Moslamalarda kesish asboblarini ishlov berish joyini aniqlash - Машиностроение - Рефераты

Moslamalarda kesish asboblarini ishlov berish joyini aniqlash

Загружено в:

13.03.2024

Скачано:

0

Размер:

179.5 KB

Moslamalarda kesish asboblarini ishlov berish joyini aniqlash Reja: 1. Moslamalarda kesish asboblarini ishlov berish joyini va yo‘nalishlarini aniqlovchi elementlar 2. Parmalash va kengaytirish moslamalari uchun konduktorlik vtulkalari 3. Moslama tanalari

Moslamalarda kesish asboblarini ishlov berish joyini va yo‘nalishlarini aniqlovchi elementlar Moslamalarda kesish asboblarini ishlov berish joyini va yo‘nalishlarini aniqlovchi elementlarni qo‘llash o‘lchamlar aniqligini va ish unumdorligini oshiradi ularni asosan quyidagi ko‘rinishlari bor: 1). Kesish asbobini o‘lchamga sozlash uchun - shablon, o‘rnatgich (ustanov) 2). O‘q bo‘yicha ishlov beruvchi asboblarni yo‘naltiruvchi - konduktor vtulkalar. 3). Kesish asbobi harakat trayektoriyasi (yo‘li)ni aniqlovchi kopirlar. Kesuvchi asboblarni ishchi o‘lchamga sozlash uchun ozginadan qirindi olib (ishlov berib) keyin o‘lchab ko‘rish uchun ko‘p vaqt sarf qilinadi. Dastgohlarni sozlashni tezlashtirish uchun moslamalar konstruksiyasida, kesish asbobini holatini aniqlovchi elementlar (shablonlar va ustanovlar) ko‘zda tutiladi. Tokarlik moslamalarida shablonlar, frezerlik moslamalarida o‘rnatkichlar ishlatiladi. Ikkita tokarlik keskichini 1-shablon bilan o‘lchamga sozlash 1, a-rasmda keltirilgan. Keskichni o‘lchamga sozlash uchun o‘rnatish xalqasi ishlatilishi mumkin (1, b- rasm ). 1-rasm. Keskichni o‘lchamga sozlash shabloni va xalqasi. Frezerlik moslamalarida frezani o‘lchamga sozlash uchun o‘rnatkichlar ishlatiladi.

2-rasm. O‘rnatgichlar (ustanovlar). Bu elementlar dastgoh sozlanganda va ish davridagi sozlashlarda asbob holatini nazorat qilib turish uchun ishlatiladi va ular DST 13444 13446-78 bo‘yicha tayyorlanadi. O‘rnatgichlar (ustanov) etalon sirtlari ishlov yuzasiga nisbatan pastroq joylashishi kerak (2-rasm). O‘rnatgich bilan freza oralig‘iga sozlash uchun shup kiritiladi, shup sirti shikastlanmasligi uchun u freza bilan bevosita kontaktga kirmasligi tavsiya etiladi. Shup qalinligi ishlov berish davridagi dastgoh birikmalarini deformatsiyalanishlarini hisobga olgan holda tajriba asosida aniqlanadi. O‘rnatgichlar 20X po‘latidan tayyorlanib NRC 55-60 gacha 0,8 …1,2 mm qalinlikda toblanadi. Ba’zi xollarda yechib olinadigan yoki burib chetlatib o‘qyiladigan o‘rnatgichlar ishlatiladi. Burchak o‘rnatgichlari yordamida asbob holati ikki yo‘nalish (tekislik) bo‘yicha nazorat qilinishi mumkin.

