Касбий таълим услубиёти фанининг предмети, мақсад ва вазифалари - Педагогиka - Рефераты

Касбий таълим услубиёти фанининг предмети, мақсад ва вазифалари

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

59.5 KB

Касбий таълим услубиёти фанининг предмети, мақсад ва вазифалари Режа: 1. Касбий таълим услубиёти фан сифатида. 2. Касбий таълим услубиёти фаннининг мақсад ва вазифалари. 3. Касбий таълим услубиёти фанинг тад қ и қ от методлари.

Ўзбекистон Республикаси босқичма-босқич бозор иқтисодиётига асосланган очиқ фуқаролик жамияти ва ҳуқуқий демократик давлат барпо этиш йўлидан собит қадамлик билан бормоқда. Ў збекистон тараққиёт ва ислоҳотларнинг хусусан, таълим соҳасидаги ислоҳотларнинг ўзига хос жаҳон ҳамжамияти томонидан такрорланмас деб тан олинган йўлни танлади. Республикамиз Президенти Ислом Каримов таъкидлаб ўтганларидек: «Замон талабларига мос мутахассис тайёрламоқчи эканмиз, биринчи навбатда ўқув юртларимизнинг шакли, қиёфаси ва таркиби, моддий базаси ҳам замонавий бўлиши керак». Шундай қилиб, ҳар бир жамиятнинг келажаги унинг ажралмас қисми бўлган таълим тизимининг қай даражада ривожланганлиги билан белгиланади. Мустақилликнинг 11-йиллигини нишонлаш арафасида турган, иқтисодиётни эркинлаштириш йўлига кириб бораётган мамлакатимизда таълим тизимини ислоҳ қилиш, унга ривожланган мамлакатларнинг илғор теҳнологияларини жорий қилиш, миллий қадриятларимизни сингдирган ҳолда таълимни ташкил этиш, бу жараённи пухта ва самарали амалга ошириш ишлари бугунги кунда давлат сиёсати даражасига кўтарилди. Бу борада 1997 йилда тарихий ҳужжат Республикамизда «Таълим тўғрисидаги» қонун ва «Кадрлар тайёрлаш миллий дастури» қабул қилиндики, улар мамлакатимизда узлуксиз таълим тизимини ислоҳ қилишнинг ташкилий, илмий ва методик асоси бўлиб, асосий мақсадли комил инсон ва етук малакали рақобатбардош мутахассислар тайёрлашдир. «Кадрлар тайёрлаш миллий дастури» нинг асосий таркибий қисмларини шахс, давлат ва жамият, узлуксиз таълим, фан ва ишлаб чиқариш ташкил этиб, улар ўзаро боғлиқ ҳолда намоён бўлади. Мазкур қонун ва дастурни рўёбга чиқариш таълим тизимини тубдан қайта қуришни, яъни халқ таълими тараққиётининг концептуал қоидаларини қайта кўриб чиқишни ва уни қисқа вақт ичида ижобий ҳал қилишни тақозо этади. Бу вазифаларни ҳал этилиши ишлаб чиқиши лозим бўлган дастлабки маълумотлар чекланган бўлиб ёки бошланғич ахборот жуда катта ҳажми бўлган ҳолда ҳам иложи борича максимал аниқликка эришиш талаб

этилмоқда. Бироқ педагогика таълимига янги ахборот технологияларини жорий этишнинг ҳозирги савияси замон талабларига жавоб бермаяпти ва бу йўналишдаги ишларни янада кенгроқ давом эттиришни давр тақозо этмоқда. Бунинг устига, умумижтимоий ахборот алмашинуви муаммоси педагогик таълими амалиётида ўз аксини ҳали яхши топмадики, натижада таълимнинг бошқа соҳалари, жумладан умумий ўрта таълим, касб-ҳунар коллежлари, академик лицейларни халқ хўжалиги билан интеграциялашуви қийинлашмоқда. (Нуриддинов Б. «Касб таълими ўқитувчилари малакасини оширишда фаол ўқитиш методларидан фойдаланишнинг илмий педагогик асослари». номзодлик диссертацияси. Т.,2002.) Хулоса қилиб айтганда мустақил Ўзбекистон бугунги кунда келиб жаҳонга ўз номини танитди. Иқтисодий – сиёсий жиҳатдан юксалди. Шу билан бирга Ўзбекистоннинг ривожланган мамлакатлар қаторидан ўрин олишда бугун келажак учун зарур бўлган замонавий кадрларга ҳам эҳтиёж сезила борди. Мустақил давлат ўзининг муҳим тарихий ҳужжатларига эга бўлдики, «Кадрлар тайёрлаш миллий дастури» алоҳида ўрин тутади. Дастурда эътироф этилган кадрлар тайёрлаш тизимини ривожлантиришнинг асосий йўналишларидан шу нарса алоҳида белгиландики, таълим тизимининг яхлит ахборот маконини вужудга келтириш таълим-тарбия дастурларининг интелектуаллашувини таъминлайди. Демак, янги аср-информацион технологиялар асри бўлади. «Таълим тўғрисида»ги қ онун ва «Кадрлар тайёрлаш миллий дастури» да асосий вазифа сифатида ю қ ори малакали кадрлар тайёрлаш масаласи белгилаб берилган. Айни қ са, Президентимиз И. Каримовнинг асарларида, рисолаларида, ма қ олаларида ва маърузаларида иҳтисодий билимларни чуҳур ўрганиш муқим вазифа қ илиб қ ўйилган. Иҳтисодиётни эркинлаштириш масаласи ҳ озирги куннинг энг долзарб муаммоларидан бири бўлиб қисобланади. Айни қ са, и қ тисодий назария фанини унинг асосий тушунчаларини чуҳур ўрганишда иҳтисодиётни ўҳитиш методикаси фани асосий ўринин эгаллайди.

