Меҳнат тарбияси. Иқтисодий тарбия - Педагогиka - Рефераты

Меҳнат тарбияси. Иқтисодий тарбия

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

81.5 KB

Меҳнат тарбияси. Иқтисодий тарбия Режа: 1. Меҳнат тарбиясининг мақсад ва вазифалари. 2. Шарқ мутафаккирлари меҳнат тарбияси ҳақида. 3. Меҳнат тарбиясининг мазмуни ва методлари. 4. Иқтисодий тарбия меҳнат тарбиясининг таркибий қисми сифатида.

1.Меҳнат тарбиясининг мақсад ва вазифалари. Меҳнат тарбияси ўқувчиларга меҳнатнинг моҳиятини чуқур англатиш, уларда меҳнатга онгли муносабат, шунингдек, муайян ижтимоий-фойдали ҳаракат ёки касбий кўникма ва малакаларини шакллантиришга йўналтирилган педагогик фаолият жараёни бўлиб, ижтимоий тарбиясининг муҳим таркибий қисм лар и дан бири ҳисобланади. Меҳнат тарбияси ни шундай ташкил этиш керакки, инсон меҳнат жараёни ва унинг натижасидан қаноатланишини таркиб топтиришга кўмаклашсин. Меҳнат тарбияси нинг провард мақсади шахс характерининг асосий хислати сифатида унинг меҳнатга бўлган эҳтиёжини шакллантиришдир. Ўқувчиларнинг ижтимоий ривожланишини таъминлашда меҳнат тарбияси муҳим шартлардан бири бўлиб ҳисобланади. Унинг амалга оширилиши давлат томонидан олиб борилаётган ижтимоий ва иқтисодий сиёсат мазмуни билан белгиланади. Ўзбекистонда, бозор иқтисодиёти муносабатларини шакллантиришнинг асосий тамойиллари жамиятда амалга оширилаётган ижтимоий ислоҳотларнинг асоси саналади. Ҳозирги даврда техника ва технологиялар ривожланишини юксак босқичга кўтариш учун ишлаб чиқаришни кенг кўламда компюьтерлаштириш, истеъмол маҳсулотларини жаҳон стандартлари даражасида ишлаб чиқишни йўлга қўйиш талаб этилмоқда. Буларнинг барчаси юксак интеллектуал ва жисмоний камолотга эга бўлиш, ишлаб чиқариш жараёнларининг илмий-техникавий ва иқтисодий асосларидан тўлақонли хабардор бўлиш, меҳнатга онгли, ижодий муносабатда бўладиган ёшларни тарбиясилашни тақозо этади. Бу эса, ўз навбатида, таълим муассасаларида меҳнат таълими ва тарбияси ни ташкил этишга нисбатан улкан талабларни қўяди. Меҳнат тарбияси нинг мақсади ўқувчиларда меҳнатга онгли муносабатни шакллантиришдир. Мазкур мақсадга эришиш йўлида қуйидаги вазифалар ни ижобий ҳал этиш мақсадга мувофиқ:

- ёш авлодда меҳнат қилиш истагини қарор топтириш ва уларни замонавий ишлаб чиқаришнинг турли соҳаларида фаолият юритишга тайёрлаш; - ўқувчиларда умумжамият манфаати йўлида меҳнат қилиш эҳтиёжини ҳосил қилиш; - уларнинг ақлий қобилиятларини ривожлантириш; - ўқувчиларнинг мавжуд билимларини узлуксиз равишда такомиллаштириб боришлари учун зарур шарт-шароитни яратиш; - уларда меҳнат кўникма ва малакаларини таркиб топтириш; - ўқувчилар фаолиятида юқори маданият, мақсадга интилиш, ташкилотчилик, меҳнат интизоми, тадбиркорлик, тежамкорлик, ишни сифатли бажариш, моддий бойликларга эҳтиёткорона муносабатда бўлиш, ҳаётий фаолият йўналишини белгилаш малакаларини шакллантириш; - ўқувчиларда давлат иқтисодий сиёсати мазмунига таянган ҳолда улар яшаб турган ҳудудлар ишлаб чиқариш хусусиятларига мувофиқ касбларни эгаллашга бўлган қизиқишни ошириш; - ўқувчиларни касбга йўллаш, уларни меҳнат фаолиятининг барча турлари, шунингдек, улар яшаётган ҳудудда эҳтиёж мавжуд бўлган мутахассисликлар билан таништириш. Мазкур вазифалар тизимида ўқувчиларни меҳнатга психологик ва амалий жиҳатдан тайёрлаш уларнинг қизиқиш ва қобилиятларини аниқлаш орқали амалга оширилади. Шарқ мутафаккирлари меҳнат тарбияси ҳақида . Таълим-тарбияси тарихига назар ташлар эканмиз, дастлабки халқ оғзаки ижоди намуналаридан тортиб, буюк мутафаккирлар ижодигача ёшларни меҳнатсевар бўлиб етишиши, касб-ҳунар ўрганиш, меҳнат аҳлини ҳурмат қилиш ҳамда меҳнат инсонни улуғлаш масалаларига алоҳида эътибор берилганлигига гувоҳ бўламиз. Буни биз турли даврларда яратилган таълимий-ахлоқий асарлар ва халқ оғзаки ижоди намуналари топишмоқ, халқ қўшиқлари, масал, мақол,

