Маҳсулот яратиш ва ишлаб чиқаришни ташкиллаштириш тизими - Метрология - Рефераты

Маҳсулот яратиш ва ишлаб чиқаришни ташкиллаштириш тизими

Загружено в:

21.04.2023

Скачано:

0

Размер:

93.5 KB

Маҳсулот яратиш ва ишлаб чиқаришни ташкиллаштириш тизими Режа: 1. Ишлаб чиқариш-техник мақсадларга мўлжалланган маҳсулот 2. Озиқ-овқат маҳсулоти 3. Халқ истеъмоли ноозиқ моллари

Янги буюмларни яратиш, ўзлаштириш ва ишлаб чиқариш жараёнида ташкилий-техник ва методик жабҳадаги маълум муаммолар пайдо бўлади, маҳсулотнинг сифати, техник даражаси ва рақобатбардошлиги бу муаммоларнинг тўғри ҳал қилинишига боғлиқ. Маҳсулот яратиш ва ишлаб чиқаришни ташкиллаштириш тизими (Ўз МЯТ) нинг асосий мақсади истеъмолчиалрнинг манфаатлари учун маҳсулотнинг юқори техник даражаси, сифати ва рақобатбардошлигини таъминлашнинг ягона ташкилий-методик асосини шакллантиришдан иборат. Ўз МЯТ да қуйидаги йўналишларни белгиловчи низомлар ўрнатилган: – маҳсулотни яратиш ёки такомиллаштириш имконини ва мақсадга мувофиқлигини асослаш; - янги технологияларни қўлланиш ва маҳсулотга мажбурий талабларга мувофиқликни ҳисобга олган ҳолда илмий-техникавий истиқболнинг замонавий ютуқларига жавоб берадиган рақобатбардош маҳсулотни яратиш (ишлаб чиқиш), ўзлаштириш ва ишлаб чиқиш; – маҳсулотни яратиш, ўлаштириш, ишлаб чиқариш ва фойдаланишга топшириш муддатларини ва ҳаражатларини қисқартириш; – маҳсулот сифати таркибининг халқаро стандартларга ва бозор талабларига мувофиқлигини асослаш. Ўз МЯТ стандартлаштириш объектларига маҳсулот ҳаётий циклининг босқичларида ишларнинг бажарилишини ва манфаатдор томонларнинг ўзаро бирга ҳаракатини таъминлаш киради. Ўз МЯТ фаолияти бошқа стандартлаштириш умумтехникавий тармоқлараро тизимларининг стандартлари билан ўзаро ҳаракати билан таъминланади. Ўз МЯТ стандартларининг тузилиш структураси маҳсулот ҳаётий циклининг барча босқичлари бўйича тақсимланади. Ўз МЯТни шакллантиришда маҳсулот ҳаётий циклининг босқичлари бўйича тақсимланган ва ўзаро боғланган барча бажариладиган ишларни мақсадли ва комплекс қамраш тамойилидан фойдаланилади. Ўз МЯТда ишларни модуль принципида ташкиллаштириш бозор муносабатларига ўтиш даврида хўжалик

