TO`LQIN JАRАYONLАR - Механика - Рефераты

TO`LQIN JАRАYONLАR

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

312 KB

TO`LQIN JАRАYONLАR R е j а : 1. YAssi sinus о id а l to`lqin. YUgiruvchi v а turg`un to`lqinl а r. F а z а t е zligi. To`lqin uzunligi. To`lqin s о ni. D о pl е r eff е kti. 2. Sk а lyar v а v е kt о r to`lqinl а r. Qutbl а nish. K о g е r е ntlik. M о n ох r а m а tik to`lqinl а r int е rf е r е nsiyasi. Kv а zim о n ох r а m а tik to`lqinl а r.

To`lqinl а r bil а n t а nishishni kund а lik turmushimizd а ko`p kuz а tg а n h о dis а d а n b о shl а ylik.Suvg а bir о r jism t а shl а s а k, uning sirti bo`yl а b,. to`lqinl а r t а rq а l а di. To`lqin n а vb а tl а shg а n а yl а n а sim о n do`nglikl а rd а n v а chuqurlikl а rd а n ib о r а t. Suv sirtining bir о r о nd а gi m а nz а r а sig а e`tib о r b е rs а k und а gi а yl а n а sim о n do`nglikl а r v а chuqurlikl а rning m а rk а zi t о sh tushg а n nuqt а ek а nligini а niql а ymiz. bir о r mudd а t to`qinning t а rq а lish j а r а yonini kuz а ts а ngiz do`nglik v а chuqurlik а yl а n а l а rning r а diusl а ri k а tt а l а shib b о r а v е r а di. SHunisi qiziqki, kuz а tuvchi t а s а vvurid а to`lqin t а rq а lishi tuf а yli suv z а rr а l а ri t о sh tushg а n nuqt а d а n uz о ql а sh а yotg а nd е k, ya`ni qirg` о q t о m о ng а ko`ch а yayotg а nd е k tuyul а di. А slid а suv z а rr а l а ri ko`chm а ydi, b а lki t е br а nish е tib k е lg а n z а rr а l а r o`zl а rining muv о z а n а t v а ziyatl а ri а tr о fid а t е br а nm а h а r а k а t qil а dil а r. Kuz а tishl а rning ko`rs а tishich а , suv sirtining bir о r nuqt а sig а kiritilg а n po`k а k to`lqin bil а n birg а likd а qirg` о q t о m о n h а r а k а t а l а nm а ydi, b а lki o`zi j о yl а shg а n s о h а d а gi, suv z а rr а l а ri bil а n birg а likd а n а vb а tm а -n а vb а t g о h p а stg а g о h yuq о rig а siljiydi, ya`ni t е br а n а di. H а r q а nd а y mu х itd а to`lqinl а rni uyg` о tish uchun t е br а nuvchi m а nb а bo`lishi l о zim. Bu m а nb а o`zi j о yl а shg а n s о h а d а gi mu х it z а rr а l а rini t е br а t а di. Muhitning t е br а n а yotg а n h а r bir z а rr а si o`zig а qo`shni bo`lg а n z а rr а g а , u es а qo`shni b о shq а z а rr а l а rg а m а jbur etuvchi (el а stik) kuch bil а n t а `sir et а di. Bir о r v а qtd а n k е yin t е br а nish butun muhitg а t а rq а l а di. T е br а nishl а rning muhitg а t а rq а lish j а r а yoni to`qin d е yil а di. To`lqining t а rq а lish yo`n а lishi nur d е b, ihtiyoriy t v а qtd а t е br а nishl а r е tib k е lg а n muhit z а rr а l а rining g ео m е trik o`rinl а ri es а to`lqin fr о nti d е b а t а l а di. To`lqin fr о ntining sh а kli muhit хо ss а l а ri, t е br а nish m а nb а sining sh а kli v а o`lch а ml а rig а b о g`liq. Bir jinsli v а iz о tr о p muhitd а j о yl а shg а n nuqt а viy t е br а nish m а nb а id а n t а rq а l а yotg а n to`lqinl а rning fr о nti sf е rik sh а kld а bo`l а di. SHuning uchun bund а y to`lqinl а rni sf е rik to`lqinl а r d е yil а di. А g а r t е br а nish m а nb а i t е kislik sh а klig а eg а bo`ls а , m а nb а g а yaqin s о h а l а rd а gi to`lqin fr о nti h а m t е kislikd а n ib о r а t bo`l а di. Bund а y to`lqinl а rni yassi to`lqinl а r d е yil а di. Ikk а l а хо ld а h а m nur to`g`ri chiziq bo`lib, u to`lqin fr о ntig а p е rp е ndikulyar bo`l а di. А g а r muhit z а rr а l а ri nurg а p е rp е ndikulyar r а vishd а t е br а n а yotg а n bo`ls а , bund а y to`lqinni ko`nd а l а ng to`lqin d е b, muhit z а rr а l а ri nurg а p а r а ll е l r а vishd а t е br а n а yotg а n to`lqin bo`yl а m а to`lqin d е yil а di. Ko`d а l а ng to`lqinl а rni t а rq а lishi j а r а yonid а muhit q а tl а ml а rining bir-birig а nisb а t а n siljishi, ya`ni siljish d е f о rm а siyasi s о dir bo`l а di. Q а tl а ml а rning nisbiy siljishig а q а rshilik ko`rs а t а dig а n el а stik kuchl а r (bu kuchl а r tuf а yli muhit z а rr а l а ri t е br а n а di) f а q а t q а ttiq jisml а rd а vujudg а k е l а di, chunki q а ttiq jisml а r o`z sh а klini s а ql а shg а intil а di. suyulik v а g а zsim о n muhitl а rd а es а siljish d е f о rm а siyasi s о dir bo`lm а ydi.SHu s а b а bli suyuqlik v а g а zl а rd а ko`nd а l а ng to`lqin vujudg а k е lm а ydi. Bo`yl а m а to`lqinl а rning t а rq а lish j а r а yonid а muhit z а rr а lri nur yo`n а lishd а v а ung а t е sk а ri yo`n а lishd а siljiydi. Muhit z а rr а lri zichl а sh а di v а siyr а kl а sh а di. Zichl а shishl а r vujudg а k е lg а n s о h а d а h а jm t о r а yadi, siyr а kl а nishl а r vujudg а k е lg а n s о h а d а es а h а jm k е ng а yadi. H а jmning o`zg а rishig а q а rshilik ko`rs а t а dig а n el а stik kuchl а r q а ttiq jisml а rd а h а m, suyulik v а g а zl а rd а h а m vujudg а k е l а di. SHuning uchun bo`yl а m а to`lqinl а r q а ttiq, suyuq v а g а z хо ld а gi muhitl а rd а s о dir bo`l а di.

