Педагогика тарихи фанининг предмети, мақсад ва вазифалари - Педагогиka - Рефераты

Педагогика тарихи фанининг предмети, мақсад ва вазифалари

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

69 KB

Педагогика тарихи фанининг предмети, мақсад ва вазифалари Режа: 1. Кириш 2. Педагогика тарихи фанининг макса два вазифалари 3. Педагогика тарихи фанининг даврларга булиниши

Юртбошимиз И.Каримов “Мақсадимиз – тинчлик, барқарорлик, ҳамкорлик” Ўзбекистон телевиденияси мухбирининг саволларига берган жавобларида: “Илм-маърифатни эъзозлаган мамлакатда ҳеч ким уруш ҳақида бош қотирмайди. Чунки, илм-маърифат инсонни юксакликка кўтаради. XXI асрда, мен ишонаман, маданият, илм-маърифат учун жонини берадиган ва буни ҳаётининг асосий мақсади қилиб қўядиган янги авлод пайдо бўлади.” 1 Ислом Каримов орзу қилган авлод Ўзбекистон Республикасининг 10 йиллик тарихида ўзини намоён қила бошлади. Янги авлодга Ўзбекистон истиқлол ва истиқбол йўлини кўрсатувчи омиллардан бири ўзликни англашдир. Аждодлармизни фан ва баркамол авлод тарбиясига қаратилган ғоялари, қарашлари, миллий ва умумбашарий қадриятларни, халқ оғзаки ижодиётидаги илғор ғоя ва фикрларни ўрганиб, уларни ардоқлаши лозим. Ўзбекистон халқини ўзлигини англашга хизмат қиладиган фанлардан бири Педагогика тарихидир. Педагогика тарихий ижтимоий фан. Хар бир кишилик жамиятини тараққиёт босқичларида ёш авлодни ўқитиш, тарбиялаш тизимларини, уларни қонун-қоидаларини, мутафаккир, маърифатпарвар ва педагог олимларнинг, таълим-тарбия, маърифатга доир ғояларини ва уларнинг ривожланишини мукаммал ўрганадиган фандир. Педагогика тарихи фани умумжаҳон, шу жумладан Марказий Осиё халқлари тарихий тажрибасидаги маънавият ва таълим-тарбияга оид фикрларни ўзлаштириш учун хизмат қилади. Педагогика тарихи фанни ўзига хос илдизларга эга: - Таълим-тарбия ва маърифатга доир ғояларни фалсафий илдизлари: Педагогика тарихи фани турли жамиятлардаги мафкуравий қарашларга кўра ўзгарибривожланиб, илғор педагогик фикр ва ғоялар миқдордан сифат ўзгаришларга эга бўлган. - Диний-маънавий илдизлари: Инсон камолотидаги маънавият ҳақида Қуръони Карим ва шариат ҳукмларида, Хадиси шарифда илмий, назарий

билимларни, тартиб қоидалар берилган. Шу эса педагогика тарихидаги таълим-тарбия ва маърифий ишларга янада сайқал беради. Педагогика тарихий фани, фалсафа, психология, иқтисодиёт ва маънавий-маърифий фанлар таркибида ривожланган. Педагогика тарихий фани бўлажак мутахассисларни маънавий юксак, педагогик ғоя, тушунчаларга танқидий муносабат, ўз фаолиятига ижодий ёндошувни тарбиялайди. Педагогика тарихий камил инсон тарбиясига доир йиғилган тажрибалари билан бой бир хазинадир. Хар бир мутахассис бу хазинадан ижодий, танқидий ва оқилона фойдаланмоғи керак. Педагогика тарихи дарслиги Ўзбекистон халқ таълими вазирлиги ва Республика методик маркази томонидан тасдиқланган дастур асосида ёзилди. Педагогика тарихи фанининг мақсад ва вазифалари - Кишилик жамиятининг ижтимоий, иқтисодий тараққиёти жараёнида инсон камолотининг қонун-қоидалари, тартиби ва воситаларини ўрганиù, умумлаштириш давр талабидир. Педагогика тарихи фанининг мақсади: Инсоният мавжуд экан, унинг маънавий тараққиётини таъминловчи таълим, тарбия, маълумот каби тушунчалар ҳар бир ижтимоий тузумда мавжуд бўлиб, у тафаккур тарихининг қайта туғилиши ва ривожланиши билан боғлиқ ҳолда педагогика фанидаги ютуқларни ўзлаштириш имконини беради. Педагогика тарихи фанини ўзлаштириш маънавий, ижтимоий, сиёсий ва иқтисодий ҳаётнинг ҳаракатлантириувчи кучи ҳисобланган инсон камолоит ҳақидаги ғояларга ижодий ёндошган ҳолда ўрганиш имконини беради. Педагогика тарихини ўрганиù инсон камолотининг хазинаси бўлиб, кишилик жамоаси тараққиётидаги тажрибаларга суянган ҳолда ривожланиб келди.

