Педагогик технологиялар бўйича изоҳли таянч сўз ва иборалар - Педагогиka - Рефераты

Педагогик технологиялар бўйича изоҳли таянч сўз ва иборалар

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

183.5 KB

Педагогик технологиялар бўйича изоҳли таянч сўз ва иборалар Дадамирзаев Ғ. Педогогик технологиялар бўйича изоҳли таянч сўз ва иборалар. Методик қўлланма. Наманган, НамМПИ, 2008 йил, 30 бет. Методик қўлланмани тузишда Педагогик технология- ларда қўлланадиган асосий таянч сўз ва ибораларни тўплаб олинди ва уларни изоҳларини охирги вақтларда Республикамиз ва хориж адабиётларида, илмий журналларида ва интернет материалларида берилган маълумотлар асосида шакллантирилди Педагогик технологиялар жадал суръатлар билан ривожланиб ва унинг қўлланиш доираси кенгайиб бораётган ҳозирги шароитда таянч сўз ва ибораларнинг барчасини қамраб олишга кафолат бериб бўлмайди. Шунинг учун ҳар қандай таклиф ва мулоҳазаларни мамнуният билан қабул қилинади ва келгусида ҳисобга олинади. Методик қўлланмадан узлуксиз таълим тизимининг педагоглари ва олий таълим муассалари “Касб таълими” бакалавриат ва магистратура талабалари фойдаланишлари мумкин. Тузувчи: Дадамирзаев Ғуломқодир – ф-м.ф.н., Электроэнергетика кафедраси доценти 1

Тақризчи: Абдурахмонов Шерзод- Педагогика ва педагогик технологиялар кафедраси мудири, доцент Методик қўлланма НамМПИ илмий-методик кенгашининг 2008 йил 20 ноябр йиғилишида муҳокама қилинган ва чоп этишга рухсат берилган. Кириш Республикамизда ривожланган мамлакатлар қатори жаҳон таълим тизимида юқори самара бераётган илғор таълим технологияларини ўзлаштириш ва амалда қўллаш жадал суръатлар билан амалга оширилмоқда. Бунинг ёрқин мисоли сифатида Ўзбекистон Республикаси Олий ва Ўрта махсус таълим вазирлигининг ташаббуси билан бир гуруҳ педагог олимлари томонидан ижодий ҳамкорликда “Педагогик технология тамойиллари ва қоидалари” ни ишлаб чиқилгани ва уни амалда фойдаланиш учун тавсия қилинганини кўрсатиш мумкин. Таълим технологиясининг асосини таълим жараёнини ва таълим олувчиларнинг белгиланган шароит ва вақт ичида кўзланган мақсадга эришишларини кафолатлаш мақсадида бошқаришга йўналтирилган ғояси ташкил қилади. Содда қилиб айтганда, таълим технологияси – бу таълим жараёнида ўқув мақсадларига кафолатли эришиш учун талабалар ва педагоглар ўъзаро фаолиятининг самарали ташкил этилишидир. Таълим технологияси элементлари (усуллар, воситалар, йўллар ва шакллар) ни танлашда аввало уларнинг назарий асосларини ўрганиш ва ундан кейин амалда қўллаш талаб этилади. Бунинг учун педагогик технологияларга тегишли таянч сўз ва ибораларнинг мазмунини тушуниб етиш керак. Ўқув адабиётларидан уларни излаш ва топиш вақт талаб қилади. Педагогика ва педагогик технологиялар бўйича 2

мутахассис бўлмаган ўқитувчилар учун терминлар тушунарсиз бўлиши мумкин. Уларнинг маъносини эса махсус энциклопедиялардан қидиришга тўғри келади. Педагогик технологиялар фанини ўқиётган талабаларда ҳам юқоридаги муаммолар ҳосил бўлади. Ушбу методик қўлланманинг мақсади педагогларнинг ва таълим олувчиларнинг юқорида кўрсатиб ўтилган қийинчиликларини тезкорлик билан бартараф этишларига кўмак беришдир. Таянч сўз ва ибораларни изоҳлашда илмий терминларни камроқ ишлатишга, содда ва қисқа мазмунда ёзишга ҳаракат қилинди. Уларнинг кераклисини топишга қулайлик яратиш мақсадида алфавит (алифбе) тартибида териб чиқилди ҳамда мундарижа киритилди. Методик қўлланмадан фойдаланувчида пайдо бўлган янги таянч сўз ва ибораларни ёзиб қўйиш учун очиқ бет қолдирилди, уларни муаллифга тақдим қилиш орқали Методик қўлланма ҳажми ва мазмунининг бойишига ҳисса қўшган бўласиз. 3

1. “Ақлий ҳужум”- микрогуруҳлар ёрдамида янги-янги ғояларни яратиш, муаммоларни ҳал қилаётган талаба (ўқувчи)ларнинг кўпроқ ғояларни ўртага ташлашини таъминлаш ва улар ичидан тўғрисини ажратиш. “Ақлий ҳужум” ўтказиш қоидалари: 1) фикрни чекламаслик ; 2) ҳар қандай фикрни қабул қилиш; 3) ғояларга тушунтириш бермаслик; 4) ғояларни танқид ёки муҳокама қилмаслик; 5) барча айтилган таклифларни ёзиб бериш; 6)жараён тўхтатилгач фикрларни муҳокама қилиш ва мақбулини танлаш, унинг эгасини тақдирлаш, лекин ҳеч қандай ғояни танқид қилмаслик . 2. Авторитар услуб- гуруҳ фаолиятини арзимас даражагача чеклашга олиб келадиган, мулоқат одатда “юқоридан- пастга” бўладиган, ўқувчиларга танбеҳ бериш уларни рағбатлантиришга нисбатан кўпроқ учрайдиган, ўзаро ҳамкорлик буйруқ, кўрсатма, йўл-йўриқ кўрсатишга асосланган, эътирозлар қабул қилинмайдиган, ўқитувчини тўла-тўкис ҳақ қилиб кўрсатишга йўналтирилган услуб. 3. Блум таксаномияси (грекча-тартиб билан жойлаштириш, нарсаларнинг табиий боғлиқлиги ва хусусиятларига кўра тузилиши асосида тавсифлаш ва тизимлаштириш) бўйича тузилган саволлар фикирлаш қобилиятини ривожлантиради, фикрлашга мажбур қилади. У ўзлаштиришнинг қуйдаги олтита даражасига мувофиқ тузилган саволлар туркумидан иборатдир: билиш, тушиниш, қўллаш, таҳлил, синтез, баҳолаш. Билиш - ёддан айтиб бериш, маълумот бериш, номлаш, ёзиш, фарқлаш, таниш, ҳикоя қилиш,... Тушиниш - далиллар келтириш, алмаштириш, белгилаш, тушунтириш, ўзгартириш, тасвирлаш, шархлаш,... 4