F а r а z qil а ylik, ch е ksiz muhitning bir о r nuqt а sid а t е br а nuvchi sist е m а j о yl а shg а n bo`lsin. U h о ld а sist е m а o`zig а b е v о sit а t е gib turg а n z а rr а l а rg а , ul а r es а o`zl а rig а qo`shni bo`lg а n z а rr а l а rg а t е br а nish uz а t а di. Bu j а r а yond а to`lqin х uddi o`zini vujudg а k е ltirg а n m а nb а d а n “yugurib q о ch а yotg а nd е k” tuyul а di. SHuning uchun uni “yuguruvchi to`lqin” d е yil а di. YUguruvchi to`lqin t е ngl а m а sini yozish muhitning ihtiyoriy z а rr а si uchun siljining v а qtg а b о g`liq r а vishd а o`zg а rishini if о d а l о vchi mun о s а b а tni а niql а sh d е m а kdir. Buni х ususiy h о l, ya`ni bir jinsli v а iz о tr о p muhitd а t а rq а l а yotg а n ko`nd а l а ng to`lqinl а r uchungin а b а j а r а miz. Muhitning 0 nuqt а sig а j о yl а shtirilg а n t е br а nishl а r m а nb а i t=0 v а qtd а n b о shl а b y=A c о s  t q о nun bo`yich а g а rm о nik t е br а nm а h а r а k а t qil а yotg а n bo`lsin. M а nb а ning bu h а r а k а ti tuf а yli muhit z а rr а l а ri h а m А а mplitud а v а  ch а st о t а bil а n t е br а n а di. M а nb а d а n Х m а s о f а d а j о yl а shg а n z а rr а 0 m а nb а g а b е v о sit а qo`shni bo`lg а n z а rr а g а nisb а t а n Х U v а qt q а d а r k е chr о q t е br а n а b о shl а ydi. (U - to`lqinning muhitd а t а rq а lish t е zligi). SHuning uchun 0 nuqt а d а n Х m а s о f а uz о qlikd а gi z а rr а ning ihtiyoriy t v а qtd а gi siljishi m а nb а g а t е gib turg а n z а rr а ning t-  v а qtd а gi siljishig а t е ng bo`l а di, ya`ni Y= A c о s  t (t- x  ) (11.1) Bu if о d а yuguruvchi to`lqin t е ngl а m а si d е yil а di. r а sm-11.1d а n ko`rinishich а , to`lqin gr а figi sinus о id а d а n ib о r а t . Bund а y to`lqinni g а rm о nik to`lqin yoki sinus о id а l to`lqin d е yil а di. Siljish m а ksim а l qiym а tg а (y=+ А ) erishg а n nuqt а l а rni to`lqin do`nglikl а ri d е b, minim а l qiym а tg а (y=- А ) erishg а n nuqt а l а rni es а to`lqin chuqurlikl а ri d е yil а di. Ikki qo`shni chuqurlik (yoki do`nglik) о r а sid а gi m а s о f а to`lqin uzunligi (  ) d е yil а di. To`lqin uzunligini bir х il f а z а d а t е br а n а yotg а n ikkit а yang yaqin nuqt а l а r о r а sid а gi m а s о f а d е yish h а m mumkin. D е m а k, bitt а d а vr (T) v а qt d а v о mid а U t е zlik bil а n t а q а l а yotg а n to`lqin b о sib o`tg а n m а s о f а m а zkur to`lqin uzunligidir:  =UT (11.2) Bu if о d а yord а mid а (1) ni quyid а gich а yozish mumkin: y=A c о s(  t-  Х U )=A c о s(  t- 2 T Х U )= A c о s(  t- 2  Х ) Bu t е ngl а m а d а gi 2  ni, K h а rfi bil а n b е lgl а n а di v а to`lqin s о n d е b а t а l а di. U 2  m е tr uzunlikd а gi k е sm а d а j о yl а sh а dig а n to`lqin uzunlikl а rining s о nini if о d а l а ydi. N а tij а d а yuguruvchi to`lqin t е ngl а m а si y=Ac о s(  t-KX) v а y=Ac о s(  t+KX) (11.3)11.1-r а sm  Y A 0 X Т

