluksiz ta’lim turlari, ta’lim sohalari hamda ayrim belgilari bo`yicha turlarga ajratiladi Uzluksiz ta’lim turlari bo`yicha maktabgacha ta’lim, boshlang`ich ta’lim, tayanch ta’lim, maktabdan tashqari-qo`shimcha ta’lim, o`rta maxsus, kasb-hunar ta’limi, oliy ta’lim, qayta tayyorlash va malaka oshirish ta’limi pedagogik texnologiyalariga bo`linadi. Shu bilan birga, ta’lim sohalari bo`yicha ona tli, xorijiy tillar, adabiyot, ijtimoiy, tabiiy, aniq fanlar, san’at, sport, texnika, texnologiya, amalaiy fanlar, kasb-hunarlar, maxsus ta’lim pedagogik texnologiyalari mavjud. Hozirda mavjud bo`lgan pedagogik texnologiyalarni bir qancha belgilariga qarab turlarga ajratiladi. Bu belgilar haqida gapirishdan oldin shuni eslatib o`tishimiz kerakki, pedagogik texnologiya doimo kompleks xarakterga ega bo`lib, u faqat bittagina omildan, metoddan, tamoildan foydalanmaydi. Ya’ni quyida keltiriladigan turlarigagina xos bo`lgan monotexnologiyalar aslida mavjud emas. Lekin har bir pedagogik texnologiyada asosiy e’tibor ta’lim jarayonining u yoki bu tomoniga qaratilishi natijasida ularni shu belgilari bo`yicha turlarga ajratiladi. Bilish faoliyatini boshqarish bo`yicha pedagogik texnologiyalar turlari: Klassik ma’ruza; Texnika vositalari yordamida o`qitish; Maslahatchilik tizimi; Darslik bo`yicha o`qitish; Kichik guruhlar tizimi; Kompyuter yordamida o`qitish Repetitorlik tizimi; Dasturlashtiriladigan boshqaruv. Ta’lim oluvchiga yondashuv turi bo`yicha pedagogik texnologiyalar quyidagicha nomlanadi: Avtoritar; Didaktik yo`naltirilgan;

Ijtimoiy yo`naltirilgan; Antropologik yo`naltirilgan; Pedagogik yo`naltirilgan; Shaxsga yo`naltirilgan; Insonparvarlikka va shaxsga yo`naltirilgan; Hamkorlik texnologiyalariga yo`naltirilgan; Erkin tarbiyaga yo`naltirilgan; Ezoterik ta’lim va tarbiyaga yo`naltirilgan. Qo`laniladigan asosiy metod bo`yicha pedagogik texnologiyalar quyidagi turlarga ajratiladi: Dogmatik, reproduktiv metod ; Tushuntirish, ko`rgazmali; Rivojlantiruvchi ta’lim; Muammoli, izlanishli; Ijodiy metod; Dasturlashtirilgan ta’lim metodi ; Dialogli metod; O`yin metodi ; O`z-o`zini rivojlantiruvchi ta’lim metodi; Axborotli ( kompyuterli) ta’lim metodi Tashkiliy shakllariga ko`ra pedagogik texnologiyalar quyidagi turlarga bo`linadi: Hozirgi an’anaviy ta’lim; Shaxsga yo`naltirilgan pedagogik jarayon asosidagi pedagogik texnologiyalar; O`quvchilar faoliyatini faollashtirish va jadallashtirish asosidagi pedagogik texnologiyalar; O`quv jarayonini boshqarish va tashkil qilish samaradorligi asosidagi pedagogik texnologiyalar;

Materialni didaktik takomillashtirish va rekonstruksiyalash asosidagi pedagogik texnologiyalar; Xususiy fanlar pedagogik texnologiyalar i ; Alternativ texnologiyalar; Tabiatga moslashtirilgan texnologiyalar; Rivojlantiruvchi ta’lim texnologiyalri; Mualliflik maktablari pedagogik texnologiyalari; Texnologiyalarni loyihalash va o`zlashtirish texnologiyalari. Bundan tashqari shaxsning xususiyat va sifatlari tarkibiga yo`naltirilganlik bo`yicha pedagogik texnologiyalar quyidagi turlarga ajratiladi : Fanlar bo`yicha bilim, ko`nikmalarni shakllantirishga yo`naltirilgan – axborot texnologiyalar; Aqliy faoliyat usullarini shakllantirishga yo`naltirilgan –operatsion texnologiyalari; Estetik va axloqiy munosabatlar sohasini shakllantirishga yo`naltirilgan emotsional-badiiy va emotsional axloqiy texnologiyalar; Shaxsning o`z-o`zini rivojlantirish mexanizmlarini shakllantirishga yo`naltirilgan o`z-o`zini rivojlantirish texnologiyalari; Ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirishga yo`naltirilgan –evristik texnologiyalar; Amaliy faoliyat sohasini rivojlantirishga yo`naltirilgan amaliy texnologiyalar. Pedagogik texnologiyalarni quyidagi belgilariga ko`ra tasnif qilinadi: Q o`llash darajasiga ko`ra; Falsafiy asosiga ko`ra; Asosiy rivojlantiruvchi omiliga bo`yicha; O`zlashtirish konsepsiyasi bo`yicha; Shaxsiy belgi-sifatlariga ko`ra yo`nalganligi bo`yicha; Mazmun xususiyat lari bo`yicha ;