юритувчи субъектларнинг ўзаро алоқалари ташкилий-техник механизмини таъминлашга мўлжалланган. Хўжалик юритувчи субъектлар қуйидагиларни назарда тутиши лозим: – Қонун ҳужжатларининг меъёрий ҳужжатларга, меъёрий ҳужжатларнинг ишлаб чиқаришда қабул қилинган ташкилий-техник низомларга нисбатан устунлиги, бу эса турли иқтисодий-ҳуқуқий вазиятлар шароитларида ўрнатиладиган талабларнинг (манфаатдор томонлар фаолиятини белгиловчи талабларнинг) таркибини кенгайтиришга имкон беради; – Ўз МЯТ қатнашчиларининг фаолиятини маҳсулот ҳаётий циклининг барча босқичларида, Ўз МЯТ ни турли бошқарув шаклларидан фойдаланиб, тартибга тушириш; – ички ва ташқи бозорларда рақобатбардошлик талабларини қондирадиган маҳсулот чиқариш бўйича Ўз МЯТ нинг сўнгги мақсадига эришишг; – Ўз МЯТ муаммоларини ҳал қилишда истеъмолчининг устунлиги. Нол гуруҳ стандартлари қуйидагиларни ўрнатади: – Ўз МЯТ стандартларини шакллантириш, тузиш ва таснифлашда тизим ясовчи принциплари бўйича умумий низомлар; – маҳсулот сифатини таъминлаш; – маҳсулот ҳаётий циклининг босқичлари; – маҳсулот ҳаётий циклининг босқичлари бўйича ишларни ташкиллаштириш модуллари ва моделлари. Биринчи гуруҳ стандартлари қуйидагиларни ўрнатади: – маҳсулотнинг тажриба нусҳаларини ишлаб чиқиш илмий- техникавий йўлларини излаш бўйича ишларни бажаришга техник топшириқ (ТТ) ёки унинг ўрнини босувчи ҳужжатнинг тузилишига, мазмунига, баён этилишига, келишиш тартибига ва қабул қилишга буюртмачининг бошланғич талабларини ишлаб чиқишга талаблари; шунингдек, жуда мураккаб (ва ялпи қўлланиладиган) маҳсулотни шартнома (ёки ташаббус)

асосида ишлаб чиқишнинг имкониятини ва мақсадга мувофиқлигини техник- иқтисодий асослаш бўйича пеш лойиҳани бажаришга ТТ; – тадқиқот ва пеш лойиҳани бажаришга талаблар; буларни бажариш ва қабул қилиш қоидалари, ишлаб чиқиш, келишиш ва қабул қилиш қоидалари; – тадқиқот ва пеш лойиҳа натижаларини амалга ошириш тартиби. Иккинчи гуруҳ стандартлари қуйидагиларни ўрнатади: – буюмларни ишлаб чиқиш (такомиллаштириш) бўйича тажрибаконструкторлик ишларини (ТКИ) ва буюм таркибига кирувчи материалларни ишлаб чиқиш бўйича тажриба-технологик ишларни (ТТИ) бажаришга ТТ (ёки унинг ўрнини босувчи ҳужжат)нинг тузилиши, мазмуни, баён этилиши, келишиш тартиби ва қабул қилишга талаблар; – ТКИ, ТТИ ни бажаришга ва қабул қилишга талаблар, уларнинг босқичлари; ТКИ ва ТТИ нинг босқичларида ҳужжатларни ишлаб чиқиш, келишиш ва қабул қилиш тартиби; – ТКИ ва ТТИ бўйича ишларни амалга ошириш тартиби; – ТКИ ва ТТИ нинг ўтказилишини таъминлайдиган ишларни бажаришга талаблар (синашлар, асосий намуналарни синаш дастурлари ва методикалари, тажриба нусҳа бўйича маҳсулот хилини сертификатлаштириш ва ҳ.к). Учинчи гуруҳ стандартлари қуйидагиларни ўрнатади: – маҳсулотни ишлаб чиқаришга (тайёрланиш, ўзлаштириш ва чиқаришга) қўйиш тартибига талаблар; – бирлик (бир марталик буюртмалар бўйича такрорланувчи) ва серияли маҳсулотни тайёрлашга; нуқсонли (номувофиқ) маҳсулотни ва ишлаб чиқаришнинг фойдаланилмайдиган чиқиндилардан қайта фойдаланишга талаблар; – меъёрий, конструкторлик ва технологик ҳужжатларнинг талабларини ва ишлаб чиқувчи ҳамда тайёрловчининг кафолатланган мажбуриятларини бажаришни таъминлаш;