Parmalash va kengaytirish moslamalari uchun konduktorlik vtulkalari Zagotovkaga nisbatan asboblarni elastik egilishlaridan saqlash uchun moslamalarda yo‘naltiruvchan detallar ishlatiladi. Bular qatoriga parmalash va kengaytirish moslamalarda ishlatiladigan konduktorlik vtulkalar kiradi. Doimiy konduktorlik vtulkalar burtsiz (3, a-rasm) yoki burtli (3, b-rasm) qilinib ishlanadi va mayda seriyalab ishlab chiqarishda bitta asbob yordamida ishlov berilganda qo‘llaniladi (SS 4923) (SS-soha standarti). Qulfli tez almashinuvchan (3, g-rasm) vtulkalar teshikka bir nechta ketma-ket almashinadigan asboblar bilan ishlov berilganda ishlatiladi (SS 24924). Konduktorlik vtulkalardan foydalanish chog‘ida yordamida teshik o‘qining joyi va diametr o‘lchami aniqligi oshadi. Shuning bilan birga teshiklar o‘qlari joylarni belgilashga xam zaruriyat qolmaydi. Konduktorlik vtulkasiz ishlaganga nisbatan teshik diametrining aniqligi 50% dan oshadi. Diametri 25 mm gacha bo‘lgan vtulkalar uchun U10A, U12A, yoki XGS po‘latlari NRC 62-65 gacha toblanib ishlatiladi. Diametri 25 mm dan katta vtulkalar uchun 0,8... 1,2 mm chuqurligiga sementatsiya qilingan po‘lat 20 yoki 20X ishlatiladi. Agar teshik chuqurligi diametridan oshmasa konduktorlik vtulkalarning xizmat muddati 10... 15 ming teshikka ishlov berish imkoniyatiga ega bo‘ladi. 3-rasm. Konduktor vtulkalar ko‘rinishi. Teshikning o‘qi joylashish aniqligi yuqori bo‘lishi uchun asbob bilan vtulka oraligi iloji boricha kichik, lekin asbobni erkin harakatlanishiga xalaqit bermaydigan

bo‘lishi kerak. Shuning uchun parmalar va zankerlar bilan ishlov berganda vtulkalar ishchi diametri kvaliteti F8 chetlanishi bilan, razvertka bilan ishlaganda esa F7 kvalitetida val sistemasining chetlanishlari bilan ishlanishi kerak. Agar teshik o‘qining joylashish aniqligi 0,05 mm dan yuqori bo‘lsa, parma o‘tishi uchun vtulka teshigining dopuski N7 bo‘lishi kerak. Asbobni yo‘naltirish aniqligini oshirish uchun baland vtulkalardan foydalansa bo‘ladi, ularni balandligi parmaning vintsimon ariqchasi qadamiga teng bo‘lishi kerak. Konduktorlik vtulka teshigini chegaraviy o‘lchamlarini aniqlash uchun oldin tegishli standartlar bo‘yicha asbob diametrining dopusklari aniqlanishi kerak. Vtulka yeyilishini kamaytirish uchun uni pastki sirti bilan zagotovka orasida l oraliq qoldiriladi. Shunda kesib olingan qirindi vtulka ichidan o‘tmasdan vtulkaga kirmay ajralib tushadi. Bu oraliqni l qiymati ishlanayotgan materialga bog‘liq. Cho‘yan parmalanib ishlanganda l= (0,3… 0,5) d; po‘lat va boshqa qovushqoq materiallar ishlanganda oraliq qiymatini diametrgacha kattalashtirish lozim. Bu oraliq qiymatti ishlanayotgan teshik o‘qining joylashish aniqligiga ham bog‘liq. Vtulkalarni tashqi birikish sirti Ra 1,25…0,64 mkm gacha jilvirlanadi. Vtulkalarni ishlash muddatini oshirish uchun asbob o‘tuvchi teshik sirti Ra 0,32… 0,16 gacha tozalikda ishlangani afzal. Keyingi yillarda ignali podshipniklarga o‘rnatilgan konduktorlik vtulkalar ishlatilmoqda. Bu vtulkalarning radial o‘lchami kichik, aniqligi yuqori yeyilishiga chidamli va katta tezliklar bilan ishlov berish imkoniyatini beradi (SS 380-60) Bunday vtulkalar ko‘pincha kengaytirish moslamalarida ishlatiladi. Shakldor yuzalarga ishlov berishda nusxa ko‘chirish imkoniyatiga ega bo‘lgan ko‘rilmalar ishlatiladi. Bunda ishchi asbobni shakldor yuzalar bo‘yicha harakatini kopir yordamida ta’minlanadi. Masalan, shakldor yuzaga ega bo‘lgan zagotovkani frezerlash uchun (4-rasm) mos holda mahkamlangan zagotovka 1 va kopir 2 umumiy o‘q bo‘yicha aylanadi, rolik 3 va freza o‘qlari orasidagi «a» masofa doimiy saqlanadi va birgalikda harakatlanadi. Kopir xamma vaqt rolikga tegib turadi. Freza o‘qi va kopir aylanish o‘qi orasidagi masofa kopir profiliga mos holda o‘zgaradi va bu bilan kerakli shakl olinadi .