Қўллаш - ҳиссоблаш, намойиш этиш, фойдаланиш, ўқитиш, таърифлаш, жорий этиш, амалга ошириш,... Таҳлил - келтириб чиқариш, ажратиш, табақалаштириш, таснифлаш , текшириш,гуруҳлаштириш,... Синтез -ихтиро қилиш, умумлаштириш, бирлаштириш, режалаштириш, ишлаб чиқиш, лойиҳалаш,... Баҳолаш - ташҳиз қўйиш,исботлаш, асослаш, текшириш, назорат қилиш, таққослаш, қиёслаш,... 4.Блум таксономиясига мувофиқ феъллар Ўзлаштириш даражаси феъллар Ўзлаштириш даражаси Феъллар Билиш Эсга туширади Эслаб қолади Айтиб беради Ахборот беради Такрорлайди Танлайди Таҳлил Ажратади Туркумлайди Саралайди Гуруҳлайди Бўлиб чиқади Тизимлайди Тушуниш Тавсифлайди Белгилайди Изоҳлайди Очиб беради Қайта ишлайди Тадбиқ этади Фойдаланади Синтез Умумлаштиради Режа тузади Иншо ёзади Лойиҳалайди Яратади Ҳосил қилади Қўллаш Ечади Ҳисоблайди Амалга оширади Намойиш этади Баҳолаш Ташҳислайди Муносабат билдиради Исботлайди Назорат қилади Мезонга солиштиради 5

5. Венн диаграммаси - икки ёки ундан ортиқ тушунчалар- нинг ўзига хос ва умумий жиҳатларини таҳлил қилиш ва умумлаштиришда қўлланадиган интерфаол усул. Бунда иккита доира бир-бирига кесишган ҳолда чизилади. Ўнг ва чап доирага тушунчаларнинг ўзига хос хусусият - лари, доираларнинг кесишган соҳасига эса улар учун умумий бўлган жиҳатлар ёзилади. Венн диаграммасини тузишни талабаларга топшириқ сифатида берилади. 6. Демократик услуб- раҳбар жамоа фикрига таяниб иш кўриш орқали намоён бўлади.Ўқитувчи фаолият мақсадини ҳар бир таълим олувчи онгига етказишга, муҳокамага барчани жалб қилишга, мақбул фикрларни рағбатланти- ришга, ишонч ҳосил қилдиришга, ўз-ўзини бошқаришга қаратилган услуб. Бу услубда таълим олувчи қобилиятлари намоён бўлади, фаоллашади, ташаббускорлик ривожланади. Ўқитувчининг мулоқат усуллари маслаҳат, муҳокама, ахборот бериш, масалани ўртага ташлаш ва шу кабилардан иборат бўлади. 7. Дастурлаштирилган ўқитиш технологияси - ўқитиш ускуналари (ЭҲМ, дастурлаштирилган дарслик, кинотрена- жер ва бошқ) ёрдамида дастурлаштирилган ўқув материали муайян мантиқий изчилликда бериладиган, нисбатан катта бўлмаган ўқув ахборотлари (“кадрлар”, “файллар”, “дискетлар” ва бошқ.) сериясидан иборат бўлади. Ҳозирги вақтда таълим дастурлари ва уларни яратиш тез суръатлар билан ривожланиб бормоқда. Уларни турли вариантларини интернет сайтларидан топиш мумкин. Дастурлар: равон, тармоқланувчи, соддалаштирилган, аралаш, алгоритмик, блокли, модулли бўлиши мумкин. Билимларни тўла ўзлаштиришга мосланган дастурлар ҳам мавжуд. 6

8. Замонавий методик салоҳият - педагогнинг ўз устида ишлаши, замонавий педагогик технологиялардан фойдаланиш, таълим олувчиларни ўқув жараёнида фаол бўлишини таъминлаш, дарс жараёнида ўзининг анъанавий ўқув моделини ўзгартираолиши, ўзининг кўпроқ интерактив бўлиши, ахборот технологияларидан самарали фойдаланиш, коммуникабеллик, ўзгарувчанлик, мустақил қарорларни қабул қилаолиши, ўз фаолиятини танқидий баҳолай олиши ва зарурий хулосалар чиқариб олиши, таълим олувчилар фикрларига ҳурмат билан қараши, уларни мустақил фикрлаш қобилиятларини шакллантираолиши. 9. Интерфаол дарс модели – босқичлар асосида дарс ташкил қилиш. 1.Ташкилий: давомат, дарсга тайёргарликни аниқлаш, микроҳуруҳларни шакллантириш, аниқлаштирилган ўқув мақсадларини муҳокама қилиш, ўқув мотивларини шакллантириш. 2.Чақирув (даъват): қисқа ахборот бериш, микрогуруҳлардаги мавзуга тегишли тушунчаларни фаоллаштириш, бунда “Ақлий ҳужум”, “Кластер” ва бошқа интерфаол стратегия- лардан фойдаланиш. 3.Англаш: микрогуруҳлар таркибида материални мустақил ўрганиш, мавзуга мос келадиган интерфаол усуллардан фойдаланиб, мавзуни тўла ўзлаштиришга эришиш. 4.Мулоҳаза: янги олинган билимларни умумлаштириш, уларни ўқув мақсадлари билан таққослаш, микрогуруҳлар ва уларни иштирокчиларини рағбатлантириш. 5. Уйга вазифа: дарсни якунлаш, вазифанинг мазмуни умумлаштиришга, таққослашга, фарқлашга, туркумлашга, таянч сўз ва ибораларни тавсифлашга, умуман олганда, таълим олувчини фикрлашга ундовчи бўлишини таъминлаш. 7