эртак ва достонларда меҳнат ва касб-ҳунар одоби, ахлоқи ва қоидаларини ўзлаштириш муҳим ҳаётий зарур эканлиги таъкидланади. Бундан ташқари “Авесто”, Кайковуснинг “Қобуснома”, Абу Наср Форобийнинг “Фозил одамлар шаҳри”, Абу Райҳон Берунийнинг “Геодезия”, “Минерология”, Маҳмуд Қошғарийнинг “Девону луғатит турк”, Юсуф Хос Ҳожибнинг “Қутадғу билиг”, Алишер Навоийнинг бир қатор асарлари ва шу каби маърифий мерос намуналарида меҳнатсеварлик, касб-ҳунарнинг аҳамияти ҳақида муҳим фикрлар баён этилган. Булар дастлабки халқ оғзаки ижоди намуналаридаги халқ эпослари, эртак, мақол ва топишмоқлардан бошланган. Мана шундай эртаклардан бири “Ақл ва бойлик” эртагидир. Бунда чол тўрт ўғлига қарата “Ким ақлли ва давлатманд бўлса, ўша оила бошлиғи бўлиб қолади”, деган сўзларига ўғилларидан бири зумрад кўзли олтин узуги, иккинчиси зарбоф чопонини, учинчиси эса қимматбаҳо камараини кўрсатади. Кенжа ўғил эса отасининг саволига “Менда зумрад кўзли узук ҳам, зарбоф чопон ҳам, қимматбаҳо камар ҳам йўқ. Лекин меҳнаткаш қўлим, ботир юрагим, ақлли бошим бор”, - дейди ва отаси уни оила бошлиғи қилиб, уй-рўзғорини мерос қолдиради. Кўриниб турибдики, халқ бу эртак воситасида ёшларга инсонни ҳаётда бахтли қила оладиган нарса қ меҳнат деган ғояни илгари сурган. Фақат эртакларда эмас, халқ мақолларида ҳам меҳнатсеварлик, меҳнатда ҳамкорлик, меҳнатнинг инсонни бахтли-саодатли қилиши ифодаланган. Маслан: Дарё сувини баҳор тоширар, Инсон қадрини меҳнат оширар. Олтин ўтда билинар, Одам меҳнатда. Меҳнатда дўст ортар,

Ғийбатдан душман. каби мақоллар шулар жумласидандир. Юсуф Хос Ҳожибнинг “Қутадғу билиг” асарида эса шаҳар ва қишлоқ халқини ижтимоий табақаларга ажратиб, деҳқонлар, ҳунармандлар, чорвадорлар, олимлар, табиблар ва бошқалар ҳақида сўзлаб, уларнинг жамият ҳаётидаги ўрнига алоҳида тўхталиб ўтади. Турли касблар, айниқса, деҳқончилик, ҳунармандчилик ва чорвачиликка оид фикрларини баён этади. У деҳқон, ҳунарманд ва чорвадорларни жамиятнинг моддий бойликларини яратувчи сифатида таърифлайди. Масалан, аллома деҳқонлар ҳақида: ... Қалуғ тебранурка булардан асўғ, Тузук тэгир йэ ичимдан татўғ. (Ҳамма қимирлаган жонга булардан манфаат (бўлади), Ҳаммасига ейим (ва) ичимдан ҳаловат етади) 1 . Деб деҳқонлар меҳнатини улуғлаш билан бирга, ҳунармандлар ҳақида ҳам “жуда зарур кишилардир ... темирчи, тикувчи, этикдўз, сувчи, эгарчи, тошчи, ўқчи, камончиларнинг фойдаси катта. Уларни санай бериб кўзим узайиб кетди. ... Бу дунёга улар яхшилик келтирадилар, Улар жуда кўп ажойиб нарсаларни ишлайдилар”, - деб ўзининг хайрихоҳлигини баён этади ва ҳукмрон доираларга меҳнаткашлар билан муносабатда бўлиш шартлари хусусида ўз тавсияларини баён қилади. Деҳқонларга нисбатан: Буларга қатилғил, қарилғил ўзун Тилин йўқши созла, ачуқ тут йузун. (Ўзинг булар билан аралашгин, қўшилгин, Тилда яхши сўзла, юзингни очиқ тут). 1 Юсуф Хос Х ожиб. Қ утад ғ у били к (Саодатга элтувчи чи билим) //Нашрга тайёрловчи Қ . Каримов. – Тошкент, Фан, 1971. 659-бет.