Касбий таълим услубиёти курсининг ма қ сади бўлажак мутахассисларни ихтисослик фанларидан таълим бериш методикаси, шакллари ҳ амда ў қ итишнинг илғор педагогик ва ахборот технологияларига оид билим ва кўникмаларини шакллантиришдан ва келажакда хар тамонлама ривожланган касб эгаси булиб етишишлари учун замин яратишдан иборат деб белгиланган. Ушбу курс педагогика, дидактика, методика со ҳ асида мавжуд амалий ва назарий тушунчалар бўлиб, унда бўлажак иҳтисодчи мутахассисларни тайёрлаш жараёнини жахон амалиёти, жахон андозаларига мослаштиришга ҳ аракат қ илинган. Курснинг мазмунида асосий эътибор илғор методлар, тажрибалар, шакл ва методларини ўрганишга қ аратилган. Булар орасида бозор муаммолари ва бозор механизмини юксак даражада эгаллаган мутахассисларни тайёрлаш биринчи ўринда туради. Дарс ўтишда машғулотнинг фаол шаклларини имкон даражасида ўргатиш бозор и қ тисодиётининг тамойилларига амал қ илиш, иҳтисодий назария концепцияси асосларини ўзлаштириш ҳ а қ идаги бошланғич тушунчалар беришдан иборатдир. Бу эса ҳ ар бир талабанинг ижодий фаоллигини доимий суръатда юксалтиришга чорлайди. Бундай ҳ олат олий ва ўрта махсус таълим ў қ итувчиларини ю қ ори малакали мутахассис кадрлар сифатида тайёрлаш билан биргаликда, талабаларни ҳ ам ю қ ори савияли бўлишига эришиш ва уларда ҳ озирги замон и қ тисодий тафаккурини тарбиялашга ундайди. Ў қ иш жараёни талабаларга фа қ ат маълум ҳолдаги тайёр ҳ ажмдаги билимларни беришдангина иборат бўлиб қ олмай, балки асосий бош маҳсад уларда ҳ аётий ҳ олатларни қам тақлил этиш ва шу асосда улар ўзлари муста қ ил равишда тўғри хулосалар чи қ аришни сингдиришдан иборатдир. Талабаларни фаол фикрлашга ўргатиш ва уларда ҳ ар қ андай фан ў қ итувчиларининг ўзлари ҳ ам билишни шакллантиришга ўргатишдан

иборат. Бу ҳ ол аввало ў қ итувчиларнинг ўзидан чу қ ур билимга эга бўлишини талаб қ илади. Талабалар томонидан, айни қ са бўлажак иҳтисодчи-педагоглар ижтимоий фанларни худди шунингдек, и қ тисодиёт назариясини чу қ ур ўрганиш му ҳ им а ҳ амиятга эга. И қ тисодий назария - дунё қ араш фанидир. Шунинг учун ҳ ам бу ерда талабалар билимни тайёр ҳ олида олибгина қ олмай, балки ўзининг ижодий фаоллиги жараёнида ўзлари учун му ҳ им хулосаларга келишлари зарур. Ў қ ув жараёнини бойитиш, унинг назарий даражасини кўтариш ва биринчи навбатда ҳ ар бир талаба онгига миллий исти қ лол мафкурасини, ижтимоий ва и қ тисодий хулосаларни сингдириш лозим. Бу борадаги вазифаларни амалга оширишда Президент И. А. Каримовнинг асарларини, Вазирлар Ма ҳ камаси ҳ амда Олий Мажлиснинг фармон ва қ арорларини тартибли тизимда ўрганишни таъминлаш, шунингдек, бозор и қ тисодиётининг муаммолари билан фаол боғлаб олиб боришни та қ озо қ илади. Бу эса бўлғуси ў қ итувчиларнинг педагогик ма ҳ оратларини тинмай оширишларини талаб этади. Келажакда эришишимиз лозим бўлган буюк ма қ садларга етишиш учун энг аввало ю қ ори малакали, замон талабига жавоб берадиган мутахассис кадрлар талаб этилади.Қозирги даврда ўҳув жараёнини ташкил этиш ў қ итувчидан фа қ ат чу қ ур билимгина эмас, балки педагогик ма ҳ оратга эга бўлишлари, дарс беришнинг турли услубларини билиш ҳ амда ўз устида тинмай изланишларини талаб қ илади. Таълим-тарбия жамият тара ққ иётининг асосидир. Чунки, инсон жамиятдаги барча муносабатлар, ало қ аларнинг марказида туради. Бу маънода и қ тисодий фанларни ў қ итиш сифатини такомиллаштириб бориш учун ҳ озирги пайтда қ атор илмий - методик ва педагогик муаммоларни, яъни ўҳитувчиларнинг педагогик мақоратларини ошириш, янги педагогик ва ахборот технологияларини ю қ ори даражада ўзлаштирганлик талаб этилади.