10. Интеграл педагогик технология усули. Унинг асосий мазмуни ва қисмлари: - ҳар бир ихтисослик бўйича таълимнинг режалаштирилган (лойиҳалаштирилган) натижалари кўп даражали диагностик (ташҳизли) ва амаллар бўйича бажариладиган ўқув вазифалари шаклида тақдим этилади; - таълим жараёнининг йирик тузилмаси дарслар блоки шаклида бирлаштирилиб, таълим мазмунининг катта бирлигини ташкил этади; - жамоавий ўқитиш гуруҳ фаолиятининг мониторинги асосида ташкил этилади, таълимнинг ҳар бир қадами олдингисининг натижасига биноан режалаштирилади; - таълим жараёнини бошқариш ва ўқитиш компьютерлар воситасида амалга оширилади. 11. Информацион таълим технологиялари – ҳисоблаш ва бошқа ахборот техникаси ҳамда махсус дастурий , инфор- мацион ва методик таълимотдан фойдаланиб амалга ошириладиган ўқитиш технологияси. Ҳозирги вақтда қуйидаги ахборот воситаларидан фойдаланилмоқда: элек- трон дарсликлар; мультимедиа тизими; автоматлашти- рилган лойиҳалар тизими; ахборот-ресурс каталоглари; маълумотлар банки; локал ва тақсимланган тизимлари; электрон почта; овозли электрон почта; электрон эълон доскалари; телекоммуникациялар; стол электрон типографиялари; автоматлаштирилган ишчи ўринлари. 12. Критик фикрлаш – ғояларни ва уларнинг аҳамиятини кўпфикрлилик асосида кўриб чиқиш ҳамда уларни бошқа ғоялар билан таққослаш бўлиб, фикрлашнинг энг юқори даражасидаги ақлий фаолият. У уч босқичда ривожланиб боради: даъват, англаш, мулоҳаза. 8

Даъват- янги ўрганилаётган муаммо бўйича мавжуд маъ- лумотларни аниқлаш, таълим олувчини фаоллаштириш, аниқ мақсадга йўналтириш, қизиқиш уйғотиш. Англаш– мустақил ўзлаштириш, тушунчалар кетма- кетлигини фикран кузатиб бориш. Мулоҳаза - билимни умумлаштириш ва мустаҳкамлаш, ўқув мақсадига эришиш, билимни қуйи даражасидан юқорироқ даражасига ўтказиш, янги ғоя ва тушунчаларни оғзаки ва ёзма ифодалаш, мунозара ва диалогда иштирок этиш. 13. Кубик – кўрилаётган масалани турли томондан, изма-из, осондан қийинга томон йўналишда тасаввур этиш имкония- тини берувчи усул. Кубикнинг ҳар бир томони учун мавзу бўйича топшириқ берилиб, 40-60 секунд вақт ажратилади. Масалан: 1) Бу нима? Унинг ранги, ўлчамлари, шаклини тасаввур қилинг ва ёзма таърифланг. 2) Таққосланг: у нимага ўхшайди ва нимадан фарқ қилади? 3) Ассоциация: таъсуротингизни изоҳланг? У сизни нима тўғрисида ўйлашга мажбур қилади? 4) Таҳлил қилинг: у нимадан ва қандай ясалган? Қандай қисмлардан тузилган ва нималардан ташкил топган? 5) Қўлланг: бу нимага ярайди? Уни қаерда қўллаш мумкин? 6) “ҳа” ва “йўқ” ларни асосланг, унга ишончли далил ва асословчи фикрларни айтинг. 14. Кейс стади – педагогик ўйин тавсифидаги таълим усули бўлиб, у ўзида интеллектуал юксалиш ва назорат малакаси- ни мужассамлаштиради. Унда иштирокчиларга ҳақиқий ҳаётий вазият бўйича фикр юритиш таклиф қилиниб, муам- мони ечиш жараёнида ўқув материали ҳам ифодаланади. 9

Кейсларни ҳал қилиш алгоритми : 1. Топшириқни бериш (дарснинг технологик моделини аниқлаш) 2. Ўқитувчининг кириш сўзи (асосий саволларнинг қўйилиши) 3. 4-6 кишидан иборат микрогуруҳлар тузиш. 4. Микрогуруҳлар фаолиятини ташкил қилиш. 5. Микрогуруҳлардаги жавоблар билан танишишни ташкил қилиш. 6. Микрогуруҳлараро мунозара (полилог) ташкил қилиш. 7. Ўқитувчининг вазият ечими тўғрисидаги умумлаштирувчи сўзи. 8. Талабаларнинг эксперт томонидан баҳоланиши. 9. Таълим олувчиларнинг машғулот ҳақидаги фикрлари. 10. Ўқитувчининг машғулот бўйича якунловчи сўзи. 15. Компьютерли ўқитиш технологияси – таълим олувчиларнинг ахборот билан ишлаш кўникмаларини шакллантирувчи, уларнинг интеллектуал қобилиятларини ривожлантирувчи, оптимал ечимларни мустақил ечишга ва топишга ўргатувчи, тадқиқотчилик фаолиятларини кучайтирувчи технологиядир. Бунда билимларни баҳолаш мезонлари муҳим муаммо ҳисобланади. Ушбу технология асосан мустақил таълимга йўналтирилгани сабабли баҳолаш жараёнини ташкил этишда нафақат тестлар, балки ўқитувчининг бевосита иштироки ҳам талаб этилади.Чунки таълим олувчилар фаоллигини ва мустақил ишлаш қобилиятини ҳам ҳисобга олиш керак бўлади. Компътерли ўқитишда ўргатувчи технологияларни қўллаш натижасида ўқув мақсадларига самарали эришилади. 16. Кластер (ахборотларни ёйиш) – педагогик стратегия бўлиб, у кўп вариантли фикрлаш, ўрганилаётган тушунча (ҳодиса, воқеалар) ўртасида боғланиш ўрнатиш 10

малакаларини ривожлантиради, эркин ва очиқдан-очиқ фикрлашга ёрдам беради. “Кластер” сўзи ғунча, боғлам маъносини беради. Кластер тузиш кетма-кетлиги: 1. Синф ўқув тахтаси ўртасига таянч сўз ёки ибора ёзилади. 2. Кичик гуруҳдаги ёки якка тартибдаги талабаларга ушбу сўз ёки иборага тегишли бўлган сўзлар ёки гапларни ёзишни талаб қилиб, “Ақлий ҳужум” ўтказилади. 3. Тушунча ёки ғоялар ўртасидаги боғланишни ўрнатиш талаб этилади. 4. Эслаган вариантларнинг барчасини ёзиш тавсия қилинади. 17. Либерал услуб – анархик, бепарво. Ўқитувчи жамоа ҳаётига аралашмасликка ҳаракат қиладиган, фаоллик кўрсатмайдиган, қарама-қарши таъсирларга бўйсинадиган, обрў учун курашмайдиган услуб. Ўқитувчи–барча билан, ҳаттоки таълим олувчиларнинг ҳар қандай фикрлари билан келишиб кетаверади, муросасоз, ўринсиз раҳмдиллик кўрса- тувчи, масалага бепарво қаровчи. 18. Муаммоли вазият яратиш усуллари: - ҳодисалар,ўрганилаётган тушунчалар моҳиятини тушун- тириш учун муаммоли вазифа қўйиш; - таълим олувчиларни ҳодисалар ва фактлар орасидаги зид- диятлар ва номувофиқликларни тушунтирибберишга ундаш; - илмий тушунчалари ва ҳаётий тасаввурлари орасидаги зиддиятни келтириб чиқарадиган факт ва ҳодисаларни таҳлил қилишга ундаш; - таълим олувчиларни факт, ҳодиса, ҳатти-ҳаракатлар, хуло- саларни солиштириш, қиёс қилишга ундаш; 11

