O’rgichning transport vositasi - Машиностроение - Рефераты

O’rgichning transport vositasi

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

114.5 KB

O’rgichning transport vositasi Reja: 1. Baraban ishiga sarflanadigan quvvat 2. Yanchish apparatining asosiy parametrlari

Urgichning transport vositasi urish apparatidan qirqilgan boshokli ekinlarni qabul kilib, ularni ma`lum tartibda yerga uyumlab ketish yoki kombaynning moslanuvchan kiya transportyoriga uzatish uchun mo’ljallangan. Katorga uyumlovchi urgichlarda plankali yoki tasma-polotnoli, kombaynlarda esa shnekli transportyordan foydalaniladi. Shrekli transportyor (120- rasm) ung va chapdan uzatuvchi vintsimon kuraklar 6 yordamida urilgan ekinlarni urgich korpusining chetlaridan urtasiga suradi. Shnekning urtasiga joylashgan barmokli mexanizm esa tuplangan massani kombaynning kiya (moslanuvchan) transportyoriga uzatadi. Shnekning urilgan g’alla ni uzluksiz kamrab kiya transportyorga uzatib berishi uning kuraklari bilan urgich korpusi orasidagi tirkishning katta yoki kichikligiga bog’liqdir. Agar tirkish katta bo’lsa, kuraklar poyalarni siljitishi kiyinlashadi, tirkish kichikrok bo’lsa, urilgan massa tikilib kolishi mumkin. Ish sharoitiga kura tirkish 5 ѕ 15 mm oralikda kuyiladi. Tirkish shnekni urgich korpusiga nisbatan siljitish bilan o’zgartiriladi. Uyumlarni yigib olishda shnekning kuraklari olib kuyiladi. Shnek barmoklari bilan urgich korpusi orasidagi tirkish K ning kattaligini tirsakli uk 2 ni burish bilan o’zgartiriladi va u 10—15 mm bo’lishi kerak. Katorga uyumlovchi urgichlar bilan kombayn urgichlari orasidagi tafovutlar. Katorga uyumlovchi va kombayn urgichlarning urish apparatlari hamda motovilosini rostlash mexanizmlari bir-biridan oz fark kiladi. Katorga uyumlovchi urgichlar tasmasimon transportyorlarga, kombayn urgichlari esa shnekli transportyorga egadir. Shrekli transportyor poyalarni chuvalashtirib yuboradi, shuning uchun uni katorga uyumlovchi urgichlarga o’rnatib bo’lmaydi. Katorga uyumlovchi urgichlarda kiya transportyor bo’lmaydi, ularning urnini harakatni uzatish mexanizmi bilan birga osma mexanizm eg’alla gan. Kombayn urgichlarida urish apparati va motoviloga harakat uzatish mexanizmlari chapda, katorga uyumlovchi urgichlarda esa ungda joylashgan, chunki ularning chap tomonida urilgan ekinni transportyor orqali tashqariga chiqarish darchasi joylashgan bo’ladi. Kombaynga katorga uyumlovchi urgichni osish uchun kombayn urgichi demontaj qilinadi.