– маҳсулотни сертификатлаштириш (мувофиқликни тасдиқлаш) га ва ишлаб чиқиш шароитларига талаблар; – маҳсулотни ишлаб чиқариш ва (зарур бўлганда) фойдаланиш (ёки истеъмол қилиш) жараёнида муаллифлик назоратини ўтказиш тартиби. Тўртинчи гуруҳ стандартлар қуйидагиларни ўрнатади: Ўзбекистон Республикаси қонунлари ва меъёрий ҳужжатларининг истеъмолчиларнинг ҳуқуқларини ҳимоялаш ва маҳсулотни етказиб бериш қоидалари қисмида талабларнинг бажарилишини таъминлаш тартиби; o Маҳсулот муомаласи (идишларга жойлаш, тахлаш, сақлаш ва ташиш) ва уни буюртмачи (истеъмолчи) га бериш бўйича талаблар; o Муомалада маҳсулот хавфсизлигини, сифатнинг сақланишини таъминлаш бўйича талаблар. Бешинчи гуруҳ стандартлари маҳсулотдан истеъмолчиларда (савдо ташкилотларида) фойдаланиш бўйича талабларни, шу жумладан маҳсулотни фойдаланишга қўйиш тартиби ва (зарур бўлганда) қайта фойдаланиш тартибини ўрнатади. Олтинчи гуруҳ стандартлари таъмирбоп маҳсулот учун қуйидагиларни ўрнатади: – маҳсулотни таъмирлаш корхонасига қўйиш, шу жумладан таъмирлашга тайёрланиш ва таъмирлашни ўзлаштириш тартиби; – бирлик (бир марталик) буюртма бўйича ва серияли таъмирлашда маҳсулотни таъмирлашга талаблар; – таъмирлашга тайёрлаш ва таъмирлашга қабул қилишда, таъмирлаш ишларини бажаришда ва маҳсулотни таъмирдан қабул қилиб олишда таъмир ҳужжатлари талабларининг бажарилишини таъминлаш тартиби; – таъмирлаш ишлаб чиқаришининг шароитларига талаблар. Еттинчи гуруҳ стандартлари қуйидагиларни ўрнатади: – етказиб бериладиган маҳсулотга рекламациялар, шикоятлар ва даъволар билан ишлаш (эътирозларни билдириш ва қониқтириш) тартиби; – маҳсулот тўғрисида ахборот бериш тартиби (бюллетенлар, ахборотномалар, рекламанинг қисқача баёни ва ҳ.к);

– маҳсулотдан фойдаланиш жараёнида техник назоратни (мониторингни) ўтказиш бўйича ишларни ташкиллаштириш тартиби; – маҳсулотнинг белгиланган имкониятларини, хизмат муддатларини ва сақлаш муддатларини чўзиш тартиби; – мураккаб комплексларни ва бошқа станционар объектларни фойдаланишга киритиш тартиби; – фойдаланиш ва таъмирлаш ҳужжатлари, эҳтиёт асбоб- мосламалар ва маҳсус воситалар: ўқитиш, текшириш, ўлчаш, синаш маҳсулотга техник хизмат кўрсатиш, фойдаланиш ва таъмирлаш воситалари билан таъминлаш тартиби; – маҳсулотни фойдаланишдан олиш ва ундан қайта фойдаланиш бўйича ишларни ўтказиш тартиби. Саккизинчи гуруҳ стандартлари буюмларни ва материалларни ишлаб чиқаришдан олишга талабларни ўрнатади. Тўққизинчи гуруҳ стандартлар заҳира гуруҳ бўлиб, Ўз МЯТ ни ривожлантириш учун мўлжалланган. Бир нечта таснифлаш гуруҳлари учун талабларни ўрнатувчи стандартлар биринчи тартиб рақамларининг катталашиш тартиби бўйича гуруҳга киритилади. Ўз МЯТ нинг барча стандартлари 15 синфига киради. Ишлаб чиқариш-техник мақсадларга мўлжалланган маҳсулот Яратилиши ва ишлаб чиқаришга қўйилиши лозим бўлган ишлаб чиқариш-техник мақсадларга мўлжалланган маҳсулот (ИТМ) бозор, буюртмачининг талабларини қондириш ва ундан самарали фойдаланишни таъминлаши лозим. Буюртмачи сифатида давлат, кооператив ёки ҳар қандай бошқа ташкилот иштирок этиши мумкин: – истеъмолчи; – истеъмолчининг манфаатларини ички ва ташқи бозорда ҳимоя қилиш қонуний тартибда топширилган ташкилот;

