Мусиқа маданияти дарсларида болалар дунё қараши ва қизиқишларига эътибор - Музыка - Рефераты

Мусиқа маданияти дарсларида болалар дунё қараши ва қизиқишларига эътибор

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

149.5 KB

Мусиқа маданияти дарсларида болалар дунё қараши ва қизиқишларига эътибор Режа: 1. Мусиқий тарбияда инновацион технологияларнинг мазмунини 2. ДТС талаблари даражасидаги замонавий дарсларни ташкил этишда

Мамлакатимиз мустақиллиги йилларида маънавий ва жисмоний соғлом авлодни табиялаш давлат сиёсатининг устувор йўналишларидан бирига айланди. Инновационавий жараён замирида жисмонан бақувват, маънан етук, дунёқараши онги, тафаккури соғлом, интелектуал салоҳиятли, тиббий маданиятли, соғлом турмуш маданияти шаклланган шахсни тарбиялаш ётади. Бундай шахсни дунёга келтириш ва тарбиялашда жамиятнинг институтлари масъул бўлиб, ушбу жараённи самарадорлигини таъминлашда улар бевосита ва билвосита иштирок этадилар. Жумладан, оила, маҳалла, боғча, мактаб, академик лицей, олий ва ўрта махсус таълим муасасалари, мактабдан ташқари таълим тизими, соғлиқни сақлаш ва маърифий маданий муассасалар, нодавлат-нотижорат ташкилотлар, оммовий ахборот воситалари, матбуот ва бошқалар инновационавий жараёнда ўқитувчилар яхлит тизимни ташкил этади. Албатта соғлом авлод тарбиясида мусиқий педагогни ушбу тизимда ҳар бир бўғинини низом доирасидаги ўз мақсад ва вазифалари бўлиб уларни бажарилишини таъминлашда ўзаро ҳамкорлик тамойилига риоя этилган тақдирда кўзланган мақсадга эришилади. Шунингдек, ўзаро ҳамкорлик жараёнида қатор мусиқий тамойилларга амал қилиш зарурлиги тақазо этилади. Улар: - Инновационавий жараён мазмуни, шакл ва методлар мусиқий инновацион ва психологик шарт-шароитлари, омиллари воситаларини ўзаро ҳамкорлик нуқтаи назаридан танлаш; - Мусиқий педагог инновационавий жараён жараёнини демократлаштириш ва инсонпарварлаштириш; - Мусиқа тарбия шакли, методи ва воситаларининг шахс ёши ва психологик хусусиятларига мослиги; - Таълим масканларида инновациона технологияларининг амарадорлигини таъминлашда мусиқавий методик манбалар таъминоти соғлом авлод тарбиясида назария билан амалиётнинг ОАВ янги ахборот технологиясидан унумли фойдаланиш;

- Оила, маҳалла, нодавлат ташкилотлари билан мусиқий таълим муассасалари ҳамкорлигидаги ягона мақсад, соғлом ва маънавий тарбияга табақалашган ёндошув; - Тарбия жараёнини ташкил этишда якка гуруҳли, жамоавий тадбирлар ўтказиш орқали фаол, бўш вақтини мусиқий таълим тизимида ташкил этиш; - Мусиқий тарбиявий ишни ташкил этишда ғоявийлик, илмийлик, ҳаётийлик шахсий масъуллик; - Инновацион технологияга асосланган мусиқий таълим ва тарбия беришда ота-она тарбияси, мусиқа ўқитувчиси, жамоатчиликнинг тарбиявий-таълимий иши ҳар бир объектнинг фаол иштирокини таъминлаш; - Соғлом авлод тарбиясида ижтимоий эҳтиёж, оила аъзоларининг талаблари минтақа ва худудини манфаатларини инобатга олган ҳолда тарбияга яхлит ёндошиш; - Мусиқий тарбия жараёнини умуминсоний ва миллий қадриятлар муштараклигида ташкил этишдан иборатдир. Мусиқий тарбияда инновацион технологияларнинг мазмунини мукаммаллиги, ахборотлар ишончлилиги, назарий билимларнинг (ахборотлар) амалиётидаги қиммати, фан техника тараққиёти ютуқлари асосида таълим-тарбия жараёнининг таъсирчанлигини таъминлайдиган замонавий ахборот технологиялари ва механизмларини, тарбиялашнинг, самарали услублари, шакл метод ва воситаларини кенг қўллаш натижалар самарадорлиги омилидир. Соғлом авлод тарбиясида давлат ва нодавлат ташкилотлари ҳамкорлигини таъминлаш билан бир қаторда фанлараро ва ўзаро таъсирга ҳам алоҳида эътибор бермоқ лозим. Айниқса, таълим муассасаларида ижтимоий-гуманитар фанларини ўрганишда, нодавлат ташкилотлари оила ва маҳалла ҳамкорлигида ўтказиладиган тадбирларни уюштиришда мазмун ранг-баранлиги, таъсирчанлиги муҳим роль ўйнайди. Жумладан, ташкил этиладиган тарбиявий ишлар мазмун маънавиятимизнинг қадимий бой намуналари,