Ҳунармандларга нисбатан: Кераклик кишилар йэма бу сэна, Йўқўн тут буларўғ тосулғай тона. (Булар ҳам сенга керакли кишилардир, Буларни яқин тут, фойдаси тегади (эй) баҳодир) 1 . Чорвадорларни ҳам ҳақиқий меҳнаткаш инсон сифатида улуғлаб: Қатўлғил, қарўлғўл, йэтур ҳам ичур, Кўнчилик узала тириғлик кэчур. Неку қулса бэргил, кэрэк бўлса ал, Кўни кўрдим ушбу қуту билмас ал. (Аралашгин, қўшилгин, едир ҳам ичир, Тўғрилик ичра тирикчилик кечир. Нима сўраса бергил, керак бўлса ол Чиндан кўрдим ушбу одамлар Ҳийла-найрангни билмайди(лар) 2 . Юсуф Хос Ҳожибнинг меҳнат аҳли ҳақидаги бу фикрлари ҳақиқатан ҳам уларга нисбатан ҳурмат ва эҳтиромни англатади. Юсуф Хос Ҳожибнинг меҳнат тарбияси га оид прогрессив қарашлари тарбиясивий жиҳатдан диққатга сазовордир. XV асарнинг йирик мутафаккири Алишер Навоийнинг меҳнаткаш инсонни улуғловчи, меҳнат тарбияси ҳақидаги фикрлари “Ҳайратул аброр”, “Фарҳод ва Ширин”, “Маҳбуб-ул қулуб” асарлари ҳам мавжуд. Алишер Навоийнинг ҳақиқий инсон учун энг яхши фазилатлардан бири меҳнатсеварлик деб кўрсатади. У “Ҳайратул аброр”нинг бешинчи мақолатида кишиларнинг саховатига кўз тикишдан кўра ўз қўли билан ҳаёт 1 Ў ша китоб, 666-667-бетлар. 2 Ў ша асар, 664-665-бетлар.

кечириш улуғроқ ва олийжаноброқ эканлигини “Ҳотам Тойи” 3 ҳикоятида келтиради. Ҳотам Тойи бир куни қўй-қўзилар сўйдириб, халққа катта зиёфат беради. Сўнг бироз дам олиш учун далага чиқади. Унга елкасида ўтин кўтариб келаётган бир чол учрайди. Ҳотам Тойи унга “Даштда юриб бехабар қолгандирсан, ташла бу оғир юкни, Ҳотам ўйига бориб зиёфаида иззат кўргил”, - дейди. Шунда чол кулиб: “Эй, оёғига ҳирс банд солган, ғайрат водийсига қадам урмаган киши, сен ҳам бу тикан меҳнатини чеккин ва Ҳотамнинг миннатидан қутулгин”, - деб жавоб қилади. Ҳотам Тойи чолнинг бу сўзларига тан беради ва ҳалол меҳнат билан кун кечириши унинг ҳимматидан баланд эканлигини англайди. Алишер Навоий меҳнатнинг инсонни гўзаллаштириши, фақат меҳнат туфайлигина инсоннинг камол топиши мумкинлигини таъкидлайди. Шу мақсадда у қатор меҳнатсевар бадиий образларни яратади. Масалан, “Фарҳод ва Ширин” достонининг асосий қаҳрамони Фарҳод ана шундай қаҳрамонлар жумласидандир. Фарҳод Арманистон ўлкасига қадам қўйганда, ўз юртида Қорандан ўрганган тош йўниш ҳунарини ишлатиб, оғир меҳнатдан эзилган халққа ёрдам беради. Ўз ҳунари, меҳнати туфайли бир томондан халқнинг оғир меҳнатини енгиллаштирган бўлса, иккинчи томондан севгилиси Шириннинг ҳурматига сазовор бўлади. Фарҳоднинг меҳнатсевар ва ижодкорлигидан илҳомланган Алишер Навоий ўз достонининг иккинчи номини “Меҳмоннома” деб атайди. Меҳнатга муҳаббат, ижодкорлик достоннинг марказий масалаларидан бири бўлиб ҳисобланади. Навоий “Маҳбуб-ул қулуб” асарида эса турли ижтимоий гуруҳларнинг ҳаётидаги ўрнини белгилайди, фазилат ва нуқсонларини кўрсатади. Деҳқонлар тўғрисида фикр юритар экан, “Деҳқонки дона сочар, ерни ёрмоқ била ризқ йўлин очар. ... Олам маъмурлиғи алардин ва олам аҳли 3 , Алишер Навоий . Хамса. –Тошкент, Адабиёт ва санъат нашриёти, - 70-71-бетлар.