Baraban ishiga sarflanadigan quvvat Yanchish barabani ishida bevosita yanchishga sarflanmaydigan quvvat podshipniklardagi ishkalan ishga va havoning qarshilik kuchlarini yengishga sarflanadi. Ishkalan ishdagi qarshilikni yengishga sarf bo’lgan quvvat barabanning burchak tezligiga to’g’ri proportsionaldir. Aylanayotgan baraban ventilyatorga uxshab havoni ma`lum tezlikda haydashi sababli, havo qarshiligini yengishga sarf bo’lgan quvvat baraban burchak tezligining kubiga to’g’ri proportsio naldir. Shunday kilib, befoyda qarshiliklarni yengishga yoki barabanning salt aylanishiga sarf bo’ladigan quvvat kuyidagiga teng bo’ladi: N 1 = A + V 3 , (153) bu yerda, A — baraban vali podshipniklaridagi ishkalan ish kuchla-rini ifodalovchi koeffitsient bo’lib (M.A. Pustiginning tajribasiga asosan baraban massasining har 100 kg.ga savagichli barabanlar uchun A q 0,2 Nm; shtiftli barabanlar uchun A = 2,6 Nm), ishkalan ish kuchining momentini ko’rsatadi. A ning kiymati shtift li barabanlar uchun katta bo’lishiga sabab, baraban podshipniklaridagi ishkalan ishga shtift yon tomonlari va plankasining havo bilan ishkalan ishi ham kushilganidadir. V — havo qarshiligini xisobga oluvchi koeffitsient bo’lib, ba-ra ban aylanuvchi qismlarining shakliga, o’lchamiga va havoning zichligiga bog’liq (standart barabanlar uchun uning har 1 m uzunligiga, agar shtiftli bo’lsa, V = 7,3 * 10 -4 N ms 2 ; savagichli bo’lsa, V =9,4 * 10 -4 N ms 2 ). Yanchish apparatida baraban savagichi yoki shtiftlarining g’alla ga zarb bilan urilishi natijasida yanchiladi va g’alla poyalari baraban bilan uning tagligi orasida sudraladi. Shu jarayonda savagich va shtiftlarga ta`sir kiladigan umumiy kuch kuyidagicha ifodalanadi: R = R 1 + R 2 . bu yerda, R 1 — o’simlik poyalarining egilishi, siqilishi, uzilishi, boshokning ukalanishi, savagich yoki shtiftning o’simlikka ishkalan ishi va g’alla okimi tezligining yunalishiga nisbatan o’simlik holatining o’zgarishidagi qarshilik kuchlarining yig’indi sidir. P 1 kuchi yuqoridagi xisobga olinishi kiyin bo’lgan

omillarga bog’liq bo’lgani uchun V.P. Goryachkin nazariyasi buyicha P 1 kuchi «ukalanish» koeffitsienti f ni umumiy kuch R ga ko’paytirganiga to’g’ri propor - tsional, deb qabul qilinadi: R 1 = fR , f — o’simlikni baraban va uning tagligi oraligidan sudrab tortilgandagi qarshilikni xisobga oluvchi proportsionallik koef fitsienti bo’lib, u «ukalanish» koeffitsienti deb ataladi. «Ukalanish» koeffitsienti yanchish apparatining tuzilishiga, unga uzatilayotgan massaning miqdori va fizik-mexaniq xususiyatlariga bog’liq bo’lib, savagichli barabanlar uchun f = 0,65…0,75, shtiftli barabanlar uchun esa f = 0,75…0,85. R 2 — savagich yoki shtiftning g’alla massasiga urilib, unga V 2 tezligini berish uchun sarflanadigan kuch: P 2 = m '* V F , m '— yanchish barabaniga vaqt birligi ichida uzatilayotgan g’alla ning massasi, kg/s; V F — g’alla massasining baraban ta`sirida oladigan tezligi, m/s. Shunday kilib, baraban savagichi yoki shtiftlarining ishchi sirtida gi umumiy qarshilik kuchi R 1 va R 2 kuchlarining yig’indi sidan tashkil topgandir: P= P 1 + P 2 = fP + m'* V F , P – fP = m '* V F , P = ( m '* V F )/(l – f ). Yanchish apparatidan baraban ta`sirida g’alla ning yanchilib chiqayotgandagi tezligi V F barabanning chizikli tezligi V b dan kichik bo’lib, yanchilish jarayonida esa V F = V b ga teng bo’ladi. Agar yuqoridagi (155, a) formulaning ikki  tomonini baraban chizikli tezligi V b ra ko’paytirilsa, yanchish apparati texnologik jarayonidagi ish (yanchish) ga sarf bo’lgan quvvat aniqlanadi: Bu yerda, V F= V b bo’lgani uchun (156)

