Axloqiy tarbiya. E`stetik tarbiya. Huquqiy tarbiya - Педагогиka - Рефераты

Axloqiy tarbiya. E`stetik tarbiya. Huquqiy tarbiya

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

42 KB

www.arxiv.uz Reja: 1. Axloqiy tarbiya to’g’risida tushuncha va uning mazmuni. 2. maktablarda axloqiy tarbiyani amalga oshirish yo’llari. 3. E’tsetik tarbiya to’g’risida tushuncha. 4. E’tsetik madaniyatning asosiy tarkibiy qismlari. 5. Xuquqiy tarbiyaning tibbiyotda tutgan o’rni.

www.arxiv.uz Axloqiy tarbiyaning mazmuni. SHaxsning jamiyat va Vatanga, mexnatga, kishilarga, o’z xulqiga munosabatlarini quyidagicha tekshirish mumkin. 1) Jamiyatga,Vatanga muxabbat va sadoqatni tarbiyalash.(xodisa ”Vatanni sevmoq iymondandur” deb bejiz aytilmagan) 2) Mehnatga axloqiy munosabatni tarbiyalash (mehnat yashash manbai) 3) Atrofdagi kishilarga axloqiy munosabatda shaxsning jamoatchilik va ko’pchilik (munosabatlarini) manfaatlarini o’z shaxsiy manfaatlaridan utsun qo’yish. 4) SHaxsning o’ziga, o’z xulqiga axloqiy munosabatini tarbiyalash bu o’quvchini o’z-o’zini ongli intizom ruxiy tarbiyalashga o’rgatishdan iboratdir, intizom axloqiy norma bo’lib, shaxsning fuqarolik qiyofasini belgilaydi. Quyidagi intizom normalariga ko’niktirish hosil qilish kerak. 1.Qabo’l qilingan intizom qoidalariga o’qitishda, mehnatda, bo’sh vaqtlarda rioya qilishga e’xtiyoj sezish. 2.O’z-o’zini nazorat qilish va o’z xulqini idora qilish . 3.Jamoada tartib bo’zayotgan, intizomsizlik qilayotgan shaxslarga qarshi faol ko’rashish. Intizom asosida ong yotadi, uni iroda boshqaradi.Ongli intizomni ta’minlaydigan qatiylik, tashabbuslik, mutsaqillik, o’zini tuta bilish,uyushqoqlik, irodaviy sifatlardir.Ongli intizom vijdon va rotsguylik bilan bog’liq. Maktabda axloqiy tarbiyani amalga oshirish yo’llari. Maktabda axloqiy tarbiya berishda xilma-xil usullar qo’llaniladi: 1) Axloqiy tarbiya o’qish jarayoni bilan birga olib boriladi. 2) Axloqiy tarbiya jarayonining muvaffaqiyatliligi o’quvchilar va o’qituvchila jamlasining saviyasiga bog’liq. 3) Tarbiyaviy ishlar rejali hamjixatli olib borilishi kerak. 4) Maktablarda ijobiy e’motsional sharoit yaratilishi kerak.

