Муҳаммад пайғамбар баркамол инcон ҳақида - Педагогиka - Рефераты

Муҳаммад пайғамбар баркамол инcон ҳақида

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

62.5 KB

Муҳаммад пайғамбар баркамол инc он ҳақида (570-632) Хазрат Муҳаммал ислом динини халқ оммаси қалбига етказув-чи Оллоҳ таоланинг ердаги Расули эди. Хазрат Муҳаммаднинг туғилган жойлари Макка шаҳридир. Оталари Абдуллоҳ 18 ёшда, оналари Омина 14 ёшда оила қуришади. Орадан бир мунча вақт ўтгач Абдуллоҳ сафарда вафот этадилар: Пайғамбар оталарини вафотидан сўнг Робиъ ул-аввал ойининг тўққизинчиси, душанба кунининг тонгида Макка шаҳрида дунёга келдилар. Унинг исмини Муҳаммад деб қўйишди (милодий ила 571 инчи йил Ôаранги ҳисоб ила 20 нчи ва румит-русий ҳисоб ила 17 апрелга тўғри келади). У замондаги шаҳарли арабларнинг одати янги туғилган болани саҳролик бадавлат қабилаларга эмизишга берар эдилар. Атрофдаги бадавлатларга ҳар йили кузда, кўкламда, эмизишга бола олиш учун Макка шаҳрига келиш одат эди. Халима исмли аёл ҳам шаҳарга эмизишга бола олиш учун келди. Эмизишга бола сўроқлаб юрганида пайғамбаримизнинг боболари – Абул- Муталлиб кўриб қолиб Омина уйига бошлаб келди. Хазарт Омина ҳаммани кўриб атдиким: - бизни камбағал, болани етим демасанглар, эмизишга берайин, деб оқ жун йўргакка ўролғон пайғамбаримизни Халимага кўрсатдилар. Халима хотун муборак ўғилни олиши билан уларнинг уйлари хайру баракага тўлди. Шундай қилиб, Халима хотун пайғамбаримизни тўлиқ икки ёшга етгунча эмизди. Энди одоб бўйинга сутдан чиқар вақти яқинлашди. Шундан кейин болани онасига қайтариш расми бор эди. Болага чексиз меҳр қўйган Халима хотун Оминадан пайғамбарни беш- ўн ёш бўлгунча тарбият қилишни сўради. Хазрати Омина Халимага розилик бердилар. Халимнинг қўлида яна икка йил туриб ёшлари тўртга тўлди, бешга қадам қўйғон эдилар, оналари бағрига қайтдилар. Оналари ҳам вафот этдилар. Ота-онасиз қолган Муҳаммад амакилари Абу Толиб тарбиясида қоладилар.