Barabanni aylantirishga va yanchishga sarf bo’lgan to’liq quvvat: N = N 1 + N 2 , ya`ni Demak, kombaynni ishlatish jarayonida quvvat sarfini kamaytirish uchun: 1. A koeffitsientni kamaytirish maksadida podshipniklarning texnik holatini kuzatib turish kerak. 2. Ga llaning yanchiluvchanligini e`tiborga olib, iloji boricha miqdorini kamrok tayinlash kerak. 3. g’allani «ukalanish» koeffitsienti f kamrok bo’lgan agrotex nik muddatlarda yanchib olishni tashkil etish kerak. Yanchish apparatining asosiy parametrlari Savagichli barabanning asosiy parametrlariga uning diametri, uzunligi, savagichlar soni, taglikning o’lchamlari va barabanning aylanma tezligi kiradi. Shtiftli barabanning parametrlariga esa uning diametri, uzunligi, aylanma tezligi, baraban va uning tagligiga shtiftlarni joylashtirish tartibi kiradi. Baraban diametrini aniqlashda, unga o’rnatiladigan savagichlarning zarur sonlarini to’g’ri joylashtirish, kerakli inertsiya momenti bilan ta`minlash va poyalarni barabanga uralib kolishini xisobga olish kerak. Barabandagi savaKichlar soni ( M = 6…10) juft qabul qilinib, donni ajratishda eng yaxshi samaradorlikni ta`minlaydigan darajada bo’lishi kerak. Barabanning diametri d , savagichlar soni M ma`lum bo’lsa, kuyidagi formula yordamida aniqlanadi: (157) Bu yerda, V — yanchiluvchanlikni to’liq ta`minlab, boshokdagi donni ajratish uchun savagichlardan talab qilinadigan zarbning tezligi. Bugdoyni yanchishda V = 28…32 m/s.

t — kushni savagichlarning yanchilayotgan g’alla ga ketma-ket berayot gan zarblari oraligidagi joiz bo’lgan vaqt; t ning miqdori g’alla xususiyatlariga bog’liq bo’lib, birinchi zarbdan sung deformatsiyalangan poyalar kayta tiklanishi uchun talab qilinadigan vaqt; agar ketma-ket zarblar oraligidagi vaqt joiz bo’lgan t dan kam bo’lsa, deformatsiyalangan (egilgan) poyalar tiklanib ulgurmaydi, natijada g’alla tez yanchilmaydi. Amalda t = 0,0045...0,0075 s deb qabul qilinadi. Savagichli barabanning uzunligi l b yanchish apparatiga 1 s da keladigan g’alla ning miqdori m , savagichlar soni M va savagichning 1 m uzunligi to’liq yanchib ulguradigan g’alla ning miqdori m 0 ga bog’liq hol da kuyidagicha aniqlanadi: Agar g’alla dagi donning pohol ga nisbati 1:3, g’alla namligi 141...8% bo’lsa, savagichning 1 m uzunligiga uzatiladigan g’alla ning joiz miqdori m 0 = 0,25...0,35 kg/s m bo’ladi. Namlik 5% ga oshganda esa m 0 ni 15...20% ga kamaytirish kerak. Zamonaviy savagichli barabanlarning uzunligi 1100...1750 mm oraligida qabul qilinadi. Shtiftli barabanning uzunligi yoki barabandagi eng chetki shtiftlar oraligi l sh kuyidagicha aniqlanadi: (158) Bu yerda, k — barabanda shtiftlar joylashtirilgan vint chi ziklarining kirim soni; barabanning g’alla ga ta`sirini kuchaytirish maksadida uning sirtiga shtiftlarni k>1 bo’lgan vint may doni bo’ylab joylashtiriladi. Sababi baraban bir aylanganda shtiftlar baraban tagligining bir joyiga K marta zarb beradi. Demak, k kanchalik katta bo’lsa, shunchalik yanchish tezligi va ish unumdorligi ortadi. Bundan tashqari, k katta bo’lsa, baraban uzunligini kiskartirish imkoni tugiladi. Katta uzunlikdagi barabanni tayyorlash kimmatga tushishi bilan birga, kombayn yanchish qismini majburan keng bo’lishiga olib kelib, mashina gabaritini kattalashtirib yuboradi. Zamonaviy kombaynlarda k = 3...5 qabul qilingan.