www.arxiv.uz 5) Barcha o’quvchilarning yagona tartib qoidaga rioya qilish lariga e’rishish kerak. 6) Axloqiy tarbiyada ongli tushunchalarni shakllantirishda tushuntirish, o’qitish,suhbat, munozara, lektsiya,Rag’batlantirish, jazolashdan foydalaniladi. 7) Axloqiy odatni shakllantirishda mashqning tutgan o’rni. 8) Tarbiyaviy soatlar “Odobnoma” darslari. 9) Mehnat ilg’orlari, ilm fan xodimlari,mehnat va urish faxriylariva atoqli kishilar bilan uchrashuvlar tashkil qilish . 10) Turli tuman tadbirlar o’tkazish (olimpiada, fetsival,musobaqa, televizion peredachalar ko’rish ma’rifatnoma, otalar so’zi aqlning ko’zi ko’rsatuvlarini ko’rishni tashkil qilish . 11) Dars jarayonida sinfdan va maktabdan tashqari mashg’ulotlar sharq qadriyatlari va milliy an’analar aks e’tgan qur’on, hadis,Odobnoma,hikmatnoma,Qobusnoma va boshqalarni o’qish lozim bo’ladi. Ta’li va tarbiyani ajratib bo’lmaydi.Kelajagimiz taraqqiyoti kelgusi yosh avlodning har tomonlama etuk, bilimli, ongli, tadbirkor, yuksak axloqli bo’lishiga bog’liqdir. Vatanparvarlik, milliy g’ururi,fidoiylik, o’z xalqi tarixi,uning madaniyati bilan faxrlanish insonga hurmat e’xtirom shularning hammasi inson ma’naviyatiga borib taqaladi.Ma’naviyat e’sa bugungi kunda e’rishgan mutsaqiligimizning poydevori, tayanchi hisoblanadi.Bizning o’tgan buyuk ajdodlarimiz______________ham ana shu tuyg’u bilan yashaganlar. Demak yoshlarni vatanparvarlik ruxida tarbiyalash ishi avvalo ularni milliy qadriyatlarimizni hurmat qilish dan,o’zligimizni kimligimizni anglashni o’rganishimizdan boshlashi lozim bo’ladi.Ammo shu bilan birgalikda tarbiya borasidagi jaxon tsandartlariga ham e’’tiborni qaratmoq lozim.

www.arxiv.uz E’tsetik tarbiya. E’tsetik tarbiya ancha keng ma’noga e’ga bo’lib, shaxsni tabiat va jamiyatdagi go’zalliklarni ideal nuqtai nazardan idrok e’tishni o’rgatadi. E’tetik rivojlanish bu shaxsning e’tsetik onggi,munosabatlari va e’tsetik faoliyatining vujudga kelishi hamda takomillashuvidan iborat,o’zoq davom e’tuvchi jarayondir.Bu jarayon yosh va ijtimoiy omillar bilan belgilanadi,turli bosqich va darajalarga e’ga. Jamiyat bu ayrim shaxsning e’tsetik madaniyati tushunchalari mavjud. -jamiyatning e’tsetik madaniyati deganda insoniyat butun rivojlanish tarixi jarayonida to’plangan moddiy va ma’naviy qadriyatlari majmui tushuniladi. -SHaxsning e’tsetik madaniyati uning jamiyat madaniy merosini faol, ijodiy o’zgartirishi natijasida hosil bo’ladi. SHaxs e’tsetik madaniyatining asosiy tarkibiy qismlari bu e’tsetik ong, e’xtiyojlar, munosabatlar va e’tsetik faoliyatlar sanaladi.e’tsetik ong, idrok, bilim, muloxaza, baxs, e’tsetik e’xtiyojlar va munosabatlar e’sa, e’ng avvalo shaxsning e’tsetik qiziqishlari, didi, e’tsetik xissiyotlarida ifoda e’tadi. E’tsetik ongni asosini e’tsetik idrok tashkil e’tadi.E’tsetik idrok bu atrof, voqelikdagi buyumlar, xodisalarning e’tsetik moxiyatini butun tarkibiy qismlari bilan birgalikda aks e’ttirishidir ya’ni idrok e’tilgan, narsalarni shaxsda mavjud bo’lgan xissiy va aqliy narsalarga qiyoslash jarayonidir. -E’tsetik muloxaza shaxsning aniq bir e’tsetik xodisaga munosabatini bildiruvchi aqliy harakatida ifodalanadi. -e’tsetik ideal bu shaxsning tabiat, jamiyat va san’atdagi maqsad tarzida idrok e’tilgan, takomillashgan go’zallik boraisdagi aks e’tishidir.E’tsetik idealning muxim belgisi shaxsning dunyoqarash va xususiyatiga ko’ra aniqlanadi.E’tsetik e’xtiyoj bu shaxsning vokelikni e’tsetik jixatdan bilib olishga undovchi subektiv omillarga aytiladi.U e’tsetik axborotga qiziqishni kuchaytiradi. E’tseti kqiziqish shaxsni e’tsetik faoliyatiga, voqelik va san’at asarlarini e’tsetik jixatdan o’zlashtirishga kirishishida ifodalaniladi.E’tsetik did shaxsda uning