– ўзи буюртирган ҳужжатлар бўйича маҳсулот чиқаришни мўлжаллаган тайёрловчи; Маҳсулотни яратиш ва ишлаб чиқаришни ташкиллаштиришда қуйидагилар бажарилади: – техник топшириқни ишлаб чиқиш; – техник ва меъёрий ҳужжатларни ишлаб чиқиш; – маҳсулот намуналарини тайёрлаш ва синаш; – маҳсулотнинг тажриба нусҳасини қабул қилиш; – ишлаб чиқаришни ташкилий-техник жиҳатдан тайёрлаш ва ишлаб чиқаришни ўзлаштириш. Техник топшириқ маҳсулотни яратишда асосий бошланғич ҳужжат бўлади. Техник топшириқда техник-иқтисодий асослаш ва маҳсулотга талаблар бўлиши керак. Бундай талаблар маҳсулотнинг истеъмол хоссаларини, хужжатлар рўйхатини, яратиш натижаларини топшириш ва қабул қилиш тартибини белгилайди. Техник топшириқнинг мазмуни бозор муносабатлари шароитларига ва талабларидан келиб чиққан ҳолда аниқланади. Техник топшириқ буюртмачи ва ишлаб чиқувчи томонидан ўрнатилган тартибда ишлаб чиқилади ва тасдиқланади. Ташаббус йўли билан яратишда техник топшириқнинг зарурлигини ишлаб чиқиш ва тасдиқлаш тартибини маҳсулотни яратувчи аниқлайди. Ўлчаш воситаларини яратишга техник шартлар Ўзстандарт Агентлиги билан келишишлиги лозим. Техник топшириқ сифатида зарур талабларни ўз ичга олган контракт, шартнома, баённома, эскиз ва б. дан фойдаланиш рухсат этилади. Буюмга конструкторлик ва технологик лойиҳалар ва меъёрий ҳужжат асос бўлувчи меъёрий ҳужжатлар ва СТТ давлатлараро стандартларнинг талаблари асосида ишлаб чиқилади. Тажриба нусҳалар (тўплар) ни хавфсизлик, соғлиқ ва табиатни ҳимоялаш, ўзаро алмашинувчанлик ва мос келувчанлик талабларига мувофиқлигига синовлар стандартларда ва (ёки) меъёрий ҳужжатларда белгиланган бўлиб, мажбурий ҳисобланади ва Ўзстандарт Агентлиги