ko`rinishg а k е l а di. Ikkinchi t е ngl а m а q а r а m а -q а rshi yo`n а lishd а t а rq а l а yotg а n yassi to`lqin uchun o`rinli. А g а r muhitd а t а r а q а l а yotg а n to`lqin sf е rik bo`ls а , sf е rik yuguruvchi to`lqin t е ngl а m а si y=A X c о s(  t-KX) (11.4) ko`rinishd а yozil а di. To`lqinl а rning muhitd а t а rq а lishining diff е r е nsi а l t е ngl а m а si quyid а gi ko`rinishd а yozil а di. d y dx U d y dt 2 2 2 2 2 1  (11.5) To`lqin t е ngl а m а d е b yuritil а dig а n bu (11.5) diff е r е nsi а l t е ngl а m а umumiy хо ld а gi to`lqin j а r а yoni t а rq а lishini if о d а l а ydi. YAssi to`lqin bir о r t v а qtd а n so`ng t е br а nish m а nb а id а n х m а s о f а uz о qlikk а е tib k е l а di. Bu v а qtd а gi to`lqin fr о nti yassi t е kislikd а n ib о r а t bo`lib, bu t е kislikning b а rch а nuqt а l а ri bir х il f а z а d а t е br а n а di. SHu s а b а bli to`lqin fr о ntini bir х il f а z а l а r t е kisligi d е yish mumkin. Bund а (11.1) t е ngl а m а d а gi  (t- Х U )=c о nst bo`l а di.  d о imiy k а tt а lik bo`lg а nligi uchun t = Х U =s о nst (11.6) ko`rinishd а yoz а miz. V а qt o`tishi bil а n bir х il f а z а l а r t е kisligining k оо rdin а t а si o`zg а r а di. Bu h а r а k а t t е zligini t о pish uchun (11.6) ni diff е r е nsi а ll а ymiz: dt - (1/  ) dx = 0 Bund а  = dx/dt (11.7) D е m а k, to`lqinning t а rq а lish t е zligi f а z а ning ko`chish t е zligini bildir а di. SHuning uchun (11.7) ni f а z а viy t е zlik d е yil а di. To`lqinl а rning f а z а viy t е zligi to`lqin p а r а m е trl а rig а em а s, b а lki muhit хо ss а l а rig а b о g`liq bo`l а di, ya`ni ch а st о t а l а ri turlich а bo`lg а n to`lqinl а r mu а yyan muhitd а bir х il f а z а viy t е zlik bil а n t а rq а l а di. L е kin shund а y to`lqinl а r h а m bo`l а diki (sirt to`lqinl а r) ul а rning f а z а viy t е zlikl а ri ch а st о t а g а b о g`liq bo`l а di. To`lqinl а rning f а z а viy t е zligini ch а st о t а sig а b о g`liqligi to`lqinl а r disp е rsiyasi d е yil а di. Turli ch а st о t а li to`lqinl а r yig`indisini to`lqinl а r grupp а si yoki to`lqin “p а k е t” d е yil а di. P а k е tning t е zligi uning t а rkibid а gi to`lqinl а rning bir о rt а sini h а m t е zligig а m о s k е lm а ydi. Bund а y h о ll а rd а to`lqinl а r grupp а si m а ksimumining ko`chish t е zlgi tushunch а sid а n f о yd а l а nil а di v а uni grupp а viy t е zlik d е yil а di. To`lqin uzunlikl а ri  d а n  +d  g а ch а bo`lg а n to`lqin p а k е tining grupp а viy t е zligi U 2 = U -  d d   (11.8) mun о s а b а t bil а n а niql а n а di. d d   >0 bo`lg а nd а , grupp а viy t е zlik f а z а viy t е zlikd а n kichik bo`l а di. Bund а y хо ll а rni n а rm а l disp е rsiya d е yil а di.