Boshqaruv turiga bo`yicha; Bolaga yondashuv bo`yicha; Ko`p qo`llan ilgan metodlar i bo`yicha; Ta'lim oluvchilar toifalari bo`yicha . P edagogik texnologiya bilan metodika orasidagi farq Hozirgi kunda pedagogik texnologiya haqidagi aniq tushuncha va tasavvurlar birmuncha kamligi tufayli, uni xususiy metodikalar bilan deyarli tenglashtirish hollari uchraydi.Aslida esa ular orasida jiddiy farqlar mavjud bo`lib, quyida ular haqida qisqacha bayon qilinadi. Pedagogik texnologiya – o`quvchini mustaqil o`qishga, bilim olishga, fikrlashga o`rgatishni kafolatlaydigan jarayondir. Metodika – o`qituvchining bilimi, ko`nikmasi mahorati, shaxsiy sifatlari, temperamentiga bog`liq bo`lib, ma'lum shaxs o`qituvchi uchun qulay bo`lgan o`qitish usullari va yo`llari majmuadir. U alohida metodikalarga ajratiladi. Pedagogika fani ma’lum o`quv fanlarini o`qitish qonuniyatlarini tadqiq qiladi. Masalan, tillar metodikasi, arifmetika metodikasi va shu kabilar. Metodikaning pedagogik texnologiyadan farqini tushunish va amalda har ikkisidan unumli foydalana bilish talab etiladi.Ular orasidagi farqlar quyidagi jadvalda keltirilgan Asosiy tushunchalar Pedagogik texnologiya Metodika 1 Ta'riflar Pedagogik texnologiya – insonga oldindan belgilangan maqsad bo`yicha ta'lim iy va tarbiyaviy ta'sir o`tkazish faoliyatidan iborat Metodika – ma’lum o`quv fani ni o `qitish hamda tarbiyaviy ishlar qonuniyatlarini tadqiq qiladi 2 Maqsad Komil insonni shakllantish Alohida o`quv fanlarini o`qitish va tarbiyaviy ishlarni sifatli bo`lishini ta'minlash 3 qo`llash Barcha ta'lim-tarbiya jarayonida Xususiy fanlarni o`qitishda

miqiyosi hamda tarbiyaviy ishlarda 4 Vositala r Barcha ta'lim iy va tarbiyaviy vositalar xususiy metodikalar Alohida o`quv fanlarini o`qitishda hamda tarbiyaviy ishlarda qo`llaniladigan vositalar 5 Pedagogik jarayon Ta'lim-tarbiya texnologiyasi asosida, ta'lim menejmenti va marketing asosida, ta'lim-tarbiya sohasidagi ilg`or tajribalarni umumlashtiruvchi loyihalar asosida rivojlanib boradi. Yetarli tayyorgarlikka ega mutaxassislar tamonidan qo`llanganda o`zaro o`xshash natijalar olinishi ta'minlanadi. Ta'lim-tarbiya metodikasi asosida ijodkor o`qituvchilarning ilg`or tajribalariga tayanib rivojlanadi. Xususiy tajribalar asosida boyitib boriladi. Pedagogik texnologiyaning tarkibiy qismi hisoblanadi har bir pedagogning natijasi har -xil bo`ladi. 6 Natija kafolati Oldindan belgilangan maqsadga erishish kafolati bor. Oldindan belgilangan maqsadga har bir o`qituvchi o`z imkoniyatlariga muvofiq turli darajada erishadi. Shu sababli talab darajasidagi natija kafolatlanmaydi. Asosan ijodkor o`qituvchilargina yaxshi natijalarga erishadilar. 7 Kelib chiqishi Xususiy metodikalarning rivojlanishi natijasida kelib chiqqan. Ta’lim tarbiyaning turli xususiy masalalarini hal qilish zarurati natijasida kelib chiqqan. Ushbu farqlar yuzasidan quyidagi fikrni eslash mumkin: ” Aslida zamonaviy ta’lim metodlari muqaddas qiziquvchanlikni hozircha batamom bo`g`ib tashlamagani deyarli mo`jiza, chunki bu nozik nihol ( ya’ni qiziquvchanlik) rag`batlantirish bilan bir qatorda, eng avvalo, erkinlikni talab qiladi, yo`qsa, u shaksiz, mahv bo`ladi ”. ( A.Eynshteyn).