томонидан аккредитланган мустақил синов лабораториялари (марказлари) томонидан ўтказилади. Яратилган маҳсулотнинг техник топшириққа мувофиқлигини баҳолаш ва маҳсулотни ишлаб чиқариш ва (ёки) қўлланиш тўғрисида қарор қабул қилиш комиссия томонидан бажарилади. Қабул комиссиясининг таркибига буюртмачи, яратувчи ва тайёрловчининг вакиллари, шунингдек (устунликка эга бўлган маҳсулот бўйича) Ўзстандарт Агентлиги ва экспорт учун масъул ташкилотнинг (улар билан келишилган ҳолда) вакиллари киради. Комиссия раиси қилиб буюртмачининг вакили, агар бу вакил бўлмаса, асосий истеъмолчининг вакили тайинланади. Комиссия таркибини маҳсулотни яратувчи ишлаб чиқувчи шакллантиради ва тасдиқлайди. Яратувчи қабул комиссиясига биргаликда кўриб чиқишни талаб этувчи техник топшириқ, меъёрий ҳужжат лойиҳаси, конструкторлик ва (ёки) технологик ҳужжатларни, синов материаллари натижалари ва ишлаб чиқилган маҳсулотнинг бу ҳужжатларга мувофиқлигини тасдиқловчи бошқа материалларни, маҳсулотнинг техник даражасини ва экспортга чиқариш мумкинлигини тасдиқловчи техник даража ва сифат картасини тақдим қилади. Қабул комиссиясига, одатда, маҳсулотнинг тажриба ёки экспериментал намуналари, агар буларни тайёрлаш назарда тутилмаган бўлса, бош намуна ёки бир марталик маҳсулот ҳам тақдим этилади. Комиссия тақдим этилган материалларни кўриб чиқиш натижалари бўйича далолатнома тузади. Далолатномада қуйидагилар кўрсатилади: 1) ишлаб чиқилган (тайёрланган) маҳсулотнинг топшириқдаги талабларга мувофиқлиги ва уни ишлаб чиқариш (истеъмолчига топшириш) тўғрисида тавсиянома ва (зарур бўлганда) маҳсулотга қўшимча ишлов бериш бўйича фикр ва мулоҳазалар; 2) техник даражани баҳолаш натижалари ва маҳсулотни экспортга чиқариш мумкинлиги; 3) кўрсатилган серияда тайёрлаш ва (серияли ва ялпи ишлаб чиқариладиган маҳсулот учун) унинг ҳажми тўғрисидаги тавсияномалар,

шунингдек бу сериядаги намуналарни малакавий синовлардан ўтказиш зарурлиги. Қабул комиссиясининг далолатномаси барча аъзолар томонидан имзоланади ва раис томонидан тасдиқланади. Қабул комиссиясининг тасдиқланган далолатномаси маҳсулотни ишлаб чиқаришга рухсат берилганлигини ифодалайди ёки қабул комиссияси далолатномасидан фойдаланиш маҳсулотни ишлаб чиқишга ёки маҳсулотдан фойдаланишга рухсатни ифодалайди. Маҳсулотни яратиш натижалари салбий баҳоланганда далолатномада кейинги ишларни қайси йўналишда олиб бориш ва натижаларни қайта тақдим этиш шартлари ёки ишларни давом эттиришнинг мақсадга номувофиқлиги кўрсатилади. Ишлаб чиқаришнинг маҳсулотни серияли (ялпи) чиваришга тайёрлигини тасдиқлаш учун буюртмачи ишлаб чиқувчи билан биргаликда технологик жараённинг тўлиқлигини, технологик операцияларни бажариш сифати ва барқарорлигини текширади ва (устунлик қилувчи маҳсулот бўйича) Ўзстандарт Агентлигининг вакили иштирокида (қабул комиссиясининг далолатномасига мувофиқ) ўрнатилган серия (биринчи саноат тўпи) намуналарини малакавий синовдан ўтказади. Бошқа корхонада илгари ўзлаштирилган ёки лицензия бўйича тайёрланадиган маҳсулотни ишлаб чиқаришга қўйишда малакавий синовлар ўша таркибдаги комиссия томонидан ўтказилади. Малакавий синовлар дастурини маҳсулотни тайёрловчи тузади, бунда яратувчи ёки меъёрий ҳужжатларнинг аслиятларини тутиб турувчи жалб этилади ва буюртмачи билан келишилади. Озиқ-овқат маҳсулоти Озиқ-овқат маҳсулотларини яратиш ва ишлаб чиқаришни ташкиллаштириш Ўзбекистон Республикасининг “Озиқ-овқат маҳсулотининг сифати ва хавфсизлиги тўғрисида” Қонуннинг талабларига мувофиқ,