бугунги кундаги ривожланиш босқичлари замирида шакллантирилмоғи зарур. Ўтказилган маънавий-маърифий тадбирларда мусақа маданиятининг ёшлар ўртасида Ватанга муҳаббат, соғлом турмуш тарзига амал қилиш, ўз соғлиғига ўзи масъуллик билан ёндошиш, миллий қадриятларимизга нисбатан хурмат ҳиссини тарбиялашга қаратилмоғи лозим. Ота-оналар, оила, маҳалла ва мутасадди нодавлат ташкилотлари ҳамкорлигида ўтказиладиган конфренция, семинар, давра суҳбати, учрашув саёхат, бахс-мунозара ва бошқа тадбирларнинг таъсирчанлиги ва самарадорлигини уларни маълум бир мақсадга йўналтирилганлиги, мазмунннинг ёшлар онги ва қалбига мослиги, замонавий педагоги технология асосида ташкил этилиш мусиқа ўқитувчисининг билим савияси тайёргарлиги ва тажрибасисга кўп жиҳатдан боғлиқдир. Мусиқа таълими ташкилотлари оила ва маҳалла ҳамкорлигида амалга ошириладиган таълимий-тарбиявий ишлар изчил узвий ва узлуксиз амалга ошириладиган ислохотларнинг бош омилидир. Маънавий соғлом шахс тарбиясида “юртбошимизни муқаддас ислом дини ва фалсафаси, азиз авлиёларимизнинг ибратли ҳаёти, қутлуғ қадамжоларига бошқа диний гурухларга нисбатан хурмат эхтиром ва бағри кенглик руҳида ьтарбиялашжамиятимизда соғлом турмуш тарзи, миллатлараро тотувлик ўзаро меҳр оқибат муҳити мустаҳкамлаш бўйича маънавий-маърифий дастурларни амалга ошириш бугунги куннинг муҳми талабидир”. Маънавий бой олам сирларини, инсон туйғуларини англамайдиган, ўз шахсий фикрларига эга бшлмаган шахсни шакллантириш кўпгина омилларга боғлиқ. Таълим-тарбия тизимида Давлат таълим стандартларининг жорий этилиши туб ўзгаришларини юзага келтиради, жумладан, кадрларни тайёрлаш сифатига эътибор, таълим мазмунидаги талаблар, шунингдек, ўқув соатлари хажмининг қисқариши, янги ўқув дастурининг яратилиши, таълим муассасаси фаолиятини баҳолаш таркибининг ишлаб чиқилишини шулар жумласидандир.

Ўқувчи ёшларнинг ўз устозларидан оладиган билим, кўникма, малака ҳамда маънавий сифатлари ДТС да яққол белгилаб берилган. Таълим тизимида узлуксиз тамойилига амал қилаётган ҳар бир педагоглар ДТС ўзларига маёқ қилиб олишлари зарур. ДТС нинг бош мезони – бу таянч ўқув режасидир. Бунда асосий эътиборини ўзбекистон Республикасининг мафкураси, халқимизнинг асрий урф-одатларига қаратиш лозим. “Маънавият халқнинг, жамиятнинг, миллатнинг қудратидир”- деган эди юртбошимиз. Аввало ўқитувчиларнинг дунёқарашлари мукаммал кенг қамровли бўлиши зарур, шундагина дарслар самарадорлиги ортади. Барча педагоглар таълимнинг амалга оширишлари, ўқувчи ёшлар билимларини адолатли баҳолаш ҳамда уларни рағбатлантириб боришлари зарур. Таълим муассасаларида дарс бераётган барча ўқувчичлар юксак илмий салоҳият эгаси, манъавий баркамол, етук мутахасссис бўлишлари билан бирга, уларда одоб-ахлоқ меъёрлари етарли бўлса, тажриба синов усулларидан унумли фойдаланса муаммолар ўз ечимини топаверади. “Ўқитувчи, - деган эди юртбошимиз, болаларимизга замонавий билим берсин, аммо бунинг учун аввало ўқитувчиларнинг ўзлри ана шундай билимга эга бўлмоқлари керак”. Шунинг учун ҳам ДТС талаблари даражасидаги замонавий дарсларни ташкил этишда, дарснинг ноанъанавий усуллари дискуссия дарслари, семинар ва темтик ўйинлар ўқувчи ёшларнинг қизиқиши ва иқтидорларидан келиб чиқиб, интерфаол ўйин дарсларини ташкил этиш лозим. Маънавий дунёқарашнинг ортиб бориши учун буюк аждодларимизнинг тарихий асарлари қўл келади, инсонийлик туйғулари юксак даражада акс эттирилган. Ўқитувчи тинимсиз изланиш меҳнат баробарида ўқувчи ёшларни нималарга қизиқишига эътиборини жалб этиш билан бирга ҳар бир дарсни синов дастури бўйича амалага ошриши керак. Чунки, ўқитувчини ўқувчи диққат билан кузатади. Ўзбекистон Республикасининг “Таълим тўғрисида” ги Қонуни “Кадрлар тайёрлаш миллий дастури” талаблари асосида таълм тизимида рўй бераётган