масрурлиғи алардин. Ҳар қаёнки, қилсалар ҳаракот, элга ҳам қут еткурур, ҳам баракот” 1 , - деб деҳқонларни, яъни, меҳнаткаш инсонни улуғлайди. Шу билан бирга шоир бу асарида текинхўрларни, ножўя иш тутувчи кишиларни, очкўз ва таъмагирларни, меҳнат қилмай ҳаёт кечирувчи шахсларни танқид қилади. Меҳнат тарбиясининг мазмуни, шакл ва методлари. Меҳнат тарбияси ни ташкил этиш жараёнида ўқувчилар дастлаб ишлаб чиқариш жараёнларининг илмий асослари билан танишадилар. Меҳнат тарбияси мақсадга мувофиқ, тизимли, изчил ташкил этилади. Меҳнат таълими синф хоналари, ўқув-тажриба майдони, машина-трактор саройи, ўқув-тарбиясивий тадбирлар жараёни, ишлаб чиқариш корхоналари ва хўжаликларнинг далаларда олиб борилади. Натижада маълум қийматга эга бўлган ижтимоий-фойдали маҳсулотлар яратилади ҳамда илғор касб соҳибларига хос бўлган шахслик фазилатлари шаклланади. Шу жиҳатдан олиб қараганда, бугунги кунда меҳнат таълимининг мазмуни, мақсад ва вазифалари ўзгарди, технологик таълим устуворлик касб этди, ўқувчиларни касбга йўналтириш тизими янгиланди. Меҳнатни илмий ташкил этишнинг биринчи дарсини ҳам ўқувчи таълим жараёнида олади. Таълим жараёнида олган билимларини амалиётда синаб кўрадилар, Умумий меҳнат жараёнида ўқувчиларнинг комбинатлар, жамоа ҳамда фермер хўжаликлари, корхона, завод ва фабрикаларда техник ва технологик билимлари мустаҳкамланади, шунингдек, улар ташкилотчилик малакаларига ҳам эга бўладилар. Синфдан ташқари ишлар жараёнида меҳнат тарбияси айниқса муҳим аҳамият касб этади. Синфдан ташқари машғулотларнинг турли шакллари ўқувчининг техник ижодкорлигини ривожлантиради, у ёки бу билим соҳасида билимга 1 , Алишер Навоий . Асарлар. Ў н беш томлик. Учинчи нашр. – Тошкент, Ғ. Ғ улом номидаги бадиий адабиёт нашриёти, 1977, - 29-30-бетлар.