шунингдек технологик йўриқномаларни ва рецептураларни ишлаб чиқиш, келишиш, тасдиқлаш ва рўйхатдан ўтказиш тартибига мувофиқ амалга оширилади. Яратиладиган янги маҳсулот буюртмачи (истеъмолчи) нинг талабларини қондириши ва инсонларнинг, атроф муҳитнинг хавфсизлигини ва бошқа белгиланган талабларни таъминлаши лозим. Маҳсулотнинг янги тури, мавжудларидан фарқли равишда, истеъмолчиларнинг сўровномалари бор бўлганда ёки яратувчи ва тайёрловчи, шунингдек яратувчи ва истеъмолчи (буюртмачи) ўртасида шартнома тузилганда, янги технологиялар, рецептуралар, истеъмол хоссалари билан сифатли фарқланувчи хом ашёнинг янги турларини қўлланиш асосида яратилади. Корхоналар озиқ-овқат маҳсулотни бошқа корхоналарда амалдаги меъёрий ҳужжатлар асосида, белгиланган тартибда, ишлаб чиқариш учун етарли шароитлар мавжуд бўлганда, текширув ва назорат идоралари вакилларининг иштирокида мажбурий малакавий синовларни ўтказиб, ишлаб чиқаришни ташкиллаштириши мумкин. Хавфсизлик ва сифат талабларини қондирувчи озиқ-овқат маҳсулотининг янги турларини чиқаришни ташкиллаштиришда буюртмачи (истеъмолчи), яратувчи ва тайёрловчи қатнашади. Буюртмачи (истеъмолчи) маҳсулотга ҳақиқий талабларни, ишлаб чиқаришнинг техник-иқтисодий асосланишини шакллантиради, меъёрий ва технологик ҳужжатларни келишишади, шунингдек қабул комиссиясининг ишида қатнашади. Яратувчи техник топшириққа мувофиқ технологик ва меъёрий ҳужжатни тайёрлайди ва уларнинг тасдиқланишини таъминлайди. Тайёрловчи билан биргаликда маҳсулот синовини ташкиллаштиради ва ўтказади, қабул комиссиясининг ишида қатнашади. Тайёрловчи ишлаб чиқаришнинг тайёрлигини таъминлайди, дегустация комиссиясига тақдим этиш учун маҳсулотнинг тажриба нусҳаларини

тайёрлайди, маҳсулот, янги технология ва жиҳозларнинг токсикологикгигиеник экспертизасини ўтказишни, гигиеник сертификатни ва мувофиқлик сертификатини олишни таъминлайди. Халқ истеъмоли ноозиқ моллари Яратилиши ва ишлаб чиқаришни ташкиллаштириш лозим бўлган халқ хўжалиги ноозиқ моллари (мадани-маиший ва хўжаликка мўлжалланган моллар, кейинчалик-маҳсулот) қуйидагиларга мос келиши лозим: – истеъмолчиларнинг талабларига; – мажбурий талабларга; – нави ва мода бўйича асосий талаблар йўналишига. Маҳсулотни шартномалар бўйича ёки ташаббускорлик билан яратиш мумкин. Юридик статусга, илмий ва ишлаб чиқариш-техник салоҳиятига эга бўлган, Ўзбекистоннинг ҳар қандай тадбиркорлик субъекти (ташкилот, корхона ва ҳ.к.) маҳсулот яратувчи бўлиши мумкин. Яратувчи ёки тайёрлолочи маҳсулотнинг асосий истеъмолчисини савдода қатнашувчи давлат ёки бошқа савдо ташкилотлари (аренда, кооператив, фирма, якка ташкилотлар) ичидан аниқлайди. Маҳсулот тажриба нусҳалари (тажриба тўплари) нинг истеъмол хоссалари ҳар томонлама комплекс баҳоланиши, шунингдек тажриба нусҳалар (тажриба тўплар) ни қабул синовларидан ўтказиш йўли билан мажбурий талабларга мувофиқлиги текширилиши лозим. Маҳсулот намуналари қабул комиссияси томонидан баҳоланади, бундай комиссия таркибига: яратувчи, тайёрловчи, буюртмачи (агар буюртмачи бор бўлса) ва маҳсулот турига қараб, давлат назорати идораларининг вакиллари киради. Маҳсулот тажриба нусҳалари (тажриба тўплари) ни стандартлар (техник тавсифлар) да белгиланган мажбурий талабларга мувофиқликка синаш мажбурий бўлиб, Ўзстандарт Агентлигида аккредитланган синов лабораториялари (марказлар) да ўтказилади. Ўзстандарт Агентлиги билан