4-rasm. Shakldor berk profil bo‘yicha frezerlash va kopir profilini qurish sxemasi. Moslama tanalari Moslama tanasi bazaviy detaldir. Tanaga o‘rnatish elementlari, qisish qurilmalari, yo‘naltiruvchi va yordamchi detallar mahkamlanadi. Kesish va qisish kuchlari zagotovka orkali tanaga ta’sir ko‘rsatadi. Shuning uchun tana mustaxkam va bikr bo‘lib zagotovkalarni tez o‘rnatish va yechib olish uchun kulay bo‘lishi kerak. Tana konstruksiyasi moslamani dastgohda to‘g‘ri va tez o‘rnatish elementlarini qirindidan tozalab turish uchun qulay bo‘lishi kerak. Tanalar yaxlit va yig‘ma bo‘lishi mumkin. Yaxlit tanalar kulrang chuyandan o‘yib yoki po‘latdan payvandlab tayyorlanadi. Payvandlangan po‘lat tanalar asosan katta detallarga ishlov berish uchun mo‘ljallangan moslamalarda ishlatiladi. Payvandlangan tanalar detallari uchun zagotovkalar 8… 10 mm qalinlikdagi sortli po‘latdan bichib qirqib olinadi. Payvandlangan po‘lat tanalar quyma cho‘yan tanalardan arzon,ularning og‘irligi oz va ishlov berilishiga qulay. Payvandlash jarayonida tanalar deformatsiyalanadi. Shuning uchun bularda qoldiq kuchlanishlar sodir bo‘lib, ular tana aniqligiga ta’sir qiladi. Bu kuchlanishlarni yo‘qotish uchun payvandlangan joylar yumshatiladi. Moslamalarni dastgohlarga o‘rnatiish uchun o‘rnatish joylari dastgohga mos kelishi kerak. Masalan, tokarlik dastgohlarda shpindelni sirti va teshigi konstruksiyasi xamda o‘lchamlariga mos holda tokarlik patroni o‘rnatish yuzalari tayyorlanadi. Frezerlik moslamalari dastgoh stoli T-simon chuqurchalarga aloxida shponkalar yordamida bazalashtirilib bolt bilan mahkamlanadi (5-rasm). Tanalarni loyihalashda muxim

masalalardan biri qirindilar va moylash-sovutish suyuqliklarini qulay chiqarib tashlanishiga asosiy e’tibor beriladi (6-rasm ). Alyuminiy va plastmassalardan ishlangan tanalar kam ishlatiladi. Standart va normallashtirilgan zagotovkalardan tanalar tayyorlansa ularning sermehnatligi va tannarxi pasayadi .

Adabiyotlar: 1. Андреев Г.Н., Новиков В.Ю., Схиртладзе А.Г. Проектирование технологической оснастки машиностроительного производства. -М.: Высшая школа, 1999. -415с. 2. Ансеров М.А. Приспособления для металлорежущих станков. 4-е изд. - М.: Машиностроение, 1975, -656 с. 3. Белоусов А.П. Проектирование станочных приспособлений. -М.: Высшая школа, 1980. -240с. 4. Горошкин А.К. Приспособления для металлорежущих станков: Справочник. -М.: Машиностроение, 1979. -303с. 5. Корсаков В.С. Основы конструирования приспособлений. -М.: Машиностроение, 1983. -277. 6. Кузнецов Ю.И. Конструкции приспособлений для станков с ЧПУ. -М.: Высшая школа, 1988. -303с. 7. Перегудов Л.В., Хошимов А.Н., Шалагуров И.К. Перегудов С.А. Автоматлашган корхона станоклари -Т.: «Узбекистон», 1999. 488б. 8. Терликова Т.Ф., Мельников А.С., Баталов В.И. Основы конструирования приспособлений. -М.: Машиностроение, 1980. -119. 9. Алексеева Н.А., Джайман В.В., Серпичева Е.В. Основы проектирования и конструирования узлов и деталей машин и механизмов. - М.: Издательство. МАИ. 2006. - 104 с. 10. Базаров Б.С. Основы технологии машиностроения. -М.: Машиностроение, 2007. - 380 с.

Похожие

Kesib ishlov berish moslamalari

Tuproqqa yuza ishlov berish mashinalari

Kesib ishlov berish uchun qo‘yim

Mexanik ishlov berish uchun quyum

Detallar zagotovkasi yuzasiga ishlov berish usullari