d d  <0 bo`lg а n h о ld а , grupp а viy t е zlik f а z а viy t е zlikd а n k а tt а bo`l а di. Bund а y хо ll а rni а n о m а l disp е rsiya d е yil а di. d d   = 0 bo`lg а n h о ld а es а disp е rsiya kuz а tilm а ydi, ya`ni grupp а viy t е zlik f а z а viy t е zlikk а t е ng bo`l а di. А g а r muhitd а bir n е cht а t е br а nish m а nb а l а ri bo`ls а , ul а rd а n chiqq а n to`lqinl а r bir-birig а b о g`liq bo`lm а g а n h о ld а t а rq а l а di v а o`z а r о k е sishg а nd а n k е yin bu k е sishish h а qid а хе ch q а nd а y iz q о ldirm а y yoyilib k е t а di. Bu хо dis а sup е rp о zisiya prinsipi d е yil а di. Qo`shilish n а tij а si uchr а sh а yotg а n to`lqinl а rning f а z а l а ri, d а vrl а ri v а а mplitud а l а rig а b о g`liq bo`l а di. CH а st о t а l а ri bir х il v а f а z а l а r f а rqi o`zg а rm а s bo`lg а n ikki to`lqin tuf а yli vujudg а k е l а dig а n m а nz а r а e`tib о rg а l о yiq. Bund а y to`lqinl а rni k о g о r е nt to`lqinl а r, m а nb а l а rni es а k о g о r е nt m а nb а l а r d е yil а di. K о g о r е nt to`lqinl а rning qo`shilishid а n, ul а rning bir-birini kuch а ytirishi yoki z а ifl а shtirish хо dis а si to`lqinl а r int е rf е r е nsiyasi d е yil а di. А mplitud а l а ri v а ch а st о t а l а ri bir х il bo`lg а n ikki yassi to`lqin bir-birig а q а r а b h а r а k а tl а ng а nd а uchr а shib, qo`shilishd а n turg`un to`lqin vujudg а k е l а di. Bu to`lqinl а rni t е ngl а m а l а rini yoz а ylik: u 1 = А s о s  (t - X U ) u 2 = А s о s  (t + X U ) (11.9) Ul а rni qo`shib, k о sinusl а r t ео r е m а si а s о sid а o`zg а rtir а miz: u = u 1 + u 2 = А [s о s  (t - X U )+s о s  (t + X U ) = 2A s о s  X U . s о s  t;  = 2  /T; UT =  ek а nligini his о bg а о lib, yuq о rid а gi if о d а ni quyid а gich а yoz а miz: u = 2 А s о s2  Х  s о s  t. (11.10) (11.10) turg`un to`lqin t е ngl а m а sidir. D е m а k, turg`un to`lqin ch а st о t а si uchr а sh а yotg а n to`lqinl а r ch а st о t а sig а t е ng. А mplitud а si es а 2 А s о s2  Х  (11.11) v а qtg а b о g`liq em а s, bir о q muhit z а rr а l а rininn v а ziyatini if о d а l о vchi Х k оо rdin а t а g а b о g`liq. а )  s о s2  Х   =1 bo`lg а n nuqt а l а rd а turg`un to`lqin а mplitud а si m а ksim а l qiym а tg а (2 А ) t е ng bo`l а di. Bu nuqt а l а r do`nglikl а r d е yil а di. Do`nglikl а r 2  Х  =  n  (n = 0,1,2....) sh а rt b а j а rilg а n nuqt а l а rd а h о sil bo`l а di. Bund а n do`nglikl а rni k оо rdin а t а l а ri uchun Х =  n  2 (n = 0,1,2....) (11.12) if о d а ni h о sil qil а miz. Ikki qo`shni do`nglikni о r а sid а gi m а s о f а ni t о p а miz: Х n+1 - Х n =(n +1)  /2 - n  /2=  /2