ўзгаришлар умумий ўрта таълим предметининг ўқитилишини ҳам тубдан янгилашни талаб этмоқда. Ўзбекистоннинг “Таълим тўғрисида”ги қонунига кўра 9 йиллик умумий ўрта таълим жорий этилди. Таълимни демократлаштириш, индивидуаллаштириш, миллий истиқлол ғояси, минтақавий хусусиятларни ҳисобга олиш тамойиллари аосида барча ўқув предметлар, шу жумладан мусиқа предмети бўйича ҳам ўқитиш концепцияси ишлаб чиқилди. Мусиқа маданияти ўқув предмети ўқувчиларнинг маънавий, бадиий ва аҳлоқий маданиятини шакллантиришга миллий ғурур ва автанпарварлик тарбияси амалга оширишга ижодий маҳорат, нафосат ва бадиий дидни ўстиришга, фикр доирасини кенгайтиришга, мустақиллик ва ташаббускорликни тарбиялашга хизмат қилади. Мусиқа маланияти ўқув предмети умумий ўрта таълим мактабларида ўқитиладиган барча ўқув предметлари билан узвий боғлиқдир. Барча ўқув фанлари қатори мусиқий таълимда ҳам давлат таълим стандартларининг жорий этилиши миллий мусиқий мерослардан тўлақонли фойдаланиш имконини беради. Булар оммавий халқ куй ва қўшиқларида хонанда ва созандларнинг ижодий фаолиятлари мақом, шашмақом, достонлар ва бугунги замонавий мусиқий фаолиятда ўз аксини топди. Мусиқа санъатининг бу каби имкониятлари янги авлодни тарбиялашда уларанинг баркамол бўлиб етишишларида ўзига хос такрорланмас манба бўлиб хизмат қилади. Давлат таълим стандартлари, миллий истиқлол ғояси оммавий халқ мусиқа инновацион аси профессионал мусиқа ижодкорлари, мусиқа ижрочилари (созанда, хонандалар) катта ашулачилар, достончилар асарнинг элементар асосларини ўргатишни меъёрлаштиради. Мусиқа таълимидан давлат таълим стандартлари асосида янги таълим мазмуни ўқувчиларнинг мусиқий билим ва малакалари билан бирга уларда кузатувчанлик, хотирани мустаҳкамлаш, образли тасаввур қилиш уларда

ижодкорлик, мустақиллик, бадиий ва мусиқий дид каби хислатларни ривожлантиришни таъминлайди. Шу боис мусиқа маданияти таълимининг янги мазмуни ёш авлодни миллий, мусиқий меросимизда ворислик қила оладиган маданияти таълимининг янги мазмуни ёш авлодни миллий мусиқий меросимизга ворислик қила оладиган умумбашарий мусиқа бойлигини идрок эта оладиган маданиятли инсон даражасида вояга етказишни назарда тутади. Бунда ўқувчичлар мусиқа санъатини бутун нафосати билан ўрганишлари оммавий мусиқа фаолиятлари: мусиқани бадиий идрок этиш, якка ва жамоа бўлиб қўшиқ куйлаш, рақсга тушиш ва ижодкорлик малакаларини шакллантириш асосий мақсад ҳисобланади. 1-ilova Vizual Har bir darsda turli xil didaktik maqsadlar ko‘zlanadi. Ular as о sida bittasi b о sh maqsad bo‘lib his о blanadi. Uni darsning as о siy didaktik maqsadi deyiladi. Didaktik maqsadda quyidagilar amalga о shiriladi.

2-ilova Musiqadan qo‘yidagi dars turlari mavjudO‘quvchilarni yangi tushuncha bilan tanishtirish, yangi bilim va ko‘nikmalarni h о sil qilish darslari O‘tilganlarni takr о rlash, umumlashtirish va sistemalashtirish darslariTurli xil mashqlar yordamida yangi bilim malaka, ko‘nikmalarni mustahkamlash darsi Keyingi darsda xat о larning о ldini о lish maqsadida bilim, malaka va ko‘nikmalarni tekshirish darsi

ilova O‘qituvchining darsga tayyorgarligiKo‘rgazma qur о llarini tayyorlash va h.k. Darsda va uyda beriladigan mis о l masalalarni echib chiqish Har bir b о sqichga sarflanadigan vaqtni aniqlash Dars o‘tish met о dlarini aniqlash Dars ishlanmasini yozishO‘quv dasturida va o‘quvchi rejasida darsning o‘rnini aniqlash.

Похожие

Инновацион технологияда интер фаол методлари

Инновацион технологиялардан фойдаланишда ўқувчининг ижодкорлигига эришиш

Мусиқа саводи фаолияти

Мусиқа ўқитиш методикаси педагогик принциплар тизимида

Мусиқа таълимида мусиқий фаолиятлар