Minerallar asosidagi materiallar - Материаловедение - Рефераты

Minerallar asosidagi materiallar

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

42 KB

Minerallar asosidagi materiallar Reja: 1. S h isha va uning xossalari. 2. Texnikaviy sopollar va ularninng xossalari. 3. Grafit asosidagi materiallar.

Shisha va uning xossalari 1. SHisha. silikatlarni bir-biri bilan yoki silikat angidrid bilan kushib kizdirilsa shisha deb nomlanuvchi tinik, amorf kattik modda xosil buladi. Uning navlari juda kup bulib, ulardan eng oddiysi deraza oynasidir; uning tarkibi  Na 2 O(K 2 O)SaO 6 SiO 2  SHisha nazariy jixatdan kimyoviy turgun material. Ammo vakt utishi bilan xavo komponentlari, suv, ishkor, kislota va boshkalar ta’sirida shisha yuzi asta- sekin emiriladi. Ishkor eritmalari, xatto past xaroratda xam, anorganik kislotalarga nisbatan shishalarga aktivrok ta’sir etadi. Ftorid vodoroddan tashkari barcha kimyoviy reagentlarga bardosh beruvchi shishalarga misol kilib kvarts shisha, kvarts- titan shisha va bor silikat shishalarini kursatish mumkin. 2. Kristallangan shishalar (sitallar, perosil, vitrokeram, fotokeram). Suyuklantirilgan shishalarni kristallantirib, bir tekis tarkalgan mayda ulchamdagi kristallardan tuzilgan shishalar olinib, ular sitallar deb ataladi. Sitallar mexanik ta’sirlarga chidamli material bulib, pishikligi chuyan pishikligidan kolishmaydi. Sitallar kimyoviy ta’sirlarga va issikka chidamli material. SHishalar tarkibidagi kimyoviy komponentlarni va kizdirish me’yorini tanlash orkali sitallarni tegishli kristallik tuzilishlarda xosil kilish mumkin, ya’ni kerakli xossaga ega bulgan sitallarni tayyorlash mumkin. Sitallar kurilishda, elektrotexnikada, xalk xujalagini kupgina soxalarida katta axamiyatga ega bulgan materiallaridan xisoblanadi. Kimyoviy zavod, metallurgiya va boshka soxalarda xosil bulgan chikindilardan turli-tuman xossali sitallar ishlab chikariladi. Sitallardan turli diametrdagi trubalar, yukori xaroratda ishlaydigan turli apparatlar, kimyoviy soxa jixozlari, masalan, apparatlar, reaktorlar, nasoslar, isitgichlar, fil’trlar va x.k. lar ishlab chikariladi. Texnikaviy sopollar va ularning xossalari

Loyning plastikligi (elastikligi)dan foydalanib sopollar ishlab chikarish (kulolchilik) ishlari keng rivojlangan. Boshlangich xom ashyoning kimyoviy tarkibi temperatura va pishirish jarayonining vaktiga karab sopollar ikki turga bulinadi: 1) juda xam kam nam yutuvchi (0,1  gacha), kislotalar ta’siriga chidamli zich strukturaga ega bulgan sopollar, 2) kup nam yutuvchi (12  gacha) govak tuzilishdagi sopollar. Kimyoviy sanoatlarda birinchi turga mansub bulgan sopollar ishlatiladi. Bu sopollar HF, H 3 PO 4 kislotalardan tashkari xamma kislotalarga uta chidamli, urta va past kontsentratsiyali ishkorlar ta’siriga chidamli materiallardir. Bulardan reaktorlar, kuvurlar, apparatlar va xar xil detallar tayyorlanadi. Temperaturaning uzgarishiga uta sezgirligi va murtligi sopollarning kamchiligi xisoblanadi. Grafit asosidagi materiallar Grafit-yaxshi mexanik xususiyatlarga ega, issiklikka chidamli, temperatura uzgarishiga bardosh beruvchi, kupchilik agressiv muxitlarga turgun, issiklikni yaxshi utkazadigan va kupgina ijobiy xususiyatlarga ega bulgan birdan-bir metallmas konstruktsion materialdir. Ammo grafitning elastiklik moduli juda kichik bulib, ular govak va murt buladi. Bu materiallardan yukori temperatura va agressiv muxitda ishlaydigan xar xil detal’ va apparatlar tayyorlanadi, metallar sirti koplanadi. Mana shunday xususiyatlarga kuyma toshlar va tsementlar (organik va mineral moddalardan olingan) egadir.

Adabiyotlar r o’ yxati 1. Xamraev A.L. Konstruktsion materiallar va metallar korroziyasi fanidan ma’ruza matni. Toshkent, TITLP, 1999 y. 2. Klinov I.YA. Korroziya ximicheskoy apparatur ы i korrozionnostoykie material ы . M.,Mashinostroenie,1967,468 s. 3. Klinov I.YA. Ximicheskoe oborudovanie korrozionnostoykom ispolnenii. Spravochnik. M., Mashinostroenie 1970, 589 s.

Похожие

Polimerlar asosidagi materiallar1

Metalmas materiallar. Kompozit materiallari

«Materiallar qarshiligi» fanining tarixi, maqsadi, vazifalari va uning ahamiyati

Quymakorlikning texnologik asoslari

Konstruktor materiallari