Bu yerda ta’lim metodlari qiziquvchanlikka yetarlicha erkinlik bera olmasligi nazarda tutilmoqda. Pedagogik texnologiya esa bolaning qiziquvchanligini har tomonlama rivojlantirishga qaratilgan. “Pedagogik texnologiya”tushunchasi xususiy fanlar va mahalliy darajalardagi o`qitish metodikalari tushunchasu bilan mos keladigan hollar xususiy darajadagi pedagogik texnologiyalarga tegishli. Ular orasida faqat asosiy e’tiborni nimaga qaratilishida farqlar mavjud. Texnologiyalarda ko`proq prossesual, miqdoriy va hisob-kitob komponentlari ifodalansa, metodikalarda maqsad, mazmun, sifat va variantli yo`naltiruvchi tomonlari ko`proq ifodalanadi.Texnologiya metodikalardan o`zining qayta tiklanuvchanligi, natijalarining turg`unligi, ko`plab “agar”lar(agar o`qituvchi iste’dodli, agar bolalar qobiliyatli bo`lsa, agar yaxshi ota-onalar bo`lsa….) yo`qligi bilan farq qiladi.Ya’ni texnologiya tegishli tayyorgarlikka ega bo`lgan hamma mutaxasislar tomonidan qayta tiklash va qo`llash mumkinligi bilan juda ham individual bo`lgan metoddan farq qiladi. Metod – biror harakatni amalga oshirish yo`li, usuli yoki ko`rinishidan iborat. Bunda harakatni amalga oshirish yo`li deb, bajarilishi talab etilayotgan faoliyat uchun qo`llash mumkin bo`lgan bir nechta yo`ldan oldindan ko`zda tutilgan maqsadga muvofiq ravishda tanlangan yo`lga aytiladi. Harakatni amalga oshirish usuli deb, tanlangan ma’lum yo`ldan foydalangan holda oldindan ko`zda tutilgan maqsadga erishish uchun qo`llaniladigan harakat usullariga aytiladi. Hozircha metodlar ,metodikalar va texnologiyalar bitta tushuncha sifatida idrok qilinmoqda.Texnologiyalar va metodikalarni aralashtirilib yuborish shunday hollarga olib keladiki, ba’zan metodika texnologiyalar tarkibiga kirib qoladi, ba’zan esa aksincha Pedagogik texnologiya o`quv jarayoni (ya’ni o`qituvchining o`quvchining faoliyati bilan), uning tarkibi, vositalari, usullari va shakllari bilan eng ko`p darajada bog`langan.

O’quv fani va uni o’qitishning o’ziga xos xususiyatlariga muvofiq bo’lgan pedagogik texnologiyalarni tanlash Pedagogik texnologiyaning asosiy yo’nalishlari. Pedagogik texnologiyaning yo’nalishlari ko’p bo’lib, ulardan ayrimlari quyidagilar: Hozirgi an’anaviy ta’lim . XVII asrda Ya.A.Komenskiyning didaktik tamoyillari asosida shakllanib, hozirda dunyodagi maktablarda eng ko’p qo’llanayotgan sinf-dars tizimidan iborat. Zamonaviy pedagogik texnologiyalar asosan shu tizimni turli yo’nalishlarda takomillashtirish maqsadlarida yaratilib, hozirda turli yo’nalishlarda rivojlanmoqda. Pedagogik jarayonni takomillashtirish, uni o’quvchi shaxsiga yo’naltirishga asoslangan pedagogik texnologiyalar: hamkorlik pedagogikasi, ta’limning insonparvarlikka asoslangan texnologiyasi va boshqalar. O ’ quvchi faoliyatini faollashtirish va jadallashtirish asosidagi pedagogik texnologiyalar . Muammoli ta ’ lim , o’ yinlar , tayanch signallar konspektlari texnologiyalari va bosh q alar . O’quv materialini didaktik jihatdan takomillashtirish va qayta ishlab chiqishga asoslangan pedagogik texnologiyalar. Bu texnologiyalar o’rgatilayotgan bilimlarning didaktik tizimi chuqur mazmunga ega bo’lishi, bilimlarga tizimli nuqtai nazardan yondashish, o’quvchilarga bilimlarni egallashning eng maqsadga muvofiq yo’llarini o’rgatish kabi tamoyillarga asoslanadi. O’quv jarayonini samarali boshqarish va tashkil eilishga asoslangan pedagogik texnologiyalar. Bu texnologiyalarga tabaqalashtirilgan, individuallashtirilgan, dasturlashtirilgan ta’lim texnologiyalari; ta’limning jamoa usuli, guruhli, kompyuterli ta’lim texnologiyalari kabilar kiradi. Tabiatga muvofiqlashtirilgan pedagogik texnologiyalar. Bularga o’quvchining tabiiy imkoniyatlari, ta’lim-tarbiya jarayonini tashkil qilishning tabiiy imkoniyatlari va boshqa tabiatga muvofiq imkoniyatlardan to’liq foydalanishni amalga oshirishga asoslangan pedagogik texnologiyalar kiradi.