- таълим олувчиларни гўё тушуниб бўлмайдиган характер- даги ва фан тарихида илмий муаммони қўйилишига сабаб бўлган фактлар билан таништириш. Муаммоли вазият вариантлари жуда кўп бўлиб, уни ташкил қилишни турли имкониятларидан фойдаланиш мумкин. 19. Мотивация (таълимда) -таълим олишнинг зарурлигини тушуниб етиш. Ижтимоий-сиёсий хаётда онгли равишда қатнашишга,ижтимоий жараёнларга фаол таъсир этаолиш- га, мамлакат, оила тақдирига жавобгар бўлаолишга, муста- қил ва эркин фикрлашга эришиш учун чуқур билимли бўлиш кераклигини англаш. Мотивация айниқса илғор педагогик технологияларда ўзининг моҳият мазмуни билан намоён бўлади. 20. Муаммоли ўқитиш технологияси – таълим беришнинг энг самарали усулларидан бўлиб, у асосан илмий билимлар асосида муаммоли вазиятлар мантиқини шакллантиради. Унда ўқитувчи аввало муаммоли вазият яратади, саволлар қўяди, масалаларни, тажриба топшириқларини таклиф қилади, уларни ечишга қаратилган муҳокамани уюштира- ди, хулосаларнинг тўғрилигини тасдиқлайди. Таълим олувчилар олдинги билим ва кўникмаларига асосланиб, муаммоли вазиятни ҳал қилиш йўлларини қидирадилар ва таклифлар киритадилар. Ҳодисалар сабабларини аниқлаган ҳолда, уларни келиб чиқишини тушунтирадилар, муаммоли вазиятни ечишнинг энг оқилона вариантини танлайдилар. Бу усул таълим олувчиларнинг қизиқишини оширади, фикрлаш қобилиятини ривожлантиради. 21. Модулли ўқитиш технологияси - ўқитувчи томонидан фаннинг қатор мавзуларини бирлаштирувчи бўлимларга (модулларга) ажратилиши бўлиб, одатда фан 10-15 та бўлаклардан иборат бўлади ва энг оддий ҳолларда дарсликнинг бобларига мос тушиши мумкин. Ҳар бир 12

таълим олувчи ҳар қайси модул юзасидан изчил йўл-йўриқ олади, унда модулнинг мақсадлари кўрсатилади, ўқув ишларининг маълум турлари тавсия қилинади, модул бўйича мустақил иш топшириқлари келтирилади. Таълим олувчилар томонидан ўқув фаолияти турлари эркин танланади ва модул бўйича алоҳида синов ўтказилади. Модулли ўқитиш – таълим беришнинг истиқболли шаклларидан бири бўлиб, у таълим олувчиларнинг билим имкониятларини ва ижодий қобилиятларини ривожлан- тириш тизимига энг яхши мослашгандир. 22. Масофавий таълим – ўқитишнинг янги технологияла- ридан бири бўлиб, у махсус ахборот тизимидир. Унда таъ- лимнинг муддати, жойи ва вақтини талабанинг ўзи танлай-ди.Унинг характерли хусусияти-модуллилик, иқтисодий самарадорлик, турли хил ахборотлардан фойдаланиш имкониятининг мавжудлиги ва б. Ўқув адабиётлари ва воситаларига– чоп этилган материал- лар,телеведение кўрсатувлари, аудио ва видео кассеталар, компакт дисклар, компьютер материаллари киради. Унда таълим жараёнини бошқариш ва таълим олувчилар билимини назорат қилиш такомиллашади, тест назоратидан кенг фойдаланилади. У масофавий таълим усулларига мос ҳолда турли дидактик воситалар ёрдамида маълум бир мақсадга эришишга хизмат қилади: намойиш этиш, тушунтириш, ҳикоя қилиш, суҳбат, машқ, масала ечиш, ёзма иш, тест топшириқларини бериш ва б. 13

23. Мустақил ишларнинг турлари 24. Мультимедиа – кўп ахборотли маъносини билдириб, қўлланмалар, яъни маълумотлар уч ўлчамли график кўри- нишда, овозли, видео, анимация ва қисман вербал (матн) шаклида бериладиган ўқув воситаси. Мультимедиа маҳсулотлари узлуксиз таълим тизимининг барча турлари учун белгиланган соатлар ҳажмида ўқув қўлланмалар сифатида фойдаланиш учун тавсия этилган. Илғор педаго- гик технологиялар асосида дарс ўтилганда мультимедиа маҳсулотларидан фойдаланиш самарадорликни янада оширади. 25. Парадигма – илмий ҳамжамиятда маълум тарихий давр ичида ҳукмронлик қиладиган муаммони қўйилиш модели ва унинг ечими, тадқиқот методларининг бошланғич қарашлар схемаси. Ҳозирги даврда педагогик парадигма сифатида илғор педагогик технологияларни кўриш 14Мустақил ишларнинг турлари Маъруза мавзулари билан боғлиқ муста- қил ишлар Семинар,амалий машғулотлар билан боғлиқ ишлар Реферат,доклад, курс ишлари (лойи ҳалари) тайёрлаш Жорий, оралиқ, яку- ний назоратлар билан боғлиқ ишлар Малакавий амалиёт лар билан боғлиқ ишлар Махсус курсларни ўрганиш билан боғлиқ ишлар Битирув иши, магистрлик диссертациясини тайёрлаш билан боғлиқ ишлар