Педагогика тарихи ижтимоий фан бўлиб, унинг методологик асоси кишилик жамияти тараққиётидаги тажрибаларга суянган ҳолда ривожланиб келди. Педагогика тарихини ўрганиш ўқитувчида педагогик маданият, маҳорат, тарихий асарларни таҳлил қилиш ва муносабат билдириш малакаларини шакллантиради. Педагогика тарихи ижтимоий фан бўлиб, унинг методологик асоси кишилик жамияти тараққиётидаги миллий мерос ва қадриятлар, улуғ қомусий мутафаккирларнинг инсон камолоти ҳақидаги асарларидаги ғоялар маърифатпарвар ва педагогларни илмий изланишлари ҳисобланади. Ўз тарихини билиш ҳар бир миллат учун фарз, чунки тарихни билишга интилиш инсон ақли, фаросатига хос азалий хусусиятдир. Шу сабабдан, педагог ўз касб фаолиятининг келиб чиқишини, ундаги маънавий ғояларни педагогика тарихи курсида ўрганади. Педагогика тарихи ёш авлоднинг тарбиясига доир кишилик жамиятининг ижтимоий тарихий босқичларидаги таълим-тарбия тизими, унинг қонун-қоидалари, улуғ мутафаккирлар ҳамда педагогларнинг таълим- тарбия ва маориф соҳасидаги ғоялари ва уларнинг ривожланишини ўрганадиган фандир. Педагогика тарихи фани жаҳон ва Ўрта Осиё халқларининг тарихидаги маънавият ва таълим тарбияга доир фикрларни ўрганишга хизмат қилади. Бунда ўтмиш аждодларимиз қолдирган бой педагогик меросларини ва унинг миллий асосларини ўргатишга қаратилгандир. Педагогика тарихига киритилган ғоялар бўлажак ўқтиувчига билим берибгина қолмай, балки уларда миллий ифтихор ва фахр ҳиссини тарбиялайди. Юртбошимиз И.Каримов айтганидек, “Халқимизнинг таянчи аждодларимиз қолдирган маънавий меросининг ўзи бир хазина. Бу хазинадан оқилона фойдаланиш лозим”. 1

Маънавий истиқлол хазинаси аждодларимиз яратган миллий меросимизни чуқур ўрганиб, уни бутун дунё олдида кўз-кўз қила билишимиз керак. Хинд олими Рабиндранат Тагор айтганидек, “Хар бир миллат дунё олдида ўз миллий моҳиятини намоён этишга мажбурдир...”. Миллат ўзида нимаики яхши нарса бўлса, уни умумбашарият мулкига айлантирмоғи лозим. Олийжаноб руҳ миллат бойлиги ҳамдир. Унинг мулки эса хусусий тор манфаатларни енгиб бориб бутун дунёни ўз маънавий маданиятида қатнашишга таклиф эта билишликдадир. - “Кадрлар тайёрлаш миллий дастури” бўлажак мутахассисларни жамиятда ўз ўрнини топа билишга кенг имконият яратди. Мустақиллик даврида ҳар бир инсон ўз тарихини чуқур билгандагина ўзлигини англай олади. Тарихимизда жуда кўп таълим-тарбия тизимлари мавжуд бўлганлиги туфайли мутахассис ўша даврдаги ғоя ва таълим-тарбия мазмунини таҳлил қилиб, уни ижодий ривожлантирмоғи лозим. И.Каримов Абдулла Авлонийнинг “Тарбия биз учун ё ҳаёт, ё мамот, ё нажот масаласидир” деган фикрини кўп мушоҳада қилиб шундай ёзган эди: - “Буюк мутафаккирларни бу сёзлари асримиз бошида миллатимиз учун, қанчалар муҳим, долзарб бўлган бўлса, ҳозирги кунда биз учун ҳам шунчалик, балки ундан ҳам кўра муҳим ва долзарбдир...” 1 Ўтмиш педагог олимлардан қолган педагогик қадриятлар ёш авлод тарбиясига дастур амалдир. Мустақиллик туфайли педагогика тарихини ўрганишда янги-янги қирралар очилди. - Мустақллик педагогик ғояларнинг ривожланишида тарихий изчилликни амалга ошириш. - Кадрларни маънавий ғоявий мафкурасини шакллантиришда педагогик қадриятларга суяниш.