бўлган қизиқишини шакллантиради. Тўгарак ларда ўқувчининг қизиқиш ва қобилиятлари намоён бўлади. Ўқувчиларнинг тўгарклардаги фаолияти маълум педагогик талабларга риоя қилганда самарали бўлади. Чунончи: - тўгарак фаолияти ижтимоий аҳамиятга эга бўлиши лозим, яъни, ўқувчилар тайёрлаган буюмлар кишилар учун амалий қийматга эга бўлиши зарур; - техник ижодкорлик ўқув муассасасидаги ўқув-меҳнат жараёни билан узвий алоҳада бўлиши керак (мактаб, коллеж, олий таълим ва бошқалар); - ижтимоий-фойдали, унумли меҳнат жараёнида ўқувчининг техник ижодкорлигини ташкил этишда фаолиятни ижтимоий буюртмадан ижодкорликка айлантириш керак бўлади. Айни вақтда, жуда кўплаб мактабларда ёрдамчи хўжалик мавжуд. Корхона ва хўжаликлар таълим муассасасига мажмуавий ёндашув асосида меҳнат тарбияси ни ташкил этишга кўмаклашмоқдалар. Ўқувчилар ишлаб чиқариш субъектларининг иқтисодий ривожланиши билан танишадилар, Бу жараён уларни турли касбларни эгаллаш шартлари ва шароитлари билан таништиришга ёрдам беради. Меҳнат тарбияси ўқувчиларни меҳнатга психологик ва амалий жиҳатдан тайёрлашни назарда тутади. Зеро, мавжуд шароитда рўй бераётган ижтимоий-иқтисодий ўзгаришлар шахс камолотига нисбатан жуда катта талабларни қўймоқда. Хусусан, меҳнатга муҳим ижтимоий бурч сифатида қараш, маълум фаолиятни бажаришда масъулиятни ҳис этиш, меҳнатга ва унинг натижаси, шунингдек, меҳнат жамоасига ҳурмат, меҳнат фаолиятини ташкил этишда ташаббускорлик, фаоллик кўрсатиш, ўз ақлий ва жисмоний қобилиятини тўлиқ намоён этишга бўлган ички эҳтиёж, меҳнатни илмий ташкил этиш йўлида амалий ҳаракатни олиб бориш шулар жумласидандир.

Меҳнатга психологик жиҳатдан тайёр бўлиш эса тарбиясивий ишлар тизимида амалга оширилиб, уларнинг ҳар бири қуйидаги вазифаларни ҳал этишга ёрдам беради: - ўқувчилар томонидан меҳнатнинг ижтимоий аҳамияти, меҳнатни ташкил этиш ҳаётий зарурият эканлигининг англаб етилишига эришиш; - уларда меҳнат фаолиятини амалга оширишга нисбатан рағбат уйғотиш; - ўқувчиларда меҳнат кўникма ва малакаларини шакллантириш ва ҳоказолар. Меҳнат таълими ва тарбияси нинг ташкилий-методик шакллари ўқитувчи томонидан танланади. Бу шундай шакл ва методлар бўлиши керакки, у ўқувчига меҳнати муваффақиятидан қувонч бахш этсин, ўз меҳнатидан ўзи фахрлансин. Меҳнат тарбиясининг технологиялари ўқувчининг назарий билимларини амалиётда қўллаш имкониятини яратиши зарур. Бу эса, ўз навбатида, меҳнат таълими мазмунини ҳам такомиллаштиради. У комплекс характер касб этиб, ўқувчиларда ўқув техника ва технологиялари ҳақида тасаввур ҳосил қилиши, амалий масалаларни ҳал этиш малакасини шакллантириши, сифат натижаларини таъминлаши лозим. Айниқса, ўқув топшириқларини ҳал этишга ижодий ёндашиш, ишлаб чиқаришнинг техник- иқтисодий, ижтимоий кўрсаткичларини юқорига кўтаришга интилиш ҳосил қилиши мақсадга мувофиқдир. Меҳнат тарбияси да синфдан ташқари тарбиясивий ишлар режасида меҳнат тарбияси йўналишидаги тадбирларнинг ўрин олишини таъминлаш муҳим педагогик вазифалардан биридир. Меҳнат тарбияси турли анъанавий ва ноанъанавий шаклларда ташкил этилади 4.Меҳнат тарбиясининг иқтисодий тарбияси билан алоқадорлиги. Ҳозирги даврда, кадрлар тайёрлаш масаласи энг муҳим вазифа сифатида

қўйилиб, таълим сифатини ошириш билан бирга ўқувчиларни иқтисодий билимлар билан қуроллантириш, айниқса, бозор иқтисодиёти муносабатлари шаклланаётган мавжуд шароитда муҳим ва зарур. Иқтисодий тарбия ўқувчиларга иқтисодий билимларни бериш, уларда хўжалик юритиш фаолият (оила бюджетини шакллантириш, хўжаликни юритиш, мавжуд моддий бойликларни асраш, кўпайтириш, савдо-сотиқ муносабатларини тўғри ташкил этиш ва ҳоказолар)ни ташкил этиш кўникма ва малакаларини шакллантиришдан иборат педагогик фаолият жараёни. Бинобарин, иқтисодий тарбия ёш авлодда иқтисодий билим ва кўникмаларни ривожлантириш, уларда тежамкорлик, меҳнатсеварлик, ташаббускорлик, иқтисодий фаолиятни йўлга қўйиш тўғрисида фикрлашга ўргатади.