мумкин. Чунки ХХ асрнинг иккинчи ярми ва ХХI аср тарихий даврида педагогикада асосан педагогик технологияларнинг тадқиқот методлари ривожланди. Унинг янги-янги стратегиялари юзага келди ва бу жараён давом этмоқда. 26. Педагогик технология - таълим олувчи шахсига йўналтирилган, демократик ҳамда такрорланувчан ўқиш натижаларини кафолатлайдиган таълим жараёнини лойиҳалаш, амалга ошириш ва баҳолашнинг тизимий методидир (Ўзбекистон таърифи, 2008 й). -билим бериш ва уни эгаллашда техника ва инсон ресурсларини ўъзаро узвий боғлиқ ҳолда кўриб, бутун таълим жараёнини лойиҳалашда ва амалда қўллашда мажмуали ёндашув усулидан фойдаланишдир (ЮНЕСКО таърифи, 1998й). 27. Педагогик технологиялар туркумлари: 1. Қўлланиш соҳаси бўйича: умумпедагогик, айримфанлик, айрим ёки торметодик. 2. Ўзлаштириш концепцияси бўйича: ривожланувчи, нейро- лингвистик (“тил” билан нерв тизими мутаносиб) ва бошқ. 3. Ташкилий шакли бўйича: аудиторияли, якка тартибли, гуруҳли, таълимнинг жамоавий усули, дифференция- ланган (табақалаштирилган, ажратилган) таълим. 4. Таълим олувчига ёндашув бўйича: авторитар, демократик, шахсга йўналтирилган, ҳамкорлик техноло- гияси ва бошқ. 5. Устун келадиган метод бўйича: репродуктив, иллюс- тратив-тушунтирув, ривожланувчи таълим, ўйинли, муам- моли-изланувчи, ижодий ва б. 15

6. Таълим олувчиларнинг даражаси бўйича: оммавий технология, ўрнини қопловчи, истеъдодлилар билан ишлаш, қолоқлар билан ишлаш технологияси. 28. Педагогик технология тузилма (структура) си: 1. Концепция (философик, психологик, дидактик ва ижтимоий – педагогик асослаш) 2. Таълим мақсади, таълимнинг режалаштирилган натижалари. 3. Таълим мазмуни. 4. Талабалар жорий ҳолатини ташҳиз қилиш воситалари. 5. Белгиланган шароит учун энг мувофиқ моделни танлаш мезонлари. 6. Таълим моделлари тўплами (талаба ва педагог фаолия- тининг метод ва шакллари) 29. Педагогик технологиянинг индивидуаллаштирилган тизими: - ўқув материали мазмунини (олдин ўтилган қисми-модул мазмунини ҳам ) талаба тўлиқ ўзлаштириб олишига эришиш; - ҳар бир талаба ўзининг билимни ўзлаштириш тезлигига биноан алоҳида ишлашини таъминлаш; - маърузадан талабаларда мотив ҳосил қилиш ва умумий йўналтириш учунгина фойдаланиш; - ўқув ахборотларини баён қилиш учун нашр этилган ўқув қўлланмаларидан фойдаланиш; - ўқув материалларининг қисмларини талаба ўзлаштириб олганини аниқлашда ёрдамчи- ассистент ва аълочи талабалардан фойдаланиш. Ушбу услубдан модулли ўқитиш технологияларида кенг фойдаланиш мумкин. 30. Педогогикада мониторинг- мониторинг инглизча “узлуксиз кузатиш” маъносини билдириб, педагогик 16

мониторинг ўқув жараёнини узлуксиз, узоқ муддатли кузатиш ва бошқаришдир. У ўқитувчи ва таълим олувчини тўғри қарорлар қабул қилишга имкон яратадиган зарур ахборот билан таъминлайди. Унда ўқув-тарбиявий жара- ённинг натижалари ва мақсадга эришиш учун ишлатила- диган воситалар текширилади ва таҳлил қилинади. Мониторинг педагогик технологиянинг қанчалик самара- ли ва истиқболли эканини аниқлайди. 31. Педогогик маҳорат – шахснинг педагогик сифатлари мажмуи ва ўқитувчи томонидан касбий педагогик фаолият- ни мустақил равишда самарали ташкил этишни таъминлаш бўлиб, у педагогнинг фаолият моҳирлигини энг юқори чўқ- қисига эришганлигини билдиради. Таркибий қисмлари: 1.Педагог шахсининг инсонпаварлик йўналишига эга бўли- ши, унинг қадрият йўналишлари ва идеалларининг барка- мол авлодни тарбиялаб етишга йўналтирилгани; 2. Му- тахассислигига тегишли фанлар бўйича ўқитиш методи- каси ва технологияси, педагогика ва психологиядан талаб даражасидаги билимга эга бўлиши; 3. Илғор педагогик ва ахборот технологиясини эгаллаши ҳамда улардан самарали фойдалана олиши. 32. Педагогик мулоқат – ўзаро таъсир кўрсатишнинг бир тури бўлиб, ижтимоий-психологик ўъзаро таъсир кўрсатиш- нинг жамоа тизимини ифодалайди. Мулоқатни қуйидаги йўналишларга ажратиш мумкин: 1. Педагогнинг алоҳида таълим олувчи билан мулоқати; 2. Педагогнинг алоҳида та- лаба-ўқувчи орқали бутун аудитория билан мулоқати; 4.Педагогнинг бутун аудитория орқали алоҳида талаба- ўқувчи билан мулоқати. Илғор педагогик технологиялар асосида дарс ўтишда мулоқат қилишнинг янги сифатлари намоён бўлади: талабаларнинг микрогуруҳ ичидаги мулоқати; микрогуруҳ- 17

ларнинг ўъзаро мулоқати; ўқитувчининг микрогуруҳлар ва уларнинг лидерлари билан мулоқати ва б. 33. Синквейн ( ахборотни йиғиш ) – ( французча беш маъ- носини билдиради ) ўрганилаётган материални пухта англаш учун қўлланадиган интерфаол усуллардан бири бўлиб, унда тушунча (ҳодиса, воқеа, мавзу) йиғилган ҳолда турли вариантларда ва турли нуқтаи назар орқали ифодаланади. Мураккаб ғоя, сезги ва ҳисоботларни бирнечагина сўзлар билан ифодалаш малакасини шакллантиради, критик фикрлаш қобилиятини ривожлантиради. Синквейн – мавзуга тегишли беш қаторли сўзлар тўплами: 1- қаторда мавзу битта сўз бўлиб, от билан ифодаланади (ким?, нима?) 2- қаторда 2 та сўз – сифат (қандай?, қанақа?) 3- қаторда функцияни англатувчи учта сўз (феъл) 4- қаторда 4 та сўздан иборат фикр (сезги) 5- қаторда мавзу моҳиятини такрорлайдиган, унга ўхшаш 1 та сўз ёзилади. 34. Технология – юнонча “teche” сўзидан олинган бўлиб, маҳорат, санъат ва “logos” - сўз, таълимот маъносини анг- латади. Субъект томонидан обеъктга кўрсатилган таъсир натижасида объектда сифат ўзгаришига олиб келувчи жараён. Технология ҳар доим зарурий воситалар ва шароит- лардан фойдаланиб, обеъктга йўналтирилган мақсадли амалларни муайян кетма-кетликда бажаришни кўзда тутади. Таълим технологияси ўқув жараёни иштирокчиларининг (таълим берувчи ва олувчи) ўъзаро ҳаракат усули ва воситаларидир. 35. Технологик ёндашув – педагогика фанининг қонуният- ларидан бири бўлиб, таълим технологиясини қўллаш учун унга амал қилиш талаб этилади. У таълим олувчининг билим ўзлаштиришини қулайлаштириш мақсадида, аввало, 18