Rivojlantiruvchi ta’lim texnologiyalari. Bularga o’quvchi shaxsining ijobiy sifatlarini, ayrim sohalardagi bilimlarini, ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirish texnologiyalari kiradi. Bulardan tashqari xususiy (O’quv fanlari) pedagogik texnologiyalari, alternativ h amda mualliflik pedagogik texnologiyalari yo’nalishlari ham mavjud. Shuningdek, hozirda pedagogik texnologiyalarning boshqa yo’nalishlari ham mavjud bo’lib, ulardan asosiylari empirik, kognitiv, evristik, kreativ, inversion, integrativ, adaptiv, inklyuziv pedagogik texnologiyalardan iborat. Bu yo’nalishlarning asosiy xususiyatlari quyidagicha: Empirik -(tajriba) sezgi a’zolari orqali bilim olish. Bu texnologiyada asosiy e’tibor sezgi a’zolarining tabiiy rivojlanganlik imkonyatlariga tayangan holda bilim berish va ularni yanada takomillashtirib borishga qaratiladi. Kognitiv -(bilishga oid) atrofdagi olam to’g’risidagi bilimlar doirasini kengaytirish texnologiyasi. U tabaqalash (tarkibiy qismlarga ajratib o’rganish) tafakkurini shakllantiradi, bilish ehtiyojlarini rivojlantiradi. Evristik -(haqiqatni topish) yo’naltiriuvchi savollar berish yo’li bilan ta’lim berish tizimi. Topqirlik, faollikni rivojlantirishga xizmat qiluvchi, o’quv-izlanish ta’lim metodi. Optimallashgan (ko’p variantlardan eng ma’qulini, mosini, muvofig’ini tanlash) tafakkurni rivojlantiradi. Kreativ -(ijodiy) tadqiqot xarakteriga, xususiyatiga ega bo’lib, o’quvchilarda maqsadga yo’naltirilgan ijodiy tafakkurni jadal rivojlantiradi. Inverison -(almashtirish) axborotlarni turli tomondan o’rganish, o’rnini almashtirish xususiyatiga ega bo’lib, tafakkur (fikrlash) tizimini shakllantiradi. Integrativ -(yaxlitlash) axborotlarni tashkil qiluvchi cheksiz ko’p kichik qismlarning o’zaro ajralmas bog’liqligi, ularning yaxlitligi, bir butunligi asosida yagona to’g’ri xulosani aniqlash. Adaptiv -(moslashtirish) axborotlarni va ulardan foydalanish jarayonini o’rganish hamda o’rgatish uchun qulaylashtirish, moslashtirish asosida kutilgan natijaga erishish.