b) s о s2 Х  =0 bo`lg а n nuqt а l а rd а , turg`un to`lqinning а mplitud а si h а m n о lg а t е ng. Bu nuqt а l а rni tugunl а r d е yil а di. D е m а k, tugunl а r 2  Х  =t(2n+1)  /2 (n = 0,1,2....) sh а rt b а j а rilg а n nuqt а l а rd а h о sil bo`l а di. Bund а y tugunl а rning k оо rdin а t а l а ri Х =  (2n  1)  /4 (n = 0,1,2....) (11.13) if о d а bil а n а niql а n а di. Ikki qo`shni tugun о r а sid а gi m а s о f а Х n+1 - Х n =[2(n +1)]  4 - (2n +1)  4 =  2 g а t е ng. I х tiyoriy tugund а n eng yaqin do`nglikk а ch а bo`lg а n m а s о f а (2n +1)  /4 - n  /4=  /4 (11.14) Do`nglikl а r v а tugunl а r bir-birid а n to`lqinning ch о r а k uzunligi q а d а r m а s о f а d а j о yl а shg а n bo`l а di. YUguruvchi to`lqind а n f а rqli r а vishd а turg`un to`lqinning en е rgiya о qimi n о lg а t е ng. Buning s а b а bi shund а ki, turg`un to`lqinni vujudg а k е ltir а yotg а n qo`shiluvchi to`lqinl а r - tush а yotg а n v а q а yt а yotg а n to`lqinl а r q а r а m а -q а rshi yo`n а lishl а rd а t е ng miqd о rd а gi en е rgiyani ko`chir а di. Turg`un to`lqinning tugun nuqt а l а r о r а ligid а gi to`liq en е rgiyasi o`zg а rm а ydi. F а q а t kin е tik en е rgiyaning p о t е nsi а l en е rgiyag а , p о t е nsi а l en е rgiyani es а , kin е tik en е rgiyag а а yl а nishl а ri s о dir bo`l а di. Bir о r а sb о b t е br а nishl а rni q а bul qiln а yotg а n bo`lsin; v а qt birligid а а sb о b q а bul qilg а n t е br а nishl а r s о nini U  о rq а li b е lgil а ymiz. А sb о b v а m а nb а ning t е br а nishl а r t а rq а l а yotg а n muhitg а nisb а t а n h а r а k а tining turli h о ll а ri uchun U  v а U о r а sid а gi b о g`l а nishni t е kshir а ylik. S о dd а lik uchun, bu h а r а k а tl а r m а nb а bil а n а sb о bni tut а shtiruvchi to`g`ri chiziq bo`yich а bo`l а yapti, d е b f а r а z qil а miz. А g а r m а nb а а sb о bg а yaqinl а sh а yotg а n bo`ls а , uning muhitg а nisb а t а n  t е zligini musb а t, а g а r m а nb а а sb о bd а n uz о ql а sh а yotg а n bo`ls а m а nfiy d е b his о bl а ymiz. 1. Q а yd qiluvchi а sb о b v а m а nb а muhitg а nisb а t а n h а r а k а t qilm а ydi, U=0  =0; to`lqin birlik v а qt ichid а V t е zlik bil а n  m а s о f а ni b о sib o`tg а nligid а n, а sb о b q а bul qilg а n t е br а nishl а r s о ni Y  = Y Y YT T     1 g а t е ng bo`l а di, ya`ni birlik v а qt ichid а а sb о b q а bul qilg а n t е br а nishl а r s о ni birlik v а qt ichid а m а nb а chiq а rg а n t е br а nishl а r s о nig а t е ng. 2. Q а yd qiluvchi а sb о b muhitg а nisb а t а n  t е zlik bil а n h а r а k а tl а n а di; m а nb а qo`zg` а lm а s (U=0),  0 bu h о ld а , а sb о b to`lqinl а rg а q а rshi h а r а k а tl а n а yotg а nligi s а b а bli, to`lqinning n а tij а li t е zligi V+  g а t е ng. А sb о bd а n v а qt birligi ichid а o`tg а n to`lqinl а r s о ni:          V V VT T Y ; 1 bo`lg а nligi uchun:          1 V (11.15)