Муҳаммад пайғамбар Хазратлари 9-12 ёшлари орасида бўлган вақтларида маккалик карвонлар билан Бом сафарига чиқишга ҳозирланур эди. Абу Толиб ҳам карвон ила биргаликда сафар анжомига тайёргарлик кўрди. Ўз тарбиясига олган Муҳаммадни ҳам Абу Толиб ўзлари билан бирга олиб Шом сафарига чиқдилар. Тахминан 20 ёшларида бир тарафда Қурайш қабиласи, иккинчи тарафда Қайс қабиласи ўртасида жанг бўлиб ўтди. Пайғамбаримиз бу жангда қатнашдилар. ¡шлари 25 га етганида машҳур араб савдогарларидан бири бўлган Хадича бинни Хувайлид билан сафарга Шом шаҳрига чиқадилар. У бу сафардан бир-икки ой ўтгандан кейин Муҳаммад пайғамбаримиз 25 ёшларида ҳазрати Хадичага, яъни 40 ёшли аёлга уйланадилар. Пайғамбаримиз 35 ёшга етган вақтларида араб халқлари Каъбани таъмирлашга қарор қилдилар. Бу вақт Каъбаи муаззама одам бўйи тўрт девордан иборат бўлиб, усти очиқ ва кўп ерлари бузилиб хароб бўлган эди. Араблар Каъбанинг асоси солинмиш еригача кирдилар ва янгитдан деворларини кўтариб устини ҳам тикладилар. Жамоат масжид эшигидан энг биринчи ким кирса ўша одамни бошлиқ қилиб тайинлашга қарор қилдилар. Тасодифан шу вақт масжид эшигидан пайғамбаримиз кириб келдилар. Хамма “Муҳаммад ал-амин” (Рост сўзи ва ваъдасига вафоли бўлганлиги-дан араблар шундай деганлар) дея нидо қилиб мағрур бўлдилар ва қарорларини унга етказдилар. 38 ёшда бир галги ибодат чоғида ўзини сирли бир шуъла қуршаб олганини пайқаб қолади. Қирқ ёшга тўлганда бир кун ғорда ўтирар экан, унга “Ўқи!” деган овоз эшитилади. “Мен ўқий олмайман”, деб жавоб беради Муҳаммад. Овоз яна буюради: “”Ўқи!”. “Мен ўқий олмайман”. Ôаришта Жаброил Хиро тоғида ўқишга буюрган ва Муҳаммад саводсиз бўлишига қарамай ўқиган сўзлар “ўқиш”, “қироат қилиш” ёки “Ал-Қуръон” деб аталади. Милодий 622 йилда Муҳаммад Мадинага боради. Мадинада масжид қурдирадилар ва унга туташтириб сўри кўтаришади. Уни “суфа” ёки

“маатаб” деб аташади. У ерда қуръон ўқишади ва пайғамбарнинг ваъзларини эшитишади. Муҳаммад пайғамбар инсонларни яхши йўлга бошлаш, уларни Оллоҳ таоло юборган ваҳийлардан хабардор этиш мақсадида мардонавор курашиб, Шадр, Қайнақоч, Савиқ, ¢атфон, Ухуд ғазотларига қатнашганлар. Барча оламга етган “Раҳматил лил оламин”нинг файзидан мунофиқлар баҳра топадилар. Мусулмонларга нисбатан ғазаблар тўхтатилди. Муҳаммад пайғамбар ўз умматларини яхшиликка, инсофга ва исломия йўлига бошладилар. Уларга Оллоҳ таолодан етиб келган ваҳийларни одамларга сўзлаб ёддан айтиб бера бошладилар. Хар бир кимсага маълумдирки, ҳаёт оламида инсоннинг энг севган қадрли қимматли тўрт нарсаси бор деган эдилар: 1. Хар бир одам ўз эрки ва ихтиёрига эга бўлиши. 2. Шаърий ва қонуний касблар орқали топган молу дунёси унинг ҳақиқий мулкидир. 3. Хар бир миллатнинг ҳақиқий онаси, у миллатнинг туғилиб ўсган ота-бобосидан мерос қолган ватани борлиги. 4. Хар бир инсонни эътиқодидаги дини мавжуддир. Ислом динига мансуб бўлган мусулмонларни Ақл ва заковат билан иш кўриши, иродали, ўз сўзига қатъий бўлишликка, ҳалол меҳнат эвазига яшаш, ўз она ватани ва аждодларни эъзозлашга чорлайди. Инсонда 3 сифат борлигини кўрсатган эдилар: 1. Хайвонлик; 2. Шайтонлик; 3. Ôаришталик. Бу сифатларни энг юксаги фаришталикдир. Бу сифат эгасига илмли, дўст биродарини тушуна биладиган, тақводор, раҳмдил, олийжаноблик, кўркам аҳлоқийлик мужассамланади. Агар инсонларда фаришталик сифатлари тарбия топса, ҳақиқий мўмин инсонлар кўпаяди. Қуръони карим Муҳаммад алайҳис-саломнинг мўъжизасидир. Хар бир пайғамбарни ҳам ўз ҳунари ва мўжизаси бўлган, бундан умматлари яхши хабардор бўлганлар. Айниқса, фанлар тизимининг яратилишида Ôиравн қавми математика,