Inklyuziv -(tenglik) o’qituvchi bilan o’quvchining o’zaro munosabatlarida tenglik asosida ta’lim tarbiya jarayonini tashkil qilish. Shu bilan birga, imkoniyati cheklangan o’quvchilarning sog’lom o’quvchilar bilan birgalikda o’qishini tashkil qilish pedagogik texnologiyasi. Pedagogik texnologiyaning asosiy yo’nalishlari hozirgi an’anaviy ta’limni turli yo’nalishlarda takomillashtirish maqsadlarida yaratilib, hozirda rivojlanib bormoqda. Turli fan o’qituvchilari tomonidan har bir o’quv fanining asosiy xususiyati, mazmunining tarkibi, amaliy, nazariy qismlarining nisbatiga muvofiq ravishda eng qulay pedagogik texnologiyalarning empirik, kognitiv, evristik, kreativ, inversion, integrativ ,adaptiv, inklyuziv va boshqa yo’nalishlarini to’g’ri tanlash jiddiy ahamiyatga ega. Dars moduli va algoritimi Modul- pedagogik texnologiyani o`z ichiga olgan tarkibiy bo`lak bo`lib ; o`quv materiali mazmuni hamda dars jarayoni modullaridan tashkil topadi . Pedagogik texnologiya materiallarini modulllariga ajratish modullashtirish jarayoni bilan, kichik modul, modullar to`plami, birlamchi modul va modul darajasi tushunchalaridan foydalaniladi va quyidagichata’riflanadi. kichik modul,- pedagogik texnologiya tarkibidagi eng kichik birlikni ifodalaydi. Amalda bunday kichik modulni tashkil qiluvchi boshqa kichik modullarga ajratish mumkin emas deb hisoblanadi. birlamchi modul - pedagogik texnologiyani uning biror darajasidan boshlab tasvirlashga dastlabki modul sifatida tanlangan va o`z tarkibiga bir yoki bir nechta kichik modullarni oladigan modul. modullar to`plami ,- pedagogik texnologiyani uning biror darajasidan boshlab tasvirlash maqsadida bitta modul sifatida hisoblangan bir nechta modullar yig`indisi. modul darajasi - birlamchi modullarning o`z tarkibida aslida qancha modullarga ega ekanligiga qarab quyidagi darajalarga bo`linadi:  Bir o`quv mashg`ulotini o`tkazishga mo`ljallangan modullar ;

 O`quv fan i ning bir mavzusini , bir bo`limini , bir qismini yoki hamma tarkibiy  bo`laklarini o`qitish texnologiyasini tashkil etuvchi modullar.Ularni bloklar deb ham nomlanadi;  Bir nechta turdosh o`quv fanlarini yoki ayrim fanlarni o`qitish texnologiyasini tashkil qiluvchi modullari;  DTSning tarkibiy bo`laklarini va ularni bajarish texnologiyasini tashkil qiluvchi modullar;  O`quv reja va dasturlarning tarkibiy bo`laklarini va ularni bajarish texnologiyasini tashkil qiluvchi modullar;  Ta'lim vositalarini tashkil qiluvchi modullar ;  Pedagogik texnologiya jarayonida qo`llaniladigan usullarni tashkil qiluvchi modullar. Algoritm - pedagogik texnologiya bo`laklari (modullar)ning o`zaro joylashuvini hamda pedagogik texnologiya jarayonlarini amalga oshirish ketma - ketligining avvaldan belgilangan tartibi, ya'ni qoidasidir. Algoritmlash esa pedagogik texnologiya tarkibiy bo`laklarini amalga oshirish jarayonining ketma-ketligini belgilash bo`lib, ko`zlangan maqsadga erishish kafolatini amalga oshiradi. Odatda, pedagogik texnologiyani loyihalashda oldin uning algoritmi ishlab chiqiladii. Shu algoritmga muvofiq holda modullarning o`zaro joylashuvi tartibi aniqlanadi. Pedagogik texnologiyada algoritmlar alohida mashg`ulot yoki uning biror bo`lagi algoritmi, o`quv fanini o`qitishning umumdidaktik izchilligi algoritmi, o`quvchi faoliyatini, o`qituvchi faoliyati, o`zlashtirishni nazorat qilish jarayoni, maktabni boshqarish jarayoni algoritmi kabi turlarga bo`linadi. Pedagogik faoliyatning eng kichik bo`laklari o`zaro joylashuvini va shu faoliyatni amalga oshirish ketma-ketligini belgilash algoritmlashning birlamchi darajasi bo`lib, ularni birlamchi algoritmlar deyiladi.

Algoritmlash orqali pedagogik texnologiyani tegishlicha tayyorgarlikka ega bo`lgan mutaxassislar tomonidan oldindan belgilangan maqsadlarning to`liq amalga oshirilishini kafolatlagan holda amalga oshirish imkoniyati yaratiladi. Modullashtirish va algoritmlash madaniyati ta’lim-tarbiya jarayonida odat tusiga kirgan holdagina turli darajalardagi pedagogik texnologiyalarni yaratish va amalda qo`llash faoliyati yanada keng rivojlana boradi.

Похожие

Pedagogik texnologiya tamoyillari ( prinsiplari )

Ilg'or pedagogik texnologiya va uning tamoyillari

Pedagogik texnologiya nazariyasining mohiyati va ustuvor tamoyillari

Pedagogik texnologiya fanining nazariy mashg’ulotlar mazmuni

Zamonaviy pedagogik texnologiya nazariyasining umumiy asoslari