Главная страница
Рефераты
Метрология
Суюқ массаларнинг намлигини ўлчаш
Суюқ массаларнинг намлигини ўлчаш
Загружено в:
20.09.2019
Скачано:
0
Размер:
211.220703125 KB
Скачать
Похожие
Моддаларнинг намлигини ўлчаш
Ўлчаш. Ўлчаш ноаниқликлари
«ЎЛЧАШ ХАТОЛИКЛАРИ»
АНАЛОГЛИ ЎЛЧАШ АСБОБЛАРИ
РАҚАМЛИ ЎЛЧАШ АСБОБЛАРИ
![катта сезгирлик ҳосил қилиш учун спектрнинг инфрақизил соҳасидаги нурланишдан фойдаланилади. Уни манба 1 ҳосил қилади (9.6-расм). Анализ қилинаётган материал 2 қабул қилувчи 4 га юборилади. Материалнинг намлиги қанча катта бўлса, у инфрақизил нурларни шунча яхши ютади ва қайтган оқим миқдори шунча кам бўлади. Бу усул билан фақат юпқа қатламнинг (5 ... 30 мм) намлигинигина ўлчаш мумкин бўлганлигидан намлик ўлчагичдан, одатда, конвейер ленталарида ташилаётган сочилувчан материаллар учун фойдаланилади. “Берег” типидаги оптик намлик ўлчагичлар намлиги 80% гача бўлган материалларни анализ қилишга имкон беради. Намликни ўлчашнинг оптоэлектрон усули Намликни ўлчашнинг опоэлектрон усули инфрақизил нурланиш (ИҚ) нинг анализ қилинаётган нам материалга тушиши ва у билан ўзаро таъсирлангандан кейинги нурланишнинг ўзгаришига асосланган. Бунда ИҚ-нурланишнинг (ма o лум тўлқин узунликда) намликда ютилиши, яъни сувнинг ИҚ-спектрларида ютилиши асосий роль ўйнайди. Сув 0,8-6,1 мкм тўлқин узунликда бир қанча ютилиш спектрларига эга бўлиб, ушбу спектрлар танлаб олинади (0,94; 1,91 ва ҳ.к.). Оптоэлектрон намлик ўлчагичларда ушбу тўлқин узунликлар учун ёғду диодлари (светоизлучаюўие диодқ) (ЁД) танлаб олинади. ЁД ларининг материал билан та o сирланиб, намликда ютилиб, қайтиши (ёки ўтиши) нурланишларни қабул қилгичлар (фотоприёмниклар) (НҚҚ) да қайд қилинади. Бу ҳолда ИҚ нурланишни икки хил мухитдан ўтиши Бугер-Ламберг- Бер қонунига бўйсунади, я o ни Ф =Ф 0 e −[∑i=1 n(εi(v)Ci+αp)d] (9.8) Бу ерда Ф – тўлқин узунликдаги муҳитдан ўтаётган ёруғлик оқими; Ф 0 – –тўлқин узунликдан муҳитга тушаётган ёруғлик оқими; i ( ) – тўлқин узунликдаги муҳитнинг i – компонентида ютилишини э o тиборга олувчи коэффициент; С i – I - компонентнинг концентрацияси, фоизларда](/data/documents/0a8b5a92-c7d7-4010-af94-bd9810cd6ec8/page-9.png)
![Агар таҳлил қилинаётган муҳит иккала (ўлчов ва таянч) оқим учун бир хил бўлса, унда таянч учун ∑i=1 n ( i ( )с i + р )=К 1 деб ўлчовчи ёруғлик оқими ҳам сочилиб, ҳам ютилаётганлиги учун ∑i=1 n ( i ( )с i + р )=К 1 +К 2 муносабатларини олишимиз мумкин. У ҳолда назорат қилинаётган муҳит Ф 0 - таянч ва Ф 0 2 – ўлчов тўлқин узунликларида ёритилса, муҳитдан ўтаётган ёруғлик оқимлари қуйидагича бўлади. Ф λ1 =Ф 0λ1 е- К d ; Ф λ2 =Ф 0λ2 е (K 1+K 2)d (9.9) Агар бошланғич ёруғлик оқимларини Ф 0λ1 =Ф 0λ2 тенглаб олсак, у ҳолда (икки оқим ҳам битта НҚҚ га тушган ҳолда) U 1 = R n J Ф1 ; U 2 = R n J Ф2 (9.10) Бу ерда Rn – НҚҚ билан кетма-кет уланган резистор қаршилиги J Ф1 , b J Ф2 – таянч ва ўлчов канализатордигаи фототок оқими. Фототок ўз ёруғлик оқими билан J Ф = U Ф ўз сифатида боғланганлиги учун J Ф1 =С U (Ф 0λ1 е -к, d ) ; J Ф2 =С U (Ф 0λ2 е −(K 1+K 2)d ) (9.11) бу ерда ва - ночизиқлилик кўрсаткичи; С – доимий коэффициент Фақат битти НҚҚ қўлланилаётганлиги учун, у U кучланишдан озиқланаётган бўлса, у ҳолда U 1 =A( Ф 0λ1 е - к ,d ) ; U 2 =A[( Ф 0λ2 е - (K 1+K 2)d ) ] (9.12) бу ерда А=С U Rn . Намликка пропорционал бўлган сигнални олиш учун сигналлар нисбати: U 1 U 2= (Ф 0λ1e−K1d)α [(Ф0λ2e−(K1+K2)d]α (9.13) логорифмланади, я o ни](/data/documents/0a8b5a92-c7d7-4010-af94-bd9810cd6ec8/page-11.png)