тиббиёт, айниқса, сеҳрга уста бўлиб, унга асос солганлар. Мусо алайҳиссалом сеҳргарлик фазилатига эга бўлиб, жодугарлик илмига асос солди. Исо пайғамбар даврида табиат ва табобат илми ривожланган. Айниқса, Қуръони каримда: 1. Табиат ва ундаги ҳодисалар; 2. Қуёш, ой ва ернинг ҳаракатланиши; 3. Коинотдаги ҳаёт, Атомнинг бўлиниши; 4. ¡мғир ва ернинг ҳаракатга келиши; 5. Хайвонот ва қушлар олами; 6. Эмбрионнинг ўсиш жараёни; 7. Илм; 8. Аҳлоқ, дунё руҳий маданиятига муҳтожлиги каби жуда кўп фанларнинг асоси берилган. Аҳлоқ - Муҳаммад пайғамбар аҳлоқий тарбияни ёмон ва яхшилик тушунчалари орқали асослаб берган эди. Яхшилик – адолатли бўлиш, савоб ишларга қўл уриш. Сабр, меҳнат ва ҳунар эгаси бўлиш, қаноат, иффат, ҳаё кабилар. ¡монлик – инсонлардаги уруш-талаш, ўлдиришлар, дилозорлик, қаноатсизлик, миннат қилиш, бераҳмлик, бахилликда ўз аксини топади. Одамларни бундан қутқарувчи илмдир. Илм одамларни нодонлик ва гуноҳкорликдан сақланувчи восита сифатида берилади. Илмга эътиборли бўлиш имондандир. Илмни ўрганиб, сўнг уни бошқаларга ўргатмаслик гўёки молу дунёни йиғиб, уни сарф қилмай кўмиб қўйиш билан баравардир. Илм ҳосил қилиш – бу энг олий фазилатдир. Илмни эгаллаган-дан кейин эса ўзи ва жамият кишилари фойдаланиши керак. Нафсиз илм ва амалсиз олимдан фойда йўқ, деб уқтирилади. Пайғамбаримиз болалар тарбиясига алоҳида эътибор бериб, бу соҳадаги ота-онанинг бурчи ва вазифасини белгилаб берган.

Кун ботгандан кейин болаларнинг кўчада дайдиб юришидан кўпгина кўнгилсиз воқеалар юз беради. Махсус машғулотларга қатнашиш учун ота- онадан рухсат сўраб тайинли жойларга бориб келишлари мумкин. Ота- оналар болаларини кечаю кундуз назорат қилишлари шарт (50) деган эдилар. Шундай қилиб, Муҳаммад фақат устоз – мураббий ва қонунлар жорий этувчи аллома бўлиб қолмай балки арбоб сифатида ҳам майдонга чиқади. Пайғамбар вафотидан сўнг, мусулмонлар унинг ҳаётига доир жуда кўп қимматли маълумотларни, пайғамбарларнинг қайси бир ҳолда, қандай қироат қилгани, нималар дегани ҳақидаги бир минг икки юзта ҳадисни Ойшадан эшитишган ва ёдда сақлашган. Пайғамбар вафотларидан олдин шундай васият қилган эдилар: Умматларимга ҳадисларим еткуринглар Китобларда ҳадисларим биткуринглар, Бир-бирингизни жону дилдан кўрингизлар... Яна сизга оят, ҳадис айтганим шул, Дийдор қолди қиёматга, билинг эмди.

Похожие

Муҳаммад Тарағай Улуғбек

Мухаммад пайғамбар хадисларида табиатни мухофаза қилиш масалалари

Ислом. Ислом тарихини ўқитишнинг методолгик асослари

Баркамол авлод тарбиясининг максад ва вазифалари

Педагогика тарихининг методологик асоси