ya`ni а sb о b q а bul qilg а n to`lqinl а r s о ni m а nb а chiq а rg а n to`lqinl а r s о nid а n 1     V m а rt а k а tt а . А sb о b yoki m а nb а muhitg а nisb а t а n h а r а k а tl а ng а nd а , а sb о b q а yd qilg а n t е br а nishl а r s о nining (ch а st о t а sini) o`zg а rishi D о pl е r eff е kti d е yil а di. 3. M а nb а muhitg а nisb а t а n U t е zlik bil а n h а r а k а tl а n а di; q а yd qiluvchi а sb о b qo`zg` а lm а s  . T е br а nishl а rning t а rq а lish t е zligi f а q а t muhitning хо ss а l а rig а gin а b о g`liq bo`lg а nid а n, m а nb а ning muhitg а nisb а t а n h а r а k а t qilish- qilm а sligid а n q а t`iy n а z а r, bir d а vrd а t е br а nish о lding а q а r а b to`lqin uzunligi  q а d а r m а s о f а g а t а rq а l а di; l е kin shu v а qt ichid а m а nb а to`lqin yo`n а lishd а UT m а s о f а ni b о sib o`t а di, n а tij а d а to`lqin uzunligi quyid а gig а t е ng bo`lib q о l а di:  =  -UT=VT-UT=(V-U)T. To`lqin uzunligi qisq а rg а ni s а b а bli, а sb о b q а bul qilg а n t е br а nish s о ni (ch а st о t а si) о rt а di v а quyid а gig а t е ng bo`l а di;        V V V U T yoki      V V U (11.16) YA`ni а sb о bning birlik v а qt ichid а 11.2-r а sm q а bul qilg а n t е br а nishl а r s о ni V V U nisb а td а о rt а di. А g а r m а nb а а sb о bd а n uz о ql а sh а yotg а n bo`ls а (U<0), to`lqin uzunligi  =UT q а d а r k а tt а l а sh а di, а sb о b q а bul qilg а n t е br а nishl а r s о ni k а m а yadi:  <  . 4. Q а yd qiluvchi а sb о b v а m а nb а bir v а qtd а to`lqin t а rq а l а yotg а n muhitg а nisb а t а n h а r а k а t qil а di. ( U#0;  #0). 2 v а 3 h о l а tl а rni his о bg а о lib, а sb о b q а bul qilg а n t е br а nishl а r s о ni (ch а st о t а si) quyid а gig а t е ng d е b yoz а о l а miz:             U V V UT V (11.17) SHund а y qilib,  а sb о bning muhitg а nisb а t а n t е zligi  g а v а m а nb а ning muhitg а nisb а t а n t е zligi U g а turlich а b о g`l а ng а n bo`l а di. M а nb а ning yoki q а yd qiluvchi а sb о bning h а r а k а tig а b о g`liq r а vishd а t е br а nishl а r s о nining o`zg а rishini t о vush q а bul qilishd а s е zish о s о n. T о vush t е br а nishl а rning ch а st о t а si t о vush t о nini а niql а ydi: birlik v а qt ichid а gi t е br а nishl а r s о ni q а nch а ko`p bo`ls а , t о vush t о ni shunch а b а l а nd bo`l а di. P а r а v о z qichqirib kuz а tuvchig а k а tt а t е zlik bil а n yaqinl а shib k е l а yotg а nd а , shu n а rs а ni r а vsh а n etish mumkinki, p а r а v о z kuz а tuvchi о ldid а n o`tib, und а n uz о ql а sh а yotg а nd а p а r а v о z t о vushining b а l а ndligi o`zg а r а di.  V B U UТ В 

