Метрологик назорат - Метрология - Рефераты

Метрологик назорат

Загружено в:

21.04.2023

Скачано:

0

Размер:

44 KB

Метрологик назорат Метрологик назорат – Ўлчаш жараёни элементларининг ҳоалтини ва қўлланилишини ҳамда ўрнатилган метрологик меъёрлар ва қоидаларга риоя қилинишини текшириш бўйича ваколатланган идоралар фаолияти. Давлат метрологик хизмати ўтказадиган метрологик назоратга қуйидагилар киради: – ўлчаш воситаларини чиқариш, уларнинг ҳолати ва қўлланлиши, аттестатланган ўлчашларни бажариш методикалари, ўлчашларнинг бирхиллигини таъминлаш, метрологик меъёрлар ва қоидаларга риоя қилиниши устидан назорат қилиш; – аккредитланган метрологик хизматлар, марказлар ва лабораториялар метрологик фаолиятининг муайян турларини бажараётганда метрологик меъёрлар ва қоидаларга риоя қилинаётганлигини текшириш; – савдо ишларини бажараётганда тасарруфидан чиқариладиган моллар миқдорини назорат қилиш; – ҳар қандай идишда қадоқланган моллар миқдорини назорат қилиш. Ўзстандарт Агентлигининг қарори бўйича, давлат метрологик текшируви ва назорати қўлланиладиган соҳада, зарур бўлган ҳолларда, метрологик назоратнинг бошқа турлари ва шакллари ўрнатилиши мумкин. Ўлчаш воситаларини чиқариш, уларнинг ҳолати ва қўлланилиши, синашлар, ўлчашларни бажариш методикалари, ўлчашлар бирлилигини таъминлаш, метрологик меъёрлар ва қоидаларга риоя қилиниши устидан давлат метрологик назоратини ўтказишда мос меъёрий ҳужжатларда ўрнатилган меъёрлар ва қоидаларнинг хўжалик юритувчи субъектлар томонидан бажарилаётганлиги текширилади ва баҳо берилади. Бунда қуйидагилар текширилади: – ўлчов бирликларининг тўғри қўлланилаётганлиги; – 1

– ўлчаш ва синаш воситаларининг ҳолати; ўлчаш ва синаш методикаларининг қўлланилиши ва уларга риоя қилиниши; – синашлар, метрологик аттестатлаш, ўлчаш воситаларини қиёслаш, калибрлашни ўтказиш метрологик шарт-шароитларига риоя қилинаётганлиги; – ўлчаш воситаларини четдан келтириш, ишлаб чиқаришда тайёрлаб чиқариш, сотиш, таъмирлаш, ижарага беришда метрологик қоидаларга риоя қилиниши; – метрологик ишларни бажарувчи ходимларнинг ўрнатилган талабларга мувофиқлиги. Метрологик назоратнинг бундай турларини ўтказиш ва мазмунини Ўзстандарт Агентлиги белгилайди. Аккредитланган метрологик хизматлар, марказлар ва лабораторияларнинг фаолияти устидан метрологик назорат аккредитланган субъект томонидан метрологик меъёрлар ва қоидаларнинг бажарилаётганлигини текшириш ва баҳолашдан иборат. Савдо ишларини бажаришда тасарруфдан чиқариладиган моллар миқдори устидан Давлат метрологик назорати истеъмолчининг ҳуқуқларини ҳимоялаш мақсадида амалга оширилади ва масса, ҳажм, узунлик ва бошқа физик катталикларда ифодаланган моллар миқлорининг тўғри аниқланганлигини текшириш, фойдаланиладиган ўлчаш восиатларининг тўғрилигини аниқлашдан иборат. Назоратнинг бундай турларини ўтказиш тартибини Ўзстандарт Агентлиги ўрнатади. Ҳар қандай идишда қадоқланган моллар миқдорини, уларни қадоқлашда ва сотишда давлат метрологик назорати, қадоқланган идишни очиш билан боғлиқ бўлган, идишдаги молнинг массаси, ҳажми, узунлиги ёки бошқа кўрсаткичлари молнинг этикеткасида кўрсатилган ҳолларда ўтказилади. – 2

Давлат метрологик назоратининг кўрсатилган турини ўтказиш тартиби O’z DSt 8.022:2002 де белгиланган. Юридик шахснинг метрологик хизмати амалга оширадиган метрологик назоратда, одатда, қуйидагилар ўтказилади: - ўлчаш воситаларининг ҳолатини ва қўлланилишини тадқиқ қилиш; - ўлчашларни бажариш методикаларининг ҳолати ва қўлланилишини текшириш; - ўлчашларнинг тўғри бажарилаётганлигини баҳолаш; - ўлчаш воситаларининг қиёслаш ва калибрлашга ўз вақтида тақдим этилишини текшириш; - ўлчаш воситаларидан фойдаланиш шароитларига, калибрлашни ўтказиш қоидаларига, калибрлаш ва ўлчаш лабораторияларида ишларни бажариш шарт-шароитларига риоя қилинишини текшириш; - метрология бўйича меъёрий ҳужжатларнинг талабларига риоя қилинишини текшириш. Метрологик хизматлар тўғрисидаги низомларда ёки бошқа меъёрий ҳужжатларда метрологик назорат бўйича бошқа ишлар кўрсатилган бўлиши мумкин. Бу мақсадда юридик шахс метрологик хизматни ёки бошқа кичик бўлинмани ташкил қилади, Ўзстандарт Агентлиги ишларнинг мазкур турига аккредитлаган чет ташкилотларнинг хизматларидан, шунингдек давлат метрологик хизмати хизматларидан фойдаланади. – 3

Адабиётлар : 1. Абдувалиев А.А., Авакян П.Г., Садыков А.Б., Умаров А.С., Хакимов О.Ш. Основы обеспечения единства измерений. Книга 1. – Ташкент, 2005. 2. Абдувалиев А.А., Алимов М.Н. Развитие и совершенствование систем стандартизации, метрологии и сертификации в Республике Узбекистан на период до 2010 года// Standart. – 2005. – №2. 3. Абдувалиев А.А., Алимов М.Н., Бойко С.Р., Мирагзамов М.М., Сабиров М.З. Основы стандартизации, сертификации и управления качеством. – Ташкент: Fan va technologiya, 2005. 4. Абдувалиев А.А., Авакян П.Г., Алимов М.Н., Гольцов В.Ф., Мирагзамов М.М., Сабиров М.З., Садыков А.Б. Основы стандартизации, сертификации, метрологии и управления качеством продукции. Учебное пособие. – Ташкент: Издательство ТГТУ, 2002. 5. Абдувалиев А.А. Некоторые аспекты совершенствования системы стандартизации в Узбекистане// Standart. – 2003. – № 2. 6. Алимов М.Н. Государственные научно-технические программы – важнейший фактор научно-технического прогресса// Standart. – 2004. – № 1. 7. Алимов М.Н. Реализация программ комплексной стандартизации в народном хозяйстве Узбекистана. – Т.: УзНИИНТИ, 1986. – 4

Похожие

Метрологик текширув ва назорат

МЕТРОЛОГИК ХИЗМАТ ВА МЕТРОЛОГИК ТАЪМИНОТ

МЕТРОЛОГИК ХИЗМАТ ВА МЕТРОЛОГИК ТАЪМИНОТ

Метрологик текшириш

Ўлчаш асбобларининг метрологик тавсифлари