Иқтисодий тарбияси ўз ичига ўқувчилар томонидан иқтисодиёт асосларини ўрганиш, уларнинг унумли ва ижтимоий меҳнатнинг турли кўринишларида иштирок этиш, режалаштиришга доир билим ва малакаларга эга бўлиш, ишлаб чиқариш маҳсулотларини ҳисобга олиш ва назорат қилиш кабиларни олади. Иқтисодий тарбиянинг инсон ва жамият, иқтисодий география, тарих, математика, химия, биология, меҳнат таълими дарсларида амалга оширилиши янада ижобий самараларни беради. Энг муҳими “Иқтисодиёт асослари” ўқув фани асосида ўқувчилар иқтисодий тушунчалар, категориялар ҳамда ишлаб чиқаришни ривожлантириш қонуниятларини ўрганадилар. Жамиятда кенг кўламли иқтисодий ислоҳотлар амалга оширилаётган шароитда Республика иқтисодиётини ривожлантириш, хўжаликни оқилона ташкил этиш, саноат ва қишлоқ хўжалиги тармоқларини такомиллаштириш, молия операцияларни тўғри ташкил этиш, режалаштириш, меҳнат унумдорлиги, ишлаб чиқариш самарадорлиги, корхоналар рентабеллиги, кичик ва ўрта бизнес, ижара, бозор инфраструктураси, маҳсулот қиймати, соф даромад, қўшимча даромад, бюджет, харидор, товар, товарлар импорти ва экспорти, шартнома, биржа, рақобат, менежмент, маркетинг, пул, банк, банкнот ва бошқалар ҳақида тўла маълумотларнинг берилиши ўқувчиларнинг иқтисодий онгини шакллантиришга ёрдам беради. Синфдан ташқари тарбиясивий тадбирлар ҳамда тарбиясивий соатларда иқтисодий мавзуларда тарбиясивий суҳбат, баҳс ва мунозаралар уюштирилади, оғзаки журнал яратилади, викторина ташкил этилади, тўгарак ёки клублар фаолияти йўлга қўйилади. “Меҳнати фаолиятининг сифати ва самарадорлиги нималарга боғлиқ?”, “Хўжаликнинг қиймати қанча туради?”, “Ҳар биримиз иқтисодчи бўлишимиз мумкин”, “Ўқув юртимизнинг иқтисодий аҳволи ва бюджети

қандай аҳволда?”, “Иқтисод бизнинг ҳаётимизда”, “Бўш вақтдан унумли фойдаланиш мумкинми?”, “Тажамкорлик нима?” ва ҳоказо мавзуларда тарбиясивий тадбирларнинг ўтказилиши ўзининг ижобий натижаларини беради. “Ёш иқтисодчи” маркази фаолиятини йўлга қўйиш мақсадга мувофиқдир Буларнинг барчаси ўқувчиларда қуйидаги хислатларнинг шаклланишига замин яратади: - меҳнат фаолиятига нисбатан масъулият билан муносабатда бўлиш, меҳнатсеварлик, виждонлилик, жамият ва давлат олдида ўз бурчини ҳис этиш; - тежамкорлик, режалилик; - интизомлилик, уддабуронлик; - уюшқоқлик, ишчанлик; - тартибсизликка нисбатан муросасиз бўлиш ва бошқалар.

АДАБИЁТЛАР: 1. Каримов И.А. Баркамол авлод – Ўзбекистон тараққиётининг пойдевори. – Тошкент, Ўзбекистон, 1997. 2. Алметов Н.Ш. Педагогика. Ўқув қўлланма. – Алматы, 2001. 3. Подласый И.П. Педагогика. В 2 кн. Кн. 1. – Москва, Владос, 1999. 4.Педагогика. Мунавваров А. Қ. нинг умумий таҳрири остида. – Тошкент, Ўқитувчи, 1996.

Похожие

Меҳнат тарбияси. Иқтисодий тарбия

Касб тарбияси. Хукукий тарбия. Ахлокий тарбия

Фуқаролик тарбияси. Ҳуқуқий тарбия

Меҳнат ва ўқув жамоларини жисмоний тарбия ташкилотлари

Оила тарбияси асослари