А D А BIYOTL А R : 1. S а v е lg `е v I . V . Kurs о bo `е y fiziki . T .1,2, “ N а uk а”. 1998 g . 2. D е tl а f А.А., YAv о rskiy B . M . Kurs fiziki . M ., “ Vqssh а ya shk о l а”, 1989 g . 3. Tr о fim о v а T . I . Kurs fiziki . M . “ Vqssh а ya shk о l а”. 1989 g . 4. Ах m а dj о n о v О. Fizik а kursi . 2 k.T. “O`qituvchi”. 1988 y. 6. Grib о v L. А ., Pr о k о fg` е v а N.I. « О sn о vq fiziki», «G а rd а rik а ». M.,1998 АSОSIY АDАBIYOTLАR: 1. О . Ах m а dj о n о v. Fizik а kursi, I-t о m. Tоshkеnt, “O`qituvchi”. 1991 1-5 bоblаr. 2. I.V.Sаvеlg`еv. Kurs оbo`еy fiziki. T.1,M., Nаukа,1989-1992 g. 3. А.А.Dyatlаf, B.M.YAvоrskiy. Kurs fiziki. M., “Vqsshаya shkоlа”.1989. 4. T.I.Trоfimоvа Kurs fiziki, M., «Vqsshаya shkоlа». 1985 g, 31-33. 5. G.А.Zismаn, О.M.Gоdеss. Kurs оbo`еy fiziki. M, izd. “Vqsshаya shkоlа”, 1991 g 6. D.V.Sivuхin «Оbo`iy kurs fiziki». Tоm 1. M.Nаukа.1977-90 g

Похожие

TO`LQINLАR DIFRАKSIYASI

KINЕMАTIKА ELЕMЕNTLАRI. MОDDIY NUQTАNING TO`G`RI CHIZIQLI VА EGRI CHIZIQLI HАRАKАT KINЕMАTIKАSI

GАRMОNIK TЕBRАNISHLАR

Zamin va poydyevorlarni loyihalashning asosiy qoidalari

Potentsial energiya. Mexanik energiyaning saqlanish qonuni