ўқув материалини (ахборотни) бир-бири билан ўъзаро боғлиқ қилишни, бўлаклар (ўқув элементлари) га ажратиш- ни, сўнгра таълимда мўлжалланган натижага эришиш учун бажариладиган ўқув-билим фаолиятини (ҳаракатлар, амаллар) кетма-кет, босқичма-босқич ва изчил амалга оширишни, лойиҳалаштирилган ишлар ва амалларнинг барчасини бирдек бажаришни тақазо этади. Педагогик технологияни амалиётда қўллаш учун дарслик, ўқув қўлланма ва дидактик материалларни педагогиканинг юқори талаби (қонунияти) асосида қайта ишлаб чиқиш керак бўлади. 36. Талабанинг мустақил иши – ўқитувчи раҳбарлиги ва назоратида унинг иштирокисиз олиб бориладиган иш бўлиб, унда билишнинг янги кўникмалари шаклланади, олинган билимларнинг амалиётга қўллашнинг шахсий ишончи юзага келади. У ўқув жараёнининг муҳим шаклларидан бири ҳисобланиб, маъруза, семинар ва амалий машғулот дарсларида илғор педагогик технологиялар асосида амалга оширилади ва ўқишдан ташвари вақтларда абсолютлаштирилади. 37. Таълимда инновациялар - таълим олувчиларнинг талаб- ларини қондириш учун янги ғоя ва билимларни уларга етказиш. Таълимда инновацияларнинг турлари: - технологик инновациялар - ишлаб чиқариш инновация- ларидан фойдаланиш; - педагогик инновациялар- ўқитиш ва таълим беришда янги метод ва дидактик усуллардан фойдаланиш; - иқтисодий инновациялар – таълимни бошқаришда иқтисо- дий механизмлардан фойдаланиш; -инновацион менежмент – инновацион жараёнларни бошқа- ришда қўлланадиган тамойиллар, методлар ва қуроллар; 19

-бошқарувда инновация – ташкилий инновацияни ишлаб- чиқиш ва амалга ошириш. 38. Таълим технологиясини лойиҳалаш алгоритми 39. Тест – инглизча синов сўзидан олинган бўлиб, биринчи бор 1864 йилда Буюк Британияда Ж. Фишер томонидан ўқувчиларни билим даражасини текшириш учун қўлланил- ган. Тестларнинг турлари: психологик; интеллектуал ри- 20Талабаларнинг таянч тайёргарлигини аниқ - лаш Эгалланадиган касбий фаолият таҳлили Белгиланган мақсадни ишлаб чиқиш Таълим мазмунини танлаш ва тузили- шини белгилаш, уни ўзлаштириш вақтини ва талаба лар юкламаси да- ражасини ҳисоб- лаш Ўқув элементлари ни, дидактик мате риалларни, мотива цион вазиятларни тузиш, дарснинг тузилиши ва мазму нини ишлаб чиқиш Услублар, ташкил қи- лиш шакллари, таъ- лим ва мустақил таъ- лим воситаларини биргаликда олиб бориш йўлларини танлаш Дарсни ва мустақил ишни режалаштириш да фанлараро боғла ниш элементларини киритиш Назорат ишлар тарти- бини лойиҳалаш Ўқув жараёнига тадбиқ этиш ва олинган натижалар асосида тузатишлар киритиш Таълим технологиясин и лойиҳалашнинг умумлашган алгоритми 1 32 4 6 9 8 75

вожланиш даражасини аниқловчи, педагогик; муайян касбга яроқлиликни аниқловчи. Тест топшириқларини тузишга оид дидактик талаблар (14 та): 1. Ўқув мақсадига мувофиқлик; 2. Материалнинг аҳа- миятлилиги; 3. Илмий аниқлик; 4. Изчиллик; 5. Тўкислик ва уйғунлик; 6. Ўзлаштириш даражасига кўра табақалашти- риш; 7. Самарадорлик; 8. Қатъий белгиланган вақт; 9. Их- чамлик; 10. Тил равонлиги, аниқлиги, бир маънолиги; 11. Мураккаблик меъёри (яроқлилиги); 12. Тўғри жавобда қўшимча белгиларнинг мавжуд бўлмаслиги; 13. Вариативлик; 14. Шаклан ва мазмунан боғлиқлик. Тест тузишдаги асосий босқичлар: 1. Тестнинг ўзига хос томонларини белгилаш; 2. Тест топшириқлари сонини аниқлаш; 3. Умумий ва хусусий ўқув мақсадини аниқлаш; 4.Тест топшириқларини тузиш; 5. Тестни синовдан ўтказиш; 6. Тест экспертизасини ўтказиш; 7. Тестнинг сифат кўрсаткичини аниқлаш. 40. Таълимнинг интерфаол усуллари- таълим олувчиларни мустақил билиш жараёнларини фаоллаштириш асосида, уларнинг критик фикрлаш қобилиятларини ривожланти- рувчи хилма-хил стратегиялар мажмуаси. Бу усулларда би- лимларни эгаллаш, ўзлаштириб олиш учун ўқув мақсади аниқ қўйилади, мотив ҳосил қилиш ва талаба томонидан материални ўзлаштиришга имкон яратадиган шароит яратилади, яъни талабанинг мустақил фаолиятига имкон берилади. Хусусан, материални ахборот технологияси ёрдамида, ўқитувчи – талаба бевосита мулоқати асосида ўзлаштириш таъминланади. Унда талабанинг критик фикр- лаш қобилиятини ривожлантирувчи стратегиялардан фой- даланилади. Адабиётларда 60 дан ортиқ интерфаол страте- гиялар баён қилинган. Хусусан: “Ақлий ҳужум”, Блум саволлари, Микрогуруҳларда ишлаш, Инсерт, Синквейн, 21