www.arxiv.uz shaxsiy va ijtimoiy xususiyatlarining qo’shilishi natijasida hosil bo’ladigan murakkab xodisalardir.Did o’z tabiatiga ko’ra faqat shaxsga oid kategoriyadir. E’tsetik tuyg’u bu shaxsning buyuk yoki e’tsetik xodisaga baho berish.Munosabatini boshdan kechirishdir.E’tsetik tarbiya tarbiyalanuvchilarda tashabbuskorlik, ijodkorlik, oldindan ko’ra bilish,intiluvchanlik,orzu qila bilishlik kabi fazilatlarni shakllantiradi. Xuquqiy tarbiya. Markaziy Osiyo xalqlari, shu jumladan o’zbek xalqi ko’p ming yillik boy xuqquq va xuquqiy madaniyat tarixiga e’ga. Payg’ambar Alayxissalomvafotlaridan keyin islom olamiga yangi qonun va qoidalar paydo bo’lishi to’xtadi.Ana shu davrdan boshlab barcha xuquqiy muammolar Qur’oni Karimda va Payg’ambar Alayxissalom sunnatlarida ko’rsatib berilgan qonun va qoidalar asosida hal e’tilib xuquqiy tarbiya beriladigan bo’ldi. CHor Rossiya tomonidan Markaziy Osiyo zabt e’tilgandan keyin ishlatilgan xuquqiy xujjatlar: -1865 yilgi “Turkitson viloyatini boshqarish” haqidagi muvaqqat nizom: -1867 yilgi “Ettisuv va Sirdaryo viloyatidagi boshqarish” haqida nizom: -1886 yilgi “Turkitson ulkasini boshqarish” to’g’risida nizom: CHor Rossiyasi bilan Buxoro amirligi va Xiva xonligi o’rtasidagi to’zilgan shartnomalar va x. O’zbekitson Respublikasining mutsaqil bo’lishi munosabati bilan ta’lim tarbiya ishlari tinimsiz rivojlanib, takomillashib kelayotir. Fukarolarning xuquqlari va qonuniy manfaatlari himoya qilish ini kuchaytirish tobora katta axamiyat kasb e’tmoqda.Hozirgi kunda maktablarda va boshqa bilim yurtlarida mavjud bo’lgan “jamiyatshunoslik”,”tarix”, “Davlat va xuquq asoslari “, Geografiya” va shular bilan birga Davlat ramzlarida keng foydalanish maqsadga muofiqdir (gebr, bayroq, madxiya) Bo’lardan tashqari xukumat qarorlari.prizedent farmonlari,Oliy majlis qabo’l qilingan qarorlarni o’rgatish ham yaxshi samara beradi.

www.arxiv.uz Tarbiyasi qiyin o’spirinlar bilan ish olib borishda ammoviy axborot usullarining barchasidan keng foydalanish kerak.Maktablarda xuquqiy bilimlarni targ’ibot qilish , sud, prakratura, advokatlarni jalb qilish lozim.

www.arxiv.uz Qo’llanilgan adabiyotlar: 1. Munavvarov A.K Pedagogika,Toshkent,”O’qituvchi”, 1996, 139-151,161-163 b. 2. Tursunov I.Nishonaliev U.Pedagogika kursi: Darslik, Toshkent “O’qituvchi” 1997,182-189 6. 3. G’aybo’llaev N.va boshqalar Pedagogika,Toshkent, 2000, 46-64 boshqalar. 4. Baranov S.P.va boshqalar Pedagogika, Toshkent, “O’qituvchi” 1990.246- 262,288-290 boshqalar. 5. Savin N.V.Pedagogika,Toshkent, “O’qituvchi”,1975, 223-236,262-274 boshqalar. 6. Babanskiy YU.K va boshqalar.Pedagogika, Moskva 1998, 153-167,199-203 boshqalar. 7. www.ziyonet.uz

Похожие

Axloqiy tarbiya

Axloqiy tarbiya metodlari

Tarbiya qoidalari

Tarbiya maqsadlari

Tarbiya tеxnologiyalari