келишилган ҳолда бундай синовларни бошқа ташкилотлар (корхоналар) да ўтказиш руҳсат этилади. Бундай синовларда Ўзстандарт Агентлиги вакилининг қатнашиши мажбурийдир. Яратувчи маҳсулотга меъёрий ҳужжатнинг ишлаб чиқилишини таъминлайди. Агар маҳсулот сифатини техник ҳужжатда тўлиқ кўрсатиб бўлмаса, бу ҳолда ҳужжат билан бирга намуна (эталон) қўлланилади. Яратувчи қўғирчоқларнинг янги намуналарини Ўзбекистон Республикаси халқ таълими Вазирлиги билан келишишади. Яратувчи қабул комиссиясига маҳсулот намунасини, қабул синовларининг натижаларини, меъёрий ҳужжат лойиҳасини ва мажбурий талабларнинг бажарилганлиги бўйича давлат назорати идоралари берган ижобий хулосасини тақдим этади. Қабул комиссияси тақдим этилган материалларни кўриб чиқиш натижалари бўйича далолатнома тузади. Тайёрловчи қабул комиссиясининг ижобий хулосаси ва меъёрий ҳужжат ёки намунанинг техник тавсияномаси ва (ёки) тасдиқланган намуна (эталон) бор бўлганда, маҳсулотни ишлаб чиқариш тўғрисида қарор қабул қилади. Маҳсулотни ишлаб чиқаришни тайёрлаш ва ўзлаштириш ишларини тайёрловчи олиб боради.

А дабиётлар : 1. Абдувалиев А.А., Авакян П.Г., Садыков А.Б., Умаров А.С., Хакимов О.Ш. Основы обеспечения единства измерений. Книга 1. – Ташкент, 2005. 2. Абдувалиев А.А., Алимов М.Н. Развитие и совершенствование систем стандартизации, метрологии и сертификации в Республике Узбекистан на период до 2010 года// Standart. – 2005. – №2. 3. Абдувалиев А.А., Алимов М.Н., Бойко С.Р., Мирагзамов М.М., Сабиров М.З. Основы стандартизации, сертификации и управления качеством. – Ташкент: Fan va technologiya, 2005. 4. Абдувалиев А.А., Авакян П.Г., Алимов М.Н., Гольцов В.Ф., Мирагзамов М.М., Сабиров М.З., Садыков А.Б. Основы стандартизации, сертификации, метрологии и управления качеством продукции. Учебное пособие. – Ташкент: Издательство ТГТУ, 2002. 5. Абдувалиев А.А. Некоторые аспекты совершенствования системы стандартизации в Узбекистане// Standart. – 2003. – № 2. . Алимов М.Н. Государственные научно-технические программы – важнейший фактор научно-технического прогресса// Standart. – 2004. – № 1. 7. Алимов М.Н. Реализация программ комплексной стандартизации в народном хозяйстве Узбекистана. – Т.: УзНИИНТИ, 198.

Похожие

Сифатни бошқаришга тизимли ёндашиш

Стандартлаштириш тармоқлараро тизимлари

Сертификатлаштириш

Ўз СДТ асосий қоидалар

Маҳсулот сифати ва сифатни бошқариш