Кластер, Кубик, Кейс стади, Венн диаграммаси, Иш ўйин- лари ва бошқалар. 41. Талабаларнинг илмий ишлари – ДТС да бакалавриат ва магистратура таълимига қўйилган малака талаблари қатори- да қуйидагилар белгиланган, талаба: - ўз устида мустақил ишлаши ва меҳнат фаолиятини илмий асосда ташкил қилиши; - илмий ва илмий – техник ахборот билан ишлаш кўникма ва малакаларини шакллантириши керак; Талабаларнинг илмий фаолияти асосан, касбга доир, илмий, илмий-методик йўналишларда олиб борилади. Илғор педагогик технологиялар асосида муаммоли дарс ташкил қилинганда илмий муаммолар қўйиб борилса, тала- баларда илмий изланишга қизиқиш туйғулари шаклланиб боради. Айниқса мутахассисликка оид фанлар блокларини ўрганишда тадқиқот кўникма ва малакаларини шакллан- тириш муҳим аҳамият касб этади. Курс иши (лойиҳаси), битирув малакавий иши ва магистрлик диссертацияларини бажаришда илмий фаолият тўла ўз аксини топади. 42. Шахсга йўналтирилган таълим тамойиллари: - шахснинг мавқеи тан олинади, таълим олувчи субъектив тажриба тарқатувчи сифатида фаол қатнашади ва ўз-ўзини баҳолайди; - таълим жараёнида ҳар бир таълим олувчининг субъектив тажрибаси кўзда тутилади; - таълим олувчининг шахс сифатида ривожланиши меъёрий фаолият билангина чегараланмай, доимий равишда қобилиятни намоён қилиб ва ўстириб боришга, тажрибани орттиришга қаратилади. 43. Ўқитишнинг репродуктив усули – педагог ташкил қил- ган билим бериш фаолияти таълим олувчилар томонидан 22

тайёр билимларни фақат эслаб қолиш ва кейинчалик уларни хатосиз ва айрим ҳолларда тушунмасдан тиклашга олиб келувчи, ақлий фаолликнинг даражаси паст бўлган усул. Ушбу усулда қуйидаги аломатлар мавжуд: - ўқитувчи билимларни “тайёр” ҳолда баён қилиш асосида тушунтиради; - таълим олувчилар билимларни тушуниб ва тушунмасдан ўзлаштирадилар, ўзлаштириш мезони–олган билимларни тўғри тиклаш (репродукция) дир; - ўзлаштиришнинг мустаҳкамлиги ахборотни кўп марта қайтариш йўли билан таъминланади. - бу усул таълимнинг тайёр мазмунини узатишга, фан бўйича ахборотни ўзлаштиришга қаратилган. 44. Ўқитишнинг продуктив усули – қидирув-ижодий усул бўлиб, мантиқий фикр юритишга, муаммоларни илмий- ижодий ечишга, зарурий билимларни мустақил ижодий қидиришга, учраган қийинчиликларни енгишга, ўқув мате- риалини исботлашга, ўзлаштиришни мустаҳкамроқ бўли- шига, билимларнинг ишончга айланишига, билим олишга нисбатан ижобий ҳисларни уйғотишга, билишга қизиқишни шакллантиришга қаратилгандир. 45. Ўқитишни индивидуаллаштириш технологияси - ўқув жараёнини ташкил этиш бўлиб, унда ўқитиш усуллари, суръатни танлаш таълим олувчининг индивидуал хусусият- лари билан боғланади, унда турли ўқув-методик, психоло- гик-педагогик ва ташкилий тадбирлардан фойдаланилади. Индивидуал ўқитишда фаолиятнинг мазмуни, методлари ва суръати таълим олувчининг хусусиятларига мослаштири- лади. Ушбу технологияда педагог фақат биргина талаба билан ўъзаро муносабатда бўлади, бир талаба эса фақат ўқитиш воситалари (китоблар, компьютер ва бошқ) билан ўъзаро алоқада бўлади. Барча фанларда индивидуаллаш- 23

тирилган технологиядан фойдаланиш ва индивидуал иш- ларнинг ўқув фаолиятининг бошқа шакллари билан интег- рациялаш мумкин. 46. Ўқув мақсадларини аниқлаш – ўқув жараёнини техно- логик усулда лойиҳалаш, аниқлаштирилган ўқув мақсадла- рини белгилаш. Усуллари: 1. Мақсадларни ўрганиладиган ўқув материалининг мазмуни орқали аниқлаш; 2. Ўқитувчи фаолияти орқали аниқлаш; 3. Таълим олувчиларнинг интеллектуал, ҳиссий соҳага оид ички ривожланиш жараёнлари орқали аниқлаш; 4. Таълим олувчилар ҳатти – ҳаракатлари ва фаолияти орқа- ли белгилаш. Ўқув мақсадларининг тоифалари ва даражалари кетма- кетлиги аниқ белгиланган тизим педагогик таксономия дейилади. Таксономия – грекча - тартиб билан жойлаштириш. Блум таксономияси соҳалари: 1 . Когнитив (билишга оид); 2. Аффектив (ҳиссиётли-қадриятли); 3. Психомотор (ҳаракатга оид) 47. Ўқув жараёнини таълим технологиялари асосида ташкил этиш ва бошқариш турлари: 1. Анъанавий (классик) маърузали ўқитиш (бошқариш очиқ , сочилган ёки вербал (матнли)); 2. Аудиовизуал воситалардан фойдаланиб ўқитиш (бошқа- риш очиқ, сочилган ёки автоматлашган); 3. Консультация тизими (бошқариш якка тартибда ва йўналтирилган, вербал); 4. Мустақил таълимга йўналтирилган ўқитиш (бошқариш очиқ ёки сочилган, алоқа воситалари автоматлаштирилган ва кучли боғланган); 24