Касбий таълим услубиётини ў қ итиш даражасини кўтариш - бу таълим жараёнига замонавий метод, шакл қамда воситаларни жалб қ илиш йўлларини ўрганиш, янги педагогик технологияларни ўзлаштириш билан боғли қ тадбирлар мажмуасидир. Машғулотларни олиб боришнинг ма қ сади битта – талабаларда касбий билим, кўникма ҳ амда малакаларни шакллантиришдан иборат бўлсада, уларни ў қ итиш, ўргатиш методларининг шакллари ва кўринишлари турличадир. Касбий таълим услубиётини олий ў қ ув юртларида ў қ итиш ўзининг алоқида хусусиятига эга. Юҳори малакали кадрлар мутахассис - и қ тисодчиларни тайёрлашнинг му ҳ имлигини ҳ исобга олган ҳ олда, ў қ ув жараёнини ташкил этишдаги масалаларга етарли даражада эътибор қ илиш ва шу билан бирга шу йўналишда фаолият кўрсатаётган ў қ итувчиларнинг методик ма ҳ оратини такомиллаштиришни талаб қ илади. Ў қ ув жараёнини бойитиш, унинг назарий даражасини кўтариш ва биринчи навбатда қар бир талаба онгига ижтимоий ва и қ тисодий хулосаларни сингдириш, бунинг учун Олий Мажлис ҳ амда И.А. Каримовнинг асарларини тартибли тизимда ўрганишни таъминлаш шунингдек, бозор и қ тисодиётининг фаол муаммолари билан боғлаб олиб боришни та қ озо этади. Касбий таълим услубиётини ў қ итишни ҳ озирги замонда яхшилаш шароитлари қ атор илмий методик ва педагогик муаммоларни яъни ў қ итувчиларнинг педагогик ма ҳ оратларини оширишни талаб этади. Машғулотларни олиб боришнинг ма қ сади битта, у ҳ ам бўлса ў қ ув машғулотларини назарий ғоясини юксалтириш бўлса ҳ ам, уларнинг ў қ итиш, ўргатиш методларининг шакллари турличадир. Буларга, биринчи навбатда қ уйидагилар киради: 1. Касбий таълим услубиётини курсига та қ симланган соатлар, яъни ў қ ув машғулот учун тузилган маърузалар ва семинарлар ўртасида. 2. Кафедра ў қ итувчилари томонидан тузилган алоқида маърузалар бўйича ва уларнинг кафедра йиғилишларида му ҳ окама этилган маъруза матнлари.

3. Бирон маъруза бўйича ишлаб чи қ илган методик қ ўлланма, яъни маъруа давомидаги ва қ т ҳ ажми билан семинар ўтказиш ўртасидаги нисбатлар ва бош қ алар. 4. И қ тисодий фанлар курси ёки ало ҳ ида олинган маърузалар курси бўйича Республика Олий Мажлис ва бош қ а давлат материаллари асосида фойдаланиш учун тузилган методик қ ўлланмалар ишлаб чи қ иш. 5. Маърузалар, семинарларга ўзаро кириш, очи қ маърузалар дарсларини ўтказиш. 6. И қ тисодий фанлар курси бўйича рейтинг саволларини тузиш. 7. И қ тисодий адабиётлар бўйича кўргазмали қ уроллар, жадваллар, диаграммалар тузиш. 8. И.А. Каримов асарларини ўрганиш бўйича талабалрни муста қ ил ўрганишлари учун махсус методик қ ўлланмалар яратиш ва улардан фойдаланиш.

Похожие

Педагогика фанининг предмети, мақсад ва вазифалари

Касбий таълим методикаси фанининг мақсади ва вазифалари

Педагогика тарихи фанининг предмети, мақсад ва вазифалари

Педагогиканинг предмети, мақсад ва вазифалари

Логопедия фанининг мақсад ва вазифалари