- Таълим-тарбия соҳасидаги қадимги мерос ва умумбашарий қадриятлар, миллий урф-одат ва анъаналардан фойдаланиш. Бўлажак ўқитувчининг педагогик билим ва маҳоратини ошириш имконини яратади. Педагогика тарихи Хар бир ўқитувчи, мураббий, тар биячи фанининг вазифаси ва турли касб зиёлиларига инсоншунос- лик ва тарбия-таълимшунослик борасида бой билим, ҳаётий малакаларни ҳосил қилади.Педагогика тарихи фани 1939 йилдан бошлаб, педагогика олий мактабларида ўқитилмоқда. Унинг вазифалари: - Кишилик тараққиётидаги таълим-тарбиянинг ижтимоий, маънавий, маърифий ривожланиши ҳақида маълумот бериш; - Ўтмишдаги таълим ва тарбия масалаларини, технологиясини ҳамда мактаб тизимидаги юксак ғоя ва тажрибаларни ижодий ривожлантиришни ижодий ўрганиш; - Бўлажак ўқитувчиларни ўқув-тарбия йўли жараёнида буюк мутафаккир олимларнинг асарларидаги педагогик ғояларини ўрганиш. Педагогика тарихи фани тарихий тараққиёт жараёнида халқимиз яратган халқ педагогик ижодини ўрганиш ва унга амал қилиш билан ривожланади. Педагогика тарихи фанини қуйидаги даврларга бўлиб ўрганиш назарда тутилади: 1-боб. Педагогика тарихи фанининг предмети, мақсад ва вазифалари. 2-боб. Қадимги даврдан VII асргача Марказий Осиё ва Юнонистонда таълим-тарбия ва педагогик ғоялар. 3-боб. VII - VIII асрларда Моварауннаҳрда маданият ва педагогик фикрлар. 4-боб. Шарқ уйғониш даврида таълим-тарбия. 5-боб. Темурийлар салтанати даврида маданият ва таълим-тарбия ( XIV - XV асрлар).

6-боб. XIX асрнинг охири XX аср бошларида Туркистон ўлкасида таълим-тарбия. 7-боб. Туркистонда жадидчилик ҳаракати ва унинг маориф ривожидаги ўрни. 8-боб. Бошланғич таълим фидойилари. 9-боб. Чет эл ва Россиядаги илғор бошланғич таълим асосчилари. 10-боб. Мустақил Ўзбекистон Республикасида таълим тизими, унинг истиқбол ва истиқлол йўллари. Педагогика тарихи фвнини чуқур ўрганиш учун у билан боғлиқ бўлган бир қатор фанлар тизимини ўрганиш, биринчи, навбатда фалсафа, руҳшунослик, анатомия-физиология, тарих, жамиятшунослик, адабиёт тарихи, мактаб гигиенаси ва бошқалар.

Похожие

Педагогика фанининг предмети, мақсад ва вазифалари

Педагогика фанининг предмети, мақсади ва вазифалари

Педагогика тарихи илмининг бахси мақсад ва вазифалари

Педагогика фанининг мақсади ва вазифалари хамда предмети

Ижтимоий педагогика фанининг предмети, максад вазифалари