5. Кичик гуруҳларда ўқитиш (бошқариш сочилган ёки ҳамкорлик билан вербал); 6. Компьпютерли ўқитиш (бошқарув сочилган ёки автомат- лаштирилган); 7. “Репетитор” тизими (бошқариш вербал, сочилган, индиви- дуал-йўналтирилган); 8. “Дастурлаштирилган” ўқитиш (бошқариш автоматлаш- тирилган ҳолда сочиқ); 48. Ўқитишга анъанавий ва технологик ёндашувнинг қиёсланиши Анъанавий Технологик Тайёр ахборотларнинг ўқитувчидан ўқувчига узатилиши Ахборотларни ҳамкорликда излаш Ўқувчининг мақсади аниқлаштирилмаган Мавзу бўйича ўқувчи-талаба олдига аниқ мақсаднинг қўйилиши Ҳикоя қилиш ва суҳбат усулига асосланган Таълим олувчининг ҳатти- ҳаракати орқали ўқитиш Маълумотларни хотирада сақлаш Маълумотларни ўзлаштириш орқали кўникма ҳосил қилиш Ўқитувчи бераётган билим абсолют ва мунозара этилмайди Альтернатив маълумотлар ва жавобларга имкон берилади Ўқитувчи фаол, ўқувчи- талабалар фаол эмас (пассив) Ўқитувчи ва ўқувчи-талаба- лар маълумотларни излаш- да ва ўзлаштиришда ҳамкор 25

49. Ҳамкорлик педагогикаси – таълим олувчининг шахсий хислатларини намоён қилиш орқали унда олижаноб инсон- нинг шаклланиши, ривожланиши ва тарбияланишига имкон туғдирадиган, таълим олувчида билишга бўлган кучларни ривожлантирадиган ва шакллантирадиган, кенг ва чуқур билим ва малакага эга бўлиш учун шароит туғдирадиган , ўз-ўзини тарбиялашга имкон яратадиган педагогика. Унинг методик усуллари: инсонпарварлик, шахсий ёндашув, мулоқат маҳорати, ўқув фаолияти. 26

Фойдаланилган адабиётлар 1. Азизхўжаева Н.Н. Педагогик технология ва педагогик маҳорат.Ўқув қўлланма, Т.2003 й. 2. Очилов М, Очилова Н. Олий мактаб педагогикаси.Т.2008 й 3. Олий таълимнинг давлат таълим стандарти, Т, 2008 й. 4. Абдурахмонов Ш. Педагогик технологиялар. Методик қўлланма. Наманган-2008 й. 5. Ишматов Қ. Ўқитишнинг интерфаол технологияси. Методик қўлланма. Наманган-2007 й. 6. Олимов Қ.Т. ва бошқ. Замонавий таълим технологиялари. Монография. Т. 2007 й. 7. Фарберман Б. Л. ва бошқ. Олий ўқув юртларида ўқитишнинг замонавий усуллари. Ўқув-услубий қўлланма. Т. 2002 й. 8. Авляқулов Н.Х. Педагогик технологияларнинг илмий асос- лари. Касб-ҳунар таълими. 2007 й. №3, 3-4 бетлар. 9. Мануйлов В. и др. Современн ы е технологии в инженерном образовании. В ы сшее образование в России. 2003 г. № 3 стр.117-123. Интернет материаллари: 1. Коз ы рева О.А. Н екотор ые аспекты повышения качества обучения студентов при изучении курса: «Дидактика. Педагогические технологии». г.Новокузнецк, КузГПА, 2008 г. 2. Качуровский В.И. Некоторые аспекты подготовки вузовского преподавателя. Пермский университет, 2008 г 27

Мундарижа Кириш..................................................................................3 1. “Ақлий ҳужум”.................................................................. 5 2. Авторитар услуб................................................................ 5 3. Блум таксаномияси............................................................ 5 4. Блум таксономиясига мувофиқ феъллар......................... 6 5. Венн диаграммаси...............................................................7 6. Демократик услуб.............................................................. 7 7. Дастурлаштирилган ўқитиш технологияси..................... 7 8. Замонавий методик салоҳият............................................ 8 9. Интерфаол дарс модели-босқичлар асосида дарс ташкил қилиш...................................................................................8 10. Интеграл педагогик технология усули............................ 9 11. Информацион таълим технологиялари............................9 12. Критик фикрлаш.................................................................9 13. Кубик................................................................................. .10 14. Кейс стади..........................................................................10 15. Компьютерли ўқитиш технологияси.................... ..........11 16. Кластер (ахборотларни ёйиш)..........................................11 17. Либерал услуб....................................................................12 18. Муаммоли вазият яратиш усуллари................................12 19. Мотивация (таълимда)......................................................1 3 20. Муаммоли ўқитиш технологияси....................................1 3 28

21. Модулли ўқитиш технологияси.......................................13 22. Масофавий таълим............................................................14 23. Мустақил ишларнинг турлари.........................................1 5 24. Мультимедиа.................................................................... .15 25. Парадигма......................................................................... .15 26. Педагогик технология.......................................................16 27. Педагогик технологиялар туркумлари............................1 6 28. Педагогик технология тузилма (структура) си...............1 7 29. Педагогик технологиянинг индивидуаллаштирилган тизими................................................................................17 30. Педогогикада мониторинг................................................1 7 31. Педагогик маҳорат............................................................1 8 32. Педагогик мулоқат............................................................1 8 33. Синквейн........................................................................... .19 34. Технология........................................................................ .19 35. Технологик ёндашув.........................................................19 36. Талабанинг мустақил иши...............................................20 37. Таълимда инновациялар...................................................20 29

38. Таълим технологиясини лойиҳалаш алгоритми ...........21 39. Тест.................................................................................... .21 40. Таълимнинг интерфаол усуллари ...................................22 41. Талабаларнинг илмий ишлари.........................................23 42. Шахсга йўналтирилган таълим тамойиллари.................23 43. Ўқитишнинг репродуктив усули.....................................2 3 44. Ўқитишнинг продуктив усули.........................................24 45. Ўқитишни индивидуаллаштириш технологияси...........24 46. Ўқув мақсадларини аниқлаш...........................................25 47. Ўқув жараёнини таълим технологиялари асосида ташкил этиш ва бошқариш турлари..............................................25 48. Ўқитишга анъанавий ва технологик ёндашувнинг қиёсланиши........................................................................26 49. Ҳамкорлик технологияси.................................................2 7 Фойдаланилган адабиётлар ва интернет материаллари....28 30

Похожие

Педагогик технологиялар

Тингловчиларнинг турли педагогик технологиялар бўйича дарс ишланмалари тақдимоти

Илғор педагогик технологиялар йўналишлари

«Педагогик технологиялар ва педагогик маҳорат» фанининг предмети, мақсад ва вазифалари

Янги педагогик технологиялар (япт) ва педагогик махорат» предметининг методологик асослари