a — baraban bir aylangandagi uning shtiftlari koldirgan izlarining oraligi ( a = 28…32mm). Z — barabandagi shtiftlar soni bo’lib, barabanda yanchilayotgan g’alla ning miqdori m va g’alla ning bir shtiftga joiz miqdori m ' 0 ga bog’liqdir: O’rtacha sharoitda m' 0 = 0,025...0,035 kg/s bo’ladi. Shtiftli bara banlar uzunligi 650...1200 mm atrofida qabul qilinadi. Barabanlardagi plankalar uzunligi kuyidagicha: l p = l sh + 2 l bo’ladi. Bu yerda, l = 18...22 mm bo’lib, bu shtift o’rnatiladigan teshik bilan planka uchigacha bo’lgan masofadir. Shtiftli barabanni tayyorlash uchun avvalo pulat tunukadan uning yoyilmasi tayyorlanib, keyin shtiftlar o’rnatiladigan teshiklar ochiladi. Yoyilmaga plankalar payvandlangandan keyin tsilindr holatiga keltirilib, valga kiygiziladi va unga shtiftlar o’rnatiladi. Yoyilma namunasi (123- rasm) da kelti rilgan ( K q5). Shtiftli barabanlar diametri shtiftlar asosi buyicha aniqlanadi: (160) Barabandagi plankalar soni M = 6…12; t 1 = 100...200 mm — planka kadami. Shtift baland ligini h q 69 mm deb qabul qilish mumkin. Kombaynlarda d sh = 450…610 mm gacha qabul qilinib, shtiftlar uchi buyicha D = d sh +2 h ga tengdir. Barabanga shtiftlarni joylashtirish yuqoridagi M , t 1 , d sh , a va k lar ma`lum bo’lgandan keyin baraban yoyilmasini kurish bilan boshlanadi (123- rasm). Vertikal chizik buyicha d sh kiymatini belgilab, unga t 1 ni kuyib, plankalar gorizontal chiziklar ko’rinishida o’tkaz iladi va baraban uzunligi l sh , plankalar uzunligi l p ni kuyib belgilanadi. 1- chizikka vint chizigining kadami t v q Ma kuyilib, yoyilma chiziladi.

t v masofada o’tkaz ilgan vint chizigiga parallel kilib V=Ma/k oralikda yoyilmani tasvirlovchi kolgan kiya vint chiziklari o’tkaz iladi. Gorizontal va kiya chiziklarining uchrashgan nuktasida shtiftlar joylashtiriladi. Baraban to’liq aylanganida har bir shtift koldiradigan izlar chizmada punktir chiziklar bilan ko’rsatiladi. Izlar soni bo’ladi. Baraban har aylanganda bir izdan K ga teng sonli shtiftlar utadi. Demak, K ning oshishi bilan bir izdan utadigan shtiftlar soni ko’payib, barabanning g’alla ga ta`siri jadallashib, natijada ish unumdorligi ortadi. Plankalar soni vint chiziklarining kirim soni K ga qoldiqsiz bulinishi kerak. Agar plankalar soni butun songa teng bulmasa, g’alla ga bir tekis ishlov berilmaydi. Baraban tagligi o’lchamlari, undagi shtiftlar soni yanchish jarayoniga katta ta`sir ko’rsatadi. Barabanni taglik tomonidan kamrash burchagi kuprok bo’lsa, yanchish jarayoni yaxshilanib, g’alla dan don to’liqrok ajratib olinadi. Savagichli barabanning tagligi 400...600 mm bo’lib, u yerda umumiy hosilning 65...85%i ajralib chiqadi. Shtiftli baraban tagligidagi tishlar 4—6 katorda «shaxmat» usulida joylashtiriladi. Baraban shtiftlari taglik shtiftlari oraligidan bir xil masofada utishi lozim.

Foydalanilgan adabiyotlar: 1. A. Xamidov. Qishloq xo’jalik mashinalarini loyixalash. Toshkent, 1994 2. M.Shoumarova, T. Abdillaev. Qishloq xo’jaligi mashinalari. Toshkent, O’qituvchi, 2002. 3. M.Sh o umar o va, T. Abdillaev. G’alla k o mbayni va paxta terish mashinalari. Toshkent, 2000 4. Listopad G.E. Sel skoxozyaystvenno’e i meliorativno’e mashino’. Moskva, 1989 5. Shoumarova M, Abdillaev T. Qishloq xo’jalik mashinalari. Toshkent, O’qituvchi, 2000

Похожие

Transport vositalarining elektr manbalari

Transport vositalaridan foydalanishni taqiqlovchi shartlar

Temir yo‘l kesishmalari orqali harakatlanish. Avtomagistrallarda harakatlanish. Turarjoy dahalarida harakatlanish. Tik nishablik va balandlikda harakatlanish

G’ildirakli traktor va avtomobillarning rul boshqarmalari

O’g’itlash mashinalari